49
Yõkóbũ vé átángá ã ụ̃dụ̃ ĩri ní átá ẹnjịpị́ị ní rĩ
1 Kúru Yõkóbũ ní ívé anji ãgõ rĩ pi zịzú ímụ́zú, ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi ímụ́kí má gãrã gá nõó, mâ ũlũ rí ĩmi ní tã ímụ́pi ꞌi ngaápi ĩmî rụ́ꞌbá gá drị̃drị̃ ꞌdĩlé rĩ pi.
2 “Má anji rĩ, ma ĩmivé ẹ́tẹ́pị Yõkóbũ ꞌi, ĩmi ímụ́kí má vúgá nõó tã yịị́ má tị gé.
Ma ĩmivé ẹ́tẹ́pị Ĩsẽrélẽ ꞌi, ĩmi yịkí tã má tị gé.
3 Rũbénã, mi mávé mvá kãyú,
á tị mi ị́sụ́ ãkũdẽ ma ũkpõ be, ã tị mi ị́sụ́ ãkũdẽ ma kẹ̃rị́ŋá rú ũkpõ be lũzú kínĩ, ma anji tị rá.
Mi ꞌbá ĩ ní ị̃njị̃ị́ ị̃njị̃ ni, mi ꞌbá ũkpõ be ni.
4 Mi ímụ́ ẹ́cị́ sụ̃ ĩgãŋá ní rií ẹ́cị́ yị̃ị́ drị̃gé sĩ ngãlángãlá rĩ tị́nị, mí gõ adrií kãyú ku,
ãꞌdiãtãsĩyã ꞌí la mávé ũkú sĩ mávé gbọ́lọ́ drị̃gé, 49:4 Íꞌdóngárá 35:22
ꞌí ꞌo tã drị̃njá sẽépi ni mávé gbọ́lọ́ drị̃gé.
5 Sĩmĩyónã ĩmi Lẹ́vị̃* 49:5 Sĩmĩyónã pi Lẹ́vị̃ be: ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 34:1-29. be, ĩmi ẹ́drị́pị,
ĩmi rikí ĩmivé ngá ẹ̃ꞌdị́ vé rĩ pi áyú tã ũnjí ꞌozú ãní.
6 Á lẽ fií tã ĩmi ní rií ụ̃sụ̃ụ́ ꞌdĩri agá ku,
á lẽ fií tã ĩmi ní ĩmi úmú rií átá ꞌdĩri agá ku,
ãꞌdiãtãsĩyã ĩmivé ẹ́sị́ ũká ũká rĩ sĩ, ĩmi úꞌdị́kí ꞌbá rĩ pi ũdrãá rá,
ãzini ĩmi úlị́kí tị́ ãgõ rĩ pi vé ị́sụ́bãá pá gá rĩ pi tã ã pá ãkó.
7 Jĩkó ĩmivé rĩ ã tã sĩ, á tri ĩmi gí, ãꞌdiãtãsĩyã ĩmî ẹ́sị́ ũká ũká,
ꞌa vengárá ĩmivé rĩ ã tã sĩ, á tri ĩmi gí, ãꞌdiãtãsĩyã ĩmi ũmbá rú!
Ma ímụ́ ĩmi íré mụ adri úyú Yõkóbũ vé rĩ pi ãsámvú gé,
ãzini ma ímụ́ ĩmi íré mụ adri sụ́rụ́ Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ãsámvú gé.
8 Yụ́dã, mí ẹ́drị́pị́ị ímụ́ mi íngú rá,
mi ímụ́ mívé ariꞌba rĩ pi ã ụ́lẹ́lẹ́ rụ ínjí rá,
mí ẹ́drị́pị́ị ímụ́ kũmũcí ũtị̃ mí ẹndrẹtị gé.
9 Á Yụ́dã mâ mvá rĩ, mí adri sụ̃ kẹ̃mị̃rọ́ mvá
ímvípi zãá nyangárá gálésĩla rĩ tị́nị.
