78
Hi Apo Dios ya nan Tataguna
Heten psalm ya maskil* Bahaom nan gloss di Psalm 32 ta innilaom di aat ten hapit. an intudo' Asaph.
(Ex. 4:29-31; 8:1-11; 9:13—10:20; 11:1-10; 12:29-30; 13:20—15:21; 16:1—17:14; Num. 11:1-35; 20:1-13; I Sam. 4:1-11, 21-22)
Da'yun i'ibba, donglonyu nan itudtudu',
ya igongahanyun ingaon nan hapito'
ti hay ulgudo' ya nan nipa"el
ta innilaonyuy aat din agguy na'innilah din penghana ta nangamung ad ugwan Mat. 13:35.
an nan na'ulgud an dengngol tu'u,
ya na'innilaan tu'u an hiyanay inulgud din o'ommod tu'u.
At adi tu'u ipo"oy date hinan imbabaluyda ta innilaon nan holagdah awni nan nidugah an ina'inat Apo Dios,
ya nan abalinana,
ya nan inatnan umipanoh'a.
Hi Apo Dios di nangidat hinan Tugunah din ommod tu'un hi Jacob,
ya indatnay Uldin hidin o'ommod tu'uh did Israel ta itudtududah nan imbabaluyda,
ya ta innilaon goh nan mehnod an holagda,
ta way itududa goh hinan holagda an uwanin agguy nitungaw,
ya ta hi pidwa ya itududa goh hinan holagda nan Uldin.
Ya manu ay umat hinay ma'at ta way atondan mangehdol goh ay Apo Dios,
ya ta adida al'alliwan nan ina'inatna,
ya ta gunda goh inaynayun an aton nan inyuldina,
ya ta adida umat hidin o'ommoddan adida ahan matugun ti ngumhayda an tatagu
ti agguyda inunud nan Tugun Apo Dios,
ya agguyda goh kinulug Hiya.
 
Ya umatdah nan holag Ephraim an immuy ni'gubat an ta"on hi unda enegtom di gina'uda an umat hinan panada
mu unat goh wan mete"ay gubat ya limmayawda
10 ti agguyda ahan inunud nan intulag Apo Dios ay dida,
ya agguyda goh inunud nan inyuldina,
11 ya inaliwanda nan immipanoh'an gun inat Apo Dios an gunna impattig ay dida.
12 Ya do'ol goh di gunna impattig hidin o'ommoddah nangatanah nan umipanoh'ah
din wadandah ad Zoan hidid Egypt, Ex. 4:29-31.
13 ya nunhiyanona nan danum hinan Mumbolah an Baybay ta ay nun'ida'lig hi numpinangngel
ta way inatdan bimmad'ang.§ Ex. 14:1-15:21.
14 Ya nan mapatal hidin gunda numbaatan ya waday ma'ugtul an bunut an nunlidum ay didan gun mangipangpanguluh owonda,
ya nan mahdom ya waday apuy ad daya ta dilaganay owonda.* Ex. 13:20-22.
15 Ya binhina din daplah hinan mapulun ta bimmuhu' di do'ol an danum
an umat hinan obob an adi matdu' ta way ininumda,
16 at do'ol ahan nan danum,
at ay wangwang an immayuh hinan daplah. Ex. 17:1-7; Num. 20:1-13.
 
17 Ya undaat goh inyal'allan nangipabungot ay Apo Dios an na'abbagbagtuh
din wadandah nan mapulun
18 ti tinapnganda goh hi Apo Dios hidin numbagandah nan numbino'ob'on hi ma'an
an pohpohdondan onon.
19 Ya nappuhiy nanapitdan Apo Dios ti nunlilidan inaliday,
“Undan tuwali way abalinan Apo Dios an mangidat hi onon tu'uh tun mapulun?”
20 Ya inalida goh di,
“Immannung an pinaguhna din daplah,
ya bimmuhu' nan do'ol an danum an gun umayuh an umat hinan wangwang,
mu undan way abalinanan munlumuh tinapay ya dotag hi onon tu'u?”
21 Ya unat goh dengngol Apo Dios henen inalida ya ma'abbungot,
at limmunay apuy ta genhobna nan holag Jacob an tatagud Israel
22 ti mi'id di pangulugdan Apo Dios,
ya agguyda ene'kod di panalimunanan dida.
23 Mu ta"on ya minandalnad daya ta mibughul nan pantaw ad abuniyan
24 ta nun'agah nan ma'an an ma'alih manna ta way ononda,
at indatnan dida nan ma'an an nalpud abuniyan, Jn. 6:31.
25 at impa'anah nan tataguy onon di a'anghel,
ya nidugah an do'ol nan ma'an an nun'ogahna,
at inanda ta nun'abhugda!
26 Ya hennag goh Apo Dios nan tuyup an nalpuh appit di buhu'an nan algaw,
ya nan oha goh an tuyup an nalpuh appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw
27 ta impituyupna nan do'ol ahan an hamuti
an umat hi ado'ol di panag hinan pingit di baybay,
28 ya nun'ogahna din ay hamutih nan wadan di abungdan tulda,
ya an amin hinan nunlene'woh hinan numpuntuldaanda.
29 At nanganangan din tatagu ta nangamung unda nun'abhug
ti indat Apo Dios an amin nan amnawandan onon,
30 ya unat goh wan nahenglada ta u'munonda din angunuh an inya'ameldan onon
31 ya ma'abbungot hi Apo Dios ay dida,
ya numpatoyna din nun'atulid an linala'in holag Israel ya din mun'abi'ah an ungungan mumpangilog.§ Ex. 16:1-17:7; Num. 11:1-35.
 
