1 Taun dib Adiok yöraku God mönö yadɨb nöbö bli, God mönö yad nölɨb nöbö bli mɨdmä. Nöbö piaku, i Banabas; i Simion. Nöbö Simion aku nugwo Nöbö Pɨx me rɨmɨdmä. Nöbö i Lusias, nuŋ Sairini taun yöbö. Nöbö i Maneyen, nuŋ Kiŋ Herod nöbö nugub nuŋ i. Nöbö i Sol. 2  Apos 9:15Makwam wop i ñɨŋ ap nɨmölön, Nöbö Diba akwör höjöpal gɨr mɨdɨm nugugɨrön, Inöm Leia nuŋ ñɨgö yadöŋa, “Ñɨŋ Banabas Sol yöŋö yadɨŋ, nɨ mabö ñɨgö yad nɨgɨm aku rɨŋ duaŋ,” me röŋa. 3  Apos 6:6Inöm Leia aliö rɨmɨn, ñɨŋ ap mag nɨmölön, God höjöpalön, Banabas Sol yöŋö ñɨgö imaga yöcmac sö nɨgön, God ñɨgö nöbö hogwa nugwidɨx mɨdaŋ, me rön, ñɨgö yad abmä.

4-5  Apos 12:12; 15:39Inöm Leia nuŋ ñɨgö nugwidɨx mɨdmɨn nugugɨrön, Jon Mak, mabö ana ulul bli rɨ nölaŋ, me rön, nugwo yölɨŋön Selusia taun röbö kwol bö duön, bɨyöja pön, röbö wödoböŋ mögörɨb Saipras dumä. Duön, taun dib Salamis duön, Banabas Sol yöŋö Juda mögum rɨb ram bla duön, nöbö mö bla ñɨgö God Mönö yad nölmä. 6 Makwam Banabas Sol yöŋö nöbö mö Saipras mɨdim piaku ñɨgö God Mönö yad nölɨp dumɨd dumɨd, taun dib Pepos uröpɨnön, Juda nöbö i kɨj cokwöi öimöb rɨb nöbö i möigw palmä. Nöbö aku ib nuŋwa Ba-Jisas. Nuŋ inakmönö hörön yadöŋa, “Nɨ God mönö yadɨb nöbö i,” me röŋa. 7 Taun dib Pepos aku, Saipras gapman nöbö dib ödöriö mɨdmɨda, ib nuŋwa Segias Polas. Nöbö aku nuŋ rɨbyöx nugw ri abmɨdöŋa. Nuŋ Banabas Sol yöŋö, God Mönö nɨ yad nölɨŋ nugunö, rön, ñɨgö yadmɨn hön nugwo God Mönö yad nölmä. Makwam kɨj cokwöi öimöb rɨb nöbö aku nuŋ nöbö dib aku nöbö nugub nuŋ i. 8 Nöbö Ba-Jisas aku, Grik mönö yadön nugwo Elimas me rɨmɨdmä. Banabas Pol yöŋö ñɨŋ Segias Polas nugwo God Mönö wä aku yad nölmɨn, nuŋ rɨmɨj pal audiöx nugw ri aböŋa, jɨ kɨj öimöb rɨb nöbö aku nugwön, Banabas Pol mönö gwogwo yadön göj göj yadyöxön, Segias Polas Jisas mönö aku nugw pönɨŋö, rön, nugwo yadöŋa, “Nöbö hogw aku inakmönö hörmɨdöi aku nugumɨjɨnö,” röŋa. 9 Sol ib nuŋwa i Pol me rɨmɨdmä. Inöm Leia nuŋ Pol nugwo yuö kwo aja wölön rɨb wä nölmɨn nugugɨrön, kɨj öimöb rɨb nöbö aku nugwo cɨx nugugu mɨdön yadöŋa, 10 “Nagö kɨjaki ha yöx pön höŋa; mag gwogwo akwör rɨlö. Ap kai kai wä mɨd aku röböxön, nöbö mö akuyöbö ñɨgö inakmönö hörön rɨmɨdlö. Nagö öim öim Nöbö Diba mönö mɨ nuŋ aku pön inakmönö hörön aliö nɨgmɨdlö. Nagö wop kai rɨ gwogwam rɨmɨdlö mag aku röböxnanö? 11  Apos 9:8Almɨdlö aku, God raŋ, wop mɨdöy mämäg nagö we wölaŋ naiö mila nugwöinaŋö,” röŋa.

