17
Paulus nol Silas lakos se kota Tesalonika
1 Hidi na lam, Paulus duas Silas lakos napiut. Oen laok kaliut kota mes ngala, Amfipolis. Hidim oen lakos se kota didang pait, ngala Apolonia. Deng na, oen lakos napiut se kota Tesalonika. Se kota na, atuil Yahudi las muik um in kohe-kanas mesa.
2 Eta oen lakos lius se mana mesa, man muik um in kohe-kanas, hidim tom nol leol teen in dake kam, taom Paulus taam lako kohe-kanas leo-leo nol atuli las. Tiata lakos lius se Tesalonikas kon, un tama lako se um in kohe-kanas sa. Hidim un nol atuil in se la ngas nahdeh apa deng Ama Lamtua Allah in Teka-teka ngas. Un kohe-kanas leo-leo nolas se leol teen in dake ka ela, didiin minggu tiul mudi-muid apa. 3 Un tekas noan, “Eta kit tinang Ama Lamtua Buk Niu ka babanan nam, kit taan nal noan, Atuling man Ama Lamtua Allah hid son le belen maa ka, mam haup susa mamo isi, didiin Un mate. Mo hidi nam Ama Lamtua Allah pake Un in kuasa ka, le belen nuli pait. Atuling na, Yesus!”
4 Ming ela kon, muik atuil Yahudi dehe nol atuil Yunani mamo man kom isi son le taan Ama Lamtua, sium Paulus in aa na. Ina-ina deeh man daid atuil tene se kota na ngas kon, sium Paulus in aa ka, hidim lakos nakbua nolas.
5 Mo atuil Yahudi las tene-tenen in se na ngas, holon nam seke tetas nol oen kon idus. Tiata oen hode-lokot atuil in lako-pait tuun nas, le eta atuil hut mamo kas nakbua lam, oen tao lobo-lau se kota na. Hidim oen lakos nuting Paulus duas Silas se Yason uma, le pel nolas lakos se atuil hut mamo in lobo-laung nas, undeng Paulus duas Silas daad tahang se Yason uma. 6-7 Mo oen haup Paulus nol Silas se las lo. Ta oen kil lai-niin Yason nol atuil in parsai teng lakos se maan in nehan dasi ka. Oen tudu Yason nol un tapan nas noan, “Halas ni muik atuil balu maa ne kit kota li son. Oen lakos se olas tukun kon, oen tao lobo-lau se na. Oen maas le tao didaan kit atorang ngia, le seda nini oen atorang nga! Mo Yason sium atuil nias, le daad tahang se un uma! Oen totoang labang nol kit atorang ngi son, nol dai todan se kit lahin tene Kaiser ra lo. Oen suma todan se oen tuang tene mesa, ngala Yesus.”
8 Ming ela kon, atuil tene kas, nol atuli-atuil in se la ngas, in nangan na banan lo. 9 Hidim atuil tene in se kota na ngas tadu Yason, nol atuil in parsai ngas, le baen duit halin oen lalis deken, nol daid tada noan, oen tao lobo-lau pait lo ka. Baen hidi kon, atuil tene nas sao Yason nol un tapan nas.
Paulus lakos se kota Berea
10 Duman na, atuil in parsai se kota Tesalonika ngas nangan noan, banan dui ka Paulus duas Silas lakos bus el maan didang tuun. Tiata oen tekas duas le lakos se kota mesa, ngala Berea. Lakos lius se luas kon, oen taam lakos se atuil Yahudi las um in kohe-kanas sa. 11 Mo atuli-atuil Yahudi man daad se kota Berea ngas, bakisan deng atuil Tesalonika las. Oen kom isi in ming se Paulus, nol tade le sium Paulus in aa ngas. Hidim oen kon tinang babanan Ama Lamtua Allah Buk Niu ka. Oen nuting le halin taan noan, Paulus in aang nas toma tam lo ka. Undeng na le, lelo-duman nam, oen les Ama Lamtua Buku la tutungus. 12 Tiata atuil Yahudi in se la ngas mamo parsai se Lamtua Yesus. Ela kon nol bihata-bikloeb atuil Yunani las, oen nam atuil tene se kota na, mo mamo deng oen kon parsai se Lamtua Yesus.
