21
Pooli na ve o yi Zeruzalɛm te tɩn
1 Dɩ́ laan ma banɩ-ba yɩ dɩ́ daarɩ dɩ́ viiri. Dɩ́ ma kwe dɩ́ yigǝ dɩ́ yɔɔrɩ nɩnɩʋ kʋm wʋ dɩ́ vu dɩ́ yi Kosi. Tɩga ma pʋʋrɩ, dɩ́ daa ma yi Rodi. Dɩ́ ma zɩgɩ dáanɩ dɩ́ vu Patara. 2 Dɩ́ na yi dáanɩ tɩn, dɩ́ ma na naboro kʋdoŋ kʋ na lagɩ kʋ vu Fenisi. Dɩ́ ma vu dɩ́ zʋ kʋ wʋ sɩ dɩ́ tɔgɩ dɩ́ vu. 3 Dɩ́ na maa ve tɩn, dɩ́ ma tʋlɩ dɩ́ na Sipri. Dɩ́ ma yagɩ-kʋ dɩ́ jagwiǝ nɩ, yɩ dɩ́ daarɩ dɩ́ kɛ. Dɩ́ ma vu dɩ́ yi Siiri. Dɩ́ na yi da tɩn, dɩ́ ma zɩgɩ Tiiri nɩ. Kʋ yɩ dáanɩ mʋ ba maŋɩ sɩ ba lɩ naboro kʋm zɩla yam. 4 Dɩ́ ma nuŋi dɩ́ vu dɩ́ jeeri balʋ na yɩ Zezi karabiǝ tɩn, yɩ dɩ́ kɩ da yarpɛ ba tee nɩ. Dɩ́ na wʋra tɩn, Wɛ Joro kʋm dam ma pa ba ta dɩ Pooli sɩ o yɩ zaŋɩ o vu Zeruzalɛm. 5 Da yarpɛ yam na kɛ tɩn, dɩ́ ma zaŋɩ dɩ́ kwe dɩ́ cwǝŋǝ sɩ dɩ́ viiri. Zezi nɔɔna bam dɩ ba kaana dɩ ba biǝ maama ma ja dɩbam ba nuŋi tɩʋ kʋm wʋnɩ ba vu sɩ ba yagɩ. Dɩ́ na ve dɩ́ yi nɩnɩʋ kʋm ni tɩn, dɩbam maama ma kuni doonǝ tɩga nɩ dɩ́ warɩ Wɛ. 6 Dɩ́ na warɩ Wɛ dɩ́ ti tɩn, dɩ́ ma banɩ daanɩ dɩ yi-na, yɩ dɩ́ zʋ naboro kʋm. Bantʋ ma joori sɔŋɔ.
7 Dɩ́ ma zaŋɩ dɩ́ nuŋi Tiiri nɩ, yɩ dɩ́ tʋlɩ nɩnɩʋ kʋm ni dɩ́ vu dɩ́ yi Tolɛmɩ. Dɩ́ na yi da tɩn, mʋ dɩ́ nɛ Zezi karabiǝ. Dɩ́ ma jɔɔnɩ-ba yɩ dɩ́ kɩ dɛ dɩdwɩ ba tee nɩ. 8 Tɩga na pʋʋrɩ tɩn, dɩ́ ma zaŋɩ dɩ́ vu dɩ́ yi Sezaarɩ. Dɩ́ ma vu dɩ́ pǝni Filipi-ba sɔŋɔ nɩ. Wʋntʋ mʋ tɔɔlɩ Wɛ kwǝr-ywǝŋǝ kam, yɩ o tɔgɩ o yɩ nɔɔna barpɛ balʋ ba na lɩ Zeruzalɛm nɩ tɩn wʋ nɔɔnʋ dɩdʋa. 9 O maa jɩgɩ o bukwa bana ba ta wʋ zʋ banna. Bantʋ yɩ balʋ na waɩ ba ŋɔɔnɩ Wɛ yiyiu-ŋwɛ tɩn. 10 Dɩ́ na kɩ da fɩnfɩɩn dáanɩ kʋntʋ tɩn, nɔɔnʋ wʋdoŋ ma nuŋi Zude o ba dɩbam te. O yɩrɩ mʋ Agabusi. O yɩ Wɛ nijoŋnu mʋ. 11 O na tu dɩbam te kʋntʋ tɩn, o ma lɩ Pooli kilǝ o tǝŋǝ nɩ o ma vɔ o tɩtɩ nɛ dɩ o jɩa o kɩ daanɩ. O laan ma ta o wɩ: «Mʋ Wɛ Joro kʋm na tagɩ kʋlʋ tɩn kʋ wɩ: Zwifǝ balʋ na zʋʋrɩ Zeruzalɛm nɩ tɩn wʋ́ ja kilǝ kantʋ tu ba vɔ tɩntʋ doŋ, yɩ ba daarɩ ba kɩ-o dwi-gɛ tiinǝ jɩŋa nɩ.»
