1 Ụ̃bụ́tị kụ̃nị̃kụ̃nị̃, atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi, ꞌbá ambugu rĩ pi be céré, úmúkí tị trụ́, kộpi lẽkí ã ꞌdịkí Yẹ́sụ̃ ri drãá rá. 2 Kộpi ũdrõkí ĩri, jịkí ĩri mụzú Pĩlátõ ẹndrẹtị gé,* 27:2 Jịkí ĩri mụzú Pĩlátõ ẹndrẹtị gé: Kộpi jịkí ĩri mụzú Pĩlátõ ẹndrẹtị gé, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi ũkpõ ãkó ꞌbá ꞌdịzú, ꞌyéŋá gávãnã Rómã vé rĩ ũkpõ be ꞌbá ꞌdịzú nĩ. Pĩlátõ ri gávãnã.

3 Yụ́dã Yẹ́sụ̃ ã ũli ꞌbeépi rĩ kã ndreé lịkí Yẹ́sụ̃ vé tã, lẽkí ĩri ꞌdịị́ꞌdị, tã rĩ sẽ ĩri ní ĩzãngã ãmbúgú, ĩri ní mũfẽngã fífí pụ̃kụ́ na rĩ újázú gõzú atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi ní ꞌbá ambugu rĩ pi be. 4 Ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Á ꞌo ũnjĩkãnyã ꞌbá tã ũnjí ꞌoópi kuyé ni ã ũli ꞌbezú.”

Kộpi ní újázú ĩri ní kínĩ, “Tã ꞌdĩri adri tã ꞌbávé ni ku, tã ꞌdĩri mi pá tu tị́ ni gé nĩ.”

5 Yụ́dã ní mũfẽngã rĩ ꞌbezú ꞌí drị́gé sĩ Jó Múngú vé rĩ agá ꞌdãá, ĩri ní ꞌdezú mụzú ꞌi ꞌyĩzú bãákú sĩ.

6 Atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi ní mũfẽngã fífí rĩ pi uꞌdụzú, kộpi ní ꞌyozú kínĩ, “Tãị́mbị́ ãꞌyĩ ku ĩ ní mũfẽngã ꞌdĩri ꞌbãzú jó ĩ ní rizú mũfẽngã ꞌbãzú rĩ agá, ãꞌdiãtãsĩyã mũfẽngã ꞌdĩri dãkí ãní ãrí gí.” 7 Kộpi ụ̃sụ̃kí kínĩ, mũfẽngã ꞌdĩri sĩ, lẽ ã jekí vũrã ãní, ꞌbá ímụ́ꞌbá jãkã rú rĩ pi kádõ ũdrãá, ã sị̃kí rí kộpivé ãvũ ãní. 8 Cĩmgbá ãndrũ sĩ, zịkí vũrã rĩ ã rụ́, Vũrã Ãrí vé ni. 9 Tã ọ́tụ́ nẹ́bị̃ Yẽrẽmíyã ní ꞌyoó rĩ, nga ꞌi fũú tị ni gé gí kĩnĩ, “Kộpi ꞌdụkí mũfẽngã fífí pụ̃kụ́ na, ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi kínĩ ꞌbá rĩ rụ dõ ĩri gí, ĩ mũfẽngã ꞌdĩri sẽ ĩri ní. 10 Mũfẽngã rĩ sĩ, kộpi jekí vũrã ꞌbá riípi ụ̃rụ́tẹ́ ũdrí gbizú ni vé ni ãní, sụ̃ Úpí ní ẹzịị́ má ní rĩ tị́nị.” 27:10 Zãkãríyã 11:12-13; Yẽrẽmíyã 19:1-13; 32:6-9

11 Yẹ́sụ̃ kã pá tuú gávãnã Pĩlátõ ẹndrẹtị gé ꞌdãá, Pĩlátõ ní ĩri zịzú kĩnĩ, “Mi nyo ꞌbãgú Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ?”

