I Surat Pada'iray Si Mga
Hebro
Pagbulig Pagsabot Sito Surat
I magsurat sito ga'i agsabi kon say i arun-na, ma'in pariho si sagara'an-na si Pablo pagbuhat si mga surat-na. Sallod si mga ta'on 400-1600, i pagkagasi nga yayto surat tawa'-na si Pablo pero kahuman sinan mga ta'on ka'urugan i mag'isip nga ma'in to surat-na si Pablo kay pwira si ga'i pagsabi si arun-na, agpinugad liwat i magsurat, “Aka'angkon kita si kasiguruhan nga ungod nan katalwasan pina'agi si magpakapamati' si Paragdalom si primiro mga bisis pagparapasamwak-na” (2:3), kon sugad agpamatu'od nan mga allingon nga i magsurat sito ga'i akahuwang si Jesus ngan pagparapasamwak-na sito ngan da'inan may ga'i liwat akakarawat si nagpakatu'an-na si Jesus kahuman si kabanhaw-na pariho si pagpakatu'an-na si Pablo (Gal 1:11-12).
Ka'urugan i mag'isip nga surat-nay to dina si Bernabe. I isi-na si surat klarado nga i magsurat addangan nagkilala nga gamhanan sallod si manniniripon pag'ampo' ngan addangan Hebro nga sayod si Kada'an Kasuratan. Ngan da'inan sinan i pagka'a'a-na si Bernabe. Addangan iya Hebro nga sakop si mga paraghalad Levita (Buhat 4:36) mangno kahuman-na si Pablo pagtutu'o, agsikumpaniya mga iya nga bali gayod tapit. Tungod si paggiya-na si Espirito Santo, i manniniripon pag'ampo' ari si Antioquia agtu'in si kas Bernabe pati' Pablo bilang mga misyunaryo ngan agpamataliwan-nay to mga iya para si primiro biyahi pagpasamwak (Buhat 13:1-4).
I addangan pa nga pusibli magsurat sito, iya si Apolo. Si ina'anto mga panahon, i mga malanga inadalan-na si Kasuratan ag'arabuyon nga si Apolo i magsurat sito. A'allom iya ari si Alejandria, adda liwat iya Hebro ngan malanga i inadalan-na. Agsumat si Lukas nga si Apolo, “mata'o gayod iya labihan na kon hi'unong si Kasuratan” (Buhat 18:24). Akatu'anan liwat kita nga pariho si Pablo, kilalado si Apolo si manniniripon pag'ampo' ari si Corinto (1Cor 1:12; 3:4-6,22).
Nagsurat to myintras si 70 AD (mga 40 anyos kahuman abanhaw si Jesus), i ta'on pagbungkag si Jerusalem huwang na i templo. Apinugad to tungod kay kon nagsurat to kahuman na dina si pagbungkag si templo sigurado nga agsabi kunta' parti sito pati' i katapusan-na si pa'agi-na si mga Hebro pagpahalad. Pwira pa sinan, i magsurat pirmi agbagaw nga aniya' pa i templo ngan agpadayon pa i nagparabuhat ari pagpahalad (5:1-3; 7:23,27; 8:3-5; 9:6-9,13,25; 10:1,3-4,8,11; 13:10-11).
Nagsurat to para si mga Hebro nga magkabarawa si pagtutu'o si Kristo. Sayod to mga a'a si Kada'an Kasuratan pero agkatirintar pag'ibwibwilta kunta' si pagtapod si bala'od o ma'in ngani' pagsalakot si mahalap sumat (Gal 2:14). Aniya' liwat magpaminugad nga ka'urugan si mga iya “mga paraghalad nga magpanunod si ungod pagtu'o” (Buhat 6:7).
I pinaka'impurtanti liksyon sa'ala'-ta ato sito surat, iya nga si Jesu-Kristo i gilalabawi magpakatu'an ngan magtangnga' si mapinalangga'on pagpanginanu-na si Diyos si a'a. Si Kristo i kabug'usan ngan pangultimo nagparu'do' para akakilala i a'a pahalap si Diyos, ngan labaw si Kristo si mga magpakatu'an parti si Diyos nga kina'anda'an ari si Kada'an Kasuratan. I dimu'an makigsumat-na si Diyos ari si Kada'an Kasuratan atuman anan si baha'o pa'agi pagtapit si Diyos nga si Jesus i magtangnga'. Tikang pa gayod si Kada'an Kasuratan kinakulawan nga si Kristo labaw kuntra si mga anghel, ngan labaw liwat iya kuntra kas Moises pati' Aaron. Si Moises i magtangnga' si kada'an pa'agi pagtapit si Diyos ngan si Aaron may i tinikangan-na si mga paraghalad.
Ato sito surat, nagtugunan kita nga ga'i na pagbalik pa si kada'an pa'agi-na si mga Hebro pagpahalad si nagpamuno' hayop kay akatambunan-nay nan si bali kapambihira pagkaparaghalad-na si Kristo nga mismo i kalugaringun-na laha' i naggamit-na. Kinahanglan hamok i pagtapod si iya kay pina'agi si kamatayun-na, si kabanhaw-na pati' si pag'alsa si iya pan langit, iya i mag'abri si lalan pada'iray si ungod ngan langitnon pangngingistaran-na si Diyos. Sanglit i magpanutu'o si Kristo kinahanglan nga malanga i pagpaturus-na tangnga' si mga kasakitan basi' ga'i mga iya agpakahusgaran pariho si mga a'a-na si Israel nga agpandiri' pag'isip malalom si pagparalibung-libung-na mga iya si disyirto.