Mí adri sụ̃ kẹ̃mị̃rọ́ ọ̃vụ̃ụ́pi laápi vũgá rĩ tị́nị.
Mí adri sụ̃ kẹ̃mị̃rọ́ ũkú tị́nị, ãꞌdi ri ícó mi aru ụ́ꞌdụ́ gélésĩ nĩ?
10 Ĩmi ꞌbá Yụ́dã vé rĩ pi, ꞌbá ãzi ícó túré ãmbũgũ vé rĩ ꞌdụụ́ ĩmi drị́gé sĩ ku,
ꞌbá ãzi ícó kpá túré ãmbũgũ vé rĩ ꞌdụụ́ úyú mívé rĩ pi drị́gé sĩ ku,
cĩmgbá cazú sâ ꞌbá ímụ́pi túré rĩ rụụ́pi rĩ vé rĩ gé,
ꞌbá ãngũ rĩ pi agásĩ rĩ pi céré ĩri ị̃njị̃.
11 Yụ́dã, mi ímụ́ mívé dõngí ꞌyĩ pẹtị vị́nyọ̃ vé rĩ ã rụ́ꞌbá gá,
mi ímụ́ mívé dõngí mbaápi úꞌdí rú rĩ ꞌyĩ pẹtị vị́nyọ̃ vé múké rĩ ã rụ́ꞌbá gá,
mi mívé bõngó ũjĩ vị́nyọ̃ rĩ vé sụ́ sĩ,
mi mívé bõngó ũjĩ vị́nyọ̃ kaápi ãrí rú rĩ sĩ.† 49:11 Mi mívé bõngó ũjĩ vị́nyọ̃ kaápi ãrí rú rĩ sĩ: Yõkóbũ ri tã Yụ́dã ní ímụ́zú adrizú ãꞌbú be rĩ vé tã iꞌda. Vị́nyọ̃ rĩ ímụ́ ꞌa ambamba, ĩri ímụ́ ívé bõngó ũjĩ vị́nyọ̃ rĩ vé sụ́ sĩ.
12 Mî mị ri ímụ́ ka ku ikamgbiri vị́nyọ̃ rĩ ã sụ́ sĩ,
Mî sị́ ri ímụ́ mve ku imvesírílí, lé sụ́ rĩ sĩ.
13 Jẽbũlúnã, mi adri yị̃ị́ tafu ã gãrã gá,
ãngũ mívé rĩ ímụ́ adri vũrã múké‡ 49:13 Vũrã múké rĩ ĩri ũlí vịị́pi ũkpõ be rĩ uga. kũlúmgba ambugu rĩ pi ní pá tuzú ni,
mívé ãngũ rĩ vé lõkókõrí ri ímụ́ ꞌi útrú ca ãngũ Sĩdónã vé rĩ gé.
14 Ĩsãkárã, mi adri sụ̃ dõngí ũkpõ be
laápi ãndẽ vuúpi jũrú ị̃rị̃ rĩ pi§ 49:14 Jũrú ị̃rị̃ rĩ pi: Ãngũ Ĩsãkárã vé rĩ ímụ́ adri sụ́rụ́ Ĩsẽrélẽ vé ị̃rị̃ rĩ pi vé ãngũ ãsámvú gé. ãsámvú gé rĩ tị́nị.
15 Mí kãdõ ndreé mi ri uvu vũrã múké ni gé,
vũrã rĩ mí ní ãyĩkõ sẽ,
mi ẹ̃zị́ nga ũkpõ sĩ,
ꞌbá rĩ pi mi ꞌbã ẹ̃zị́ nga tụ́gẹ̃rị̃ rú.
16 Dánã, mi ímụ́ adri sụ́rụ́ Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé rĩ ãzi,
mi ímụ́ ꞌbá mívé rĩ pi vé tã lị pịrị.
17 Dánã, mi adri ọ̃jọ́gọ́ ọ̃jọ́gọ́ sụ̃ ị̃nị̃ riípi adriípi lẹ́tị gãrã gá rĩ tị́nị,
mi adri sụ̃ ꞌbóro riípi adriípi lẹ́tị gãrã gá,
riípi hũsánĩ ã pá ugaápi,
ꞌbá únjúꞌbá hũsánĩ sĩ rĩ pi ã uꞌdekí rí ãní vũgá rĩ tị́nị.
18 Á Úpí Múngú, á ꞌbã ẹ́sị́ mí drị̃gé, mî pa rí ma!
19 Gádĩ, ꞌbá rĩ pi ímụ́ ẹ̃ꞌdị́ ꞌdị mí be,
ꞌbo mi ímụ́ ẹ̃ꞌdị́ ꞌdị ꞌbá ímụ́ꞌbá ẹ̃ꞌdị́ ꞌdịꞌbá mí be rĩ pi be.
20 Ãsérã, mi ímụ́ ínyá múké ni nya,
mi ímụ́ ínyá ẹ̃jị́ be múké ꞌbãgú ní rií nyaá rĩ nya.
21 Nãfãtálĩ, mi ímụ́ adri sụ̃ nyámáta ẹ́cị́pi ásé agásĩ,
anji tịị́pi ũnyĩ be rĩ tị́nị.
22 Yõsépã, mi ímụ́ anji tị ízú sụ̃ pẹtị vị́nyọ̃ vé rĩ ní ꞌaá rĩ tị́nị,
mi anji tị ízú sụ̃ pẹtị vị́nyọ̃ vé yị̃ị́ gãrã gá rĩ ní ꞌaá rĩ tị́nị,
vị́nyọ̃ drị́tị be ĩgãrãápi, tụụ́pi ãbi drị̃gé rĩ tị́nị.
23 Yõsépã, ariꞌba rĩ pi ꞌdịkí ẹ̃ꞌdị́ mi be ũnjí ũnjí,
kộpi úꞌbúkí íꞌyé ĩvé rĩ pi mụzú mí vúgá ꞌdãá, kộpi ꞌokí mi ũnjí.
24 ꞌBo ꞌí njõ mívé ụ̃sụ̃ kú ị́nọ́gọ́sị́,
mî drị́ ũrõ kuyé
Múngú Yõkóbũ vé rĩ vé ũkpõ sĩ,
Múngú riípi ãngũ úcépi rĩ vé ũkpõ sĩ,
ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi vé Múngú adriípi írã rú rĩ vé ũkpõ sĩ.
25 Múngú mí ẹ́tẹ́pị vé rĩ ko mî ĩzã nĩ,
Múngú Ũkpõ ꞌDị́pa sẽ mí ní yị̃ị́gọ́ tãkíri rú
íngázú ꞌbụ̃ gélésĩ nĩ,
sẽ mí ní yị̃ị́ tãkíri rú vũ drị̃gé nõgó nĩ,
sẽ mí ní tãkíri anji tịzú nĩ.
26 Mâ mvá rĩ, tãkíri má ní sẽé mí ní ꞌdĩri,
ndẽ tãkíri ĩ ní ị́sụ́ írã adriípi mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ* 49:26 Írã adriípi mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ vé ífífí, ĩri ẹ́ꞌbị́pị́ị riꞌbá tãkíri sẽꞌbá ꞌbá rĩ pi ní rĩ. agá rĩ rá,
ãzini ánga adriípi mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ agá rĩ rá.
Yõsépã, lẽ tãkíri ꞌdĩri ã adri mí drị̃gé,
mi adri ãmbúgú mí ẹ́drị́pị́ị ãsámvú gé.
