1  25:1 Kutsama 23:10–11Mwenyezi Mlungu wamuamba Musa hiko dzulu ya mwango Sinai, 2 “Aambire Aiziraeli hivi: Mundiphofika yo tsi ambayo nindakuphani, chila mwaka wa sabaa tsi ni ioyezwe yani isirimwe, ili kumuishimu Mwenyezi Mlungu. 3 Kpwa muda wa miaka sita mundarima, mundaphanda minda yenu, mundatsatsula panda za mizabibu yenu na kuvuna mavuno genu. 4 Ela mwaka wa sabaa undakala ni mwaka wa kuoyeza tsi, ni Mwaka wa Kuoya wa Mwenyezi Mlungu. Msiphande chochosi wala kutsatsula panda za mizabibu yenu. 5 Msivune chochosi ndichomera chenye, na msidole zabibu kula mihi isiyotsatsulwa. Hinyo undakala mwaka wa kuoyeza tsi. 6 Dzagbwe minda taindarimwa mwaka hinyo wa kuoya, ela indalavya chakurya kpwa ajili yenu mwimwi enye, atumwa enu, vibaruwa enu na ajeni asagalao kahi yenu, 7 nyama enu a kufugbwa na nyama a tsakani ario kahi za tsi yenu.

8 “Mundaisabu miaka sabaa kano sabaa na jumulaye ni miaka mirongo mine na tisiya. 9 Alafu siku ya kumi ya mwezi wa sabaa ambayo ni siku ya kuusirwa dambi mundapiga magunda kahi za tsi yenu yosi. 10 Mundautenga mwaka wa mirongo mitsano na kutangazira uhuru atu osi asagalao kpwenye yo tsi. Mwaka hinyo undakala ni mwaka wa kuikpwa huru. Chochosi ambacho chaguzwa ni chiuyizirwe mwenye na yeguzwa dza mtumwa ni auye kpwao. 11 Kpwa hivyo kahi za mwaka wa kuikpwa huru msirime, msiphande, na msivune chochosi chinachomera chenye, piya msidole zabibu kula mihi msiyoitsatsula. 12 Mwaka hinyo undakala mwaka mtakatifu. Hivyo mundarya mavuno ambago gamera genye bila kuphandwa mo mindani.

13 “Mwaka hinyo, chochosi ambacho chaguzwa ni chiuyizirwe mwenye. 14 Unaphogula au kuguzira myao munda usimuonere. 15 Bei ya munda indalengana na isabu ya miaka ya mavuno chiyosala kabila ya mwaka wanjina wa kuikpwa huru. 16 Napho miaka ni minji bei indapanda na ichikala michache bei indatserera, mana beiye indapimwa kulengana na isabu ya minga ya mavuno. 17 Msionerane, ela muogopheni Mlungu wenu. Mimi, ndimi Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu.

18 “Kpwa hivyo, mundalunga shariya zangu na kutimiza malagizo gangu, ili msagale salama kpwenye tsi hiyo. 19 Namwi mundarya na kumvuna mavuno ga yo tsi na msagale salama mumo. 20 Ela chahi mundadziuza, ‘Hundaryani mwaka wa sabaa naswi tauruhusiwa kuphanda wala kuvuna?’ 21 Mwaka wa sita ndabariki tsi yenu nayo indavyala mavuno ga kukutoshani kpwa miaka mihahu. 22 Mndiphophanda mwaka wa nane mundakala munarya mavuno govunwa mwaka wa sita. Namwi mundaenderera kurya mavuno gago hadi ndiphovuna mavuno ga mwaka wa tisiya.

23 “Msiguze tsi kabisa-kabisa, mana iyo ni mali yangu na mwimwi mu ajeni na apangadzi angu. 24 Ndiyo mana kahi za tsi yenu yosi ni lazima mwenye munda akale na haki ya kuukombola.

25 “Napho Muiziraeli myawenu akakala mchiya na kuguza mundawe, phahi, mʼbariwe wa phephi ni aukombole. 26 Ichikala mutu yuya kana mʼbari wa kuukombola, ela badaye aongokerwe na kuphaha uwezo wa kukombola mundawe, 27 phahi, andaripha kulengana na isabu ya miaka ichiyosala kufikira mwaka wa kurichirwa huru. Yuya mutu ariyeugula ni amuuyizire. 28 Ela ichikala kana uwezo wa kuukombola, phahi, undasala mikononi mwa yuya ariyeugula hadi mwaka wa kuikpwa huru. Mwaka hinyo, mali iyo indauyizwa kpwa yuya mutu ariyeiguza.

