1  28:1 Kumbukumbu 11:13–17Musa waenderera kugomba achiamba, “Napho mundatii Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu chikamilifu na muhakikishe mkagbwira amuri ninazokuamuruni hino rero, Mwenyezi Mlungu andakuhendani mkale taifa renye nguvu kutsupa mataifa ganjina gosi duniani. 2 Napho mundatii Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, mundahewa baraka hizi:

3 “Midzi yenu na minda yenu indabarikiywa.

4 “Mwenyezi Mlungu andabariki chivyazi chenu, mavuno genu, na ana ngʼombe enu na ana ngʼondzi enu. 5 Vikaphu vyenu vya mtsere vindabarikiywa na piya miyo yenu ya kukandira unga.

6 “Mundabarikiywa mtulukapho kuphiya kazini na muuyapho kaya.

7 “Maadui genu gachedza kukushambuliyani, Mwenyezi Mlungu andakuhendani mgaturye. Gachedza kukushambuliyani kpwa njira mwenga gandazola kpwa njira sabaa.

8 “Baraka za Mwenyezi Mlungu zindakala mwenye vitsaga vya mtsere na kpwenye shuuli zenu zosi. Mwenyezi Mlungu andakubarikini kpwenye tsi ambayo anakuphani.

9 “Mwenyezi Mlungu andakuhendani mkale atue atakatifu kama arivyoalaga napho mundagbwira amuri za Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu na kulunga njiraze. 10 Mataifa gosi duniani gachiona kukala Mwenyezi Mlungu akakutsambulani mkale atue, gandakuogophani. 11 Mwenyezi Mlungu andakuhendani muongokerwe kpwa unji wa ana, mifugo na mavuno ga mindani kpwenye tsi ariyolaga atumia enu kukala andakuphani. 12 Mwenyezi Mlungu andakuvugurirani hazinaye nono kula mlunguni na kureha mvula kpwenye tsi kpwa wakatiwe na kubariki kazi zenu. Mundaapasa mataifa manji, ela mwimwi tamundaaphaswa. 13 Ichikala mundagbwira amuri za Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu ambazo ninakuphani rero na muhakikishe munazitimiza, phahi andakuhendani mkale vitswa wala si michira na muenderere mbere na sio kuuya nyuma, 14 ela ni msigaluke kulume wala kumotso mkalunga milungu yanjina na kuihumikira.

15 “Ela napho tamundasikira sauti ya Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, au napho tamundahenda makini kugbwira amurize zosi na masharuti ninagokuamuruni rero, phahi mundalaniwa na lana hizi zosi:

16 “Mundalaniwa kpwenye midzi yenu na minda yenu.

17 “Vikaphu vyenu vya nganu na miyo yenu ya kukandira unga indalaniwa.

18 “Mlungu andalani ana enu, mavuno genu ga tsi na ana a mifugo yenu.

19 “Mundalaniwa munaphomenya na munaphotuluka.

20 “Ndiphoricha Mwenyezi Mlungu kpwa sababu ya mahendo genu mai, iye andakuhumirani lana, mashaka na andapinga chila muhendaro hadi mufwe upesi. 21 Mwenyezi Mlungu andakureherani ukongo mkali hadi mwimwi mosi mufwe kabisa kpwenye tsi ambayo mu phephi na kuirisi. 22 Mwenyezi Mlungu andakushambuliyani na likehe, homa, maphu, dzoho kali, dzoho ra kuhenda tsi ikpwalale, phuto na koga; mambo higo gandakuphahani hadi mufwe. 23 Ko mlunguni kundafungbwa kusirehe mvula na tsi yenu indakala ngumu dza chuma. 24 Mwenyezi Mlungu andahenda vumbi na mitsanga ikale mvula yenu, vumbi rindamwagbwa dzulu yenu kula mlunguni hadi mufwe.

