7
Hay Dimmatngan Ezra hi ad Jerusalem
Ya unat goh nadnoy* Hay na'ulgud hinan Liblun Esther ya na'at hi numbattanan nan Ezra 6 ya Ezra 7. ya hidin gutud di nun'alian Artaxerxes Unu hi Artaxerxes I, ya hay nun'alianad Persia ya hidin 464-424 B.C. ad Persia ya wadaa' an hi Ezra. Ha"in pohdonan ibaga ya badang. Ya hay nunhulbianan Apo Dios ya hidin 458-446 B.C. Ha"in ya nalpuh holag Aaron an Nabagtun Padi. Ya umat hituy nahonhonod hi nahlagan di nalpuwa': Ha"in ya holag Seraiah, an hina' Azariah, an hina' Hilkiah, an hina' Shallum, an hina' Zadok, an hina' Ahitub, an hina' Amariah, an hina' Azariah, an hina' Meraioth, an hina' Zerahiah, an hina' Uzzi, an hina' Bukki, an hina' Abishua, an hina' Phinehas, an hina' Eleazar, an hina' Aaron an Nabagtun Padi.
Nalpuwa' goh ad Babylon, ya nala'enga' an muntudo' hinan Uldin Apo Dios an indatnan Moses, ya hinamad'un na"innilaon goh nan udumnan Uldin an indat Apo Dios an dayawon di holag Israel. Ya dimmalat nan nunwagahan Apo Dios ay ha"in at an amin nan mahapul'un odowon hinan ali ya nidat ay ha"in. At nakaka' ad Babylon ta immuya' hi ad Jerusalem, ya nitnud ay ha"in din do'ol an tatagun holag Israel an nan papadi, ya nan holag Levi, ya din kumakantah nan Timplu, ya din mun'adug hinan Timplu, ya din mumpuntamu. Ya hay na'atana ya din miyapitun tawon§ Unu hidin 458 B.C. hi numpapto'an nan Alin hi Artaxerxes.
Ya nidatong amid Jerusalem hidin miyaleman bulan hidin miyapitun tawon hi numpapto'an nan ali. Ti da'mi ya nakak amid Babylon eden hopap di algaw eden hopap di bulan,* Unu Nisan/Abib 1, 458 B.C. (unu April 8, 458 B.C.). ya nidatong amid Jerusalem hidin hopap di algaw eden miyaleman bulan. Unu Ab 1, 458 (unu August 4, 458 B.C.). Mattig an opat di bulan nan numbiyaheanda ti hay inadagwin nan dimmalananda unu nuntakayanda ya 1,440 an kilomitlu. Ya nan Dios an dayawo' ya hehemmo'a' ay Hiya 10 ti inhamad'un inada'adal ya inunud nan Uldin Apo Dios, ya intudtudu' hinan holag Israel ta unudonda.
Hay Nangidatan Artaxerxes hi Tudo' ay Ezra
11 Ha"in ya padin nala'eng hi aat nan Uldin Apo Dios an indatnan Moses ya nan udumnan Uldin an din indat Apo Dios hinan holag Israel. Ya wada han ohay algaw hidin agguymi ni' numbangngadan ad Jerusalem ya impiyali nan Alin hi Artaxerxes han tudo' ay ha"in an inalinay:
12 “Heten tudo' ya nalpun ha"in an hi Artaxerxes an nan nidugah di abalinanan ali ta midat ay Ezra an padin nala'eng hinan mitudtudun nalpun Apo Dios ad abuniyan. Heten verse 12 hi enggana hi Ezra 7:26 ya nitudo' hinan hapit di Aramaic an bo'on nan hapit di Hudyu.
13 Ya imandal'u ta an amin nan holag Israel an wah tun babluy an pumpapto'a', ya ta"on nan papadi, ya nan holag Levi an mamhod an mitnud ay he"a ta umuy ayud Jerusalem ya mabalin an mitnudda. 14 Ya ha"in an ali ya nan pitun bumadang an mangibabbaag hinan ato' ya inyabulutmin umuy'a ta hamadom nan ma'ma'at ad ugwan ad Jerusalem an kapitulyu ya ad Judah, ya ta tigom hi un immannung an unudonda nan impahalimun'un he"a an Uldin nan Dios an dayawom. 15 Ya mahapul an ita'inmu din indatmin balitu' ya silver ti penhodmin idat hinan Dios an dayawonyun holag Israel an wah nan Timplud Jerusalem. 16 Ya iniddummun amin din silver ya balitu' an idat nan tataguh nan babluy ad Babylon, ya nan holag Israel, ya nan papadida ta ma'usal hinan Timplun nan Dios an wah did Jerusalem. 17 Ya henen pihhu ya ila'um hinan manilhig an baka, ya buta'al an kalnilu, ya nan uyaw an kalnilu, ya nan Onong an Ma'an, ya Onong an Ma'inum ta way e'nongmuh nan pun'onngan ay Apo Dios hinan Timplud Jerusalem.
18 Ya he"a ya nan i'ibbam an Hudyu ya mabalin an usalonyuh nan way mahapulyu nan ma'angang an pihhu ya balitu' an miyunnudan hinan pohdon nan Diosyu. 19 Ya mahapul an e'nongmuh nan Dios ad Jerusalem nan gina'un din nidat ay he"a ta ma'usal hinan Timplun pundayawan. 20 Ya malgom hinan way mahapul hi ma'usal hinan Timplun nan Diosmu ya mahapul an alam hinan muntalepon hi pihhun nan babluy ta pumbayadmu.
21 Ya iyuldin'un amin hinan muntalepon hinan pihhun nan babluy an wah nan Provinciad Trans-Euphrates ta ag'agay atondan mangidat hinan malgom an mahapul hi odowon Ezra an nan padin nala'eng an mangitudo' hinan Uldin Apo Dios ad abuniyan. 22 Ya mahapul an do'ol di idatda an hay kilun di silver, ya tuluy libu ta han pituy gahut ya duwampulu ta han onom di kaban hi wheat, ya onom di gahut hi galon an bayah, ya onom di gahut hi galon an lanan di olibo. Ya hay ahin ya mi'id di lukudna, at gunyu idat. 23 Ya wada ay di mahapul hi ibagan nan Dios ad abuniyan ya mahapul an idadaan nan muntalepon hi pihhun mangidat ta ma'usal hinan Timplu, ta way aton Apo Dios an adi bumungot ay ha"in an ali,§ Mid mapto' ya ninomnom nan alid Persia nan na'at hinan titindalunad Egypt hidin 459 B.C. ti numpabadang nan i'Egypt hinan iGreece, ya pinakakda nan iPersia, at na'awatana nin an bimmungot hi Apo Dios ay hiya. ya ta"on nan imbabaluy'u.* Hay intudo' Ctesias an ohan doktul ad Greece an nuntudo' hi historyn di na'at ad Persia an waday himpulu ta waluy imbabaluynan linala'i. 24 Ya pohdo' goh an ipa'innilan dida an nan papadi, ya nan holag Levi, ya nan kumakanta, ya nan mun'adug hi pantaw, ya nan baal an muntamuh nan Timplu, unu nan udumnan mumpuntamu ya mahapul an adiyu ahan pumbayadon didah buwitda.
25 Ya he"a, Ezra, ya usalom nan la'engmun indat nan Diosmu, at pumto"ah mumpapto' ya huwis ta diday okod an mangipapto' an amin hinan tatagun numpunhituh nan Provinciad Trans-Euphrates an din nangipa'enghan nanginnilan amin hinan Uldin nan Diosmu. Ya mahapul goh an itudum henen Uldin hinan tatagun agguy nanginnila. 26 Ya gulat ta waday adi mangunud hinan Uldin nan Dios an dayawom unu nan uldin di ali ya mahapul an mamolta, unu mapatoy, unu un mipakak hinan babluy, unu un ma'alan amin nan gina'una, unu un mibalud.” Hiyah te negpongan nan hapit di Aramaic, at nituluy hinan hapit di Hudyuh nan mehnod an verse.
Hay Nangipabagtuan Ezra ay Apo Dios
27 Ya ha"in an hi Ezra ya inali' di, “Mipabagbagtuh Apo Dios an din dinayaw din a'apu tu'u ti Hiya ya impa'unaynay nomnom nan ali ta way inat nan alin mange'gon hinan Timplun Apo Dios ad Jerusalem! 28 At madayaw hi Apo Dios ti impa'unaynay nomnom nan ali, ya nan bumadang ay hiya, ya nan nidugah di abalinandan upihyalna ta way inatdan nangipattig hinan nahamad an nangatdan ha"in.
Gapu ta binadangana' ay Apo Dios at natulida' an nangamung hi do'ol an a'ap'apun di Hudyu ta didan amin di mumbangngad an umuy hi ad Jerusalem.”

*7:1 Hay na'ulgud hinan Liblun Esther ya na'at hi numbattanan nan Ezra 6 ya Ezra 7.

7:1 Unu hi Artaxerxes I, ya hay nun'alianad Persia ya hidin 464-424 B.C.

7:1 Ha"in pohdonan ibaga ya badang. Ya hay nunhulbianan Apo Dios ya hidin 458-446 B.C.

§7:7 Unu hidin 458 B.C.

*7:9 Unu Nisan/Abib 1, 458 B.C. (unu April 8, 458 B.C.).

7:9 Unu Ab 1, 458 (unu August 4, 458 B.C.). Mattig an opat di bulan nan numbiyaheanda ti hay inadagwin nan dimmalananda unu nuntakayanda ya 1,440 an kilomitlu.

7:12 Heten verse 12 hi enggana hi Ezra 7:26 ya nitudo' hinan hapit di Aramaic an bo'on nan hapit di Hudyu.

§7:23 Mid mapto' ya ninomnom nan alid Persia nan na'at hinan titindalunad Egypt hidin 459 B.C. ti numpabadang nan i'Egypt hinan iGreece, ya pinakakda nan iPersia, at na'awatana nin an bimmungot hi Apo Dios ay hiya.

*7:23 Hay intudo' Ctesias an ohan doktul ad Greece an nuntudo' hi historyn di na'at ad Persia an waday himpulu ta waluy imbabaluynan linala'i.

7:26 Hiyah te negpongan nan hapit di Aramaic, at nituluy hinan hapit di Hudyuh nan mehnod an verse.