I Pagtunga'-tunga' Sito Surat
1. Labaw si Kristo si mga Punu'an si Kada'an Pa'agi Pagtapit si Diyos (1:1–7:28)
2. Labaw i Paghalad-na si Gilalabawi-ta kam Paraghalad (8:1–10:39)
3. Mga Tugon si Padayon Pag'ilob Tungod si Pagtapod si Kristo (11:1–12:29)
4. I Ultimo mga Panugun-tugon (13:1-25)
1
Nagpalabaw i Dadi'
Kuntra si mga Anghel
Mateo 22:44; Markos 12:36; Lukas 20:42
Buhat 2:34-35; Col 1:13-20; 2:6-15; Flp 2:5-11
1 Siray mga panahon, agpahalling i Diyos pada'iray si kapapu'an-ta kam pina'agi si mga paragsumat. Agbuhat-nay to sadurudiki'it ngan si pala'in-la'in pa'agi. 2 Pero si ina'anto pangultimo panahon, agpahalling iya pina'agi si addangan dadi' nga nagpili'-na bilang iridiro si dimu'an ngan nagpahimu-na si kalibutan pati' si kalangitan. 3 Agsirak tikang ato sito dadi' i ka'angayan-na si Diyos, ngan gana' pagkala'inan-na si mga kina'iya-na mga iya. Iya i magmangno si dimu'an basi' akapadayon to pina'agi si gamhanan allingun-na. Pakatuman-na si kinahanglanon para akahugasan i mga sala', aningkulo' iya si kawanan-na si Harangdon ari si langit. 4 Kon sugad, kinaklaruhan nga labaw gayod iya si mga anghel pariho may nga i dati nagpatu'in si iya aron* I nagpatu'in si iya aron, gana' la'in kon ma'in Paragdalom pati' Paragsalbar. labaw gayod kuntra si tawa'-na mga iya.
5 Kay gana' gayod nagpinugad-na si Diyos si bisan say si mga anghel-na,
ina'anto publikar-ko nga ako i Tatay-mo.”‡ Salmo 2:7
O ma'in ngani' si pagpinugad,
“Ako i magin Tatay-na,
ngan iya i magin Dadi'-ko.Ӥ 2Sam 7:14
6 Ngan agpinugad liwat sito i Diyos mahi'unong si pagpabawa-na si suhag-na ato si kalibutan,
“Kinahanglan ag'ampo' si iya i dimu'an ka'anghelan-ko.”* Deut 32:43
7 Parti si mga anghel, yayto i nagpahalling-na si Diyos,
“Aghimu-ko i mga anghel-ko
mga rilihugon nga day bariyo,
pati' mga paragsirbi nga day mag'arab-arab api.Ӡ Salmo 104:4
8 Pero pada'iray si dadi', yayto dina i nagpahalling-na si Diyos,
“Ka'aw nga Diyos, i trunu-mo agpabilin hasta si kahastahan,
ngan i pagkamatadong i nagpalangngan-mo si ginhadi'an-mo.
9 Abawa pirmi i kasing-kasing-mo si pagkamatadong ngan asulya' kaw si karat'an,
sanglit ngani' ako nga Diyus-mo, agpa'undong si ka'aw labaw si mga kahuruwangan-mo
ngan bali kaw kalipayan.”‡ Salmo 45:6,7
10 Agpinugad-na liwat iya si Diyos,
“Ka'aw nga Paragdalom, si panikangan agtindug-mo i pundasyun-na si kalibutan,
ngan i kalangitan, hinimu-na liwat si mga tamburu'-mo.
11 Aniya' mga iya kabubungkagun-na, pero agpadayon kaw.
Si katapusan, akapariho mga iya si magsilhagan na bado'.
12 Gana' na nagkinahanglanan-mo si mga iya pariho si magnipisan na pammakurumbot nga angay na hamok nagtipig,
ngan saralli'an-mo mga iya pariho si kada'an na bado'.
Pero ka'aw gana' pagliliwatun-na,
ngan allom kaw hasta si kahastahan.Ӥ Salmo 102:25-27
13 Gana' si mga anghel nga nagpinugad-na si Diyos,
“Aningkulu'a ato si kawanan-ko,
tubtob nga sapama'ubus-ko i mga kuntra-mo pa
nga day pannungtungan-mo.”* Salmo 110:1
14 Ma'in ba' nga i mga anghel mga rilihug-lihugon espirito nga nagpamabawa pagpanginano si kinahanglanun-na si mga papa'angkunon si katalwasan?
*1:4 I nagpatu'in si iya aron, gana' la'in kon ma'in Paragdalom pati' Paragsalbar.
†1:5 Si kada'an mga panahon, kon agtu'in i hadi' si addangan si gamhanan pwisto agbuwanan-na si titulo, Dadi'. Agda'inan liwat sinan i Diyos pagpublikar kon ay i katungdanan-na si Jesus. Pwira si pag'alsa si iya pan langit, i duwa pa hinabo' nga magpamatu'od sinan, iya i kinabati'an busis (Mateo 3:17; 17:5; Buhat 13:33) pati' i pagbanhaw si iya (Roma 1:4).
‡1:5 Salmo 2:7
§1:5 2Sam 7:14
*1:6 Deut 32:43
†1:7 Salmo 104:4
‡1:9 Salmo 45:6,7
§1:12 Salmo 102:25-27
*1:13 Salmo 110:1