ଜାକୁବଙ୍କ ପତ୍ର
ଜାକୁବନ୍‌ ଆରିଡେନ୍‌ ଆ ସିଟି
ସନେକୁଲନ୍‌
କେନ୍‌ ଜାକୁବ ସିଟିନ୍‌ ଜାକୁବ ଗାମ୍‌ଲେ ଅବୟ୍‌ ମନ୍‌ରାନ୍‌ ଇଡେନ୍‌ । କେନ୍‌ ଆ ଜାକୁବ ଜିସୁନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟନ୍‌ ବୟନ୍‌ ବନୋଞାଙ୍‌ ଡେଏଞ୍ଜି । ଆନିନ୍‌ ଆମ୍ମୁଙ୍‌ ଆ ମଣ୍ଡଡ଼ିଲୋଙ୍‌ ଅବୟ୍‌ ଆମ୍ମୁଙ୍‌ଗଡ୍‌ମର୍‌ ଡକୋଏନ୍‌, ଆରି ଆନିନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ସୋବାନ୍‌ ଆ ମରାୟ୍‌ନେମର୍‌ ଡକୋଏନ୍‌ ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ ୧୫:୧୩ । ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ ପାଓଲନ୍‌ କେନ୍‌ ଜାକୁବନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଗାଲାତି ମଣ୍ଡଡ଼ିନ୍‌ ଆ ମୁଡ଼ମର୍‌ ଗାମ୍‌ଲେ ନିୟ୍‌ ଓଡ୍ଡେଏନ୍‌ ଗାଲାତି ୨:୯ । କେନ୍‌ ଆ ସିଟି ୪୫ ଡ ୫୦ କ୍ରିସ୍ଟାବ୍ଦ ଇଙନ୍‌ ଅନିଡନ୍‌ ଡେଏନ୍‌ ଗାମ୍‌ଲେ ବାଇବୋଲ୍‌ ପଣ୍ଡିତଞ୍ଜି ବର୍ତଞ୍ଜି । ଜାକୁବନ୍‌ ଜିରୁସାଲମନ୍‌ ଆଡ୍ରକୋଲନ୍‌ ଆଡିଡ୍‌ କେନ୍‌ ଆ ସିଟି ଇଡେନ୍‌ । ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ମରଞ୍ଜି ତରଙ୍‌ଆନ୍ନା ଆଡ୍ରେଏଞ୍ଜି ବାର କୁତ୍ତମ୍ମାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଜାକୁବନ୍‌ କେନ୍‌ ଆ ସିଟିଲୋଙ୍‌ ଇଡେନ୍‌ ୧:୧ ।
କେନ୍‌ ସିଟି ଅଡ଼୍‌କୋ କ୍ରିସ୍ଟାନୁମରଞ୍ଜି ଆପ୍ରଡ଼େନେ ଆସନ୍‌ ଜାକୁବନ୍‌ ଇଡେନ୍‌ ଜନଙ୍‌ଡେନ୍‌, କେନ୍‌ ତେନ୍ନେ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ବାର କୁତ୍ତମ୍ମାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଆଇଡିଡନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଜିଉଦି କ୍ରିସ୍ଟାନୁମରଞ୍ଜି ତୁମ୍‌ ଗୋଗୋୟ୍‌ ଅବ୍‌ସେଙ୍‌ସେଙ୍‌ଲେ ଇଡେନ୍‌ । କେନ୍‌ ଆ ସିଟିଲୋଙ୍‌ ଜାକୁବନ୍‌ ଡର୍ନେନ୍‌ ଡ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍‌ ଆ ବର୍ନେ ଇଡ୍‌ଲୋଙ୍‌ ଇଡ୍‌ଲେ ଡର୍ନେଲେନ୍‌ କାବ୍ବାଡ଼ାଲୋଙ୍‌ଲେନ୍‌ ଗିୟ୍‌ତାତେ ଗାମ୍‌ଲେ ଇଡେନ୍‌ ୨:୧୭୨:୧-୪୩:୧-୧୨ ।
ବଇନ୍‌ ଆ ପନାଲ୍ଲାଙ୍‌
୧. ଉନେବରନ୍‌ । ୧:୧
୨. ଡର୍ନେନ୍‌ ଡ ଜନନାନ୍‌ । ୧:୨-୨୭
୩. ଡୋଲେଜନ୍‌ ଡ ରନ୍ନାନ୍‌ । ୨:୧-୨୬
୪. ମନାଲ୍‌ମାଲନ୍‌ ଡ ତନୋର୍‌ତୋରନ୍‌ । ୩:୧-୧୨
୫. ଅନମ୍‌ଡଙନ୍‌ ଡ ଲନୁମନ୍‌ । ୩:୧୩–୪:୧୦
୬. ବରନ୍ତଙନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଆବ୍ବୟ୍‌ଲନ୍‌ ଡକୋନେନ୍‌ । ୪:୧୧–୫:୬