Pol mönö aku yadmɨn, rɨb pia Ba-Jisas nugumɨn, mɨjöi pɨ wab i mämäg nuŋwa pöröbmɨn aŋadö pɨxmag guröŋa. Almɨn, nöbö i nɨ imaga pön ödöi yabuaŋ, me rön, piö piö rɨ gɨr mɨdöŋa. 12 Banabas Pol yöŋö ñɨŋ Nöbö Diba mönö aku nugwo yad nölmɨdmɨn aku nugwön, Segias Polas nuŋ aiö röŋa. Makwam, Ba-Jisas rɨg röŋ mag aku nugwön, nuŋ Jisas nugw pöŋa.

13  Apos 15:38Makwam Pol nöbö nuŋ bla pɨsaŋ bɨyöja pön, Pepos röböxön, Pega taun, mögörɨb Pampilia yöraku dumä. Du mɨdön, Jon Mak nuŋ ñɨŋ nöbö hogwa röböxön höbkal Jerusalem duöŋa. 14 Ñɨŋ piöŋö Pega taun röböxön, taun dib Adiok mögörɨb dib Pisidia yuadö dumä. Du mɨdön, Juda God höjöpalɨb wop aku, Juda mögum rɨb rama duön, römɨd gɨ mɨdmä. 15 Juda mögum rama nugwidɨx mɨdmɨdöi nöbö bla öbɨlön, Mosɨs lo mönö kai kɨtöŋ rɨba bli aipam, God mönö yadɨb nöbö piaku kai kɨtim rɨb bli aipam, mämäg nɨg nugwön nöbö mö mɨdim akuyöbö ñɨgö yadmä. Ñɨŋ mönö yad pörön, nöbö i yad abɨm Banabas Pol yöŋö römɨd mɨdim yöra duön yadöŋa, “Ha ruai. Nöbö mö kɨyöbö nugw pɨb mönö bli mɨjön aku, an yad nölɨŋ nuguŋö,” rɨmä.

16 Aliö rɨmɨn, Pol öbɨlön mönö yadɨba imaga pabɨlön yadöŋa, “Ñɨŋ Juda nöbö mö bla aipam, Juda nöbö mö yöi God höjöpal gɨr mɨdöi bla aipam, mönö yadɨba rɨmɨdɨl kɨ rɨmɨj pal nugwi. 17  Eks 1:7; 6:6; 12:51God nuŋ maduar ör nöso auso nöbö an bla pöŋa. God aku nuŋ Isrel nöbö mö God an pal. Mai ñɨŋ mögörɨb Ijip du mɨdmä, God ñɨgö nugwidɨx mɨd ri abmɨn, yöx pön hem halöu ha akuyöbö mɨga mɨdmä. Nöbö dib Pero ñɨgö dueñɨŋö, röŋ aku, jɨ God ölɨsö nuŋ maga rön, ñɨgö yölɨŋ pön höm Ijip rɨŋadö hömä. 18  Naba 14:34; Diut 1:31-32Ñɨŋ kɨm padokwo padök paŋyöbö i höuöiliö hö pɨn du adokwebö mɨj bö (40) mögörɨb rɨg kap piaku mɨdön, God mönö rödön ap kib mag gwogwo ususör rɨmɨdmä, jɨ God ñɨgö nugwidɨx mɨd ri aböŋa. 19  Diut 7:1; Jos 14:1Makwam höd mögörɨb Kenan nöbö mö rɨgwoŋ hörɨrör akuyöbö mɨj sö mɨdmɨdmä, jɨ God nöbö mö nuŋwa nugwidɨx mɨd ri abön ölɨsö mag nuŋwa nölmɨn, nöbö mö rɨgwoŋ hörɨrör akuyöbö mɨj sö höd mɨdmɨdim akuyöbö ñɨgö pɨsaŋ nuö nuö pön, bli rɨbɨx abön bli pɨl pal nɨgön, mögörɨb aku ñɨŋ aŋö pɨmä. 20  Jaj 2:16; 1Sam 3:20Ñɨŋ Ijip mɨdɨm kɨm yönöŋa iŋ wödön, mögörɨb rɨg kap piaku mɨdɨm kɨm yönöŋa iŋ wödön, nöbö mö rɨbɨx abön mögörɨb ñɨŋ aŋö pɨm aku mɨdim kɨm yönöŋa aipam iŋ wödɨmdɨm, kɨm akuyöbö po hadred pipti (450) yönöŋa.

