16
Múngú sẽ mánã ãzini ãlíꞌbo íngázú ꞌbụ̃ gélésĩla
1 ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní ngazú ãngũ Ẽlímũ vé rĩ agásĩ, kộpi ní mụzú ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú Sínĩ vé rĩ gé, ãngũ ꞌdãri ĩri ãsámvú Ẽlímũ pi vé írã Sĩnáyĩ be rĩ gé. Mbãá ụ́ꞌdụ́ mụdrị́ drị̃ ni tọ̃wụ́, mbãá ị̃rị̃ gé, kộpi ní fũzú ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ, kộpi ní cazú Sĩnáyĩ gé. 2 Ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ gé ꞌdãá, ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi rikí unuú Mósẽ pi bị́lé gá Ãrónã be. 3 ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní ꞌyozú Mósẽ pi ní Ãrónã be kínĩ, “Úpí Múngú ã úꞌdị́ té dõ ꞌbâ ũdrãá Ẽjẽpétõ gá ꞌdãlé múké! ꞌDãlé zãá anigé, ãnyãngã anigé, ꞌbá rikí nyaá, ꞌbo ĩmi íjị́kí ꞌbâ ímụ́ ũdrãá ẹ̃bị́rị́ sĩ ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú nõri agá ãlé?”
4 Úpí Múngú ní ꞌyozú Mósẽ ní kĩnĩ, “Ma ĩmi ní ãnyãngã sẽ íngázú ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ sụ̃ yị̃ị́gọ́ ní ꞌdịị́ rĩ tị́nị. Ụ́ꞌdụ́ ãlu ãlu, lẽ ꞌbá rĩ pi ã mụkí ãnyãngã ĩkũnãá ĩ ní nyaá ꞌyéŋá ụ́ꞌdụ́ ãlu vé ni. Á lẽ kộpi ụ̃ꞌbị̃ị́, mâ ndre rí dõ kộpi ícó tã má ní ꞌyoó ꞌdĩri ꞌdụ nga rá. 5 Kãdõ adrií ụ́ꞌdụ́ ázíyá sĩ, lẽ kộpi ẽ ĩkũnãkí ãnyãngã ĩ ní nyaá caá ụ́ꞌdụ́ ị̃rị̃ vé ni, sụ̃ ándúrú kộpi ní rií ĩkũnãá rĩ tị́nị.”
6 Kúru Mósẽ pi Ãrónã be, kộpi ní ꞌyozú ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní kínĩ, “Ũndréŋá ãndrũ nõri sĩ, ĩmi ícó nị̃ ámá ꞌyozú kínĩ, Úpí Múngú íjị́ ĩmi ĩfũú ãmvé ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ nĩ. 7 Drụ̃ ụ̃ꞌbụ́tịŋá rĩ sĩ, ĩmi Úpí Múngú vé dị̃ngárá ũkpõ be rĩ ndre rá, ãꞌdiãtãsĩyã yị ĩmivé unungárá ĩmi ní rií unuú ꞌí rụ́ꞌbá gá rĩ gí. Ĩmi ri unu ꞌbâ rụ́ꞌbá gá, ꞌbá ꞌokí ãꞌdi?” 8 Mósẽ gõ kpá ꞌyoó kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi ndrekí dõ sẽkí ĩmi ní zãá ũndréŋá sĩ, ãzini sẽkí dõ ĩmi ní pánga ụ̃ꞌbụ́tị sĩ, ĩmi ímụ́ nị̃ ámá ꞌyozú kínĩ, Úpí Múngú sẽ ĩmi ní ngá ꞌdĩꞌbée nĩ, ãꞌdiãtãsĩyã yị ĩmivé unungárá ĩmi ní rií unuú ꞌí rụ́ꞌbá gá rĩ gí. ꞌBá ꞌokí ãꞌdi ĩmi ní rizú unuzú ꞌbâ rụ́ꞌbá gá? Ĩmi ri unu ꞌbâ rụ́ꞌbá gá kuyé, ĩmi ri unu Úpí Múngú rụ́ꞌbá gá.”
9 Kúru Mósẽ ní ꞌyozú Ãrónã ní kĩnĩ, “ꞌÍ lũ ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní, lẽ kộpi ẽ ímụ́kí Úpí Múngú vúgá nõó, ãꞌdiãtãsĩyã Úpí Múngú yị kộpivé unungárá gí.”