25 “Mwenyezi Mlungu andakuhendani mshindwe ni maadui genu. Mwimwi mundaphiya mkaashambuliye kpwa njira mwenga, ela mundaachimbira kpwa njira sabaa. Namwi mundakala utu wa kutisha kahi ya falume zosi duniani. 26 Nyufu zenu zindakala chakurya cha nyama a mapha na nyama a tsakani wala takundakala mutu ndiyeatsunga. 27 Mwenyezi Mlungu andakupigani na maphu dza arivyohenda atu a Misiri, phamwenga na vironda vya mrema, uphere na mwawa usiosira. 28 Mwenyezi Mlungu andakutiyani koma, mkale vipofu na kuzubaa. 29 Mutsi mundaphaphasa-phaphasa dza vipofu na tamundaongokerwa katika shuuli zenu. Mundaonerwa na kunyangʼanywa vitu vyenu chila wakati ela takundakala na mutu wa kukutivyani.

30 “Undaposa mwanache wa chichetu ela andagbwavukirwa ni mlume wanjina. Undadzenga nyumba ela kundaisagala. Undaphanda mizabibu ela kundadola matundage. 31 Ngʼombeyo indatsindzwa kuno unalola ela kundatata hata finyangoye. Pundao andahalwa kuno unalola wala kundauyizirwa. Mangʼondzigo gandahewa maaduigo na taphana mutu ndiyeweza kugativya. 32 Anao alume na achetu andalaviwa kpwa atu anjina nawe undakotola matso dii yosi kulorera auye, ela kundakala na nguvu ya kuhenda rorosi.

33 “Taifa usirorimanya rindahala mavuno gosi ga tsiiyo na matunda ga jashoro nawe undaonerwa na kuteswa siku zosi. 34 Undahenda koma kpwa mambo ndigogaona mwenye na matsogo. 35 Mwenyezi Mlungu andashambuliya mavwindi na magulugo kpwa maphu makali ambago tagandaweza kuphola; gandagota hangu lihosini hadi lwayoni.

36 “Mwenyezi Mlungu andakuphirika uwe na mfalumeo ndiyedzitsamburira, kpwenye taifa usirorimanya uwe wala akareo. Na hiko mundahumikira milungu yanjina ya mihi na mawe. 37 Nawe undakala utu wa kutisha, kuberwa na ndzimo ya kunyetera kahi ya atu osi a tsi ambako Mwenyezi Mlungu andakuphirika. 38 Undaphanda mbeyu nyinji ela undavuna chidide tu kpwa sababu ndzije andarya mavunogo. 39 Undaphanda mizabibu na kuitundza, ela kundavuna mizabibu iyo wala kunwa uchiwe, mana adudu andairya. 40 Undakala na mizaituni kpwenye tsi yenu yosi, ela kundadzipaka mafuha ga zaituni hizo, kpwa sababu zaituni hizo zindaphukusika. 41 Undavyala ana alume na achetu, ela kundasagala nao, kpwa sababu andahalwa mateka. 42 Mihiyo yosi na mavuno ga mundani gandamenyererwa ni ndzije.

43 “Mjeni anayesagala kpwenye tsiiyo andazidi kuphaha nguvu ela uwe undazidi kukotseka zaidi na zaidi. 44 Iye andakuaphasa uwe, ela uwe kundakala na uwezo wa kumkopesha. Iye andakala chitswa nawe undakala mchira.

45 “Lana hizi zosi zindakuphaha na kukulunga hadi ufwe kpwa sababu kuyasikira sauti ya Mwenyezi Mlungu, Mlunguo, kuhusu kugbwira shariyaze na masharuti arigokuamuru. 46 Nazo zindakala dzuluyo kama ishara na vilinje na dzulu ya chivyazicho hata kare na kare.

47 “Kpwa vira kuyamhumikira Mwenyezi Mlungu, Mlunguo kpwa moyo wa furaha na kuhererwa wakati uriphokala na vinji, 48 vivi undahumikira maaduigo ndigorehwa chinyumecho ni Mwenyezi Mlungu. Undagahumikira kuno una ndzala, chiru, u chitsaha na ukaphungukirwa ni chila chitu. Andakufunga gogolo ra chuma hadi akuangamize tsetsetse.