12 Dɩ́ na ni kʋntʋ tɩn, dɩbam dɩ balʋ na tɔgɩ ba wʋra tɩn maa kwaanɩ dɩ́ loori Pooli sɩ o yɩ zaŋɩ o vu Zeruzalɛm. 13 O ma lǝri o wɩ: «Bɛŋwaanɩ mʋ abam keerǝ, yɩ á pa a wʋ cɔgɩ? Ba na lagɩ ba vɔ-nɩ Zeruzalɛm nɩ naa ba na lagɩ ba gʋ-nɩ dɩ, amʋ wʋ́ sɛ sɩ a tɩ dɩ́ Yuutu Zezi yɩrɩ ŋwaanɩ.»
14 Dɩ́ na loor-o taan dɩ́ ga tɩn, dɩ́ ma yagɩ yɩ dɩ́ ta dɩ́ wɩ: «Wɛ wʋ́ kɩ DƖ wʋbʋŋa na lagɩ kʋlʋ tɩn.»
15 Dɩ́ na kɩ da fɩnfɩɩn da tɩn, dɩ́ ma zaŋɩ dɩ́ ti dɩ́ yigǝ dɩ́ nuŋi dɩ́ maa ve Zeruzalɛm. 16 Zezi karabiǝ badaara ma zaŋɩ Sezaarɩ nɩ ba kogili dɩbam. Ba ma ja dɩbam ba vu nɔɔnʋ wʋlʋ sɔŋɔ dɩ́ na lagɩ dɩ́ pǝni da tɩn. O yɩrɩ mʋ Mɩnasɔn. O yɩ Sipri tu mʋ o na maŋɩ o yɩ Zezi karabu faŋa faŋa.
Pooli na wʋ Zeruzalɛm nɩ yɩ kʋ kɩ-o te tɩn
17 Dɩ́ na yi Zeruzalɛm tɩn, dɩ́ ko-biǝ bam ma jeeri dɩbam lanyɩranɩ. 18 Tɩga na pʋʋrɩ tɩn, Pooli ma zaŋɩ o tɔgɩ dɩdaanɩ dɩbam sɩ dɩ́ vu dɩ́ na Zakɩ. Zezi kɔgɔ kʋm nakwa bam maama maa tɔgɩ ba wʋra. 19 Pooli ma jɔɔnɩ-ba. O ma tʋlɩ kʋlʋ maama Wɛ na kɩ dwi-gɛ tiinǝ bam tee nɩ o tɩtʋŋa yam wʋnɩ tɩn o brɩ-ba. 20 Ba na ni kʋlʋ maama o na tagɩ tɩn, ba ma kɩ Wɛ le kʋ ŋwaanɩ. Ba laan ma ta dɩ Pooli ba wɩ: «Dɩbam ko-bu, ni kʋ na yɩ te tɩn. Zwifǝ bam mʋrrʋ kɔgɔ kɔgɔ laan mʋ tu ba sɛ Zezi, yɩ ba ta tɔgɩ Wɛ ni-doorǝ yam dɩ ba wʋ maama. 21 Ba ni nɩ nmʋ yǝni n brɩ Zwifǝ balʋ na zʋʋrɩ dwi-gɛ tiinǝ wʋnɩ tɩn, sɩ ba yagɩ Wɛ cullu tɩlʋ DƖ na kɩ Moyisi jɩŋa nɩ tɩn. Ba ni nɩ n tɛ nɔɔna bam kʋntʋ sɩ ba daa yɩ ta goni ba bǝkǝri, sɩ ba daa yɩ ta tɔgɩ dɩbam Zwifǝ bam mɩʋ na yɩ te tɩn. 22 Zwifǝ balʋ na wʋ yo seeni tɩn wʋ́ lwarɩ nɩ nmʋ tuǝ. Dɩ́ nan wʋ́ kɩ ta mʋ? 23 Kʋntʋ, dɩ́ nan wʋ́ brɩ-m n na wʋ́ kɩ te tɩn. Nɔɔna bana wʋ dɩbam tee nɩ ba na goni ba ni dɩ Wɛ. 24 Ba na lagɩ ba vu Wɛ-di-kamunu kʋm sɩ ba kwɛ ba tɩtɩ dɩ Wɛ, nmʋ maŋɩ sɩ n tɔgɩ n vu mʋ, sɩ n daarɩ n ŋwɩ kʋlʋ na wʋ́ pa ba na cwǝŋǝ sɩ ba fa ba yuni tɩn. N na kɩ kʋntʋ, nɔɔna bam maama wʋ́ lwarɩ nɩ ba na tɛ kʋlʋ ba pa nmʋ tɩn daɩ cɩga. Ba nan wʋ́ lwarɩ nɩ nmʋ tɩtɩ tɔgɩ Wɛ cullu tɩm na brɩ te tɩn mʋ. 25 Kʋ daarɩ dwi-gɛ tiinǝ balʋ na tu ba kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Zezi tɩn, dɩbam maŋɩ dɩ́ pʋpʋnɩ tɔnɔ dɩ́ pa-ba yɩ dɩ́ ta kʋlʋ dɩ́ na bʋŋɩ tɩn. Dɩbam tagɩ-ba sɩ ba yɩ zaŋɩ ba di wʋdiu kʋlʋ nɔɔna na mɛ ba kaanɩ jwǝnǝ tɩn, naa ba di jana, naa ba di varɩm wʋlʋ ba na jujugi ba gʋ tɩn, yɩ dɩ́ ta dɩ ba sɩ ba yɩ cɔgɩ ba tɩtɩ dɩ kaana, sɩ kaana dɩ yɩ cɔgɩ ba tɩtɩ dɩ baara.»
26 Ba na tagɩ kʋntʋ tɩn, Pooli ma sɛ ba taanɩ dɩm. Tɩga na pʋʋrɩ tɩn, o ma ja nɔɔna bam o vu sɩ o tɔgɩ o kwɛ o tɩtɩ dɩ Wɛ. O ma daarɩ o zʋ Wɛ-di-kamunu kʋm wʋ, sɩ o ta o brɩ ka yigǝ tiinǝ bam da yalʋ ni na daarɩ sɩ nɔɔna bam kwɛ ba tɩtɩ dɩ Wɛ ba ti tɩn, sɩ ba laan ja ba wǝǝnu tɩm ba ja ba, sɩ ba ma kaanɩ Baŋa-Wɛ ba pa ba dɩdʋa dɩdʋa.
27 Da yarpɛ yam ni na daarɩ fɩɩn sɩ ya ti tɩn, Zwifǝ badaara ma na Pooli Wɛ-di-kamunu kʋm wʋnɩ. Bantʋ nuŋi Azi tɩʋ kʋdoŋ mʋ. Ba ma pa nɔn-kɔgɔ kʋm maama na wʋra tɩn bana zaŋɩ dɩ Pooli. Ba ma ja-o, 28 yɩ ba tɔɔlɩ ba tɛ ba wɩ: «Yisɩrayɛlɩ tiinǝ-ba, ba zǝni-na dɩbam! Nɔɔnʋ wʋntʋ mʋ yɩ wʋlʋ na tʋlɩ je maama o brɩ nɔɔna maama sɩ ba yɩ taa nɩgɩ dɩbam Yisɩrayɛlɩ tiinǝ, sɩ ba yɩ taa sɛ Wɛ cullu tɩlʋ dɩbam na tɔgɩ tɩn, sɩ ba pa Wɛ-di-kamunu kʋntʋ dɩ ji kafɛ. Kʋ wǝli da, o jaanɩ dwi-gɛ tiinǝ badonnǝ mʋ o ba o zʋ dɩbam Wɛ-digǝ kam wʋ, o pa ba digiru cɔgɩ jǝgǝ kalʋ na yɩ Wɛ nyɩm tɩn.» 29 Ba dɛɛn tagɩ kʋntʋ doŋ, bɛŋwaanɩ ba ya nɛ Trofim dɩ Pooli na tɔgɩ daanɩ tɩʋ kʋm wʋnɩ, yɩ o yɩ dwi-gɛ tu na nuŋi Efɛɛzɩ tɩn. Ba dɛɛn bʋŋɩ nɩ nɔɔnʋ wʋm kʋntʋ mʋ Pooli jaanɩ o zʋ Wɛ-di-kamunu kʋm wʋ.