10 Ãrónã kã rií átá ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi be, kộpi ndrekí ãngũ gõó ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ gélé rú, kộpi ndrekí dị̃ngárá Úpí Múngú vé rĩ ị́rị́bị́tị rĩ agá ꞌdãá.
11 Úpí Múngú ní ꞌyozú Mósẽ ní kĩnĩ, 12 “Á yị ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi vé unungárá gí. ꞌÍ lũ kộpi ní, ‘Ũndréŋá ãlu ãlu, kộpi zãá ị́sụ́ nya rá, ụ̃ꞌbụ́tịŋá ãlu ãlu, kộpi pánga ị́sụ́ ambamba. Ĩmi kúru nị̃ ámá ꞌyozú kínĩ, ma Úpí Múngú ꞌi, ma Múngú ĩmivé rĩ.’ ”
13 Ũndréŋá ꞌdãri sĩ, ãlíꞌbo ímụ́kí kárákará, ọ̃zụ̃kí vũrã ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní adrizú rĩ céré. Kã mụụ́ caá drụ̃ ụ̃ꞌbụ́tịŋá sĩ, ãngũ rĩ ꞌa céré kuú ẹndrịlị́gọ́ rú. 14 Ẹndrịlị́gọ́ rĩ kã ụ́ngụ́ dẹẹ́, ngá ụrụkọ nyíríŋá ni pi ọ̃zụ̃kí ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú ꞌdãri ẽ drị̃ céré, sụ̃ fí yị̃ị́gọ́ vé ꞌdeépi nyíríŋá rĩ tị́nị. 15 ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi kâ ngá ꞌdĩꞌbée ndreé, kộpi rikí átá ĩ ãsámvú gé sĩ kínĩ, “Ngá ꞌdĩꞌbée ãꞌdi?” Ãꞌdiãtãsĩyã kộpi nị̃kí ngá rĩ kuyé.
Mósẽ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ngá rĩ pánga, Úpí Múngú sẽ ĩmi ní ãnyãngã rú. 16 Tã Úpí Múngú ní ẹzịị́ ĩmi ní rĩ ꞌdĩ, ‘ꞌBá ãlu ãlu ẽ ĩkũnã caá ívé ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi ní céré, ꞌbá ãlu ẽ ị́sụ́ rí õmérĩ* 16:16 Õmérĩ: Õmérĩ ri ícó adri lítã ị̃rị̃. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 16:18; 16:32; 16:33; 16:36. ã ꞌa ãlu.’ ”
17 ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ĩkũnãkí ãnyãngã rĩ sụ̃ ĩ ní lũú ĩ ní rĩ tị́nị. ꞌBá ụrụkọ ĩkũnãkí ãnyãngã rĩ ãmbúgú, ꞌbá ụrụkọ ĩkũnãkí mãdãŋá. 18 Kộpi kâ ãnyãngã ĩ ní ĩkũnãá rĩ ụ̃ꞌbị̃ị́ õmérĩ sĩ, ꞌbá ãnyãngã ĩkũnãápi ãmbúgú rĩ vé ãnyãngã ẽ ị̃mbị́tã ku ꞌi kuyé, ꞌbá ĩkũnãápi mãdãŋá rĩ vé ãnyãngã ca ĩri ní rá. ꞌBá ãlu ãlu ĩkũnã ãnyãngã rĩ caá ívé ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi ní céré.
19 Kúru Mósẽ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “ꞌBá ãzi ã ku ãnyãngã rĩ laá ị́nị́ be rã caá ụ̃ꞌbụ́tịŋá gá ku.”
20 ꞌBo ꞌbá ụrụkọ yịkí Mósẽ vé tã kuyé, kộpi kukí ãnyãngã rĩ ã ụrụkọ laá rã, ãnyãngã rĩ gõ cií ụ̃ꞌbụ̃ rú, gõ ngụ̃ụ́ ũnjí. Sẽ Mósẽ ẽ ẹ́sị́ ve kộpi ní ũnjí ũnjí.