27 Bẹ̃nyẹ̃mị́nẹ̃, mí adri sụ̃ ãrãkílaŋá ẹ́sị́ be ũká ũká,
ụ̃ꞌbụ́tịŋá sĩ ãnyãpá rĩ pi úcípi nyaápi,
ũndréŋá sĩ zãá ni acoópi sẽépi ꞌî ọ̃gụ̃pị́ị ní rĩ tị́nị.”
28 Anji mụdrị́ drị̃ ni ị̃rị̃ ꞌdĩꞌbée ímụ́ adri ẹ́ꞌbị́pị́ị sụ́rụ́ mụdrị́ drị̃ ni ị̃rị̃ ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi vé ni. Yõkóbũ ní rizú kộpi ní tãkíri sẽzú rĩ gé, ri átángá rĩ átá mụzú ꞌdíni, sẽ tãkíri ꞌbá ãlu ãlu ní tã ꞌbá rĩ ní ꞌoó rĩ vú sĩ.
Yõkóbũ vé drãngárá
29 Kúru Yõkóbũ ní tã ẹzịzú ꞌí ẹnjịpị́ị ní kĩnĩ, “Ẹ̃sị̃ mãdã, ma drãdrã. Á drã dõ gí, ĩmi jịkí mávé ãvũ mụụ́ sị̃ị́ má ẹ́ꞌbị́pị́ị ã gãrã gá, ụ̃jị́ ĩ ní rizú ãvũ sị̃zú rĩ agá, ụ̃jị́ rĩ Ẽfõrónã Hị́tị̃gú rĩ vé nyọ̃ọ́kụ́ agá, 30 ụ̃jị́ rĩ Mãkãpélã gá, ĩnyiŋá Mãmúrẽ be, ãngũ Kãnánã vé rĩ agá. Ãbũrámã je vũrã rĩ rizú ãvũ sị̃zú ãní, je Ẽfõrónã Hị́tị̃gú rĩ drị́gé. 31 Sị̃kí Ãbũrámã pi ũkú ni Sárã be vũrã ꞌdãri gé, sị̃kí kpá Ĩsákã pi ũkú ni Rẽbékã be vũrã ꞌdãri gé, á sị̃ Léyã ri vũrã ꞌdãri gé. 32 Má ẹ́ꞌbị́pị Ãbũrámã je nyọ̃ọ́kụ́ rĩ ụ̃jị́ rĩ be ꞌbá Hị́tị̃ vé rĩ pi drị́gé.”
33 Yõkóbũ kã tã rĩ ẹzịị́ dẹẹ́ ẹnjịpị́ị ní gí, ĩri ní lazú ívé gbọ́lọ́ drị̃gé, ĩri ní kúru drãzú.
49:4 49:4 Íꞌdóngárá 35:22
*49:5 49:5 Sĩmĩyónã pi Lẹ́vị̃ be: ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 34:1-29.
†49:11 49:11 Mi mívé bõngó ũjĩ vị́nyọ̃ kaápi ãrí rú rĩ sĩ: Yõkóbũ ri tã Yụ́dã ní ímụ́zú adrizú ãꞌbú be rĩ vé tã iꞌda. Vị́nyọ̃ rĩ ímụ́ ꞌa ambamba, ĩri ímụ́ ívé bõngó ũjĩ vị́nyọ̃ rĩ vé sụ́ sĩ.
‡49:13 49:13 Vũrã múké rĩ ĩri ũlí vịị́pi ũkpõ be rĩ uga.
§49:14 49:14 Jũrú ị̃rị̃ rĩ pi: Ãngũ Ĩsãkárã vé rĩ ímụ́ adri sụ́rụ́ Ĩsẽrélẽ vé ị̃rị̃ rĩ pi vé ãngũ ãsámvú gé.
*49:26 49:26 Írã adriípi mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ vé ífífí, ĩri ẹ́ꞌbị́pị́ị riꞌbá tãkíri sẽꞌbá ꞌbá rĩ pi ní rĩ.