4
Kugbwira shariya ya Mlungu
Musa achienderera kugomba achiamba, “Vivi mwi Aiziraeli phundzani na mlunge shariya na malagizo ninagokufundzani, ili mkale moyo na mumiliki yo tsi ambayo Mwenyezi Mlungu, Mlungu wa akare enu, anakuphani. 4:2 Maono 22:18–19Nakuphani amuri za Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu. Amuri hizi ni mzilunge zosi bila ya kuenjereza wala kuphunguza. 4:3 Isabu 25:1–9Mwimwi mwaona na matso genu higo arigohenda Mwenyezi Mlungu hiko Baali-Peori. Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, waolaga chila mutu ariyeabudu Baali wa Peori. Ela mwimwi muriokala aaminifu kpwa Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu mu moyo hadi rero.
“Lolani! Nkakufundzani shariya na malagizo dza vira Mwenyezi Mlungu, Mlungu wangu arivyoniamuru nihende, kusudi mgagbwire kpwenye tsi ambayo mnaphiya mkaimiliki. Gbwirani masharuti na malagizo higo mana gandakuhendani mkale na ikima na kuelewa mambo kahi ya mataifa. Atu a mataifa ganjina ndiphoona ikima na achili mriyonayo andaamba, ‘Kpwa kpweli taifa hiri kulu ni ra atu a ikima na achili!’ ”
“Taphana taifa rorosi hata rikale kulu namuna yani, ambaro mlunguwe a phephi naro, dza vira Mwenyezi Mlungu, Mlungu wehu, arivyo phephi naswi hunaphovoya kpwa kuhadza dzinare. Wala taphana taifa ranjina rorosi hata rikale kulu namuna yani, renye shariya na malagizo ga haki, dza higo ambago nkakuphani siku hino ya rero.
“Dzimanyirireni na mkale makini sedze mkayala mambo gara mrigoona na matso genu enye. Mana msiphogagbwira gandatuluka mwenu mioyoni siku zosi za maisha genu. Namwi fundzani ana enu na adzukulu enu ili agamanye. 10 Tambukirani siku hira ambayo mwaima mbere za Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, hiko Horebu, ariphoniamba, ‘Kusanya hinyo atu mbere zangu, niaambire maneno gangu kusudi adzifundze kuniogopha mimi siku zosi za maisha gao na kuafundza ana aho kuhenda dza vivyo.’
11  4:11 Kutsama 19:16–18; Aeburania 12:18–19“Phahi, mwakusanyika mbere zangu na mchiima tsini ya hinyo mwango ambao wakati hinyo kala unaaka moho uriofika hadi mlunguni. Tsona mwango hinyo kala ukafwinikpwa ni jiza na ingu ziho. 12 Chisha Mwenyezi Mlungu achigomba namwi kula kahi-kahi ya hinyo moho. Mchisikira sauti ya manenoge ela tamyaweza kumuona. Mwasikira tu sautiye. 13  4:13 Kutsama 31:18; 34:28; Kumbukumbu 9:10Naye achiatangazira chilaganeche yani zira shariya kumi ambazo waandika dzulu ya myalawe miiri, achikuamuruni mzilunge. 14  4:14 Kutsama 21:1Wakati hinyo Mwenyezi Mlungu achinilagiza nikufundzeni shariya na malagizo gosi ili mkagalunge kpwenye tsi ambayo myaimiliki bada ya kuvuka muho Joridani.
Onyo kuhusu kuabudu vizuka
15 “Kpwa hivyo dzimanyirireni sana mana siku Mwenyezi Mlungu ariphogomba namwi kula kahi-kahi ya moho ko mwango wa Horebu, tamyaona umbore. 16  4:16 Kutsama 20:4; Alawi 26:1; Kumbukumbu 5:8; 27:15Phahi dzimanyirireni sedze mkahenda dambi kpwa kudzitengezera vizuka vya kutsonga, au umbo au mfwano wowosi; ukale wa mlume au wa mchetu, 17  4:17 Arumi 1:23wa nyama yeyesi duniani au nyama wa mapha aurukaye hewani, 18 au ukale wa nyama anayeambala dzulu ya tsi au ngʼonda a madzini. 19 Dzimanyirireni ndipholola mlunguni na kuona dzuwa, mwezi, nyenyezi na vitu vyosi, sedze mkaaza kuviabudu na kuvihumikira. Vitu hivyo Mwenyezi Mlungu, Mlunguo akavirichira atu anjina osi duniani. 20  4:20 Kutsama 19:5; Kumbukumbu 7:6; 14:2; 26:18; Tito 2:14; 1 Petero 2:9Manyani kukala mwimwi ndimwi atu ambao Mwenyezi Mlungu wakutuluzani kula Misiri, kpwatu ambako kala ni dza moho mkali wa kuyayusa chuma. Mwenyezi Mlungu wakutuluzani hiko kusudi mkale atue dza vira murivyo hivi rero. 21  4:21 Isabu 20:12Ela Mwenyezi Mlungu wanireyera kpwa sababu yenu na achiapa kukala mimi sindavuka muho Joridani kuinjira tsi iyo nono ambayo Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu anakuphani muimiliki. 22 Mimi ni nifwe mumu tsi ya Moabu wala sindavuka muho Joridani, ela mwimwi mu phephi na kuvuka na kpwendamiliki tsi iyo nono. 23 Muhende makini sana kusudi msiyale chilagane ambacho Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, akahenda namwi. Msidzitengezere vizuka vya kutsonga vya umbo ra chitu chochosi ambacho Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, akakukahazani kuhenda, 24  4:24 Aeburania 12:29mana Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, ni dza moho uochao tsetsetse. Iye ni Mlungu mwenye wivu.
25 “Ndiphoinjira tsi iyo na kusagala hata mphahe ana na adzukulu na kukala atumia, msihende uyi kpwa kudzitengezera chizuka cha umbo rorosi, dzambo hiro ni dambi matsoni pha Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu. Namwi muchihenda hivyo mundamuhenda atsukirwe. 26 Mlunguni na dunia nakukale mashaidi chinyume chenu siku hino ya rero kukala muchihenda uyi hinyo mundaangamizwa tsetsetse kpwenye tsi ambayo myaimiliki hiko ngʼambo ya muho Joridani. Tsi iyo tamundaisagala muda mure, mundaangamizwa tsetsetse. 27  4:27 Kumbukumbu 28:36Mwenyezi Mlungu andakutsamulani kahi za atu a tsi zanjina na ni achache enu tu ndiosala hiko kahi za tsi ambazo Mwenyezi Mlungu andakuphirikani. 28 Hiko mundahumikira milungu ya mihi na mawe ambayo ikatengenezwa kpwa mikono ya atu na ambayo taiweza kuona, taisikira, tairya wala kunusa. 29  4:29 Jeremia 29:13Wakati mu kuko mundamuendza Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu namwi mundamuona napho mundamuendza na moyo wosi na roho yosi. 30 Ndiphophaha tabu na bada ya kufikpwa ni mambo higa gosi, mwishirowe mundamuuyira Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu na kumphundza. 31 Kpwa kpweli Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, ni Mlungu wa mbazi, kandakurichani, kandakuangamizani tsetsetse wala kuyala chilagane arichoika na akare enu kpwa kuhenda apa.