21 Ụ̃ꞌbụ́tịŋá ãlu ãlu, ꞌbá ãlu ãlu ri ãnyãngã rĩ ĩkũnã ca ívé ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi ní céré. Ụ̃tụ́ rĩ kãdõ koó gbírílí, ãnyãngã rĩ áká ꞌdĩísĩ rá. 22 Kãdõ caá ụ́ꞌdụ́ ázíyá sĩ, kộpi ãnyãngã rĩ ĩkũnã ca kụ́rã ã ꞌa sụ vú ị̃rị̃, ándúrú rĩ agá, ꞌbá drị̃koma ꞌbá rĩ pi ũtẽꞌbá rĩ pi ꞌde mụ tã ꞌdĩri ũlũ Mósẽ ní. 23 Mósẽ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Úpí Múngú ẹzị tã rĩ ꞌdíni, ‘Ụ́ꞌdụ́ drụ̃ rĩ, ĩri ụ́ꞌdụ́ uvuzú ni, ĩri Sãbátㆠ16:23 Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ: Ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩri Yãhụ́dị̃ rĩ pi ní rizú uvuzú rĩ, ãzini kộpi ní rizú Múngú ri zịzú rĩ. Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩri vé tã ígá kínĩ, Múngú gbi ꞌbụ̃ pi vũ be nĩ, ãzini Múngú pa ĩ adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ nĩ. Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri zị ụ́ꞌdụ́ ẹ́zị̂rị̃, ꞌbo Kẹ̃lị̃kọ́ rĩ pi ri zị ụ́ꞌdụ́ ázíyá. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 20:8-11; Dẽtõrõnómẽ 5:12-16. uletere Úpí Múngú vé ni. Ĩmi áꞌdíkí ãnyãngã rĩ ãmbúgú, dõku ĩmi ụsịkí ụsịsị. Ĩmi ꞌbãkí ụrụkọꞌbée ụ́ꞌdụ́ drụ̃ vé rĩ ã tã mbazú ãní.’ ”
24 Kộpi ní ãnyãngã rĩ pi ꞌbãzú lazú cĩmgbá cazú ụ̃ꞌbụ́tịŋá gá, sụ̃ Mósẽ ní ẹzịị́ ĩ ní rĩ tị́nị, ꞌbo ngụ̃ ũnjí kuyé, ci kpá ụ̃ꞌbụ̃ rú kuyé. 25 Mósẽ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ãnyãngã ꞌdĩri, ĩmi nyakí ụ́ꞌdụ́ ãndrũ nõri gé, ãꞌdiãtãsĩyã ụ́ꞌdụ́ ãndrũ nõri ĩri Sãbátã Úpí Múngú vé ni. Ĩmi ícókí ãndrũ ãnyãngã ị́sụ́ vũgá nyọ̃ọ́kụ́ drị̃gé ku. 26 Ĩmi ícó ãnyãngã rĩ ĩkũnã ca ụ́ꞌdụ́ be ázíyá, ꞌbo ụ́ꞌdụ́ ẹ́zị̂rị̃ ĩ ní zịị́ Sãbátã ꞌdĩri gé, ãnyãngã ri adri ꞌdãáyo.”
27 ꞌBá ụrụkọꞌbée mụkí kõdô ãnyãngã rĩ ĩkũnãá ụ́ꞌdụ́ ẹ́zị̂rị̃ gé, ꞌbo kộpi ị́sụ́kí ãnyãngã kuyé. 28 Kúru Úpí Múngú ní ꞌyozú Mósẽ ní kĩnĩ, “Tã má ní ẹzịị́ ĩmi ní, ãzini má ní ímbá ĩmi ní rĩ, ĩmi gã ca gbụ ngọ̃tụ́? 29 Lẽ ĩmi nị̃kí múké ꞌyozú kínĩ, ma Úpí Múngú ꞌi, má ĩpẽ ĩmi ní ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ, má ní ĩmi ní ụ́ꞌdụ́ ázíyá ri ĩpẽzú, ĩmi ĩkũnãkí rí ãnyãngã caápi ụ́ꞌdụ́ ị̃rị̃ vé ni ãní. Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ sĩ, lẽ ꞌbá ãlu ãlu ã adri vũrã ívé ꞌí ní rizú adrizú rĩ gé, ã fũ ãmvé ku.” 30 Kúru ꞌbá rĩ pi ní uvuzú ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé ꞌdãri gé.