୭. ଡର୍ନେନ୍‌ ଡ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍‌ । ୫:୭-୨୦
୧  ୧:୧ ମାତିଉ ୧୩:୫୫; ମାର୍କ ୬:୩; ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ ୧୫:୧୩; ଗାଲାତି ୧:୧୯ଞେନ୍‌ ଜାକୁବନ୍‌, ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟନ୍‌ ଡ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ାମର୍‌,
ସମ୍ପରା ପୁର୍ତିନ୍‌ ଅଡ଼େତ୍ତେ ଅଡ଼େନ୍ନେ ଏମ୍ମେଲନ୍‌ ଆଡ୍ରକୋତଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ମନ୍‌ରାଜି* 1:1 ବାର କେଜ୍ଜା ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ମରଞ୍ଜି ଲୋମ୍‌ତବେନ୍‌ ।
ଡର୍ନେନ୍‌ ଡ ଗିଆନନ୍‌
୨ ଏ ବୋଞାଙ୍‌ଜି, ତନାନ୍‌ଜି, ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍‌ ଅମଙ୍‌ବେନ୍‌ ମନାଲ୍‌ମାଲନ୍‌ ଅଡ଼ୋତାୟ୍‌, ତିଆଡିଡ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସର୍ଡାନାବା । ୩ ମନାଲ୍‌ମାଲନ୍‌ ଅଡ଼ୋଲାୟ୍‌ ଆଡିଡ୍‌ ଡେନ୍‌ ଡର୍ନେଲୋଙନ୍‌ ରବ୍‌ଡୋଲନ୍‌ ଏର୍‌କିକ୍କିଡ୍‌ନେନ୍‌ ଡକୋଲନ୍‌ବୋ ଡେନ୍‌, ସନଏନ୍‌ ଆ ବୋର୍ସା ଗୋଗୋୟ୍‌ତେ, ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଜନା । ୪ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆତନିକ୍କି ଜାୟ୍‌ ସଏଲେ ଏଡକୋଲନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଅନ୍ନିଙ୍‌ ଆ ବର୍ନେଲୋଙ୍‌ ଅଃନ୍ନସୋୟ୍‌ବେନ୍‌ ଆରି ମରଙ୍‌ତବେନ୍‌ । ୫ ଅମଙ୍‌ଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ଆ ଗିଆନ ଅସୋୟ୍‌ ଡକୋଏନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଆନିନ୍‌ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ପାର୍ତନାନେତୋ, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଗିଆନନ୍‌ ତିୟ୍‌ତେ, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ଆ ଡୋସା ଏର୍‌ଞନମନ୍‌ କାନକାରମ୍‌ଡାଲେ ଅଡ଼୍‌କୋଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ତିୟ୍‌ତଜି । ୬ ବନ୍‌ଡ ଏପାର୍ତନାଲନ୍‌ ଆଡିଡ୍‌ ଇନ୍ନିଙ୍‌ ଏର୍‌ଡାଲ୍‌ଗଡ୍‌ଲେ ଡର୍ନେନ୍‌ ବାତ୍ତେ ପାର୍ତନାନାବା, ଆନା ଡାଲ୍‍ଗଡ଼୍‍ତେ, ଆନିନ୍‌ ରିଙ୍ଗେନ୍‌ ବାତ୍ତେ ଆପ୍ରାଙ୍‌ରିଂତେନ୍‌ ସମେଁୟ୍‌ଣ୍ଡ୍ରାନ୍‌ ଆ ଇଡ୍ଡୋୟ୍‌ଡା ଅନ୍ତମ୍‌ । ୭ ଏତ୍ତେଗନ୍‌ ଆ ମନ୍‌ରା ପ୍ରବୁନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଇନ୍ନିଙ୍‌ ଞାଙ୍‌ତାୟ୍‌ ଗାମ୍‌ଲେ ଆସାଡଙ୍‌ନେ ତଡ୍‌ । ୮ ଆନିନ୍‌ ବାଗୁ ମନ୍ନାମର୍‍, ଆନିନ୍‌ ଅନ୍ନିଙ୍‌ ଆ ତଙର୍‌ଲୋଙ୍‌ ସତଙ୍‌ ତଡ୍‌ ।