13 Mo nikit atuil Yahudi in deng kota Tesalonika, man idus nol Paulus sas ming haup noan, Paulus nol un tapan nas tui Ama Lamtua Dehet Dais Banan na son, se kota Berea, kon oen laok mudis, hidim hode-lokot atuli las le tao lobo-lau pait se kota na. 14 Tiata atuil in parsai se kota Berea ngas, hlalapat tuun kil nol Paulus lako se onan na. Mo nang Timutius nol Silas daad napiut se Bereas. 15 Atuil nas kolang nol Paulus lakos lius se kota mes ngala Atena. Hidim oen nang un se la, le oen pait lakos Bereas, nol kil in hida deng Paulus, halin tek Silas duas Timutius le hlalapat pait lakos nakbuan nol una.
Paulus se kota Atena
16 Dedeng Paulus natang-natang Silas nol Timutius in maa se Atena ka, un dalen ili, undeng un ngat tam muik maan in hui-langus ne ola-ola papmes kota na.
17 Mo se na, muik atuil Yahudi dehe, nol atuil Yahudi lo ngas at ila lo, man kom in kohe-kanas se Ama Lamtua Allah. Tiata Paulus taam lako se oen um in kohe-kanas sa, le oen nahdeh apa deng Lamtua Yesus. Neot mesan na, un kon lako se pasar ra le dehet nol asii tuun, man maa se na. 18 Hidim un keket-ketan nol guru at ila lo deng opan dua, man se kota na. Op mesan na ngala Epikuros, mo opa mesan na pait ngala Stoa.* Atuil in deng buan Epikuros sas, muid guru mes ngala Epikuros. Un tui noan, in banan dui taung atuli lia ka, in nuil banan nol nuil nol dael kolo tuun, le nangan sa-saa didang pait lo. Nol atuil in deng buan Stoa ngas, muid guru mes didang pait ngala Seno. Un tui noan, atuli li musti doh taan un apa ka babanan, nol doh un in nangan na, le halin nam haup in ili saa pait lo. Mo nikit un tek noan, Yesus nuli pait son deng Un in mate ka. Kon muik atuli at ila lo deng one la puut kapen, le tek noan, “Phuih! Ku taan saa lo!” Nol muik atuli deeh pait ahan le tek noan, “Wuih! Atuling ni talalun, un dising kit le halin hui-langus se oen dewa las lolen!”
19-21 Taom atuil Atena nol atuil likun man maa daad se kota na ngas, ming haup dais balu saa tukun, banansila el in tui balu, tamlom in nangan balu kam, oen atulin in tana ngas daad le nahdeh huli-bali deng dais na, se leten ana mes dapa, ngala Areopagus. Neot mesan na, muik at ila lo deng atuil in tanang nas, kil nol Paulus lako se leten na. Hidim oen nodan Paulus noan, “Olan ku tek puting bel kaim asa man ku in dehet ta! Ta ku dehet dais balu mesa, man tao kaim le nangan hapun lo. Tiata kaim nodan le ku dehet tapnaeng bubuit pait, le halin nam kaim nangan tanan.”
22-23 Tiata Paulus hangu dili, le aa noan, “Atuil Atena me! Auk laok pukiu mi kota li son, nol auk tinang ngam meman mi niam atuil in makoe baktebes le lako-daek atorang agama la. Auk ngat net mi maan in hui-langus sas ne ola-ola. Mo auk net baut in hui-langus mesa, man dulan noan, ‘Maan in hui-langus ni taung dewa mes man kit tanan lo.’ Nahin na noan, mi todan-lahing se Ama Lamtua Allah son, molota mi taan Un lo bii. Lamtua man mi in tanan lo na, man auk nahdeh bel mian nia.
