44
Yõsépã vé kópõ ọ́gụ́pi ọ́gụ́ọ̃gụ̃ rĩ
1 Yõsépã ní ꞌyozú ívé ágó riípi ívé ngá jó agá rĩ ũtẽépi rĩ ní kĩnĩ, “Mí ũtõ ãnyãngã ãgõ ꞌdĩꞌbée vé jũrú rĩ pi agásĩ tré tré, kộpi ní ícó ꞌdụụ́ bã rá ni. Mí ũꞌbã ꞌbá ãlu ãlu vé mũfẽngã gõó ĩrivé jũrú agá ꞌdãá vúlé. 2 ꞌÍ ꞌbã mávé kópõ ọ́gụ́pị ọ́gụ́ọ̃gụ̃ rĩ mvá ụ̃dụ́ rĩ vé jũrú agá, ꞌí ꞌbã kpá ĩrivé mũfẽngã ãnyãngã jezú rĩ gõó jũrú rĩ agá ꞌdãá vúlé.” Ágó rĩ ꞌdụ tã rĩ ngaá sụ̃ Yõsépã ní ꞌyoó rĩ tị́nị.
3 Ãngũ rĩ kã ọ́wụ́, ĩ ní ãgõ ꞌdĩꞌbée pẽzú mụzú ĩvé dõngí rĩ pi be. 4 Kộpi kâ drĩ mụụ́ vụ̃ụ́ kụ̃rụ́ rĩ agásĩ rárá rú kuyé, Yõsépã ní ꞌyozú ívé ágó riípi ívé ngá jó agá rĩ pi ũtẽépi rĩ ní kĩnĩ, “ꞌÍ mụ ãgõ ꞌdĩꞌbée ã vụ́drị̃ gé sĩ, mí ị́sụ́ dõ kộpi gí, ꞌí zị kộpi ꞌdíni, ‘Á ꞌo ĩmi ní tã múké, ngá ĩmi ní tã ũnjí ꞌozú ꞌdíni rĩ ãꞌdi? 5 Kópõ ꞌdĩri mávé ãmbúgú rĩ ní rizú ngá mvụzú ãní rĩ, ĩri kpá ri ẹ̃ndrị́ ndrị ãní. Tã ĩmi ní ꞌoó ꞌdĩri ũnjí.’ ”
6 Ágó rĩ kã mụụ́ kộpi ị́sụ́, ĩri ní ꞌyozú kộpi ní sụ̃ Yõsépã ní ꞌyoó ꞌí ní rĩ tị́nị. 7 Kộpi ní újázú ĩri ní kínĩ, “Tã mí ní rií átá ꞌdíni rĩ ãꞌdi? ꞌBâ ãtíꞌbá mívé ni, ꞌbá ícókí tã ꞌoó ꞌdíni ku. 8 Mũfẽngã fífí ꞌbá ní ị́sụ́ ꞌbávé jũrú agá rĩ pi, ꞌbá íjị́kí Kãnánã gá ꞌdãásĩ sẽé gõó mí ní rá. ꞌBâ ícó mívé ãmbúgú rĩ vé ngá ọ́gụ́pị ọ́gụ́ọ̃gụ̃, dõku dábũ ụ̃gụ̃ ĩrivé jó agá ꞌdãásĩ ímụ́zú ĩndĩ íngóni ngóni? 9 Dõ mí ị́sụ́ ãmbúgú rĩ vé kópõ ꞌbá ãlu vúgá ꞌbâ ãsámvú gé nõgó rá, ã ꞌdịkí ꞌbá ꞌdĩri drãá rá, ꞌbâ ị̃mbị́tã ĩ ní kuú nõꞌbée gõ adri tụ́gẹ̃rị̃ mívé ni.”
10 Ágó rĩ ní újázú kộpi ní kĩnĩ, “Múké, ã adri sụ̃ ĩmi ní ꞌyoó rĩ tị́nị. ꞌBá ĩ ní kópõ rĩ ị́sụ́ ĩri vúgá rĩ, ĩri adri tụ́gẹ̃rị̃ rú nĩ. Ĩmi ị̃mbị́tã ĩ ní kuú ꞌdĩꞌbée, ĩmi adri tã ãkó, ĩ ĩmi ọyụ rá.”
