Injili irivyoandikpwa ni
MATHAYO
Tanga mbere
Injili hino ni chitabu choandikpwa ni mwanafundzi mmwenga wa Jesu yeihwa Mathayo. Mutu hiyu kala ni mtoza kodi ambaye dzina ranjina kala achiihwa Lawi. Unaweza kuphaha habarize kula sura ya 9:9–13 (soma piya Mariko 2:13–17 na Luka 5:27–32).
Chitabu hichi chinaonyesa kukala Jesu ndiye Yetsambulwa ni Mlungu kuokola atu, na ndiye Masihi yetabiriwa ni manabii (soma sura ya 16:16). Mathayo anaonyesa hivi kpwa kuambira atu gara arigohenda Jesu ariphokala hipha duniani, na vira mambo ga Chilagane cha Kare (yani, Torati) garivyotimiya. Katika maandikoge anahadza seemu nyinji za Chilagane cha Kare.
Piya anahuonyesa kukala Jesu ni mwalimu mkpwulu ariye na uwezo wa kutafasiri Shariya za Mlungu na kufundza kuhusu ufalume ulao kpwa Mlungu. Mafundzo ga Jesu ganaphahikana seemu tsano (5:1—7:27; 10:1–42; 13:1–52; 18:1–35; 24:1—25:46).
Maelezo muhimu kpwa chifupi
Ubari na kuvyalwa kpwa Jesu Masihi 1:1—2:23
Kazi ya Johana Mʼbatizadzi 3:1–12
Jesu anabatizwa ni Johana na kujezwa ni Shetani 3:13—4:11
Kazi ya Jesu hiko Galilaya 4:12—18:35
Jesu anaphiya Jerusalemu na anafundzie 19:1—20:34
Sabaa ya mwisho ya Jesu kabila ya chifoche 21:1—27:66
Jesu anafufuka na kutsembukira anafundzie 28:1–20
1
Akarengbwa a Jesu
(Luka 3:23–38)
1 Hino ni adisi ya Jesu Masihi. Iye kala ni chivyazi cha Daudi, na chivyazi cha Burahimu.
2 Burahimu wavyala Isaka, Isaka achivyala Jakobo, naye Jakobo achivyala Juda na nduguze.
3 Juda achivyala Peresi na Zera, ambao nine yao kala ni Tamari. Peresi kala ni isengbwa wa Hezironi, naye Hezironi achivyala Rami.
4 Rami achivyala Aminadabu, Aminadabu achivyala Nashoni, naye Nashoni achivyala Salimoni.
5 Salimoni na mchewe Rahabu avyala Boazi, naye Boazi na mchewe Ruthi avyala Obedi, naye Obedi achivyala Jese.
6 1:6 2 Afalume 24:14–15; 2 Nyakati 36:10; Jeremia 27:20Jese wakala isengbwa wa Mfalume Daudi. Daudi naye wavyala Selemani na mchetu ambaye kala ni mkpwaza Uriya.
7 Selemani wavyala Rehoboamu, Rehoboamu achivyala Abija, naye Abija achivyala Asafu.
8 Asafu wavyala Jehoshafati, Jehoshafati achivyala Joramu, naye Joramu achivyala Uziya.
9 Uziya wakala isengbwa wa Jothamu, Jothamu achivyala Ahazi, naye Ahazi achivyala Hezekiya.
10 Hezekiya wakala isengbwa wa Manase, Manase achivyala Amoni, naye Amoni achivyala Josiya.
11 Josiya wavyala Jekonia na nduguze. Hinyu ndio wakati Ayahudi ariphohalwa achiphirikpwa tsi ya Babeli.
12 Bada ya Ayahudi kuhalwa kuphirikpwa Babeli, Jekonia wavyala Shealtieli, naye Shealtieli kala ni isengbwa wa Zerubabeli.
13 Zerubabeli wavyala Abihudi, Abihudi achivyala Eliakimu, naye Eliakimu achivyala Azori.
14 Azori wavyala Sadoki, Sadoki wakala isengbwa wa Akimu, naye Akimu achivyala Eliudi.
15 Eliudi wavyala Eliazari, Eliazari achivyala Mathani, naye Mathani achikala isengbwa wa Jakobo.
16 Jakobo wakala isengbwa wa Yusufu, mlumengbwa wa Maryamu. Naye Maryamu wakala ninengbwa wa Jesu, aihwaye Masihi.* 1:16 Masihi manage ni mutu yetsambulwa ni Mlungu kuokola atu.
17 Kpwa hivyo vivyazi vyosi kula Burahimu hadi Daudi ni vivyazi kumi na vine. Kula Daudi hadi Ayahudi kuhalwa kuphiya Babeli ni vivyazi kumi na vine. Bada ya Ayahudi kuhalwa kuphirikpwa Babeli hadi wakati wa kuvyalwa Masihi† 1:17 Masihi manage ni yetsambulwa ni Mlungu kuokola atu. ni vivyazi kumi na vine.
Kuvyalwa kpwa Jesu
(Luka 2:1–7)
18 1:18 Luka 1:27Kuvyalwa kpwa Jesu Masihi kpwakala hivi. Maryamu nine wa Jesu ariphokala wende wa Yusufu, kabila taadzangbwekala phamwenga, waphaha mimba kpwa uwezo wa Roho Mtakatifu. 19 Yusufu ariphomanya kukala wendewe ana mimba, wapanga kumricha chisiri-siri kpwa mana kala ni mutu wa haki, naye kayalonda kumuifya. 20 Bada ya kuririkana dzambo hiro, malaika wa Mlungu wamwedzera ndosoni, achimuamba, “Yusufu, chivyazi cha Daudi, usiogophe kumhala Maryamu akale mcheo, mana ana mimba kpwa uwezo wa Roho Mtakatifu. 21 1:21 Luka 1:31Iye andadzivugula mwana wa chilume, naye undamuiha Jesu,‡ 1:21 Jesu manage ni Mlungu anaokola. kpwa kukala iye ndiye ndiyeokola atue kula dambini.” 22 Phahi gosi higa gahendeka ili neno rogombwa ni Mlungu kutsupira nabii ritimiye, roamba: 23 1:23 Isaya 7:14“Lola, mwanamwali andagbwira mimba, adzivugule mwana mlume, naye andamuiha Imanueli, yani Mlungu a phamwenga naswi.”
24 Yusufu aripholamuka kula usingizini, wahenda vira malaika wa Mlungu arivyolagiza. Wamlóla Maryamu, 25 1:25 Luka 2:21ela kayalala naye hadi ariphodzivugula. Wadzivugula mwana wa chilume, ndipho Yusufu achimhasa dzina ra Jesu.
1:6 1:6 2 Afalume 24:14–15; 2 Nyakati 36:10; Jeremia 27:20
*1:16 1:16 Masihi manage ni mutu yetsambulwa ni Mlungu kuokola atu.
†1:17 1:17 Masihi manage ni yetsambulwa ni Mlungu kuokola atu.
1:18 1:18 Luka 1:27
1:21 1:21 Luka 1:31
‡1:21 1:21 Jesu manage ni Mlungu anaokola.
1:23 1:23 Isaya 7:14
1:25 1:25 Luka 2:21