32 “Vivi uzani kuhusu garigohendeka hipho kare kabila tamdzangbwevyalwa, hangu siku hira Mlungu ariphoumba mutu duniani. Uzani duniani kosi, kula pembe hadi pembe napho dzambo ra ajabu dza hiro rawahi kuhendeka au kusikirika! 33 Dze, kuna atu osikira sauti ya Mlungu ichigomba kula kahi-kahi ya moho, dza mwimwi murivyosikira na achisala moyo? 34 Phana mlungu yeyesi wanjina yejeza kpwendadziharira taifa kula taifa ranjina, kpwa kuhumira majaribu, ishara, maajabu, viha, uwezo mkpwulu wa kuterya na vitisho vikulu dza vira Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu arivyohenda? Hata. Ela mwashuhudiya na matso genu vira arivyohenda hiko Misiri. 35  4:35 Mariko 12:32Mwimwi mwaonyeswa mambo higo, kusudi mphahe kumanya kukala Mwenyezi Mlungu macheye ndiye Mlungu na wala taphana wanjina. 36 Wakuhendani musikire sautiye kula mlunguni ili aweze kukutiyani adabu. Na hipha duniani achikuonyesani mohowe mkpwulu na mchisikira manenoge kula kahi-kahi ya hinyo moho. 37 Kpwa kukala waamendza akare enu, iye wakutsambulani mwimwi chivyazi chao na achikutuluzani tsi ya Misiri kpwa uwezowe mkpwulu. 38 Wazola mataifa ganjina makulu tsona genye nguvu kuriko mwimwi, kusudi akureheni na kukuphani tsi yao ikale urisi wenu, kama irivyo hadi rero! 39 Phahi, mtambukire rero na kuika mwenu mioyoni, kukala Mwenyezi Mlungu ndiye Mlungu dzulu mlunguni na photsi duniani; taphana wanjina. 40 Kpwa iyo gbwirani malagizoge na amurize ambazo ninakuphani rero ili muongokerwe, mwimwi phamwenga na chivyazi chenu na kusagala siku nyinji kpwenye tsi ambayo Mwenyezi Mlungu, Mlungu wenu, anakuphani ikale yenu hata kare na kare.”
Midzi ya kuchimbirira
41  4:41 Joshuwa 20:8–9Halafu Musa achitenga midzi mihahu uphande wa mlairo wa dzuwa wa muho Joridani. 42 Iyo kala ni midzi ambayo mutu yeolaga myawe bila ya kumanya na taayaheha, wachimbirira na kutivya maishage. 43 Midzi iyo mihahu kala ni Bezeri kpwenye seemu ya jangbwa kugbwa kpwa ajili ya mbari ya Rubini, mudzi wa Ramothi kpwenye tsi ya Giliadi kpwa ajili ya mbari ya Gadi na mudzi wa Golani kpwenye tsi ya Bashani kpwa ajili ya mbari ya Manase.
Tanga mbere ya shariya ya Mlungu
44 Hino ndiyo shariya ambayo Musa wáapha Aiziraeli. 45 Hizi ndizo shuhuda, shariya na masharuti ga kulungbwa ambago Musa waambira Aiziraeli ariphotuluka Misiri, 46 ariphokala hiko ngʼambo ya muho Joridani, kpwenye dete rilolanaro na Bethi-Peori. Hiro dete kala ri tsi yokala ya mfalume Sihoni wa Aamori, yetawala kula mudzi wa Heshiboni, ambaye Musa na Aiziraeli amshinda ariphotuluka Misiri. 47 Ahala tsiiye na tsi ya mfalume Ogi wa Bashani. Afalume hinyo airi a Aamori atawala hiko uphande wa mlairo wa dzuwa wa muho Joridani. 48 Tsi iyo yaandzira Aroeri, kanda-kanda ya dete Arinoni hadi mwango Sirioni, yani mwango Herimoni. 49 Nayo i phamwenga na seemu yosi ya uphande wa mlairo wa dzuwa wa muho Joridani hadi bahari ya Araba,* 4:49 Bahari ya Araba piya nkuihwa bahari ya munyu. tsini ya miteremuko ya mwango Pisiga.

4:2 4:2 Maono 22:18–19

4:3 4:3 Isabu 25:1–9

4:11 4:11 Kutsama 19:16–18; Aeburania 12:18–19

4:13 4:13 Kutsama 31:18; 34:28; Kumbukumbu 9:10

4:14 4:14 Kutsama 21:1

4:16 4:16 Kutsama 20:4; Alawi 26:1; Kumbukumbu 5:8; 27:15

4:17 4:17 Arumi 1:23

4:20 4:20 Kutsama 19:5; Kumbukumbu 7:6; 14:2; 26:18; Tito 2:14; 1 Petero 2:9

4:21 4:21 Isabu 20:12

4:24 4:24 Aeburania 12:29

4:27 4:27 Kumbukumbu 28:36

4:29 4:29 Jeremia 29:13

4:35 4:35 Mariko 12:32

4:41 4:41 Joshuwa 20:8–9

*4:49 4:49 Bahari ya Araba piya nkuihwa bahari ya munyu.