Yẹ́sụ̃ ní újázú ĩri ní kĩnĩ, “Tã rĩ mí ní ꞌyoó gí ꞌdĩ.”

12 Atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi, ꞌbá ambugu rĩ pi be, kộpi kâ ĩri tõó, Yẹ́sụ̃ zị̃ ꞌî tị átángá ꞌyozú kuyé. 13 Pĩlátõ ní ĩri zịzú kĩnĩ, “ꞌÍ yị tã ꞌbá rĩ pi ní rií ꞌyoó mî rụ́ꞌbá gá ũnjí ꞌdĩri kuyé?” 14 ꞌBo Yẹ́sụ̃ újá ĩri ní átángá ãluŋáni kuyé, sẽ gávãnã ní ãyãngárá.

15 Mẽrẽ gávãnã vé rĩ gé, kádõ rií Ụ̃mụ̃ Múngú ní Ẹlịzú Jó tị gé sĩ rĩ nyaá, ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ꞌbá ĩ ní ũꞌyĩí kuú jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá rĩ pi vé ãlu ĩpẽ, ĩ ĩri ọyụ ĩfũ ãmvé. 16 Sâ ꞌdãri gé, ágó ãzi rụ́ be kụụ́pi tã ũnjí sĩ ni ꞌyĩkí ĩri kú jó ãngũ ũꞌyĩzú rĩ agá ꞌdãá, ágó rĩ ã rụ́ Bãrãbã ꞌi. 17 ꞌBá bị́trị́ká rĩ pi kâ ĩ úmú Pĩlátõ vé ãngá ꞌdãá, Pĩlátõ ní kộpi zịzú kĩnĩ, “Ĩmi lẽkí mâ ọyụ ĩmi ní ãꞌdi ri sẽé? Mâ ọyụ Bãrãbã ri sẽé, dõku mâ ọyụ Yẹ́sụ̃ ĩ ní zịị́ Kúrísítõ ri sẽé?” 18 Pĩlátõ nị̃ rá ꞌyozú kínĩ, Yãhụ́dị̃ ambugu rĩ pi íjị́kí Yẹ́sụ̃ ri ꞌí ẹndrẹtị gé nõó, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi ꞌbãkí ẹ́sị́ ũnjí Yẹ́sụ̃ drị̃gé.

19 Pĩlátõ kã úrí ívé lúpá tã lịzú rĩ drị̃gé, ũkú ni ní ụ́ꞌdụ́kọ́ pẽzú vú ni gé ꞌdãá kĩnĩ, “Ágó tã ũnjí ꞌoópi kuyé ꞌdãri, ã ꞌokí ĩri ũnjí ku, ị́nị́ŋá ãndrũ rĩ sĩ, urobí ũbĩ ma ĩrivé tã sĩ, mâ ẹ́sị́ ị́sụ́ ãní ĩzãngã ambamba.”

20 ꞌBo atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi, ꞌbá ambugu rĩ pi be, rikí ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ẽ drị̃ ụ́cị́ kínĩ, kộpi ã ꞌyokí, ã ọyụkí Bãrãbã ri áyu, ã ꞌdịkí Yẹ́sụ̃ ri drãá rá.

21 Kúru gávãnã Pĩlátõ ní ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi zịzú kĩnĩ, “ꞌBá ị̃rị̃ ꞌdĩꞌbée ãsámvú gé, ĩmi lẽkí mâ ọyụ ĩmi ní ãꞌdi ri sẽé?”

Kộpi ní újázú kínĩ, “Mí ọyụ Bãrãbã ri áyu.”

22 Pĩlátõ ní kộpi zịzú kĩnĩ, “Kúru Yẹ́sụ̃ ĩ ní zịị́ Kúrísítõ ꞌdĩri, mâ ꞌo ĩri ãꞌdi rú?”

Kộpi ní céré újázú kínĩ, “Ã gbãkí ĩri pẹtị alambaku sị́gé!”

