NA RUKANINA PAPI
NA TAOVIA TSAPAKAE
(2 KINGS)
Na Vuresi Makaliana Na Omea Ara Marea Tana Papi Iani
I laona na Rukanina Papi na Taovia Tsapakae e gini goko babâ na turupatuna na omea ara laba i ka laoqira na Israel ma na Juda. Na turupatu iani e tuturiga tana e vosa bâ na turupatu tana Kesanina Papi na Taovia Tsapakae. Ma na papi iani tangomana ke tavota ruka:
1) Na turupatuna na omea ara laba i laona kaira na Israel ma na Juda tû tana levugana na ngalitupa siu sangatu B.C. tsau bâ kalina ara toroveoa na Samaria, maia nogoria na susuina gana susuliga na taovia tsapakae ni Israel tana ngalitupa 722 B.C.
2) Na turupatuna na omea ara laba i laona na Juda, tuturiga kalina e puka na Israel, me tsau bâ kalina a Nebukadnesar na taovia tsapakae ni Babilon e tangolia me toroutsani saikesalia na vera ni Jerusalem tana ngalitupa 586 B.C. Ma na papi iani e ba sui tana turupatuna nina aqotagao a Gedalia na taovia tagao tana Juda i vavaqira na Babilonia, ma na turupatuna kalina ara maurisia a Jehoiatsin na taovia tsapakae ni Juda tania na vale sosori i Babilon.
Mara laba na omea seko loki vaga ia i ka laoqira na Israel ma na Juda, rongona niqira taovia tsapakae kolugotoa niqira toga, ara tau totukakai i konina na Taovia, mara sasi i matana. Kalina igira na Babilonia ara toroveoa na Jerusalem mara aditsekagira danga na tinoni ni Juda vano i Babilon, aia e kesa na omea loki sosongo bâ e laba i laona na mauriqira igira na Israel.
Ma na propete e tangi loki bâ gana rongo tana Rukanina Papi na Taovia Tsapakae aia nogo a Elisa, na tuguna a Elija.
Na Omea Ara Marea Tana Papi Iani
E tavota ruka na vera 1:1–17:41
a. Nina aqo a Elisa na propete 1:1–8:15
b. Niqira aqo igira na taovia tsapakae tana Juda ma na Israel 8:16–17:4
c. Ara toroutsania na vera ni Samaria 17:5-41
Niqira aqotagao na taovia tsapakae tana Juda 18:1–25:30
a. Tû konina a Hesekia tsau bâ konina a Josia 18:1–21:26
b. Nina aqotagao a Josia 22:1–23:30
c. Igira na susuina na taovia tsapakae tana Juda 23:31–24:20
d. Ara toroutsania na vera ni Jerusalem 25:1-30
1
A Elija ma Ahasia na Taovia Tsapakae
1 Mi murina na mateana a Ahab na taovia tsapakae ni Israel, migira na tinoni ni Moab ara sove tanigira na Israel kara tagaovigira.
2 Mi tana tagu ia, ma Ahasia na taovia tsapakae ni Israel e puka talu i gotu tana nauna e atsa i kelana na valena i Samaria, me gini boka loki sosongo. Maia e tû me molovanogira visana nina mane adigoko kara ba veisuâ a Baalsebub, niqira god na Ekron, aia e kesa na verabau tana Pilistia, laka ti vaga aia sauba ke douvisutugua se tagara. 3 Me kesa nina angelo na Taovia e ketsalia a Elija na propete ni Tisbe, ke ba tsodogira nina mane adigoko a Ahasia na taovia tsapakae me ke veisuagira, “?Laka na rongona gua ti amu vano na lavegoko i konina a Baalsebub, niqira god na Ekron? ?Rongona amu pada ngatsua laka e tau totu sa god tana Israel, ne? 4 Kamu bâ ma kamu tsarivania na taovia tsapakae laka na Taovia e tsarivania, ‘!Igoe e utu goto ko tuligi tania na nigemu tana o tsaro, me sauba nomoa ko mate!’ ”
Ma Elija e bâ me naua moa na omea na Taovia e ketsalia ke naua. 5 Mi tana, migira nina mane adigoko na taovia tsapakae ara tû mara visutugua i konina. Maia e veisuagira, “?Laka na rongona gua ti amu visumai tsaku vaga ia?”