ଗମାଙ୍‌ମରନ୍‌ ଡ ଡୋଲେୟ୍‌ମରନ୍‌
୯ କ୍ରିସ୍ଟ ଡର୍ନେମରନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ଇନ୍ନିଙ୍‌ ତଡ୍‌ ଜନଙ୍‌ଡେନ୍‌, ଆନିନ୍‌ ପୁରାଡ଼ାଲୋଙନ୍‌ ମରଙ୍‌ଲେ ଆପ୍ରାଙ୍‌ତେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଦର୍ପନେତୋ । ୧୦ ଗମାଙ୍‌ମରନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଆଡୋଲେୟ୍‌ ଆଡ୍ରକୋତନ୍‍ ଆଡିଡ୍‌ ଦର୍ପନେତୋ, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଅଜିଙନ୍‌ ଆ ତାର୍ବା ଅନ୍ତମ୍‌ ଗମାଙ୍‌ମରନ୍‌ ଉୟଙ୍‌ତେ । ୧୧ ଓୟୋଙନ୍‌ ଆ ଜାଞ୍ଜି ବାତ୍ତେ ଅଜିଙଞ୍ଜି ଅସର୍‌ତେ, ତି ଆ ତାର୍ବାନ୍‌ ଉୟଙାୟ୍‍ତେ, ଆରି ଆମନନଙନ୍‍ ଅବୟ୍‌ ତଡ୍‌ ଡେତେ, ତିଅନ୍ତମ୍‌, ଗମାଙ୍‌ମରନ୍‌ ନିୟ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଅଡ଼୍‌କୋ ଲନୁମ୍‍ଲୋଙନ୍‍ ମଗାଡ୍‌ତେ କି ବଡିନ୍ନା ବଞେତ୍ତେ ।
ମନାଲ୍‌ମାଲନ୍‌ ଡ ତନୋର୍‌ତୋରନ୍‌
୧୨ ଅଙ୍ଗା ମନ୍‌ରା ମନାଲ୍‌ମାଲନ୍‌ ସଏଲେ ଡକୋତନ୍‌, ଆନିନ୍‌ ମନଅଁୟ୍‌ଡମ୍‌, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ତି ଆ ମନାଲ୍‌ମାଲ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଜିନୟେନ୍‌ ଡେନ୍‌, ପ୍ରବୁନ୍‌ ଆ ମନ୍‌ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଅଙ୍ଗା ରନୁବ୍ବବ୍‌ ତିୟ୍‌ତବେନ୍‌ ଗାମ୍‌ଲେ ବାସାଲନ୍‌, ଆନିନ୍‌ ତି ଆ ରନୁବ୍ବବ୍‌ ଞାଙ୍‌ତେ । ୧୩ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ଆମଙ୍‌ ତନୋର୍‌ତୋରନ୍‌ ଅଡ଼ୋଲାୟ୍‌ ଡେନ୍‌, କେନ୍‌ଆତେ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଅଡ଼ୋତାୟ୍‍ ଗାମ୍‌ଲେ ଅବ୍‌ଡିସୟ୍‌ଡଙ୍‌ ତଡ୍‌, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଏର୍‌ମନଙ୍‌ଲୋଙ୍‌ ଅଃତ୍ତୋର୍‌ନେ, ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍‌ ନିୟ୍‌ ଆନ୍ନିଙ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅଃତ୍ତୋରେ । ୧୪ ବନ୍‌ଡ ଅଡ଼୍‌କୋ ମନ୍‌ରାନ୍‌ ପରାନ୍‌ସାତ୍ତିନ୍‌ ଆନିଃୟମ୍‌ ବାତ୍ତେ ତୋର୍‌ଡମ୍‌ତଞ୍ଜି କି ଇର୍ସେ କାବ୍ବାଡ଼ାଲୋଙନ୍‌ ଅସେଡ୍‌ତଜି । ୧୫ ମନଙ୍‌ତଡନ୍‌ ଆନିଃୟମ୍‌ ତିଲ୍‌କୋଡ୍‌ତେ କି ଇର୍ସେନ୍‌ ଡୁଙ୍‌ତନାୟ୍‌, ଆରି ତି ଆ ଇର୍ସେ ଗୋଗୋୟ୍‍ଡାଲେ ରନବୁନ୍‌ ଅଡ଼ୋତାୟ୍‌ ।