23 Pĩlátõ ní kộpi zịzú kĩnĩ, “Ãsĩ? Tã ũnjí ĩri ní ꞌoó rĩ ãꞌdi?”

Kộpi gõkí ọ́ꞌụ́ ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá kínĩ, “Ã gbãkí ĩri pẹtị alambaku sị́gé.”

24 Pĩlátõ kã ndreé tã ãzi ꞌí ní ícó ꞌoó ni ꞌdãáyo, ꞌbá rĩ pi lẽkí íngá mgbárãsĩ, ĩri ní yị̃ị́ íꞌdụ́zú ꞌî drị́ ũjĩzú ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ẹndrẹtị gé ꞌdĩgé. Ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ágó nõri vé ãrí, tã ni adri má drị̃gé ku, tã ni ri adri ĩmi drị̃gé!”

25 ꞌBá rĩ pi ní céré újázú kínĩ, “Ĩrivé ãrí, tã ni ã adri ꞌbá drị̃gé, ãzini ꞌbávé anjiŋá rĩ pi drị̃gé!”

26 Kúru Pĩlátõ ní Bãrãbã ri ọyụzú. Ĩri ní tãị́mbị́ sẽzú ívé ãngáráwá rĩ pi ní, kộpi ã ũgbãkí Yẹ́sụ̃ ri, kộpi ã gbãkí ĩri pẹtị alambaku sị́gé.

27 Kúru gávãnã Pĩlátõ vé ãngáráwá rĩ pi ní Yẹ́sụ̃ ri jịzú mụzú vũrã ĩvé rĩ gé ꞌdãá, kộpi ní ãngáráwá rĩ pi úmúzú céré, kộpi trakí ĩ Yẹ́sụ̃ ã gãrã gá sĩ kụ́rụ̃. 28 Kộpi njekí ĩrivé bõngó akoóko rụ̃kụ̃ rĩ rụ́ꞌbá ni gé sĩ, kộpi sukí bõngó ika ãco ni† 27:28 Bõngó ika: ꞌBãgú rĩ pi ri bõngó ika su. rụ́ꞌbá ni gé, 29 kộpi údékí ũcékúcé suú drị̃ ni gé kụ̃lá rú. Kộpi ꞌbãkí túré ĩrivé drị́ ẹ̃ndẹ́pị gé, kộpi ũtị̃kí kũmũcí ĩri ẹndrẹtị gé, kộpi ní ĩri ẽ drị̃ ínjázú ꞌyozú kínĩ, “ꞌBãgú Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ, ꞌbá ị̃njị̃kí mi rá!” 30 Kộpi úwékí tụ̃sụ́ rụ́ꞌbá ni gé, kộpi íꞌdụ́kí túré ĩri drị́gé rĩ, rikí ĩri ẽ drị̃ ũgbãá ãní.

31 Kộpi kâ ĩri ẽ drị̃ ínjá, kộpi ní bõngó akoóko rụ̃kụ̃ rĩ njezú rụ́ꞌbá ni gé sĩ, kộpi gõkí ĩrivé bõngó suú ĩri rụ́ꞌbá gá ꞌdãá ũzi. Kúru kộpi ní ĩri jịzú mụzú, ã mụkí rí ĩri gbãá pẹtị alambaku sị́gé.

32 Kộpi kâ rií ꞌdeé mụzú, kộpi cakí ágó ãzi ị́sụ́, ágó rĩ íbí ímụ́ Kũrénẽ gélésĩla, ágó rĩ ã rụ́ Sị̃mọ́nã ꞌi. Kộpi mĩkí ágó rĩ pẹtị alambaku Yẹ́sụ̃ vé rĩ ꞌdụụ́ mụzú. 33 Kộpi ní cazú vũrã ĩ ní zịị́ Gõlõgótã rĩ gé ꞌdãá, (Gõlõgótã vé ífífí, vũrã drị̃ kọ́lọ̃mgbọ́ vé ni). 34 Kộpi ní vị́nyọ̃ usazú ngá drãápi ụ̃kẹ́ngẹlị ni sĩ, sẽzú Yẹ́sụ̃ ní, ã mvụ, Yẹ́sụ̃ kã ngá rĩ ꞌbị̃ị́, gã mvụgá sĩ. 35 Kộpi kâ ĩri gbãá pẹtị alambaku sị́gé ꞌdãá gí, kộpi ꞌbekí ĩrivé bõngó jẽké sĩ, awakí ĩ ní. 36 Kúru kộpi ní úrízú vũgá, kộpi tẽkí rií ĩri ndreé. 37 Kộpi sĩkí tã ĩ ní ĩri tõzú rĩ gbãá ĩri drị̃lé gá ụrụ ꞌdãá, kộpi sĩkí tã rĩ ꞌdíni, ꞌDĨRI YẸ́SỤ̃, ꞌBÃGÚ YÃHỤ́DỊ̃ RĨ PI VÉ RĨ. 38 Gbãkí ụ̃gụ́ꞌbá ị̃rị̃ pẹtị alambaku sị́gé Yẹ́sụ̃ be trụ́, gbãkí ãzi rĩ ĩrivé drị́ ẹ̃ndẹ́pị gélésĩla, ãzi rĩ ĩrivé drị́ ị̃jị́ gélésĩla. 39 ꞌBá riꞌbá ẹlịꞌbá ẹlị ẹlị rĩ pi rikí ĩri uꞌdaá, kộpi rikí ĩ drị̃ yaá ĩri idezú ãní, 40 kộpi rikí ꞌyoó kínĩ, “Mi ándúrú ꞌyoópi, mi Jó Múngú vé rĩ ĩŋãnyã, mi gõ sị̃ ụ́ꞌdụ́ na agá rĩ, mí dõ Mvá Múngú vé ni, ꞌí pa mi! Mí ísị́ pẹtị alambaku rĩ sị́gé sĩ vũgá nõó.”

41 Atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi, ꞌbá tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ímbáꞌbá rĩ pi, ãzini ꞌbá ambugu rĩ pi, rikí kpá Yẹ́sụ̃ ẽ drị̃ ínjá. 42 Kộpi kínĩ, “Ídrí ꞌbá ụrụkọꞌbée rá pírí, ꞌbo ídrí ꞌi ngúlúpí ku ãsĩ? Ĩri dõ ꞌbãgú Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé ni, ẽ ísị́ pẹtị alambaku rĩ sị́gé sĩ vũgá nõó, kúru ꞌbâ ĩri ẹ̃ꞌyị̃ rá. 43 ꞌBã ívé ẹ́sị́ céré Múngú drị̃gé. Lẽ Múngú ẽ ídrí ĩri, dõ Múngú lẽ ĩri rá, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌyo ꞌdíni kĩnĩ, ‘Ma Mvá Múngú vé ni.’ ” 44 Ụ̃gụ́ꞌbá ĩ ní gbãá ĩri be trụ́ rĩ pi rikí kpá ĩri ẽ drị̃ ínjá ĩndĩ.

45 Íꞌdózú ụ̃tụ́ mgbímgbi gé ꞌdĩgé, cazú sâ na ũndréŋá vé rĩ gé, ãngũ rĩ bĩ nịị́ kuú cịcị. 46 Kã mụụ́ caá sâ na gá, Yẹ́sụ̃ ní trezú ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá kĩnĩ, “Ẹ̃lọ́yị̃, Ẹ̃lọ́yị̃, lãmã sãbãkãtánĩ?” Ífífí ni kĩnĩ, “Múngú mávé rĩ, Múngú mávé rĩ, ngá mí ní ma adizú rĩ ãꞌdi?” 27:46 Sãwụ́mã 22:1

47 ꞌBá pá tuꞌbá ꞌdãlé rĩ pi kâ tã ĩri ní ꞌyoó rĩ yịị́, kộpi kínĩ, “Ĩri ri Ẽlíyã ri zị.”

