29
Hay Nuntud'an Jeremiah hinan iJudah an Niyuy ad Babylon
1 Ha"in an hi Jeremiah ya nuntudo'a' hinan imbalud Nebuchadnezzar an nalpud Jerusalem an impiyuynad Babylon. Ya hay nuntud'a' ya nan agguy ni'yatoy an mumpangipangpanguluh nan tatagu, ya nan papadi, ya nan numbino'ob'on an propeta, ya an amindan nalpud Judah. 2 At impiyuy'uh ten tudo"uh din nalpah an niyuy ad Babylon nan Alin hi Jehoiachin, ya hi inana,* Unu nan Queen an hi Nehushta (II Ki. 24:8). ya nan u'upihyal hi ad Judah, ya nan nun'ala'eng an mangiyammah nan malgom.† Gapu ta nipiyuydad Babylon an nalpud Judah hidin 597 B.C. (II Ki. 24:14-16; II Chron. 36:10) at heten tudo' ya nitudo' hidin 596, unu 595, unu 594 B.C. 3 An impadon'u ay da Elasah an hina' Shaphan ya hi Gemariah an hina' Hilkiah an hennag nan alid Judah an hi Zedekiah hi umuy mi'hapit hinan alid Babylon an hi Nebuchadnezzar. Ya hay intudo"u ya inali' di:
4 “Hi Apo Dios an nidugah di abalinanan Dios tu'un holag Israel ya umat hituy inalinan da'yun amin an nalpud Jerusalem, an inalinay, 5 Mumpun'amma ayuh a'abu'abung ta way punhituwanyu, ya mumpuntanom ayu ta way itanudyu. 6 Ya mumpun'alhin ayu ta mahlag ayu, ya ipalhinyu nan imbabaluyyu ta mumpunholagda goh. Ti hay pohdo' ya dumo'ol ayu, ya adi' pohdon hi un ayu i'itang. 7 Ya iluwaluyu ta lumenggop ya pumhod henen babluy an nangipi'aya' ay da'yu. Ti pumhod ay henen babluy ya pumhod‡ Hanan hapit an ni-italics ya hapit di Hudyu an shalom (unu lenggop), ya hiyay nalpuwan nan ngadan di kapitulyudad Judah an Jerusalem (unu Jeru-shalom). goh di nitaguanyu. 8 Ya innayun goh Apo Dios an nidugah di abalinanan Dios tu'un holag Israel an inaliy, Elanyu ta adi ayu mabalbaliyan hinan layah an ibagan nan i'ibayun wah na an propeta ya nan mumpumbuyun. Ya adiyu kulugon nan alyondah nipa'enap an gapu ta hiyah ne pohdonyun donglon. 9 Ti bo'on Ha"in di nalpuwan nan gunda ipa'innilan nan mangalih unda propeta ti agguy'u ahan hennag dida.
10 Ya innayun goh Apo Dios an inalinay, Hay makulug ya mihina ayuh nad Babylon hi napituy tawon. Ta malpah ay ya un'u ipa'annung din inali' ta pa'anamuto' da'yuh nan babluyyu. 11 Ti Ha"in an Dios ya inila' nan ninomnom'uh ma'at ay da'yu an hay ninomnom'u ya nan pumhodanyu ya bo'on hay punligatanyu ti maphod di ninomnom'uh pumbalinanyuh udum hi algaw. 12 Ya hitun adatngan nen gutud ya umali ayun munluwalu, at abuluto' di luwaluyu. 13 Ya le'naonyun wadaa' hi unyu e'kod an amin di nitaguanyun Ha"in. 14 Ya immannung an le'naonyun wadaa', ya amungo' da'yuh nan numbino'ob'on an babluy an niwa'atanyu ta ibangngad'u§ Heten hapit di Hudyu ya umat hinan hapitda goh an niwa'atanyu, at nunhanul hi Apo Dios. da'yud Jerusalem.
