28
Hay Nabaliwan da Paul hidid Malta
Unat goh dimma'al amih nan babluy an nigagwah nan baybay ya ininnilami an hay ngadan nen babluy ya Malta. Nan tatagun numpunhituh di ya ma'ma'uyada ahan ay da'mi ti hidin dimma'alanmi ya nun'apuyda, at nun'anidu ami ti gun umudan, ya tungnin goh. Ya immuy nunlongan Paul din ayiw, ya alyon ta itunguna, ya wada han ulog an nibi'lug eden ayiw. At unat goh nadangdang ya bimmuhu', ya nelepot hi ngamay Paul, ya inyalatna. Ya unat goh tinnig daden numpunhituh nan babluy heden ulog hi ngamay Paul ya himmanahapitdan inaliday, “Heten tagu ya mid mapto' ya pimmatopatoy, at ta"on hi un nabaliwan hinan baybay mu ibolloh Apo Dios damdama, at matoy!” Mu impula'gin Paul din ulog hidin apuy, ya mid al'ali. Ya hehennod din tataguy bumlalan din ngamay Paul unu hay atu"inanah atayana, mu nadnoy di nanannodanda ya mid ah na'at. At nob'on goh di ninomnomdan inaliday, “Hi Paul di ohah nan madayaw an nalpud daya!”
Ya wada han ap'apun di tatagun de han babluy an hi Publius an ad lutan amin hinan neheggon hinan baybay, ya inayagan da'mi ta minangili da'mih tuluy algaw ti ma'ma'uyan da'mi. Ya nipaddeh an nundogoh hi aman Publius ti lumahuy odolna, ya mumputu goh. At immuy hi Paul hinan kuwaltun olo'ana, ya inluwaluana an eneh'anay ngamaynan hiya, at immadaog. Ya unat goh nundongol heden na'na'at at an amin din way lewohona eden babluy ya immuydan Paul, ya nipa'adaogda.
Hay Inayan da Paul ad Rome
10-11 Do'ol di indatdan da'mih badangda goh. Ya nihihinna amin didah tuluy bulan. Ya wadah di han pupul hinan babluy an wadanmi an hay nalpud Alexandria, ya hay ngadana ya hi Nunduppel an Madayaw (ya nipa'ot hinan sangon di pupul di angah nan nunduppel an bulul an da Castor ay Pollux* Dida anuy linala'in imbabaluy Zeus an ohan bulul di iGreece. Ya hay tamuda tuwali ya ta halimunan nan mumpumpupul hi baybay.), ya nihihinnah di ta nangamung un nalpah di lawang, at hiyay nunlugananmi goh. Hay timpuna ya hay angunuh di bulan an February unu hay te"an di bulan an March, 60 A.D. Ya unat goh hay akakanmi ya nun'ehgop nan tataguy badangdan da'mih mahapulmih nan pupul.
At nakak ami. 12 Ya la'tot ya dimmatong amih nan babluy ad Syracuse, ya tuluy algaw di nihinanmih di. 13 Ya nunlugan ami goh ta nangamung un ami immatam ad Rhegium. Ya din nabiggat ya ente"anan timmuyutuyup an nalpuh nan nalpuwanmi, at naluh di duway algaw ya dimmatong amih nan babluy ad Puteoli. 14 Ya inah'upanmi goh din kimmulug ay Jesus, ya inayagan da'mi ta nihina amin didah ohay duminggu. Ya unat goh nalpah hede ya nakak ami mahkay ta unmi dinaladalan an immuy ad Rome.
15 Ya wah dida goh ad Rome din kimmulug ay Jesus. Ya unat goh dengngolda an umuy amid Rome ya immaliday udumnah nan babluy an mungngadan hi Malkadun Appius, Unu Forum of Appius. ya immali din udumnah nan babluy an mungngadan hi Tuluy Ihto'olan§ Unu Three Taverns. an manod ay da'mi. Ya unat goh tinnig Paul dida ya nunluwalun Apo Dios, ya endenolnay nanamuwan din i'ibbamin da'mi, ya umanla mahkay.
Hay Aat di Inat Paul ad Rome* Nan hopap di nibaludan Paul ad Rome ya 59-62 A.D.
16 Unat goh dimmatong amid Rome ya inyabulut nan ap'apun di tindaluh di an hay pohdon Paul an punhituwan di hiyay ihinana, mu waday ohah tindalun mun'adug ay hiya.
17 Ya naluh di tuluy algaw ya impa'ayag Paul din a'ap'apun di Hudyun nunhituh di ta na'amungda. Ya unat goh na'amungda ya inalinan diday, “I'ibba', mi'id ah inat'uh nappuhih nan i'ibba tu'un Hudyuh nan inaya'aya', ya agguy'u goh pinahiw din ugalin intudtudun din o'ommod tu'uh din penghana. Mu ta"on un umat hina ya imbaluda' damdamad Jerusalem ta indata' hinan gubilnud Rome an wah di 18 ta hinumalyaa' ay dida. Ya mid ah inah'upandah inat'uh nappuhih pangidalatandah pamatayandan ha"in, at penhoddan ibo'tana'. 19 Mu impawan din Hudyu, at mid abalina' ti mi'id udumnah namadang ay ha"in hidi, at imbaga' ta nan Alin hi Caesar hitud Rome di manumalyan ha"in. Mu ta"on hi un umat hinay inatdan ha"in ya mi'id ah diklamu' hinan i'ibba tu'un Hudyu. 20 Ya manu ay impa'ayag'u da'yu ta mi'hahapita' ay da'yu, ti ten nabangkilingana' ti dimmalat di ni'yohhonga' hinan i'ibba tu'un Hudyuh pangalya' hi un hi Jesus di hahalimidon tu'uh Alin Pento' Apo Dios, mu adida kulugon hene.”
21 Ya inalidan hiyay, “Agguymi inilah ne han ul'ulgudom ti mid ah nipiyalih tudo' ay da'mih nanginnilaanmih nalpud Judea, ya mid ah immalin da'mih nan i'ibba tu'un iJudea ta way nangibaag hi aatna. At mid nangalin da'mih un way inatmuh nappuhi. 22 Mu pohdonmin innilaon di aat di unudom. Ti hay inilami ya anggay ya an amin nan abablubabluy ya pahiwonda nan nitudtudu an hay aat Jesus.”
23 Ya hinahapitday algaw hi a'amunganda goh. At unat goh nadatngan heden algaw ya do'olday na'amung hi abung Paul, ya nete"ah din we'weet di nangul'ulgudan Paul hi aatna ta nangamung un nahdom, ya inul'ulgudnay aat di Pumpapto'an Apo Dios. Ya imbaganay inalin de han nitudo' an hay inyuldin Moses ya nan udumnan intudo' din propetah din penghana ti penhodnan kumulugdan Jesus. 24 Ya kinulug din udumna, mu agguy kinulug din udum. 25 Ya hidin nakakanda ya himmanohongngelda. Ya waday ohah inalin Paul ya unda mahkay makak an inalinay, “Din propetan Apo Dios hidin penghanan hi Isaiah ya intudun nan Na'abuniyanan an Lennaway alyonah din a'apu tu'uh din penghana, ya maphod heden inalina ti inalinay,
26 Umuy'ah nan tatagu ta alyom ay diday,
Manu ti donglodonglonyuy Hapit Apo Dios,
mu adiyu ma'awatan di aatna,
ya manu ti tigotigonyu,
mu adiyu immatunan di anahamadna. Isa. 6:9.
27 Ya umatdah na ti nidugah an adida hukatan di ugalida,
ya adida dongdonglon di mitugun
an paddungnay unda empop di ingada ta omod unda adi donglon.
Ya paddungnay imi'imitonday matadah nan makulug an ma'ma'at
ta omod unda adi immatunan di anahamad di ma'ma'at.
Ya adida pohdon an innilaon di aatna ta way atondan adi middum ay Ha"in
ta omod unda adi pabaliw ay Ha"in.” Isa. 6:10.
28 Ya inalin goh Paul ay diday, “Hay maphod hi innilaonyu ya baliwan goh Apo Dios nan Hentil ti diday mangihamad an mangngol hinan Tugun!” 29 Ya unat goh impada'puh Paul an nangalin ne ya nun'akakda din Hudyu, ya himmanohongngelda.§ Heten verse ya mi'id hinan nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios.
30 Ya heden abung an inabangan Paul ya hiyay nunhituwanah duway tawon.* Ta engganah 62 A.D. Ya mid mapto' ya intudo'na nan liblu an Ephesians, ya Colossians, ya Philemon, ya Philippians eden timpu. Ya waday gun immuy an nangidungaw ay hiya, at nun'am'amlong hi Paul hi gunda nangidungawan ay hiya. 31 Ya inul'ulgudnay aat di Pumpapto'an Apo Dios, ya intudtudunay aat Apu tu'un hi Jesu Kristu, ya agguy timma'ot an nun'ulgud, ya mid ah nangipadinong ay hiya. Mid mapto' ya liniblin nan Alin hi Nero hi Paul hidin 62 A.D. ti waday nabayag an hudhud an mangalih immuy numbihhitad Spain hidin 62-67 A.D., ya hiyah ne timpun din nangitud'anah nan liblu an I Timothy ya Titus. Ya alyonda goh an numpidwa hiyan nibalud hidin 67-68 A.D., ya hiyah ne timpun din nangitud'anah nan Liblu an II Timothy. Ya naputulan hidin 68 A.D. ad Rome.