48 Koro kộpi ãsámvú gé ꞌdĩgé, ꞌbá ãlu ní njuzú lífã íꞌdụ́zú, ĩri ní suzú vị́nyọ̃ údrápi gí ni agá, ĩri ní suzú pẹtị sị́gé, ĩri ní suzú mụzú Yẹ́sụ̃ vúgá ụrụ ꞌdãá, Yẹ́sụ̃ ã mvụ. 49 ꞌBá rĩ pi ụrụkọꞌbée kínĩ, “Ĩ kukí ĩri ọ́ꞌdụ́kụ́lẹ, Ẽlíyã ri dõ ímụ́ ĩri ídrí rá.”

50 Yẹ́sụ̃ gõ treé dị̃ị́ ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá, ĩrivé índrí ní kúru fũzú.

51 Sâ ꞌdãri gé, bõngó ĩ ní Jó Múngú vé rĩ ã ꞌa ẹlịzú rĩ‡ 27:51 Bõngó ĩ ní Jó Múngú vé rĩ ã ꞌa ẹlịzú rĩ: Bõngó ꞌdĩri ẹlịkí Vũrã Uletere rĩ pi ãsámvú Vũrã Uleteretere rĩ be rĩ ãní. Átálágú ãmbúgú rĩ ꞌyéŋá aga fi bõngó rĩ agásĩ Vũrã Uleteretere rĩ agá ꞌdãá nĩ, ãꞌdiãtãsĩyã Múngú ri adri Vũrã Uleteretere dị̃ị́pi pọ̃wụ̃pọ̃wụ̃ rĩ agá ꞌdãá. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 16; Mãrákõ 15:38; Lúkã 23:45; Ẽbérẽ 6:19-20; Ẽbérẽ 9:1-7. ãsĩ ꞌi ị̃rị̃, íꞌdózú ụrụ ꞌdãá, cĩmgbá vũgá nõó. Nyọ̃ọ́kụ́ rĩ aya ꞌi dĩngídĩngí, írã rĩ pi undakí ĩ kpélékpélé. 52 ꞌBụ́ ãvũ sị̃zú rĩ pi zịkí ĩ tị kú mgbọ, ꞌbá kárákará Múngú ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá, ũdrãꞌbá gí rĩ pi, ingakí kộpi gõó ídri rú ũzi. 53 Kộpi ĩfũkí ꞌbụ́ rĩ pi agásĩ ãmvé. Yẹ́sụ̃ kã íngá gõó ídri rú gí, kộpi ꞌdekí mụzú kụ̃rụ́ uletere Yẹ̃rụ́sãlémã vé rĩ gé ꞌdãá, kộpi iꞌdakí ĩ ꞌbá kárákará pi ẹndrẹtị gé rá.

54 Ũgalaku rĩ pi ívé ãngáráwá Yẹ́sụ̃ ri ũtẽꞌbá rĩ pi be, kộpi kâ ãngũ ꞌi ayaápi dĩngídĩngí ꞌdĩri ndreé, sẽ kộpi ní ụ̃rị̃ ambamba, kộpi kínĩ, “Ádarú ágó nõri Mvá Múngú vé ni!”

55 Ũkú kárákará tukí pá kuú rárá rú, kộpi tẽkí nyo rií ndreé. Ũkú ꞌdĩꞌbée íbíkí ímụ́ Yẹ́sụ̃ be trụ́ ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ gálésĩla, kộpi lẽkí Yẹ́sụ̃ ẽ ĩzã koó. 56 Kộpi ãsámvú gé ꞌdãá, ꞌbá rĩ Mãríyã Mãgãdẽlénã ꞌi, Mãríyã Yõkóbũ pi vé ẹ́ndrẹ́pị Yõsépã be rĩ ꞌi, ãzini Zẽbẽdáyõ ẹnjịpị́ị vé ẹ́ndrẹ́pị sĩ.