15 Mid mapto' ya alyonyuy, Hi Apo Dios ya indatnay propetamid Babylon. Mu agguyyu ahan inunud dida. 16 At hiyanan hiyah te inalin Apo Dios hi ma'at hinan ali tu'un holag David ya an amin tu'un wah tun babluy an agguy nitnud: 17 Inalin nan nidugah di abalinanan Dios di, Iyabulut'un waday gubat, ya batel, ya nan pumatoy an dogoh ay dida. Ya pumbalino' didah umat hinan nabulu' an bungan di figs. 18 Ya ta"on un ngadan di umayanda an babluy ya wada damdamay gubat, ya batel, ya nan pumatoy an dogoh ay dida. At nidugah an manoh'an amin di tataguh abablubabluy hinan ma'at ay dida. Ya pihupihulonda dida, ya aba'abatlanda didah nan babluy an pangiyaya' ay dida. 19 Manu ay umat hinay ma'at ay dida ti adia' unudon an ta"on hi un ag'agaan impa'innilan nan baal'un propeta nan Hapit'un dida. Umatda goh damdaman da'yun niyuy hinad Babylon an agguya' inunud!
20 At hiyanan da'yun niyuy ad Babylon an nalpud Jerusalem ya donglonyuh ten ipa'innilan Apo Dios ay da'yu: 21 Ti inalin nan nidugah di abalinanan Dios an dayawon tu'un holag Israel di, Hi Ahab an hina' Kolaiah ya hi Zedekiah an hina' Maaseiah* Bo'on dida nan duwan a'ali an numpapto' ad Israel ya ad Judah ti diday duwan munlayah an propeta. Agguy tu'u inilay udumnan aatda. an mangalih nalpun Ha"in an Dios nan gunda ipa'innila mu layahda, ya hiyanan iyokod'u didah nan alid Babylon an hi Nebuchadnezzar ta punhintitigan di tataguy pamatayandan dida. 22 At henen nidugah an ma'at ay dida ya mumbalin hi pangidut nan nalpud Judah an wad Babylon ti wada ay di taguh idutanda ya alyonday, Maphod ni' hi un aton Apo Dios ay he"a nan umat hidin inatnan da Zedekiah ay Ahab an matattaguda ya genhob† Heten hapit ya umat hinan duwan hapit di Hudyu an Kolaiah (verse 21) ya idut (verse 22), at nunhanul goh hi Jeremiah.‡ Na'ah'upandah nan dadan an ma'alih Uldin Hammurabi an hi Hammurabi di ohan alidad Babylon hidin 1728-1686 B.C., ya ta"on un nabayag an natoy mu inunud nan iBabylon nan inyuldina damdama. Ya nitudo' hinan Section 25, ya Section 110, ya Section 157 an mabalin ahan an gohbon nan gubelnu nan mapatoy. nan alid Babylon dida! 23 Ti nidugah an nun'appuhiy inatdah nan tatagu' ad Israel an nun'ilugtapanday ahawan di heneggonda. Ya inalida goh udot hi un Ha"in di nalpuwan nan layah an gunda ipa'innilah nan tatagu. Ya Ha"in an Dios ya hinimung'un tinnig hanan ina'inatda.”
Nan Tudo' ay Shemaiah
24 Palpaliwan ya wada goh di impa'innilan Apo Dios hi ipa'innila' ay Shemaiah an iNehelam. 25 At umat hituy hinapit Apo Dios an nidugah di abalinanan Dios di holag Israel an inalinay, “He"a, Shemaiah, ya un nonong ya nuntudo"ah nan padin hi Zephaniah§ Bo'on hiyay propetan hi Zephaniah an nuntudo' hinan Liblu an Zephaniah. Hay udumnah aat ten padi ya nitudo' hinan Jer. 21:1 ya II Ki. 25:18-21. an hina' Maaseiah, ya inyapongmuh nan udum an papadih tu ya nan tataguh tud Jerusalem. Hay intudo'mu ay Zephaniah ya inalim di:
26 Hi Apo Dios ya pento' da'ah padi an mihukat ay Jehoiada ta he"ay mangipapto' hinan Timplu.* Bo'on hiyay Nabagtun Padi mu hiyay netob ay hiya, ya hay tamuna ya ipapto'na nan papadin pulis an mumpapto' hinan ma'ma'at hinan Timplun Apo Dios (bahaom goh nan footnote di Jer. 20:1). Ya nan tagun paddungnay nabongang an mangalih un hiyay propeta mu layahna ya mahapul an mabangkilingan, ya mago'dan hi gumo' di bagangna. 27 Ya anaad tuwali ta agguymu inat ay Jeremiah an i'Anathoth ya wan hay pangatna ya ay donongnay un hiyay propeta? 28 Ti nuntudo' ay da'mih tud Babylon an inalinay mabayag anuy ihinanmih tu. At maphod anuh un ami mun'ammah punhituwanmi ya muntanom ta way pangngalanmih itanudmi.”
29 Mu hay inat nan padin hi Zephaniah hinan tudo' an nalpun Shemaiah ya imbahanan ha"in an hi Jeremiah. 30 Ya himmapit hi Apo Dios ay ha"in an inalinay, 31 “Jeremiah, muntudo"ah nan nipiyuy ad Babylon ta alyom di:
Hi Apo Dios ya umat hituy impa'innilanah ma'at ay Shemaiah an iNehelam† Hay pohdon ten ngadan di babluy an ibaga ya enap. At paddungnay munhanul hi Apo Dios ta ipa"elna an heten munlayah an propeta an taga Enap ya enap an amin di ipa'innilana, at mahapul an mamolta ti adi ahan makulug. an inalinay, Hi Shemaiah ya binalbaliyan da'yu, at kinulugyu nan inalina an ta"on hi un layahna ti agguy'u pento' hiyah propeta'. 32 At hiyanan moltao' hi Shemaiah an iNehelam ya an amin nan holagna! At mi'id di ta"on hi un ohan didah mangah'up hinan maphod an ato' hinan tatagu' ti hiya ya intudduwan da'yu ta ngohoyona'! Ha"in an Dios di nanapit ete.”
*29:2 Unu nan Queen an hi Nehushta (II Ki. 24:8).
†29:2 Gapu ta nipiyuydad Babylon an nalpud Judah hidin 597 B.C. (II Ki. 24:14-16; II Chron. 36:10) at heten tudo' ya nitudo' hidin 596, unu 595, unu 594 B.C.
‡29:7 Hanan hapit an ni-italics ya hapit di Hudyu an shalom (unu lenggop), ya hiyay nalpuwan nan ngadan di kapitulyudad Judah an Jerusalem (unu Jeru-shalom).
§29:14 Heten hapit di Hudyu ya umat hinan hapitda goh an niwa'atanyu, at nunhanul hi Apo Dios.
*29:21 Bo'on dida nan duwan a'ali an numpapto' ad Israel ya ad Judah ti diday duwan munlayah an propeta. Agguy tu'u inilay udumnan aatda.
†29:22 Heten hapit ya umat hinan duwan hapit di Hudyu an Kolaiah (verse 21) ya idut (verse 22), at nunhanul goh hi Jeremiah.
‡29:22 Na'ah'upandah nan dadan an ma'alih Uldin Hammurabi an hi Hammurabi di ohan alidad Babylon hidin 1728-1686 B.C., ya ta"on un nabayag an natoy mu inunud nan iBabylon nan inyuldina damdama. Ya nitudo' hinan Section 25, ya Section 110, ya Section 157 an mabalin ahan an gohbon nan gubelnu nan mapatoy.
§29:25 Bo'on hiyay propetan hi Zephaniah an nuntudo' hinan Liblu an Zephaniah. Hay udumnah aat ten padi ya nitudo' hinan Jer. 21:1 ya II Ki. 25:18-21.
*29:26 Bo'on hiyay Nabagtun Padi mu hiyay netob ay hiya, ya hay tamuna ya ipapto'na nan papadin pulis an mumpapto' hinan ma'ma'at hinan Timplun Apo Dios (bahaom goh nan footnote di Jer. 20:1).
†29:31 Hay pohdon ten ngadan di babluy an ibaga ya enap. At paddungnay munhanul hi Apo Dios ta ipa"elna an heten munlayah an propeta an taga Enap ya enap an amin di ipa'innilana, at mahapul an mamolta ti adi ahan makulug.