8
Hay Inyuldin nan Alih Aton nan Hudyu
1 Henen algaw ya indat nan Alin hi Xerxes hinan ahawanan amin din inadangyan Haman an buhul nan Hudyu.* Hi Herodotus an nuntudo' hi history hidin penghana ya intudo'na an bagin nan ali nan inadangyan nan tagun namalbalih nan ali (chapter 3, verses 128-129), ya ta"on hi Flavius Josephus (37-100 A.D.) an oha goh an nuntudo' hi history hidin penghana ya intudo'nah ne ( Antiquities chapter 11, verse 17). Ya inyuydah Mordecai hinan wadan di ali ti inalin nan Queen an hi Esther ay hiya an ommodonah Mordecai. 2 Ya linuh'up nan ali din henghengnan pummalka an din binangngadna ay Haman, ya indatna ay Mordecai. Ya ene'kod Esther ay Mordecai ta hiyay manalimun an amin hinan inadangyan Haman.
3 Ya immuy goh nunhippih Esther hi inayungan nan ali ta ni'hapit an limmugwalugwan nangiyal'alu' ay hiya ta adina ituluy din nappuhin ninomnom Haman an ma'at hinan Hudyu. 4 Ya indongdong nan ali din balitu' an hul'udna, at timma'dog hi Esther. 5 Ya inalinay, “Gulat ta pa'appohpohdona' ya wa ay ta abulutom heten alyo' ya iyuldinmu ni' ahan ta adi ma'unud din inyuldin Haman an hina' Hammedatha an nalpuh holag Agag an apatayan an amin di Hudyu an numpi'hitun amin hinan babluy an pumpapto'am! 6 Ti adia' ahan pa"edpol hi panniga' hinan pun'apatayan nan i'ibba' an Hudyu ya nan pamilya'!”
7 Ya inalin nan ali ay da Esther ay Mordecai di, “Dan hay numanomnomanyu? Ya wan impitayun'uh Haman ya indat'un he"an amin din gina'unan dumalat nan nappuhin ninomnomnah pangipapatayanan da'yun Hudyu! 8 Mu hana ay an uldin'un namalkaan hi hengheng'u ya adi nonongan mahukatan! Mu mabalin an iyammayuy uldin hi abaliwan nan i'ibbayun Hudyu, ya minalkaanyuh nan hengheng'u, ya impiwa'atyu.”
9 At heden miyaduwampulu ta han tuluh algaw hinan miyatlun bulan an ma'alih Sivan† Unu June 25, 474 B.C. Mattig an naluh di duway bulan ya han himpulun algaw an nipalpuh din nangiyuldinan Hamon ta engganad ugwan hi nangiyuldinan Mordecai (Esth. 3:13). ya impa'ayag Mordecai nan puntudtud'on nan ali, ya impitudo'nay tudo'nah nan Hudyu, ya hinan gogobelnadol, ya an amin hinan u'upihyal hinan hinggahut ya han duwampulu ta han pitun provincian mete"ad India ta nangamung ad Ethiopia. Henen tudo' ya nibalin hinan numbino'ob'on an hapit hinan babluy an ipiyayana, ya namaman nitudo' hinan hapit di Hudyu.‡ Hiyah te adu"oy ahan an verse hinan Biblia. Ya heten verse di teman nan ohan mensahen intudo' Rev. Dr. Lenard Newell hidin hopapnah din nangibaaganah nan tataguh un anaad ta ibalinay Hapit Apo Dios hinan hapit di iBatad ti ta"on un anu waday uldin an mamaliw ay didan Hudyu mu gulat ta mid nangibalin hinan uldin hinan hapitda tuwali at mapatoyda damdama ti agguyda na'awatan di aatna. 10 Ya hanan tudo' an impiyuy Mordecai ya napelmaan hi ngadan nan ali, ya namalkaan goh hinan henghengna. Ya impehnagdah din baal an numpuntakay hidin mun'abi'ah an tumagtag an kabayun nan ali.
11 Ya nipa'innilah nan tudo' an iyabulut nan ali an mabalin an ma'amung nan Hudyun wah nan hinohhan babluy ta ibaliwday odolda, ta wada ay di mangubat ay dida, ya nan a'ahawada, ya imbabaluyda ya mabalin an pumpatoyda dida, ya mabalin an hamhamonda nan gina'un nan buhulda. 12 Ya nan uldin ya ma'unud hi an amin hinan abablubabluy an pumpapto'an Xerxes hidin nagtudan di algaw an apatayan an amin nan Hudyuh din miyapulu ta han tulun algaw hinan miyapulu ta han duwan bulan an ma'alih Adar.§ Unu March 7, 473 B.C. 13 Niyammah ten uldin, ya nipa'innilan amin hinan Hudyun mi'gubat hinan buhuldah nan agtudan nan algaw an a'atana.
14 Ya nunnaudon nan nangiyuy hinan tudo' an numpuntakay hinan mabi'ah an kabayun nan ali, ya ta"on un ad Susa ya nipa'innilah den uldin.
15 Ya pimmitaw hi Mordecai hinan palasyu an nunlubung hinan umat hi lubung di ali an mumpugagaw* Unu blue. ya mumpaha', ya inggottapna nan mumbobollah an magayad an lubung an linen,† Hiyah ne mundongngol an lo'ob an nalpuh nan nitanom an flax an ay paguy. ya nun'uklup hi balitu', at nidugah di haadna.
Ya unat goh nalpah an nipa'innila din uldin ad Susa ya ma"am'amlong an amin din tatagu. 16 At nidugah di immamlongan nan Hudyu, ya e'gonan nan tatagu didan Hudyuh nan abablubabluy. 17 Ya an amin nan Hudyun wah nan babluy an nipa'innilaan nan uldin di ali ya ma"am'amlongdan den algaw, at nunggotadda. Ya wadaday udum an tatagun nangabulut hinan unudon nan Hudyu ti tuma'otdah nan Hudyu.
*8:1 Hi Herodotus an nuntudo' hi history hidin penghana ya intudo'na an bagin nan ali nan inadangyan nan tagun namalbalih nan ali (chapter 3, verses 128-129), ya ta"on hi Flavius Josephus (37-100 A.D.) an oha goh an nuntudo' hi history hidin penghana ya intudo'nah ne ( Antiquities chapter 11, verse 17).
†8:9 Unu June 25, 474 B.C. Mattig an naluh di duway bulan ya han himpulun algaw an nipalpuh din nangiyuldinan Hamon ta engganad ugwan hi nangiyuldinan Mordecai (Esth. 3:13).
‡8:9 Hiyah te adu"oy ahan an verse hinan Biblia. Ya heten verse di teman nan ohan mensahen intudo' Rev. Dr. Lenard Newell hidin hopapnah din nangibaaganah nan tataguh un anaad ta ibalinay Hapit Apo Dios hinan hapit di iBatad ti ta"on un anu waday uldin an mamaliw ay didan Hudyu mu gulat ta mid nangibalin hinan uldin hinan hapitda tuwali at mapatoyda damdama ti agguyda na'awatan di aatna.
§8:12 Unu March 7, 473 B.C.
*8:15 Unu blue.
†8:15 Hiyah ne mundongngol an lo'ob an nalpuh nan nitanom an flax an ay paguy.