29 “Mutu achiguza nyumbaye ya kusagala iriyo ndani ya mudzi uriodzengerwa ngome, ana haki ya kuikombola ndani ya mwaka mmwenga hangu ariphoiguza. 30 Napho iyo nyumba iriyo ndani ya mudzi uriodzengerwa ngome taiyakombolwa kpwa muda wa mwaka mmwenga, phahi, indakala mali ya yuya ariyeigula na vivyazivye vyosi, nayo taindauyizwa mwaka wa kuikpwa huru uchifika. 31 Ela nyumba za malalo ambago tagayazungulusirwa ukuta zindakala tsini ya shariya iratu hira ya minda. Nyumba hizo zinaweza kukombolwa ela ni lazima ziuyizirwe enye mwaka wa kuikpwa huru. 32 Ela, Alawi ana haki ya kukombola nyumba zao zirizo mwao midzini wakati wowosi. 33 Ichikala mmwenga wa Alawi kahumira hakiye ya kukombolwa, phahi, nyumba iriyoguzwa ni lazima iuyizwe kpwa mwenye mwaka wa kuikpwa huru, mana nyumba za Alawi zirizo mwao midzini, akahewa kama mtalo wao kahi ya atu a Iziraeli. 34 Ela seemu za kurisa zinazozunguluka midzi ya Alawi tazindaguzwa, mana hinyo ni mtalo wao hata kare na kare.

35  25:35 Kumbukumbu 15:7–8“Napho Muiziraeli myao akakala mchiya hata kaweza kudziendzera mwenye na asagala phamwenga nawe, ni umrorome dza unavyororoma mjeni au mutu asagalaye kpwako kpwa muda, ili aweze kpwenderera kusagala kahi yenu. 36 Usimtake akuriphe fwaida ya aina yoyosi. Ela muogophe Mlungu, ili nduguyo aphahe kusagala phamwenga namwi. 37  25:37 Kutsama 22:25; Kumbukumbu 23:19–20Usimuaphase feza na ukalonda akuriphe na fwaida au uchimguzira chakurya usimtoze zaidi. 38 Mimi, ndimi Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, nriyekutuluzani kula tsi ya Misiri ili nikupheni tsi ya Kanani, na nikale Mlungu wenu.

39  25:39 Kutsama 21:2–6; Kumbukumbu 15:12–18“Mueburania myao achidziguza kpwako kpwa kukala ni mchiya, usimuhende akuhumikire dza mtumwa. Muhende dza mchibaruwa au mcharo. 40 Andasagala nawe dza mchibaruwa au kama mcharo. Andakuhumikira hadi mwaka wa kuikpwa huru. 41 Mwaka hinyo ni umrichire huru iye na anae auye kpwao kpwa mbarize kpwenye munda wa akaree. 42 Kpwa kukala Aiziraeli ni atumishi angu ambao naatuluza kula tsi ya Misiri, phahi, asiguzwe dza atumwa. 43 Usimuhendese kazi chisiru nduguyo, ela muogophe Mlunguo. 44 Munaweza kugula atumwa kula kpwa mataifa ganjina jirani. 45 Piya unaweza kugula atumwa kula kpwa ajeni asagalao phamwenga nawe na jamaa zao ariovyalwa kpwenye tsi yenu, nao andakala maliyo. 46 Hinyo unaweza kuahenda atumwao na kuapha anao akale mali yao hata kare na kare, ela usimuhendere mai nduguyo Muiziraeli.

47 “Napho mjeni au mcharo asagalaye kahi yenu akakala tajiri na Muiziraeli myao achikala mchiya na kudziguza kpwa hiye mjeni au hiye mcharo au kpwa mmwenga wa jamaaze, 48 ana haki ya kukombolwa, mmwenga wa abarie anaweza kumkombola. 49 Akale ni aphuye, mkpwoiwe au mbariwe. Piya anaweza kudzikombola mwenye napho akaongokerwa. 50 Iye na yuya ariyemgula, andaisabu miaka hangu ariphodziguza hadi mwaka wa kurichirwa huru. Maripho ga kukombolwakpwe gandalengana na maripho ga mchibaruwa kpwa miaka ichiyosala kufikira mwaka wa kuikpwa huru. 51 Napho isabu ya miaka ichiyosala ni minji, andadzikombola kpwa kuripha seemu kulu ya bei ariyogurirwa. 52 Napho ikasala miaka michache kabila kufikira mwaka wa kuikpwa huru, andapiga isabu na ariphe kulengana na miaka ichiyosala ili kudzikombola. 53 Muda wosi anaphokala kpwa tajiriwe analondwa kuhenderwa kama mtumishi wa mshahara chila mwaka. Hiye ariyemgula asimuhendese kazi chisiru. 54 Ela ichikala mutu hiyu kakakombolwa kpwa njira hizo, phahi mwaka wa kuikpwa huru uchifika naarichirwe huru phamwenga na anae. 55 Aiziraeli ni atumishi angu, mana náatuluza kula tsi ya Misiri. Mimi, ndimi Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu.