23
Hay Aat di Mangilin
Ya inalin Apo Dios ay Moses di, “Ipa'innilam hinan holag Israel di, Hatuy pento"un algaw an pumbehtaandan Ha"in, at ipa'innilayuh nan me'gonan an ahayhayupanyu.”
Nan Algaw an Pun'eblayan
(Ex. 20:8-11; 23:12; 31:12-17; 34:21; 35:1-3; Deut. 5:12-15; Mat. 12:1-14; 28:1; Lk. 4:16; Jn. 5:9; Ac. 13:42; Col. 2:16; Heb. 4:1-11)
Ya intuluy Apo Dios an inalinay, “Ya onom di algaw hi puntamuanyu, mu nomnomonyu an nan miyapitun algaw* Unu Habadu. ya hiyah ne algaw an pun'eblayan. At adi ayu muntamu ti hiyah ne algaw hi a'amunganyun mundayaw ay Ha"in an Dios ti hiyah ne algaw hi pun'eblayanyuh nan malgom an wadan di numpunhituwanyu, ya hiyay atonyu.”
Nan Namaliwan Apo Dios hinan Tataguh Din Penghana
(Ex. 12:14-20; Num. 28:16; Deut. 16:1-2; Mat. 26:17; Mk. 14:12-26; Jn. 2:13; 11:55; I Cor. 5:7; Heb. 11:28)
Ya inalina goh di, “Ya hiyatuy algaw hi pento"un Dios hi pumbehtaanyu ta hiyay me'gonan an ahayhayupanyu, at gunyu ipa'innilah un madatngan nan gutudna. Ya hay gutud di Punnomnoman hi Namaliwa' an Dios ya mete"ah a'unugan di algaw eden miyapulu ta opat di algaw hinan hopap di bulan.” Unu Nisan/Aviv 14 hinan calendar di Hudyu. Hiyah ne March unu April hinan calendar tu'u.
Nan Panganan hi Agguy Nabino'bo'an an Tinapay
(Ex. 23:14-15; 34:18; Num. 28:17-25; Deut. 16:3-8; Mk. 14:1, 12; Ac. 12:3; I Cor. 5:6-8)
Ya inalina goh di, “Ya nan mabiggat an miyapulu ta lemay algaw Unu Nisan/Aviv 15. ya hiyay ete"an di Pumbehtaanyun Ha"in an Dios hinan Agguy Nabino'bo'an an Tinapay, ya pituy algaw§ Unu Nisan/Aviv 15-21. di adiyu panganan hinan agguy nabino'bo'an an tinapay. Ya nan hopap di algaw ya hiyah ne me'gonan, at hiyay ahayhayupanyu ta dayawona' an Dios, ya mahapul an mi'id ah muntamu. Ya pituy algaw di pange'nonganyuh nan moghob an me'nong ay Ha"in an Dios, ya nan apitun di algaw ya adi ayu goh muntamu ta mahayup ayu ta mundayaw ayu goh ay Ha"in.”
Nan Hopap di Bungan nan Mitanom
(Ex. 22:29; Rom. 8:23; I Cor. 15:20-23)
Ya inalin goh Apo Dios ay Moses di, 10 “Mi'hapit'ah nan holag Israel ta alyom ay diday, Wa ay ta dumatong ayuh nan lutan idatna ay da'yu ya hay hopap di pumbot'anyu ya iyuyyuy himboto' hinan padi 11 ta ilayatna nan himboto' ay Apo Dios, at umamlong, at abulutona. Ya hay algaw hi pangilayatan nan padi ya hay mabiggat an nan algaw an pun'eblayan.* Unu Nisan/Aviv 16. 12 Ya hede han algaw an ilayatan nan himboto' an paguy ya iddumyun e'nong nan uyaw an kalnilun ohay tawona an mi'id ah ganitna ta Onong an Moghob an me'nong ay Apo Dios. 13 Ya iddumyuy nahuluk hi opat di litroh nan ma'adyamu' an alenan nalamutan hi mantika ta moghob an me'nong ay Apo Dios ta nan angilitnay mangipa'amlong ay Hiya. Ya hay me'nong goh ta Onong an Ma'inum ya ohah litron bayah. 14 Ya ta"on un nihanglag nan paguy, ya nalangu nan gahhilang, unu malgom an bungan nan intanomyu ya adiyu onon ta engganah unyu e'nong ay Apo Dios. Ya heten uldin ya mahapul an ato'aton nan holagyuh enggana an ta"on un malgom di lugal hi numpunhituwanda.”
Tungaw hi Alpahan di Boto' Tulu goh di ngadan ten ngilin ti (1) Behtan di aDumiduminggu (Ex. 34:22), ya (2) Behtan di Udol (Ex. 23:16), ya (3) Behta an Pentecost (Ac. 2:1).
(Ex. 23:16; 34:22; Lev. 19:9-10; Num. 28:26-31; Deut. 16:9-12; Ac. 2:1-4; 20:16; I Cor. 16:8)
15 Ya inalin goh Apo Dios di, “Ya mete"a eden mabiggat hi alpahan di Habadu ya heden algaw an nangiyayanyu ta nilayat an ne'nong nan nahhun an bento'yu ya ete"ayun mumbilang ta engganay magtud di pituy duminggu. 16 Ya mete"ah nan mabiggat hi alpahan di ngilin an algaw ya ete"ayun mumbilang goh hi nabongley algaw, Unu Sivan 6. Hiyah ne May-June hinan calendar tu'u. ya e'nongyu goh ay Ha"in an Dios di pa"alah paguy. 17 Ya da'yun amin an numbino'ob'on di numpunhituwanyu ya iyaliyuy hindudwah milayat an tinapay an hay niyamma ya nahuluk hi opat di litroh na'adyamu' an alena, ya ma'udman hi bino'bo', ya inhaangyu ta midat an Milayat an Onong'un Dios. Hiyah ne onong di hopap di bungan di mitanom. 18 Ya hay middum hinan tinapay an me'nong ya pituy bubuta'al an hinohhay tawonan kalnilun uyaw ya mi'id ganitda, ya oha goh hi manilhig an baka, ya duwah buta'al an kalnilu ta diday Onong an Moghob ay Ha"in an Dios an middum nan tinapay ya nan bayah ta moghob an me'nong goh ay Ha"in ta nan maphod an angilitnay mangipa'amlong ay Ha"in. 19 Ya e'nongyuy ohay hintawonah buta'al an gandeng hi Onong di Bahol ya duwan kalnilun uyaw an hinohhay tawonda ta Onong di Pi'lenggopan. 20 Ya ilayat nan padi an e'nong ay Ha"in an Dios nan duwan uyaw an kalnilun middum nan tinapay an hopap di bungan nan nitanom. Hatun nidawat an Milayat an Onong ya bagin nan padi. 21 Ya hete an ahayhayupan ya me'gonan, at ngilinonyu, ya adi ayu umuy muntamu. Ya hete han uldin ya adi mapogpog an ta"on un malgom di pi'hituwan nan holagyu, ya mahapul an ato'atondah enggana.
22 Ya wa adya ta mumboto' ayu ya adiyu bot'on nan paguy an wadah nan numpumpiningit, ya adiyu balluwon nan agguy na'ala ta waday alan nan tatagun nawotwot, ya nan himpangilin ni'hitun da'yu. Ti Ha"in hi Apo Dios.”
Nan Behtan di Talampet
(Num. 29:1-6)
23 Ya ni'hapit hi Apo Dios ay Moses an inalinay, 24 “Mi'hapit'ah nan holag Israel ta alyom ay diday, Nan hopap di algaw hi apitun di bulan§ Unu Tishri/Ethanim 1. Hiyah ne September unu October hinan calendar tu'u. ya ngilinonyu ta pun'eblayanyu. Ya ta panginomnomanyuh nan me'gonan hi ahayupanyu ya ipa'innilayuh nan pangipagangohanyuh nan talampet. 25 Ya adi ayu umuy muntamu, mu un ayu mun'onong hinan moghob an me'nong ay Apo Dios.”
Algaw hi Ahanian di Bahol
(Lev. 16:2-34; Num. 29:7-11; Rom. 3:24-28; Heb. 9:7; 10:3, 19-22)
26 Ya inalin Apo Dios ay Moses di, 27 “Nan miyapulun algaw hi apitun di bulan* Unu Tishri/Ethanim 10. ya hiyay algaw hi pun'onngan ta a'aliwan di bahol. Ya henen a'amunganyu ya me'gonan, at mahayup ayu, ya impa'ampayuy odolyu, Unu munlangdu ayu. ya nun'onong ayun Ha"in an Dios hinan moghob an me'nong. 28 Ya adi ayu muntamu eden algaw ti henen algaw di hiyay pun'onnganyun Ha"in an Dios ta way a'aliwan di baholyu. 29 At wa ay di adi mangipa'ampah odolna eden algaw ya mahapul an mapogpog di iddumanah nan tataguna, 30 ya wada ay goh di muntamu eden algaw ya ubaho' hiyah nan niddumanan tatagu. 31 Ya ta"on un malgom an tamu ya hete han uldin ya minaynayun an ato'aton nan holagyuh enggana an ta"on un malgom di pi'hituwanda. 32 Ti hete ya Habadu an pun'eblayanyu, at mahapul an ipa'ampayuy odolyu. Ya mete"ah nan miyahiyam an algaw hinan bulan ta nangamung mahdom hinan mabiggat Hiyah ne ma'alih miyapulun algaw (verse 27). ya mahapul an ngilinonyu nan pun'eblayanyu.”