୧୬ ଏ ଡନୁଙ୍‌ୟମ୍‌ ବୋଞାଙ୍‌ଞେଞ୍ଜି, ତନାନ୍‌ଞେଞ୍ଜି, ଏକଣ୍ଡାୟ୍‌ଡମ୍‌ଡଙ୍‌ନେ । ୧୭ ଅଡ଼୍‌କୋ ମନଙ୍‌ ତନିୟ୍‌ତିୟନ୍‌ ଡ ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ମନଙ୍‌ ତନିୟ୍‌ତିୟନ୍‌ ରୁଆଙ୍‌ଲୋଙନ୍‌ ଆଡ୍ରକୋତନ୍‌ ଆପେୟ୍‌ଲେନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଅଡ଼ୋତାୟ୍‌, ଆନିନ୍‌ ଅଡ଼୍‌କୋ ସନାଆରଞ୍ଜି ଆ ଗନବ୍‌ଡେଲ୍‌ମର୍‌, ଆନିନ୍‌ ଆଙ୍ଗିୟ୍‌ ଅଃବ୍ବାର୍ନେ କି ଆଙ୍ଗିୟ୍‌ ଉମ୍ମୁଲନ୍‌ ଅନ୍ତମ୍‌ ଅଃଡ୍ଡେଏ । ୧୮ ଆନିନ୍‌ ସମ୍ପରା ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍‌ ଇନିଜି ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ଗବ୍‌ଡେଲେନ୍‌, ତି ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଇନ୍‌ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଆମ୍ମୁଙ୍‌ ଜଅ ଅନେମ୍ମେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଆ ଇସ୍ସୁମନ୍‌ ବାତ୍ତେ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ଆ ବର୍ନେ ବାତ୍ତେ ଇନ୍‌ଲେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଗବ୍‍ଡେଲ୍‍ଲଙ୍‍ଲନ୍‍ ।
ଅନମ୍‌ଡଙନ୍‌ ଡ ଲନୁମ୍‌ନେନ୍‌
୧୯ ଏ ଡନୁଙ୍‌ୟମ୍‌ଡମ୍‌ ବୋଞାଙ୍‌ଞେଞ୍ଜି, ତନାନ୍‌ଞେଞ୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି କେନ୍‌ଆତେ ଜନାବେନ୍‌ତୋ; ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଲଅମ୍‌ଡଙ୍‌ବା, ଲବିଡ୍ଡା ବର୍ନାବା 1:19 ମନଙ୍‌ ଇୟମ୍‌ଡାଲେ ବର୍ନାବା, ଏଲବରାବ୍‌ଡଙ୍‌ନେ । ୨୦ ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ମନ୍‌ରାନ୍‌ ଆ ବନ୍‌ଡ୍ରାବ୍‌ ବାତ୍ତେ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ଡରମ୍ମ କାବ୍ବାଡ଼ା ଅଃଡ୍ଡେଏ । ୨୧ ତିଆସନ୍‌, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଡ଼୍‌କୋ ପରାନ୍‌ସାତ୍ତିନ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ାଜି ଡ ମନଙ୍‌ତଡନ୍‌ ଆ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍‌ନେଜି ଅମ୍‌ରେଙ୍‌ବା, ଆରି ଆନିନ୍‌ ଅଙ୍ଗା ବର୍ନେ ଉଗର୍‌ଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ ଗୁଏନ୍‌, ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଡୋବ୍‌ଡୋବନ୍‌ ଆସନ୍‌ ବୋର୍ସା ଡକୋ, ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଲବ୍‌ଗଃଡମ୍‌ଲନ୍‌ ଜାବା ।