24 Un man koet apan-dapa ku nol apan-kloma ki isin nas totoang. Un kon Tuang deng totoang in ne apan-dapa kua ngas nol apan-kloma kia ngas. Tiata Un daad se um man atuli li in dake lo. 25 Ta Un parlu atuli li in tulung Una lo, undeng Un man bel atuli li hngasa, nol in nuli. Un kon man bel totoang asa man atuli li in parlu ngas.✡ Lahi-lahi las Buk laih hmunan na 8:27; Yesaya 42:5; Dehet deng Aan in Nutus sas 7:48 26 Suma deng atuli mes sii kam, Un koet nal totoang bangsa in ne apan-kloma ki ngias. Un man bating bel bangsa-bangsa lias, mesa-mesam nonool un dale. Nol Un man ator meman deng bangsa-bangsa lias oras in banan-daat ta, mesa-mesam nonool un dedeng.
27 Un daek ela, undeng Un koma ka le kit atuli li nuting Una, le halin taan Un nol babanan. Meman atuli li nuti-nuting le halin haup in tutnaal nol Una. Molota Un katang deng kit lo. 28 Muik atuli dehet net noan,
‘Meman Un nam baktebes peke deng kit hngasan nia.
Meman Un nam baktebes klaput deng kit in nuli kia.’
Mi atulin in tao dehet kamusang ngas kon aa net noan,
‘Kit nuling, undeng Una.
Tiata kit daid Un anan.’
29 Na meman tom baktetebes. Kit totoang niam Ama Lamtua Allah anan. Tiata boel nangan noan Ama Lamtua Allah nam banansila el bangat in hui-langus, man atuli li daken deng lil-mea, tamlom lil-muti, tamlom batu, muid oen in nangan esan na deken. 30 Meman hmunan nu atuli las nangan taan dais ni lo bii. Tiata Ama Lamtua Allah nang le oen nulis nol oen in ngengo ka. Mo halas nia lam, Un tade le kit nuling ela pait lo. Tiata Un prenta le kit musti nang soleng sa-saa in hui-langus sas totoang, hidim muid se Una. 31 Un kon tulu bel oras mes son, le hukung apan-kloma ki isin nas totoang, undeng oen in kula-sala ngas. Nol Un kon tulu Un Atulin in nutus dasi ka meman son. Mam Atuling na nutus hukung nga nol in toma. Halas ni langa son noan, Atuling in nutus dasi ka mo asii. Un mate, molam Ama Lamtua Allah belen le nuli pait son.”
32 Mo nikit atuli-atuil in nakbua se na ngas ming Paulus tek noan, “muik Atuli in nuli pait son deng Un in mate ka” kon, oen mail le bilu-aa una. Mo muik atuli at ila lo, man hii-ming babanan se Paulus. Hidim oen tekan noan, “Kaim kom le ming mamo dui pait deng ama dehet tas. Mo oe mes pait le.” 33 Hidi na kon, Paulus lako nang soleng maan na. 34 Mo muik biklobe deeh lakos nakbua nol una, undeng oen parsai se Lamtua Yesus son. Deng bikloeb nas, muik atuli mes deng atuil man taom huli-bali dais se leten Areopagus, ngala Dionisius. Nol bihata mesa, ngala Damaris. Nol muik atuli teng pait man leo-leo nol one.
*17:18 Atuil in deng buan Epikuros sas, muid guru mes ngala Epikuros. Un tui noan, in banan dui taung atuli lia ka, in nuil banan nol nuil nol dael kolo tuun, le nangan sa-saa didang pait lo. Nol atuil in deng buan Stoa ngas, muid guru mes didang pait ngala Seno. Un tui noan, atuli li musti doh taan un apa ka babanan, nol doh un in nangan na, le halin nam haup in ili saa pait lo.
✡17:25 Lahi-lahi las Buk laih hmunan na 8:27; Yesaya 42:5; Dehet deng Aan in Nutus sas 7:48