31 ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi zịkí ãnyãngã ꞌdãri ã rụ́ mánã.‡ 16:31 Mánã: Mánã vé ífífí Ẽbérẽ tị sĩ, “Ngá ꞌdĩri ãꞌdi?” Ngá rĩ adri kú imve sụ̃ mgbáyá ã fí tị́nị, ẹ̃jị́ ni íní sụ̃ ãnyãngã ĩ ní usaá ọ̃nyụ́ sĩ rĩ tị́nị. 32 Mósẽ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Tã Úpí Múngú ní ẹzịị́ ĩmi ní rĩ ĩri ꞌdíni kĩnĩ, ‘Lẽ ĩmi ꞌbãkí mánã rĩ õmérĩ ãlu, anji úmvúlésĩ ĩ ní ímụ́ tịị́ vúlé ꞌdĩí rĩ pi ã nị̃kí rí ámá ꞌyozú kínĩ ãnyãngã ándúrú má ní sẽé ĩmi ní rií nyaá ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ gé, lókí má ní ĩmi íjị́zú ĩfũzú Ẽjẽpétõ agásĩ rĩ adriípi ꞌdĩ.’ ”
33 Mósẽ ní kúru ꞌyozú Ãrónã ní kĩnĩ, “Mí íꞌdụ́ ũdrí, ꞌí dã mánã rĩ õmérĩ ã ꞌa ãlu ũdrí rĩ agá ꞌdãá, ꞌí ꞌbã vũrã múké ĩ ní rizú Úpí Múngú ri ị̃njị̃zú rĩ gé, anji úmvúlésĩ ĩ ní ímụ́ tịị́ vúlé ꞌdĩí rĩ pi ẽ ímụ́kí rí ndreé bẽnĩ.”
34 Ãrónã ꞌdụ tã rĩ ngaá sụ̃ Úpí Múngú ní ẹzịị́ Mósẽ ní rĩ tị́nị. Ãrónã ꞌdụ mánã rĩ ꞌbãá sọ̃ndụ́kụ̃ Úpí Múngú ní ũndĩ rụzú rĩ§ 16:34 Sọ̃ndụ́kụ̃ ũndĩ vé rĩ: Ĩ ri mánã rĩ ꞌbã sọ̃ndụ́kụ̃ ũndĩ vé rĩ agá, ãzini ĩ ri Ãrónã vé túré rụ́ꞌbá be rũúpi kú ị̃bị́bị́ rú rĩ ꞌbã sọ̃ndụ́kụ̃ rĩ agá, ãzini ĩ ri írã ĩ ní tãị́mbị́ mụdrị́ Múngú vé rĩ sĩí rụ́ꞌbá ni gé rĩ ꞌbã ꞌa ni gé, Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé anji pi vé anji ẽ ímụ́kí rí ngá ꞌdĩꞌbée ndreé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 25:10-12; Ẽbérẽ 9:3-5. agá. 35 ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi nyakí mánã rĩ caá ílí pụ̃kụ́ sụ, cĩmgbá kộpi ní cazú vũrã ĩ ní mụzú adrizú rĩ gé. Kộpi rikí mánã rĩ nyaá cĩmgbá kộpi ní cazú ãngũ Kãnánã vé rĩ gé. 36 (Épã ri acokí dõ caá mụdrị́, ãlu ni ri adri õmérĩ ãlu.)
*16:16 16:16 Õmérĩ: Õmérĩ ri ícó adri lítã ị̃rị̃. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 16:18; 16:32; 16:33; 16:36.
†16:23 16:23 Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ: Ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩri Yãhụ́dị̃ rĩ pi ní rizú uvuzú rĩ, ãzini kộpi ní rizú Múngú ri zịzú rĩ. Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩri vé tã ígá kínĩ, Múngú gbi ꞌbụ̃ pi vũ be nĩ, ãzini Múngú pa ĩ adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ nĩ. Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri zị ụ́ꞌdụ́ ẹ́zị̂rị̃, ꞌbo Kẹ̃lị̃kọ́ rĩ pi ri zị ụ́ꞌdụ́ ázíyá. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 20:8-11; Dẽtõrõnómẽ 5:12-16.
‡16:31 16:31 Mánã: Mánã vé ífífí Ẽbérẽ tị sĩ, “Ngá ꞌdĩri ãꞌdi?”
§16:34 16:34 Sọ̃ndụ́kụ̃ ũndĩ vé rĩ: Ĩ ri mánã rĩ ꞌbã sọ̃ndụ́kụ̃ ũndĩ vé rĩ agá, ãzini ĩ ri Ãrónã vé túré rụ́ꞌbá be rũúpi kú ị̃bị́bị́ rú rĩ ꞌbã sọ̃ndụ́kụ̃ rĩ agá, ãzini ĩ ri írã ĩ ní tãị́mbị́ mụdrị́ Múngú vé rĩ sĩí rụ́ꞌbá ni gé rĩ ꞌbã ꞌa ni gé, Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé anji pi vé anji ẽ ímụ́kí rí ngá ꞌdĩꞌbée ndreé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 25:10-12; Ẽbérẽ 9:3-5.