Behtan nan A'ab'abbung
(Ex. 23:16; Num. 29:12-39; Deut. 16:13-17; Jn. 7:2, 37)
33 Ya ni'hapit goh hi Apo Dios ay Moses an alyonay, 34 “Mi'hapit'ah nan holag Israel ta alyom ay dida an nan miyapulu ta lemay algaw hinan miyapitu an bulan ya hiyay gutud di behta an pun'ammanyuh nan a'al'allung, ya mahapul an mumbehta ayuh pituy algaw.§ Unu Tishri/Ethanim 15-21. 35 Ya nan hopap di algaw ya me'gonan an ahayupanyu, at adi ayu muntamu. 36 Ya pituy algaw di umonnga'onnganyuh nan moghob an me'nong ay Apo Dios, ya nan awalun di algaw ya me'gonan an ahayupanyu, at mun'onong ayuh nan moghob an me'nong ay Apo Dios, at mahapul an mi'id ah umuy muntamu ti hiyay angunuh an ahayupanyu.
37 Ya hiyatuy behtah pento' Apo Dios hi ipa'innilayu an date ya me'gonan an ahayupanyu ta e'nongyu nan onongyu an moghob ay Apo Dios an nan Onong an Moghob, ya nan Onong an Ma'an, ya nan udum an goltonyuh e'nong, ya nan Onong an Ma'inum, ya atonyu daten amin eten ohan algaw. 38 Ya nat'on tuwali nan gunyu e'nong ay Apo Dios hinan algaw an pun'eblayanyu, ya nan udum an pohdonyun idat tuwali, ya nat'on goh tuwali nan inhapatayu, ya nat'on goh nan unyu tuwali ninomnom an mun'onong ay Apo Dios.
39 Ya hede goh an miyapulu ta leman algaw hi apitun di bulan hi alpahan di numbot'anyuh nan inhabalyuh nan lutayu ya nomnomonyu ta ibehtaanyuh Apo Dios hi pituy algaw, ya nan hopap di algaw ya hiyay pun'eblayanyu, ya nan awalun di algaw ya hiyay pun'eblayanyu goh. 40 Ya heden hopap di algaw ya alanyu nan mun'aphod an bungan nan ayiw an intanomyu, ya inummal ayu goh hinan tubun nan palma, ya nan hapang di ayiw an abebellog di tubuna, ya nan ayiw an poplar, at hiyanay inusaldan nundayaw ay Apo Dios hi pituy algaw. 41 Ya gunyu aton heten behta an behtan Apo Dios hinan miyapituy algaw hi apitun di bulan hi atawotawon. Ya heten uldin ya adi mapogpog, at minaynayun an ato'aton nan holagyuh engganah un madatngan nan apitun di bulan. 42 Ya an amin nan mitungaw an holag Israel tuwali ya munhitu ayuh nan allung hi pituy algaw 43 ta way panginnilaan nan holagyu an da'yun holag Israel ya nunhitu ayuh nan allung hidin nangekakana ay da'yuh ad Egypt.”
44 At impa'innilan Moses hinan tatagun amin din immandal Apo Dios hi atondan mumbehta.

*23:3 Unu Habadu.

23:5 Unu Nisan/Aviv 14 hinan calendar di Hudyu. Hiyah ne March unu April hinan calendar tu'u.

23:6 Unu Nisan/Aviv 15.

§23:6 Unu Nisan/Aviv 15-21.

*23:11 Unu Nisan/Aviv 16.

23:14 Tulu goh di ngadan ten ngilin ti (1) Behtan di aDumiduminggu (Ex. 34:22), ya (2) Behtan di Udol (Ex. 23:16), ya (3) Behta an Pentecost (Ac. 2:1).

23:16 Unu Sivan 6. Hiyah ne May-June hinan calendar tu'u.

§23:24 Unu Tishri/Ethanim 1. Hiyah ne September unu October hinan calendar tu'u.

*23:27 Unu Tishri/Ethanim 10.

23:27 Unu munlangdu ayu.

23:32 Hiyah ne ma'alih miyapulun algaw (verse 27).

§23:34 Unu Tishri/Ethanim 15-21.