32 Mu ta"on hi un umat hinay na'at hinan udumnan dida mu numbaholda damdama,
ya ta"on hi unda tinnig nan numbino'ob'on an umipanoh'an inatna mu agguyda damdama kinulug Hiya.
33 At hiyaat unna pinogpog di pi'taguandah tun luta,
ya nunligatona didah nidugah.
34 Ya unat goh nun'ipapatoy Apo Dios din udumnan dida
ya hiyay dimmalat hi nanapulandan Hiya ta muntutuyudah baholda,
ya hi Apo Dios mahkay di haggungonda.
35 Ya ninomnomda mahkay an Hiyay punhi'uganda,
ya Hiyay na'abbagbagtun mamaliw ay dida.
36 Mu un pangpang'ali din hinapitdan Apo Dios
ti unda Hiya linayahan hinan inalidah atonda
37 ti undan tuwali nihamad di pangulugdan Hiya,
ya adida goh ipa'annung an unudon din intulagna.
38 Mu ta"on ya ma'ahhimo' hi Apo Dios,
at hemmo'na dida damdama
ti inaliwanay baholda,
ya agguyna inubah dida.
Ya unna ene'edpol di bungotnan dida ti gun na'uyah ta manghan di na'at hi nappuhin dida.
39 Ti ninomnomnan dida ya unda tagu ya anggay
an umatdah nan maluh an tuyup an un maluh ya na'ubah.
 
40 Ya gunda din'ug Hiyah din wadandah nan mapulun,
at gunda impalungdaya Hiya.
41 Ya gunda tinapngatapngan Hiya,
ya gunda din'ug Hiya an me'gonan an Dios nan holag Israel.
42 Ya naliwanda nan aat di abalinanan namaliw ay didah nan buhuldan nangipaligligat ay dida
43 ya din nangatanah nan numbino'ob'on an umipanoh'ah din wadandad Egypt hinan lugal hi ad Zoan.
44 Ti numbalinonah dala din danum hi wangwang ya ginnaw ad Egypt,
at adi ahan mabalin hi ma'inum.* Ex. 7:14-24.
45 Ya limmuna goh di do'ol an lalog Ex. 9:20-32.
ya din nidugah an do'ol an tu'a' an nangipaligligat ay dida, Ex. 8:1-15.
46 ya nun'im'iman din do'ol ahan an begeh ya dudun an amin di inhabalda,§ Ex. 10:1-20.
47 ya nun'ogahnay o"ongol an dalallu ta numpa"inan amin din intanomdan greyp ya figs an ma'alih sicamor,* Ex. 9:13-35.
48 ya ta"on nan bakada ya numpatoy nan dalallu,
ya numpatoy goh nan ilat di kalniluda.
49 Ya hidin bimmoholan Apo Dios hinan i'Egypt ya impuhaynan diday nidugah an bungotna,
at hennagna din a'anghelna ta pinaligligatda dida.
50 At impuhayna nongkay nan nidugah an bungotnan dida,
ya agguyna inadyuwan di nitaguan nan i'Egypt,
at impiyuynay dogoh ta numpundogohda,
51 ya nun'ipapatoyna nan papangpangullun linala'in holag di i'Egypt
an diday holag di pamilyan Ham. Ex. 11:1-10; 12:29-30.
52 Ya initnudna nan tataguna an umat hinan na'uyug an kalnilu,
ya hinalimunana didah nan mapulun.
53 Ya hinalimunana dida ta agguyda timma'ot,
mu nun'addumona din danum hinan Mumbolah an Baybay,
at numpunlonong din namdug ay dida. Ex. 14:1-15:21.
54 Ya impadutu'na din tataguna ta nangamung unda nidatong hinan nilahhin an babluy
an nitulag hi midat ay dida an hiyah ne babluy hi inabakna an dumalat nan abalinana.§ Num. 20:1-36:13; Deut. 1:1-34:12.
55 Ya numpakakna din tatagun tono' an numpunhitun nen babluy hi dimmatngan nan tataguna,
ya ginogodwana ta impiyapongnah nan holag Israel ta banohda.
Ya numpunhituwona didah di ta hiyay babluyda.* Josh. 1:1-24:33.
 
