Nehemiah
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Nehemiah an gobelnadol ad Jerusalem.
Hay Nangitud'an Nehemiah eten Liblu: nan Hudyu.
Hay Aat ten Liblu: nan Liblu an Ezra ya nan Liblu an Nehemiah ya na'ohhan libluh din penghana.
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: nan umal'alu'an Apo Dios.
Hay Gutud hi Nangitud'anan ten Liblu: hidin numbattanan di 445 B.C. hi engganah din 433 B.C.
Hay Teman ten Liblu: hay nahayhaynod an na'at ay Nehemiah hidin numbangngadan nan Hudyud Israel hi nalpuwandad Babylon.
Hay Outline ten Liblu:
Hay INLUWALUN Nehemiah hi aat ad Jerusalem (1:1-11)
Hay NUMBANGNGADAN Nehemiah hi ad Jerusalem (2:1-10)
Hay PROJECT Nehemiah hi ad Jerusalem (2:11—7:3)
Hay nangihamadanah nan projectna an nan pangipaphodandah nan allup ad Jerusalem (2:11-20)
Hay nun'ammah nan projectna an nan pangipaphodandah nan allup ad Jerusalem (3:1-32)
Hay problemanah nan projectna an nan pangipaphodandah nan allup ad Jerusalem (4:1-23; 6:1-14)
Hay nalpahan nan projectna an nan pangipaphodandah nan allup ad Jerusalem (6:15—7:3)
Hay HIMMINGALAN Nehemiah hi ad Jerusalem (5:1-19)
Hay IMPAPTOꞋ Nehemiah hi ad Jerusalem (7:4-73)
Hay NIꞋMIHAAN Nehemiah hi ad Jerusalem (8:1—10:39)
Hay inatnan ni'miha ya ni'bahah nan i'ibbanan Hudyuh nan Hapit Apo Dios (8:1-18)
Hay inatnan ni'miha ya ni'tutuyuh nan i'ibbanan Hudyuh nan baholda (9:1-37)
Hay inatnan ni'miha ya ni'tulag hinan i'ibbanan Hudyun Apo Dios (9:38-39)
Hay NIꞋYIBBAN Nehemiah hi ad Jerusalem (11:1—12:47)
Hay ni'yibbana ya nan iJerusalem (11:1-36)
Hay ni'yibbana ya nan papadi (12:1-47)
Hay IMMANDAMANDAL Nehemiah hi ad Jerusalem (13:1-31)
Waday immandalnah aat nan bunag (13:1-3)
Waday immandalnah aat nan Timpluda (13:4-9)
Waday immandalnah aat nan pihhuda (13:10-14)
Waday immandalnah aat nan ngilinda (13:15-22)
Waday immandalnah aat nan a'ahawada (13:23-31).
1
Nan Luwalun Nehemiah
1 Ha"in hi Nehemiah* Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di umal'alu' (bahaom goh nan footnote di Nah. 1:1). an hina' Hakaliah,† Hay pohdonan ibaga ya hodonyuh Apo Dios. ya ibaag'un ten libluy aat di inat'u.‡ Heten tudo' ya mid mapto' ya nitudo' hidin 430 B.C.
Ya heden bulan an Kislev hidin miyaduwampuluy tawon hi numpapto'an Artaxerxes hi ad Persia§ Unu hidin November-December, 446 B.C. ya ha"in ya wah dia' hinan na'allup an babluy hi ad Susa* Hiyay kapitulyun nan Pumpapto'an nan iPersia (mu ad Iran di awadanad ugwan). 2 hidin immalian agi' an hi Hanani† Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios ya ma'ahhimo'. ya didan amin hidin linala'in nalpud Judah. At imbaga' ay diday aat din ibbamin Hudyun numbangngad an nalpud Babylon an din niyayandan mataguh din natiliwanda. Ya imbaga' goh ay diday ma'ma'at hinan babluy ad Jerusalem.
3 Ya inalidan ha"in di, “Hidin na'angang hinan natiliwandan numbangngad ya nidugah an ongol di ligat hi hinoltapda, ya pihupihulon nan tatagun numpunhituh nan babluy an neheggon ay dida.” Ya inalida goh di, “Uya'a ya adi mipaphod nan batun allup ad Jerusalem an nun'apa"i, ya nun'oghob nan pantawna!”‡ Pina"in nan tindalun nan Alin hi Nebuchadnezzar ad Jerusalem hidin 586 B.C.