“Makwam God ñɨgö pön du mögörɨb Kenan yöraku nɨgön, mönö pɨ nuöm nɨgɨb nöbö bli yad nɨgmɨn, ñɨgö nugwidɨx mɨdmɨdmä. Mai God mönö yadɨb nöbö Samuel mɨdöŋ wop aku, 21  1Sam 8:5,19; 10:20-24nöbö mö Isrel bla ñɨŋ Samuel nugwo yadmä, ‘Nagö kiŋ i yad nɨgaŋ, anɨŋ nöbö mö magalɨg nugwidɨx mɨdaŋ,’ me rɨmä. Aliö rɨmɨn, God nuŋ Kis ha nuŋwa Sol nugwo yad nɨgmɨn, kiŋ ñɨŋa mɨdmɨda. Nöbö aku Benjamin hödɨga yöxɨp duön yöxɨp duön yöx nɨgmä. Sol kiŋ ñɨŋa mɨdmɨn, kɨm padokwo padök paŋyöbö i höuöiliö hö pɨn du adokwebö mɨj bö (40) yönöŋa. 22  1Sam 13:14; 16:12; Sam 89:20Makwam mai God nuŋ rɨmɨn Sol kiŋ mɨdölöŋ. God nuŋ Depid kiŋ ñɨŋa yad nɨgöŋa. God nuŋ Depid mönö yadön yadöŋa, ‘Höbwab rɨb madmag nɨ keir rɨbyöxɨl mag akwör, Jesi ha nuŋwa Depid höbwab rɨb madmag nuŋwa algör paŋ rɨb akwör yöxa; ap agap apɨm raŋ, me rön nugun aku, nuŋ paŋ mag akwör cönɨŋö,’ röŋa.

23  2Sam 7:12-16“Makwam God nuŋ rɨmɨn, Depid halöu ha yöxɨm yöxɨp höuöilmel rön, Jisas nugwo yöx pön hömä. Makwam, God höd mönö ölɨsö yad nɨgöŋ akuyöbö, nuŋ Isrel nöbö mö ñɨgö Kömö Pɨb Nöbö i yad aböŋa. 24  Mat 3:1‑2Makwam Jisas ila nɨgön mabö rölöŋ mag aku, Jon nuŋ hön, Isrel nöbö mö ñɨgö yadöŋa, ‘Ap kib mag gwogwo röi aku, pödpöd rɨmɨn aliö alölɨŋö, rön, röböxɨŋ, ñɨgö röbö pal nöinö,’ röŋa. 25  Jon 1:20,27Jon mabö nuŋwa rɨ pörɨba rɨmɨdöŋ wop mibɨl aku, nöbö mö akuyöbö ñɨgö yadöŋa, ‘Ñɨŋ nɨ nöbö kai, me rön, rɨbyöx nugwöi? Nöbö Dib öim pöx mɨdmɨdöi nöbö aku, nɨ yöi. Nöbö aku mai höna. Yam uñ nuŋ aku pɨ naga yaub maga mɨdölö,’ röŋa.

26 “Nöböhöd möhöd nɨ, ñɨŋ bli Ebraham halöu ha nuŋwa mɨdöia; ñɨŋ bli Juda nöbö mö yöi jɨ God höjöpalöia. Krais nöbö mö kömö pɨb mönö Jon yad nöl mɨdmɨd aku, God nuŋ anɨŋ, me rön, yadöŋa. 27 Jerusalem nöbö mö bla aipam, nöbö dib ñɨŋ bla aipam, Jisas nuŋ Krais aku hö, rön nugwölim. Jisas nugwo pɨl pal nɨgɨŋ wöröxaŋ, me rɨmä aku, God mönö yadɨb nöbö piaku mönö kai kɨtim mag akwör rɨmä. Makwam God höjöpainöb Juda mögum rɨb rama öim hömɨdöi aku, ñɨŋ mönö kai kɨtim mönö mag aku öim öim nugumɨdöia. 28  Mat 27:22-23Ñɨŋ Jisas ap gwogwo i rönö wöhö, rön, hölu wöhö nugwön, gapman nöbö dib Pailot nugwo yadmä, ‘Nagö yadaŋ nugwo pɨl pal nɨgɨŋ,’ me rɨmä. 29  Mat 27:59-60Makwam God Mönö rɨg yadöŋ mag akuyöbö, magalɨg Jisas nugwo rɨmä. Mai nöbö mö nuŋ bla hön, nöbäpö högia pɨ öröu pön du rɨg möl hogw pɨlmä. 30 Hogw pɨlim aku, jɨ God rɨmɨn höbkal öbɨlöŋa. 31  Apos 1:3,8Nuŋ öbɨlön kömö mɨdmɨn nugugɨrön, nöbö mö nuŋ pɨsaŋ Galili yöbö Jerusalem hem piaku, nugwo wop mɨga akwör nugwim akuyöbö, wopik Isrel nöbö mö ñɨgö Jisas mönö wä aku yad nölmɨdöia.

32 “Makwam an nöbö hogwa höl kɨ, ñɨgö Krais mönö wä aku yad nölɨba höla. God maduar ör nöso auso nöbö an bla ñɨgö mönö ölɨsö yad nɨgön cɨnö röŋ mönö akwör rɨbyöx nugugu mɨdön, 33  Sam 2:7God nuŋ Jisas nugwo pɨ pabɨl nölöŋa. Alöŋ aku nöso auso nöbö bla nugwölim aku, jɨ an halöu ha yöx nɨgɨb ñɨŋ bla wopik nugwöla. Depid nuŋ God Mönö Sam rɨb aku Wopal agñɨŋ rɨbyöbö kai kɨtön yadöŋa,

36 “Makwam Depid nuŋ God mabö nuŋwa yad nɨgöŋ aku, nöbö mö nuŋwa mɨdmɨdim wop aku rɨp duön wöröxöŋa. Makwam Depid nuŋ wöröxɨm, nuö nöhönɨŋ nöbö ñɨgö hogw pɨlmɨdim yöra pön du hogw pɨlɨm, mɨxɨñ nuŋwa lɨdu pɨn pal duöŋa. 37 Jɨ God nuŋ rɨmɨn öbɨlöŋ Nöbö aku, mɨxɨñ nuŋwa lɨdu pɨn pal duölöŋ.

38 “Makwam, nöböhöd möhöd nugwi. Jisas nuŋ wöröxön öbɨlöŋ makwam, God ap kib mag gwogwo röi aku nugwön röböxön mönö wä aku ñɨgö yad nölmɨdöla. 39  Rom 10:4An Juda lo mönö adakwör nugwön rɨmɨjnɨŋ aku, God ap kib mag gwogwo röl aku nugw gör mɨjöna. Jɨ Jisas pɨl pal nɨgɨm wöröxöŋ makwam, an Jisas nugw pɨmɨjɨnɨŋ aku, God ap kib mag gwogwo röl aku nugwön, röböxön, anɨŋ nöbö mö kömö wä nɨ, me cöna. 40 Makwam God mönö yadɨb nöbö piaku maduar ör rɨg yadim mag akuyöbö anɨŋ alölaŋ, me rön, rɨb aku yöx nugw ri aböña. Ñɨŋ yadmä,

42 Pol Banabas yöŋö mönö aku yadön, Juda mögum rɨb ram aku rɨŋadö röu dum nugugɨrön, nöbö mö bla yadmä, “God höjöpalɨb wop maiyöbö aku höuöil hön, mönö aku an bli kwo aipam yad nöinö,” rɨmä. 43 Nöbö mö mögum rɨ mɨdim ram aku röböxön, hörɨrör dumɨn nugugɨrön, Juda nöbö mö ödöriö bli aipam, nöbö mö piakuyöbö Juda ada nugumɨdöi akuyöbö nugw pim nöbö mö bli aipam, Pol Banabas yöŋö mai dumä. Pol Banabas ödöi mibɨl yöra du gɨrön, nöbö mö akuyöbö ñɨgö yadmä, “ ‘God anɨŋ uliöxön pɨ ri abön rö,’ rön, rɨb aku yöx nugu gɨrön mɨjɨnö,” rɨmä.

44 Makwam Juda God höjöpalɨb wop maiyöbö aku, taun dib aku mɨdim nöbö mö akuyöbö magalɨg Nöbö Diba mönö nuguba hö mögum rɨmä. 45 Makwam Juda nöbö dib bla, nöbö mö mɨga ödöriö hömɨdmä aku nugumɨn, ölɨsö wölɨm, Pol Banabas nöbö hogwa nugwön rɨb gwogwo yöxmä. Pol mönö bɨl kai nöbö mö piaku yadöŋ aku nugwo yad höimöuön, ib nuŋwa yadɨp pɨmag pɨn du nɨgmä. 46  Apos 3:26; 18:6Juda nöbö bla almɨdɨm, Pol Banabas yöŋö ipöxölim; paiŋö mönö ölɨsö yadön yadmä, “God Mönö wä aku ñɨgö Juda nöbö mö höd yadɨŋö, röl aku, jɨ ñɨŋ mönö wä aku pölön, an öim mɨdɨb mag aku nugw pɨb maga mɨdölö, röi aku makwam, wopik Juda nöbö mö yöi akuyöbö ñɨgö yad nöinɨŋa. 47  Ais 49:6Aku agapɨm: Nöbö Diba anɨŋ yadön mönö aliö yadöŋa,

48 Juda nöbö mö yöi piaku mönö aku nugwön, mɨ ödöriö wahax pön, Nöbö Diba mönö aku mɨ mönö waiö, me rɨmä. Makwam, nöbö mö God, öim öim mɨdɨŋ, me rön, yad nɨgöŋ nöbö mö piaku magalɨg mönö wä aku nugw pɨmä.

49 Makwam Nöbö Diba mönö mag aku, mögörɨb piaku magalɨg yad nölmɨn duöŋa. 50 Alöŋ aku, Juda nöbö mö bla nugumɨn ölɨsö wölɨm, du Adiok mö dib God nugw pim bli aipam, mögörɨb piaku nugwidɨx mɨdmɨdim nöbö dib bli aipam ñɨgö yadmɨn, ñɨŋ du nöbö mö mɨga akwör pön hön, Pol Banabas yöŋö ñɨgö rɨ gwogwam, rön, mögörɨb ñɨŋ piaku yad rɨŋö bö abmä. 51  Mat 10:14; Apos 18:6Aliö yad rɨŋö bö abɨm, nöbö hogwa ñɨŋ Adiok röböx du gɨrön, mönö wä pön hö yad nölöla ñɨŋ pölöiŋö, rön, yamsö ñɨŋa bɨcep cep bla pɨlɨl rɨ abön taun dib Aikoniam dumä. 52 Makwam Inöm Leia nuŋ Jisas nugw pim nöbö mö piaku yuö kwo aja wölmɨn, ñɨŋ mɨ ödöriö wahax pɨ gɨr mɨdmä.