56 Ya ta"on un umat hinay inatna mu gunda damdama tinapngan hi Apo Dios an nabagbagtu,
ya binoholda goh,
ya agguyda inunud nan Uldina.
57 At umatdah din o'ommoddah din penghanan din nan'ug ay Apo Dios,
ya umatda goh hinan napiku an buhug di pana an adi mehdol.
58 Ya impabungotdah Apo Dios an dumalat nan nangiyammandah din pun'onngan,
at nidugah di immamohanah din inyammadan bulul an dinayawda.
59 Mu unat goh tinnig Apo Dios henen inatda ya nidugah di bimmungtana,
at din'ugna ahan nan holag Israel,
60 ya ingnganuyna dida,
ya tinaynana nan Tuldan Abung an nihinanad Shiloh hidin niddumanah nan tataguna.
61 Ya inyabulutnay nangilayawan nan buhuldah nan Kahon an Nittuwan di Uldin,
at adida mahkay hapiton nan a'al'alyan Apo Dios hi ad Israel.
62 Ya nidugah di bimmungtanah nan tataguna an ay tawidna,
at ingnganuyna dida ta numpatoy nan binuhulda dida.
63 At nun'atoy din ungungan linala'ih din nunggugubatanda,
at mi'id di inahawan nan binabai.
64 Ya numpatoyda goh din papadi,
mu nan a'ahawadan nun'abalu ya agguy niyabulut an ibilanda dida. I Sam. 4:1-11, 21-22.
 
65 Ya la'tot ya inhi'al Apo Dios an paddungnay umat hinan nonollo',
ya numbugaw an umat hinan na'abbutong an lala'in himbumagga ya nabangon.
66 At inabakna nan buhulna,
ya nun'iwa'atna didah nan adagwin babluy ta binaina didah enggana.
67 Ya din'ugna nan holag Joseph,
ya agguyna goh pinili nan holag Ephraim ti hiyay ohah nan holag Joseph, Ad Shiloh hinan babluy nan holag Ephraim di awadan nan Tuldan Abung Apo Dios (verse 60), mu gapu ta inabulut Apo Dios nan napa"ian nan iPhilistia enen babluy at paddungnay din'ugnah Joseph an hi aman Ephraim ta ad Judah di nipallog (verse 68).
68 ti hay pinilina ya nan holag Judah,
ya nan Duntug an Zion di pento'nah pohpohdonah ihinana.
69 At hidiy nangipiyammaanah nan Timplunan ata'nang an umat hinan ata'nang an duntug,
ya na'ahhamad an umat hi nihamadan tun luta an adi malumluman hi enggana.
70 Ya hi David an mumpahpahtul hinan kalniluy pento'na ta hiyay baalna
71 ta umat hi inatnan mumpahtul hinan kalnilu di atonan manalimun hinan tatagunan holag Israel
ti diday immannung hi tatagun Apo Dios.§ I Sam. 16:1-13.
72 At inhamad David an nangipapto' ay dida
ti pinapaddungnay nangatnah nan hinohhan dida.

*^ Bahaom nan gloss di Psalm 32 ta innilaom di aat ten hapit.

78:2 Mat. 13:35.

78:12 Ex. 4:29-31.

§78:13 Ex. 14:1-15:21.

*78:14 Ex. 13:20-22.

78:16 Ex. 17:1-7; Num. 20:1-13.

78:24 Jn. 6:31.

§78:31 Ex. 16:1-17:7; Num. 11:1-35.

*78:44 Ex. 7:14-24.

78:45 Ex. 9:20-32.

78:45 Ex. 8:1-15.

§78:46 Ex. 10:1-20.

*78:47 Ex. 9:13-35.

78:51 Ex. 11:1-10; 12:29-30.

78:53 Ex. 14:1-15:21.

§78:54 Num. 20:1-36:13; Deut. 1:1-34:12.

*78:55 Josh. 1:1-24:33.

78:64 I Sam. 4:1-11, 21-22.

78:67 Ad Shiloh hinan babluy nan holag Ephraim di awadan nan Tuldan Abung Apo Dios (verse 60), mu gapu ta inabulut Apo Dios nan napa"ian nan iPhilistia enen babluy at paddungnay din'ugnah Joseph an hi aman Ephraim ta ad Judah di nipallog (verse 68).

§78:71 I Sam. 16:1-13.