୨୨ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆମ୍ୱେନ୍‌ଡମ୍‌ ଏକଣ୍ଡାୟ୍‌ଡମ୍‌ଡଙ୍‌ନେ, ଞନଙ୍‌ଞଙ୍‌ବରନ୍‌ ସତ୍ତର୍‌ ଏଅମ୍‌ଡଙେନ୍‌ ତୁମ୍‌ ଡେନ୍‌ ଅଃଡ୍ଡେଏ, ତି ଞନଙ୍‌ଞଙ୍‌ବରନ୍‌ ଅନ୍ତମ୍‌ ଲନୁମ୍‌ନାବା । ୨୩ ଅଙ୍ଗା ମନ୍‌ରା ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ଞନଙ୍‌ଞଙ୍‌ବର୍‌ ସତ୍ତର୍‌ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ତେ, ଆନିନ୍‌ ତି ଞନଙ୍‌ଞଙ୍‌ବରନ୍‌ ଅନ୍ତମ୍‌ ଅଃଲ୍ଲନୁମ୍‌ନେ, ଆନିନ୍‌ ଡନପଡ଼ାଲୋଙନ୍‌ ଆ ମୁକ୍କାନ୍‌ ଆଗ୍ରିୟ୍‌ତେନ୍‌ ଆ ମନ୍‌ରା ଅନ୍ତମ୍‌ ଡେତେ । ୨୪ ଆନିନ୍‌ ମନଙ୍‌ଡମ୍‌ ଆ ମୁକ୍କାନ୍‌ ତଙ୍‌ମଡ୍‌ତନ୍‌, ବନ୍‌ଡ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍‌ ଜିରେନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଆ ମୁକ୍କାନ୍‌ ଏଙ୍ଗାଗୋ ଡକୋ ତିଆତେ ଆନିନ୍‌ କରୋଡାତେ । ୨୫ ବନ୍‌ଡ ମନ୍‌ରାନ୍‌ ଇନ୍‌ସୟ୍‌ଲୁମନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଅବୟ୍‌ ବନାଁୟ୍‌ବରନ୍‌ ଡକୋ, ଅଙ୍ଗା ମନ୍‌ରା ତିଆତେ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ଡାଲେ ଅଃକ୍କରୋଡାଏ, ଆରି ସମ୍ପରା ଉଗରନ୍‌ ବୟନ୍‌ ତେତ୍ତେ ଲବ୍‌ଡୟ୍‌ଡାଲନ୍‌ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍‌ତନେ, ତି ଆ ମନ୍‌ରା ଆସିର୍ବାଦନ୍‌ ଞାଙ୍‌ତେ ।
୨୬ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ଅବୟ୍‌ନେ ଡରମ୍ମମର୍‌ ଗାମ୍‌ଡମ୍‌ତନେ, ବନ୍‌ଡ ଆନିନ୍‌ ଆଲାଙନ୍‌ ଜୁଲନ୍‌ ଜାବ୍‌ଲନ୍‌ ଅଃଡ୍ଡକ୍କୋଲୋ ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆ ଡରମ୍ମ ଲନୁମନ୍‌ କାଜ୍ଜାନ୍‌ ମୋସ୍ସାତେ, ଆରି ତି ଆ ମନ୍‌ରା ଆନିନ୍‌ଡମ୍‌ କଣ୍ତାୟ୍‍ଡମ୍‍ତନ୍‍ । ୨୭ ଆକୋନ୍‌ରାମରଞ୍ଜି ଡ ଜୁଆର୍‌ବଜଞ୍ଜି ଅରିର୍ସୋୟମ୍‌ଡାନ୍‌ ଆଡ୍ରକୋତନେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ସଙ୍କଡ଼େବାଜି, ଆରି କେନ୍‌ ପୁର୍ତିନ୍‌ ଆ ପରାନ୍‌ସାତ୍ତି କାବ୍ବାଡ଼ାଜି ସିଲଡ୍‌ ଆବ୍ବୟ୍‌ଲନ୍‌ ଡକୋନାବା, କେନ୍‌ ଆ ଡରମ୍ମ କାବ୍ବାଡ଼ାଜି ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆଗନିୟ୍‌ଗିୟ୍‌ଲୋଙ୍‌ ମନଙ୍‌ଡମ୍‌ ଆରି ମଡ଼ିର୍‌ଡମ୍‌ ଗିୟ୍‌ତାତେ ।

୧:୧ ୧:୧ ମାତିଉ ୧୩:୫୫; ମାର୍କ ୬:୩; ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ ୧୫:୧୩; ଗାଲାତି ୧:୧୯

*୧:୧ 1:1 ବାର କେଜ୍ଜା ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ମରଞ୍ଜି

୧:୧୯ 1:19 ମନଙ୍‌ ଇୟମ୍‌ଡାଲେ ବର୍ନାବା