57 Ũndréŋá ꞌdãri sĩ, Ãrĩmãtáyõgú ãzi ãꞌbú be ni, rụ́ ni Yõsépã ꞌi, ĩri ándúrú ꞌbá Yẹ́sụ̃ ã pámvú ũbĩípi ni. 58 Ĩri ní ꞌdezú mụzú Pĩlátõ vúgá ꞌdãá, ĩri ní Yẹ́sụ̃ vé ãvũ ã tã zịzú Pĩlátõ tị gé, Pĩlátõ ní tãị́mbị́ sẽzú kĩnĩ, ã ọyụkí ãvũ rĩ sẽé ĩri ní. 59 Yõsépã ní ãvũ rĩ ꞌdụzú, ĩri ní ĩmũlũzú bõngó múké ule ni sĩ. 60 Ĩri ní ãvũ rĩ jịzú sị̃zú ívé ꞌbụ́ ꞌí ní gaá lũú írã agá rĩ agá. Ĩri ní írã ãmbúgú ni gũzú ꞌbãzú ꞌbụ́ rĩ tị gé, ĩri ní kúru ꞌdezú mụzú. 61 Mãríyã Mãgãdẽlénã pi Mãríyã ãzi rĩ be úríkí kuú ꞌbụ́rẹ̃drị̃ rĩ ã gãrã gá, kộpi tẽkí rií ndreé.

62 Kã mụụ́ adrií drụ̃ ꞌdíni, ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ gé, atala atala rĩ pi drị̃gé rĩ pi, Fãrụ́sị̃ rĩ pi be, kộpi ní ꞌdezú mụzú Pĩlátõ vúgá ꞌdãá. 63 Kộpi ní ꞌyozú kínĩ, “Ãmbúgú ꞌbávé rĩ, ꞌbá ígákí tã ágó ũnjó rú rĩ ní ándúrú ꞌyoó lókí ĩri ní drĩ adrizú ídrí rú rĩ gé ꞌdãri gí kĩnĩ, ‘Ụ́ꞌdụ́ na ã vụ́drị̃ gé, ma gõ íngá ídri rú ũzi.’ 64 Kúru lẽ mî sẽ tãị́mbị́, ã ũtẽkí ꞌbụ́rẹ̃drị̃ rĩ caá ụ́ꞌdụ́ na. ꞌÍ ꞌo dõ ꞌdíni ku, ĩrivé ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ímụ́ ĩrivé ãvũ ụ̃gụ̃ rá, kộpi ímụ́ ꞌyo ꞌbá rĩ pi ní, íngá gõó ídri rú gí. Ũnjõ vúlé ꞌdĩri, ĩri ímụ́ drị̃drị̃ ꞌdãri§ 27:64 Ũnjõ drị̃drị̃ ꞌdãri: Drị̃koma Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ ụ̃sụ̃kí kínĩ, ũnjõ drị̃drị̃ rĩ, Yẹ́sụ̃ kĩnĩ ꞌi Kúrísítõ ꞌi. aga rá.”

65 Pĩlátõ ní ꞌyozú kĩnĩ, “Ĩmi pẽkí ãngáráwá rĩ pi mụụ́ ꞌbụ́rẹ̃drị̃ rĩ ũtẽé sụ̃ ĩmi ní nị̃ị́ gí rĩ tị́nị.” 66 Kúru kộpi ní ꞌdezú mụzú ꞌbụ́rẹ̃drị̃ rĩ ũtẽzú, kộpi ní írã rĩ gũzú ꞌbãzú ꞌbụ́ rĩ tị gé, kộpi ní mbĩzú ụ̃drị sĩ, kộpi ní ãngáráwá rĩ pi ꞌbãzú rizú ꞌbụ́rẹ̃drị̃ rĩ ũtẽzú.