49 “Mwenyezi Mlungu andareha taifa kula kure rikushambuliye. Rindakpwedza kula pembe za dunia, na mwendo wa kasi dza kozi, taifa ambaro kurimanya lugaye. 50 Atu a taifa hiro andakala na nyuso siru. Taandaishimu atumia wala kuonera mbazi mabarobaro. 51 Andahala mifugoyo na mavunogo, nawe undasala bila chitu. Aho taandakurichira mtsere, uchi wa zabibu, mafuha, ana ngʼombe au ana ngʼondzi hadi ndiphokuangamiza. 52 Atu hinyo andazangira na kushambuliya midziyo yosi kpwenye tsi yosi yohewa ni Mwenyezi Mlungu, Mlunguo na zo kuta nyire za ngomezo unazoadamira zindagbwa photsi. 53 Wakati wa kuzangirwa na kuyugbwa ni maaduigo, undarya uhumboo mwenye, yani nyama za anao alume na achetu uriohewa ni Mwenyezi Mlungu, Mlunguo. 54 Hata mutu mpole kabisa na yererwa vinono sana kandakala na mbazi, kandaganyira chakurya nduguye, mchewe yemmendza na anae achiosala. 55 Chiasi cha kukala kandamganyira hata mmwenga wao nyama za anae ndizokala anazirya. Mana andakala kana chochosi chichosaza wakati hinyo wa kuzangirwa na kuyugbwa ni maadui kpwenye midziyo yosi. 56  28:56 2 Afalume 6:28–29; Sonono za Jeremia 4:10Hata mchetu ambaye ni mpole sana kahi zenu, yererwa vinono na anayependeza ambaye kangericha lwayore rivyoge photsi kpwa unonowe, kandamganyira chakurya mlumewe yemmendza wala anae alume na achetu. Wakati hinyo wa kuzangirwa kundakala ndzala hata 57 kpwenye midzi yenu mchetu andarya chisiri mwanawe mtsanga phamwenga na dzadzo bada ya kuvyala, kpwa sababu ya ukosefu wa chakurya wakati wa kuzangirwa na kugayiswa ni maadui genu kpwenye midzi yenu.

58 “Napho kundakala makini kugbwira maneno gosi ga shariya hino yoandikpwa kpwenye chitabu hichi ili kuishimu dzina tukufu na ra kutisha ra Mwenyezi Mlungu, Mlunguo 59 phahi, Mwenyezi Mlungu andakurehera uwe na chivyazicho mapigo ga kutisha na makongo mai gasigophola. 60 Andakuuyizira tsona gara makongo garigoaphaha Amisiri urigogaogopha, nawe kundaphola. 61 Mwenyezi Mlungu andakurehera mapigo na makongo ga chila aina hadi ambago tagahadzirwe kpwenye chitabu chichi cha shariya, nawe undaangamizwa. 62 Dzagbwe mu anji dza nyenyezi za mlunguni, mundakala achache tu kpwa sababu tamuyasikira sauti ya Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu. 63 Dza viratu Mwenyezi Mlungu vyohamirwa ni kukuhendani muongokerwe na kukuhendani mkale anji, ndivyo ndivyohamirwa kukubanangani na kukuangamizani. Iye andakuusani kpwenye tsi iyo ambayo myairisi. 64 Mwenyezi Mlungu andakutsamula kahi ya mataifa gosi, kula pembe mwenga ya dunia hadi yanjina na hiko mundaihumikira milungu yanjina ya mihi na mawe, milungu usiyoimanya uwe wala akareo. 65 Wala kundakala na raha yoyosi wala phatu pha kuoya kahi ya mataifa higo. Ela Mwenyezi Mlungu andakupha wasiwasi wa moyo, kukotseka kpwa matso na kukosa matumaini.

66 “Maishago gandakala mashakani, usiku na mutsi undakala na hofu na kumakira usalamao. 67 Moyoo undaodzala wuoga kpwa uchivyomaka na chila chitu ndichochiona na matsogo. Ligundzu undaamba, ‘Baha kala ni dziloni,’ na dziloni ndiphofika undaamba, ‘Baha kala ni ligundzu.’ 68 Mwenyezi Mlungu andakuuyiza tsona Misiri kpwa mashuwa, charo nricholaga kukala msichihende tsona. Hiko mundajeza kudziguza kpwa maadui genu mkale atumwa alume na achetu, ela taphana mutu ndiyekugulani.”