11 Koro ꞌbá ãlu ãlu ní ívé jũrú íꞌdụ́zú ꞌbãzú vũgá, kộpi ní tị ni ọyụzú. 12 Kúru ágó riípi Yõsépã vé ngá jó agá rĩ pi ũtẽépi rĩ ní íꞌdózú kộpivé jũrú ã ꞌa ndãzú, íꞌdó ndãá mvá kãyú rĩ vé rĩ agá, cĩmgbá cazú mvá ụ̃dụ́ rĩ vé rĩ agá. Ị́sụ́ kópõ rĩ Bẹ̃nyẹ̃mị́nẹ̃ vé jũrú agá. 13 Bẹ̃nyẹ̃mị́nẹ̃ ẹ́drị́pị́ị kâ tã ꞌdĩri ndreé, kộpi ũsĩkí ĩvé bõngó ĩ rụ́ꞌbá gá sĩ kpélékpélé.* 44:13 Kộpi ũsĩkí ĩvé bõngó ĩ rụ́ꞌbá gá sĩ kpélékpélé: Kộpi ũsĩkí ĩvé bõngó, ãꞌdiãtãsĩyã ĩ ní kópõ rĩ ị́sụ́ Bẹ̃nyẹ̃mị́nẹ̃ vé jũrú agá rĩ sĩ, sẽ kộpi ní ĩzãngã. Kộpi ní ĩvé ãnyãngã rĩ pi ũdrõzú ĩvé dõngí rĩ pi ã úgóró gá, kộpi ní ĩ újázú gõzú vúlé kụ̃rụ́ rĩ agá ꞌdãlé ũzi.
14 Yụ́dã pi ẹ́drị́pị́ị be, kộpi kâ caá ꞌdãlé, kộpi ị́sụ́kí Yõsépã ri drĩ jó agá, kộpi úꞌbékí ĩ vũgá sĩ Yõsépã ẹndrẹtị gé. 15 Yõsépã ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ngá ĩmi ní ꞌoó ꞌdíni rĩ ãꞌdi? Ĩmi nị̃kí ꞌyozú kínĩ, ꞌbá má tị́nị nõri, ma ícó ẹ̃ndrị́ ndrị tã rĩ nị̃zú ámázú ãní rá ꞌdíni kuyé?”
16 Yụ́dã ní újázú kĩnĩ, “Ãmbúgú mávé rĩ, ꞌbâ ꞌyokí rí mí ní íngóni? Tã lũúpi kínĩ ꞌbâ tã ãkó rĩ ãꞌdi? Múngú iꞌda tã ꞌbá ní ꞌoó ũnjí rĩ ãmvé gí. Ãmbúgú mávé rĩ, ꞌbâ ꞌbá ẹ́drị́pị ĩ ní kópõ rĩ ị́sụ́ ĩrivé jũrú agá rĩ pi be, ꞌbâ nóni tụ́gẹ̃rị̃ mívé ni.”
17 ꞌBo Yõsépã ní ꞌyozú kĩnĩ, “Má ícó tã ꞌoó sụ̃ ꞌdĩri tị́nị ku! ꞌYéŋá ágó ĩ ní kópõ rĩ ị́sụ́ vú ni gé rĩ, ĩri adri mávé tụ́gẹ̃rị̃ rú nĩ. Ĩmi ị̃mbị́tã ĩ ní kuú ꞌdĩꞌbée, ĩmi tã ãkó, ĩmi ícó gõ ĩmi ẹ́tẹ́pị vúgá ꞌdãá rá tã be kíri.”
Yụ́dã mã ágó ãmbúgú rĩ Bẹ̃nyẹ̃mị́nẹ̃ vé tã sĩ
18 Kúru Yụ́dã ní ꞌdezú mụzú Yõsépã vúgá ꞌdãá, ĩri ní Yõsépã ri mãzú kĩnĩ, “Ãmbúgú mávé rĩ, ma ãtíꞌbá mívé ni, mí ãꞌyĩ, mâ ꞌyo tã má tị gé sĩ mí ẹndrẹtị gé nõgó. Mívé ũkpõ ã adri dõ sụ̃ ꞌbãgú rĩ vé rĩ tị́nị drãáãsĩyã, lẽ mî ꞌa ã ve má ní ku. 19 Ãmbúgú mávé rĩ, ándúrú ꞌí zị ꞌbâ ãtíꞌbá mívé rĩ pi, mí kĩnĩ, ‘Ĩmivé ẹ́tẹ́pị anigé? Dõku ĩmivé ẹ́drị́pị anigé?’ 20 ꞌBá újákí mí ní, ꞌbá kĩnĩ, ‘ꞌBávé ẹ́tẹ́pị ri anigé, ĩri ãrãkã rú, tị mvá ágóŋá ãzi ị́sụ́ ãkũdẽ ĩri ãrãkã rú. Mvá ágóŋá rĩ vé ẹ́drị́pị drã gí, kộpivé ẹ́ndrẹ́pị agá, mvá ꞌyéŋá ĩ ní kuú rĩ ĩri ꞌi, ẹ́tẹ́pị lẽ ĩri ambamba.’
21 “ꞌÍ ꞌyo ꞌbá ní, mí kĩnĩ, ‘Ĩmi íjị́kí ĩri má vúgá nõó, mâ ndre ĩri mâ mị sĩ.’ 22 ꞌBá ꞌyokí mí ní, ꞌbá kĩnĩ, ‘Mvá ágó rĩ ícó ꞌí ẹ́tẹ́pị ri kuú ku, ku dõ ẹ́tẹ́pị ri gí, ẹ́tẹ́pị ri drã rá.’ 23 ꞌBo ꞌí ꞌyo ꞌbá ní, mí kĩnĩ, ‘Ĩmi íjị́kí dõ ĩmi ẹ́drị́pị ụ̃dụ́ rĩ ímụ́ má vúgá nõó ku, úmvúlésĩ ĩmi ndrekí mâ ẹndrẹtị dị̃ị́ ku.’ 24 ꞌBá kâ gõó vúlé mívé ãtíꞌbá ꞌbá ẹ́tẹ́pị vúgá ꞌdãlé, ꞌbá ũlũkí ĩri ní tã mí ní ꞌyoó rĩ rá.
25 “ꞌBá ẹ́tẹ́pị gõ ꞌyoó kĩnĩ, ‘Ĩmi gõkí mụụ́ ꞌbá ní ãnyãngã ãzi jeé.’ 26 ꞌBo ꞌbá újákí ĩri ní, ꞌbá kĩnĩ, ‘Mí ãꞌyĩ dõ ꞌbá ẹ́drị́pị ụ̃dụ́ rĩ mụụ́ ꞌbá be ku, ꞌbá ícókí mụụ́ ku. ꞌBá ẹ́drị́pị ụ̃dụ́ rĩ mụ dõ ꞌbá be kuyé, ꞌbá ícókí ágó ãmbúgú rĩ ẽ mịlẹ́tị ndreé ku.’
27 “ꞌBá ẹ́tẹ́pị ní ꞌyozú ꞌbá ní kĩnĩ, ‘Ĩmi nị̃kí rá ꞌyozú kínĩ, ũkú mávé rĩ tị má ní anji ãgõ ị̃rị̃. 28 Mvá ágó rĩ ãzi fũ mụzú ãmvé mâ rụ́ꞌbá gá sĩ gí, má kĩnĩ, “Ũndĩkí ĩri kpélékpélé gí.” Íꞌdózú ị́nọ́gọ́sị́ ꞌdãá, á gõ ĩri ndreé kuyé. 29 Ĩmi jịkí dõ mvá ị̃mbị́tã ãlu ꞌdĩri mụzú ĩndĩ, tã ũnjí ị́sụ́ dõ ĩri gí, ĩmi sẽ mávé ãrãkã nõri fi ꞌbụ́ agá ĩzãngã agá.’
30 “Ãmbúgú mávé rĩ, má ícó mvií gõó má ẹ́tẹ́pị vúgá ꞌdãá mvá rĩ ãkó ku, ꞌbá ẹ́tẹ́pị ri adri ídri rú mvá rĩ ní adrií ídri rú rĩ sĩ, 31 ꞌbá ẹ́tẹ́pị ndre dõ mvá ágó rĩ ꞌbâ ãsámvú gé ꞌdãáyo, ꞌbá ẹ́tẹ́pị ri drã rá. ꞌBâ mívé ãtíꞌbá nõꞌbée, ꞌbâ sẽ ꞌbá ẹ́tẹ́pị dẽépi gí ꞌdãri drã rá. 32 Ãmbúgú mávé rĩ, á ꞌyo má ẹ́tẹ́pị ní, má kĩnĩ, ‘Ma ícó mvá ágó rĩ ã tã mba rá. Má íjị́ dõ mvá ágó rĩ ĩgõó vúlé nõó kuyé, tã ni ã adri má drị̃gé mụzú nyonyo.’
33 “Ãmbúgú mávé rĩ, lẽ mâ áwí adrií nõgó tụ́gẹ̃rị̃ rú mvá ágó rĩ ã vũrã gá, mí ãꞌyĩ mvá ágó rĩ, kộpi ã mvikí gõó ꞌí ẹ́drị́pị́ị be ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãá. 34 Mvá ágó rĩ mụ dõ má vúgá sĩ ĩndĩ kuyé, ma ícó mvi gõ má ẹ́tẹ́pị vúgá ꞌdãlé íngóni? Á lẽ ĩzãngã má ẹ́tẹ́pị vé rĩ ndreé ku.”
*44:13 44:13 Kộpi ũsĩkí ĩvé bõngó ĩ rụ́ꞌbá gá sĩ kpélékpélé: Kộpi ũsĩkí ĩvé bõngó, ãꞌdiãtãsĩyã ĩ ní kópõ rĩ ị́sụ́ Bẹ̃nyẹ̃mị́nẹ̃ vé jũrú agá rĩ sĩ, sẽ kộpi ní ĩzãngã.