*28:10-11 Dida anuy linala'in imbabaluy Zeus an ohan bulul di iGreece. Ya hay tamuda tuwali ya ta halimunan nan mumpumpupul hi baybay.

28:10-11 Hay timpuna ya hay angunuh di bulan an February unu hay te"an di bulan an March, 60 A.D.

28:15 Unu Forum of Appius.

§28:15 Unu Three Taverns.

*28:15 Nan hopap di nibaludan Paul ad Rome ya 59-62 A.D.

28:26 Isa. 6:9.

28:27 Isa. 6:10.

§28:29 Heten verse ya mi'id hinan nabayag an nali'up an pepel an nitud'an di Hapit Apo Dios.

*28:30 Ta engganah 62 A.D. Ya mid mapto' ya intudo'na nan liblu an Ephesians, ya Colossians, ya Philemon, ya Philippians eden timpu.

28:31 Mid mapto' ya liniblin nan Alin hi Nero hi Paul hidin 62 A.D. ti waday nabayag an hudhud an mangalih immuy numbihhitad Spain hidin 62-67 A.D., ya hiyah ne timpun din nangitud'anah nan liblu an I Timothy ya Titus. Ya alyonda goh an numpidwa hiyan nibalud hidin 67-68 A.D., ya hiyah ne timpun din nangitud'anah nan Liblu an II Timothy. Ya naputulan hidin 68 A.D. ad Rome.