6 Migira ara tsarivania, “Kalina igami ami vavano moa, mi sautu, mami ba tsodoa kesa na mane maia e raivisugami kami tsarivanigo igoe laka na Taovia e tsaria, ‘?Laka na rongona gua ti o molovanogira nimu mane adigoko kara ba veisuâ a Baalsebub, niqira god na Ekron? ?Rongona o pada ngatsua laka e tau totu sa god tana Israel, ne? !Igoe e utu goto ko tuligi tania na nigemu tana o tsaro; me sauba nomoa ko mate!’ ”
7 Maia na taovia tsapakae e veisuagira, “?Laka e rerei koegua na mane ia?”
8 Migira ara tsarivania, “Aia e sagelia na polo e aqosiginia na kokorana na omea tuavati, ma na itai na sori polona e aqosiginigotoa na kokorana na omea tuavati.”
Maia na taovia tsapakae e gokodato me tsaria, “!Aia nogoria a Elija!”
9 Mi tana maia e molovanoa kesa nina mane sasanga kolugira ara tsege sangavulu na mane vaumate kara ba adimaia a Elija. Maia na mane sasanga ia e ba tsodoa a Elija e tototu i kelana kesa na tetena me tsarivania, “Igoe nina mane God aia na taovia tsapakae e ketsaligo ko tsunamai.”
10 Ma Elija e gokovisu me tsarivania, “!Me ti vaga inau kesa nina mane God, ma na lake ke tsunamai talu i gotu me ke matesigo igoe, migira sui goto nimu mane vaumate!” Mi tana e tavongani tsuna mai na lake me matesia na mane sasanga ia, kolugira sui lakalaka nina mane vaumate.
11 Mi muri, maia na taovia tsapakae e molovanogotoa e kesa segeni nina mane sasanga, kolugira ara tsege sangavulu na mane vaumate. Maia goto e dato bâ me tsarivania a Elija, “!Igoe nina mane God, aia na taovia tsapakae e ketsaligo ko tsunamai nogo kalina ia!”
12 Ma Elija e gokovisu me tsarivania, “!Ti vaga inau nina mane God, ma na lake ke tsunamai talu i gotu me ke matesigo igoe, migira sui goto nimu mane vaumate!” Mi tana goto e tavongani tsunamai nina lake God, me matesia na mane sasanga ia, migira sui goto nina mane vaumate.
13 Me kesa goto kalina na taovia tsapakae e molovanoa kesa nina mane sasanga kolugira ara tsege sangavulu na mane vaumate. Maia na mane sasanga e dato bâ i kelana na tetena, me ba puka tsuna i matana a Elija me tsarivania, “!Igoe nina mane God, ko galuveau inau migira goto niqu mane vaumate! !Mo ko gaekikia moa na maurimami!
14 “Mi kaira sui na mane sasanga tavosi kolugira ka niqira mane vaumate ara mate sui nogo tana lake e talu i gotu; !minau kiki moa ko galuveau!”
15 Ma nina angelo na Taovia e tsarivania a Elija, “Ko tû mo ko dulikolu tsunâ, mo ko laka goto na matagu.” Ma Elija e dulikolua na mane sasanga mara ka ba laba i konina na taovia tsapakae,
16 ma Elija e tsarivania, “Iani nogo na omea e tsarivanigo na Taovia, ‘!Tana rongona nogo igoe o molovanogira nimu mane adigoko kara ba lavegoko i konina aia Baalsebub, niqira god na Ekron, vaga moa ti e tagara sa god tana Israel ko ba lavegoko i konina, migoe sauba e utu ko douvisutugua; me sauba nomoa ko mate!’ ”
17 Maia Ahasia e mate, vaga nogo na Taovia e katenogoa tana mangana a Elija. Ma Ahasia e tau goto tamanina sa dalena mane, me vaga ia ma Joram na tasina e tugua, me lia na taovia tsapakae tana rukanina ngalitupana nina aqotagao a Jehoram na dalena a Jehosapat, na taovia tsapakae tana Juda.
18 Migira sui lakalaka na omea tavosi a Ahasia na taovia tsapakae e naugira, ara maretsunagira sui i laona Na Turupatuna Niqira Aqoaqo Igira na Taovia Tsapakae tana Israel.