4 Ya unat goh dengngol'u hana nan inulgudda ya inumbuna', ya limmugwalugwaa' ti munha'it di punnomnoma'. Ya do'ol di algaw hi naluh hi nunlungdayaa' hi agguy'u nanganan, at nunluwalua' ay Apo Dios. 5 Ya inali' di:
“Apu an Dios ad abuniyan, He"a ya nidugah di anabagtum, ya He"ay ita'otmi, ya He"a ya ipa'annungmu nan itulagmuh nan tatagun mamhod ay He"an mangunud hinan Uldinmu. 6 Tigona' ni', Apo Dios, ya donglom ya inatmu nan inluwalu' hinan mapatal ya nan mahdom hi nangiluwalua' hinan tatagun holag Israel. Abuluto' an numbahol an amin nan tatagun holag Israel, ya ta"on un ha"in ya nan pamilya' ya numbahol ami! 7 Na"appuhi ahan di ina'inatmin agguymi inunud nan inyuldinmun Moses an baalmu!
8 Ya hay iyal'alu"u ya nomnomom ni' din intulagmuh nan baalmun hi Moses an inalim di, Da'yun holag Israel ya gulat ta adiyu ihamad di pangunudanyun Ha"in ya iwa'at'u da'yuh nan udumnan numbino'ob'on an babluy.§ Lev. 26:33. 9 Mu gulat ta muntutuyu ayu ta Ha"in di unudonyu ya un'u ibangngad da'yuh nan babluy an pinili' hi pundayawanyun Ha"in an ta"on hi un ayu wah nan adadagwin numbino'ob'on an babluy.* Deut. 30:1-5.
10 O Apo Dios, didatuy baalmun tatagum an din binaliwam an dumalat nan bi'ahmu ya nan nidugah an abalinam. 11 O Apo Dios, donglom ni' nan luwalu' an baalmu ya nan luwalun nan udumnan baalmun umanlan mundayaw ay He"a! Ya badangana' ni', Apo Dios, ta idatmuy ama'ma'ullay nan alin† Unu nan Alin hi Artaxerxes I (464-424 B.C.) an numpapto' ad Persia. Ya waday ohah ngadanan hi Adu"oy an Ngamay ti waday dogoh di agwan an ngamayna. ha"in ta way atona ni' an mangat hinan way ibaga' ay hiya.”
(Ha"in di manalimun hinan inumon nan ali eden gutudna.)‡ Hay atonah mahhun ya unna idat nan bayah hinan ali ya mahapul an inumona ti hin'umu'uddum ya waday mangittuh bininuh bahuna ta matoy nan ali, at mahapul an tigon nan alih mahhun nan baalnan imminum ta innilaonah un matoy.
*1:1 Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di umal'alu' (bahaom goh nan footnote di Nah. 1:1).
†1:1 Hay pohdonan ibaga ya hodonyuh Apo Dios.
‡1:1 Heten tudo' ya mid mapto' ya nitudo' hidin 430 B.C.
§1:1 Unu hidin November-December, 446 B.C.
*1:1 Hiyay kapitulyun nan Pumpapto'an nan iPersia (mu ad Iran di awadanad ugwan).
†1:2 Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios ya ma'ahhimo'.
‡1:3 Pina"in nan tindalun nan Alin hi Nebuchadnezzar ad Jerusalem hidin 586 B.C.
§1:8 Lev. 26:33.
*1:9 Deut. 30:1-5.
†1:11 Unu nan Alin hi Artaxerxes I (464-424 B.C.) an numpapto' ad Persia. Ya waday ohah ngadanan hi Adu"oy an Ngamay ti waday dogoh di agwan an ngamayna.
‡1:11 Hay atonah mahhun ya unna idat nan bayah hinan ali ya mahapul an inumona ti hin'umu'uddum ya waday mangittuh bininuh bahuna ta matoy nan ali, at mahapul an tigon nan alih mahhun nan baalnan imminum ta innilaonah un matoy.