30 Vuvugǝ ma zaŋɩ tɩʋ kʋm maama wʋnɩ. Nɔn-kɔgɔ ma duri kʋ vu jǝgǝ kam. Ba laan ma ja Pooli ba tuur-o ba ja nuŋi Wɛ-di-kamunu kʋm wʋnɩ, yɩ ba daarɩ ba pɩ ka niǝ yam maama. 31 Nɔn-kɔgɔ kʋm maa kwaana sɩ ba gʋ Pooli. Rom pamaŋna bam dɩdɛɛrʋ wʋm ma ni nɩ Zeruzalɛm tɩʋ kʋm maama vugimi. 32 O na ni kʋntʋ tɩn, o ma lɩ pamaŋna bam dɩ ba yigǝ tiinǝ badaara, yɩ ba duri lɩla ba vu ba yi kɔgɔ kʋm na wʋ mɛ tɩn. Nɔɔna bam na nɛ-o dɩ o pamaŋna bam kʋntʋ tɩn, ba ma yagɩ Pooli magɩm. 33 Dɩdɛɛrʋ wʋm ma vu o twɛ Pooli te, yɩ o pa ba ja-o. O ma pa ba kwe capʋnnʋ tɩle ba ma vɔ-o. O ma daarɩ o bwe sɩ o lwarɩ nɔɔnʋ wʋm na yɩ wʋlʋ tɩn, dɩ o na kɩ kʋlʋ tɩn. 34 O na bwe kʋntʋ tɩn, nɔɔna badaara ma kaasa kɔgɔ kʋm wʋnɩ yɩ ba tɛ n ni n ni. Sɔɔ kʋm na daga kʋntʋ tɩn, kʋ ma pa dɩdɛɛrʋ wʋm warɩ sɩ o lwarɩ kʋlʋ na kɩ cɩga cɩga tɩn. Kʋntʋ ŋwaanɩ o ma pa o nɔɔna bam ni, sɩ ba ja Pooli ba vu ba pamaŋna bam pɩɩna digǝ kam. 35 Ba na jaan-o ba yi natǝnǝ yam diinim jǝgǝ tɩn, pamaŋna bam kwe-o mʋ ba zɩŋɩ, bɛŋwaanɩ nɔn-kɔgɔ kʋm yiǝ tiini ya sɩɩnɩ o baŋa nɩ. 36 Nɔɔna bam maama ma pɛ ba pu o kwaga, yɩ ba kaasɩ ba tɛ ba wɩ: «Gʋ-o-na!»
37 Pamaŋna bam na lagɩ ba ja Pooli ba zʋ ba pɩɩna digǝ kam tɩn, o ma ta dɩ ba dɩdɛɛrʋ wʋm o wɩ: «Nmʋ wʋ́ pa-nɩ cwǝŋǝ sɩ a ta taanɩ a brɩ-m na?»
Dɩdɛɛrʋ wʋm na ni kʋntʋ tɩn, o ma bwe Pooli o wɩ: «Nmʋ kɩ ta mʋ n ni Grɛkɩ tiinǝ taanɩ? 38 Kʋ na yɩ kʋntʋ, nmʋ daɩ Ezipi tu wʋlʋ dɛɛn na pɛ nɔɔna vɩn ba tɩʋ kʋm yigǝ tiinǝ ni yɩ o daarɩ o lɩ nɔɔna mʋrr-tɩna (4.000) balʋ na yɩ jara-kǝrǝ o ja vu kagʋa wʋnɩ tɩn na?»
39 Pooli ma lǝri o wɩ: «Aye. Amʋ yɩ Zwifu mʋ. Ba lʋgɩ amʋ Silisi tɩʋ Tarɩsɩ nɩ mʋ. A yɩ tʋ-kamunu kʋm kʋntʋ nɔn-bu mʋ. A loori-m sɩ n pa-nɩ cwǝŋǝ sɩ a ŋɔɔnɩ dɩ nɔn-kɔgɔ kʋm.»
40 Dɩdɛɛrʋ wʋm ma sɛ. Pooli ma zaŋɩ o zɩgɩ natǝnǝ yam baŋa nɩ. O ma zǝŋi o jɩŋa kɔgɔ kʋm baŋa nɩ. Ba maama ma cǝgi sɔɔ. O ma ŋɔɔnɩ dɩ ba dɩ ba tɩtɩ Zwifǝ taanɩ dɩm.