1 Tuu'mi ní ngaⁿ'ā chiiduú ch'ɛɛtɛ cá miiⁿ yeⁿ'ē Israel: ¿'Áá 'tíícā chuū? 2 Ní Esteban miiⁿ ní ngaⁿ'ā sa: Ndís'tiī saⁿ'ā vi'í ndúúcū chiida yú s'tiī, 'caandiveéⁿ nī yeⁿ'ē 'úú: Chiida yú Abraham n'diīchí yā Ndyuūs chi dɛɛvɛ taavi ca taachi canée yā na yáⁿ'āa Mesopotamia taachí 'āā cuɛ́ɛ́ cuneé yā na yáāⁿ Harán. 3 Ní Ndyuūs caⁿ'a yā chiī yā 'iiⁿ'yāⁿ: Can'dáa di yeⁿ'ē yáāⁿ vaacú di ndúúcū yeⁿ'ē 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē di, ní cuchii di na yáⁿ'āa chi 'cuuⁿ'míⁿ dii. 4 Tuu'mi ní Abraham miiⁿ nan'dáa yā yeⁿ'ē ná yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Caldea ní canée yā na yáāⁿ Harán. Cuayiivi chi ch'iī chiidá yā, tuu'mi ní Ndyuūs nadachó'o yā 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ ná yáⁿ'āa 'cúū naachi snée ndís'tiī maaⁿ. 5 Tiempo miiⁿ Ndyuūs nguɛ́ɛ́ ca'a yā Abraham dɛ'ɛ̄ vɛɛ chi cuuvi yeⁿ'é yā yeⁿ'e na yáⁿ'āa miiⁿ, mar 'aama naachi 'canca'á yā naati caⁿ'a Ndyuūs chi ca'á yā cuayiivi yáⁿ'āa 'cúū chi yeⁿ'ē Abraham, ní yeⁿ'ē daiyá yā chi cuchiīca ndíí cuayiivi ca taachi 'āā cuɛ́ɛ́ daiya yā. 6 Ní Ndyuūs ní 'túúcā caⁿ'a yā chii yā: Daiyá nī chi cuchiī ní 'iiⁿ'yāⁿ chi snúúⁿ yúúní caⁿ'á yā yáāⁿ vaacú 'iiⁿ'yāⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ yáⁿ'āa miiⁿ ní cuta'á yā daiyá yā chi dichíí'vɛ 'iiⁿ'yāⁿ yáⁿ'āa miiⁿ. Ní 'iiⁿ'yāⁿ yáⁿ'āa miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ n'daacā ti 'cueenu yā cuuvi chɛɛti cuūuⁿ ciento nduūyū. 7 Tuu'mí caⁿ'a Ndyuūs: 'Úú ca'á castigo 'iiⁿ'yāⁿ na yáⁿ'āa chi cuuví yā mozos yeⁿ'e yáⁿ'āa miiⁿ. Ní cuayiivi chi chó'oo chúū, ní nan'dáa yā. Níícú cu'téénu yā 'úú na lugar 'cūū ní diíⁿ yā chɛɛ̄ chi neⁿ'é. 8 Ní Ndyuūs diíⁿ yā 'áámá compromiso yeⁿ'ē circuncisión ndúúcū Abraham. Circuncisión miiⁿ 'áámá señal chi 'caacá yā na cuerpo. Ní Abraham miiⁿ vɛ́ɛ́ daiyá yā chi nguuvi Isaac, ní diíⁿ yā circuncidar daiyá yā Isaac nguuvi chi niiní nguuvi sa. 'Tiicá ntúūⁿ Isaac ndúúcū daiyá yā Jacob, ní Jacob ndúúcū ndichúúvi daiyá yā chi saⁿ'ā patriarcas chi chiida yú s'eeⁿ.

9 Ní chiida yú s'eeⁿ chinn'gueé yā yeⁿ'e 'díínu yā José. Ní n'diicui yā 'díínu yā José miiⁿ na 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e yáⁿ'āa Egipto. Ní cueⁿ'ē José na yáⁿ'āa Egipto naati Dendyuūs canée yā ndúúcu yā. 10 Dendyuūs nadanguáⁿ'ai yā saⁿ'ā yeⁿ'e tanducueⁿ'ē chi ch'eēnu sa chiī na yáⁿ'āa Egipto. Ní Dendyuūs diíⁿ yā chi rey Faraón yeⁿ'e yáⁿ'āa Egipto n'diichí yā José chí saⁿ'ā n'dai ní saⁿ'ā chi déénu taavi ndúúcū taanduvɛ́ɛ́ vaadī deenu chí ca'a Dendyuūs. Ní cucáávā chuū rey Faraón chi'neeⁿ yā José lado yeⁿ'e gobernador nanááⁿ yeⁿ'ē yán'āa Egipto ndúúcū taanduvɛ́ɛ́ chi vɛ́ɛ́ na vaacú yā.

11 Ndaā cuiicú ní nuuⁿmáⁿ na yáⁿ'āa Egipto ndúúcū yáⁿ'āa Canaán, ní nch'eenu n'dáí yā chii. Chiida yú s'eeⁿ ní nguɛ́ɛ́ índaāca yā chi che'e yā. 12 Taachí ch'iindiveeⁿ Jacob miiⁿ chi vɛ́ɛ́ trigo ná yáⁿ'āa Egipto, dichó'o yā daiyá yā chi chiida yú s'eeⁿ ndíí vmnááⁿ vmnaaⁿ ní cueⁿ'é yā 'áámá viaje. 13 Ndiichi ndii 'úúví viaje ntiinaaⁿ sá chi José miiⁿ ní 'diīnū sa cáávā chi José ch'iⁿ'i maāⁿ sa chi 'diīnū sa. Tuu'mi ní rey Faraón miiⁿ ní n'diichí yā ti 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē José saⁿ'ā s'eeⁿ. 14 José miiⁿ ní diiⁿ sa chí ndaā chiidá sa Jacob ndúúcū nducyaaca 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē sa. 'Iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē sa ní ngii yā 'iiⁿnūⁿ ngɛɛcu ndítiiⁿ'yu yā. 15 'Tíícā cueⁿ'e Jacob na yáⁿ'āa Egipto naachí ch'īí yā ndúúcū chiida yú s'eeⁿ. 16 Ní cuerpo yeⁿ'ē tináⁿ'ā s'eeⁿ candɛ́ɛ yā 'iiⁿ'yāⁿ na yáāⁿ Siquem ní ch'iichí yā 'iiⁿ'yāⁿ na yáinyāⁿ chi caī Abraham. Abraham miiⁿ ní ndúúcū túumī yeⁿ'é yā caī yā yáⁿ'āa miiⁿ na yáāⁿ Siquem yeⁿ'ē daiya saⁿ'ā s'eeⁿ Hamor yeⁿ'ē yáāⁿ Siquem miiⁿ.

17 Ní taachi 'āā snee niiⁿnuúⁿ nguuví chi Dendyuūs diíⁿ yā chi cā'a yā chii yā Abraham, ch'iitá 'iiⁿ'yāⁿ Israel ní chiī 'yáaⁿ yā na yáⁿ'āa Egipto. 18 Ní nducueēeⁿ táámá rey na yáⁿ'āa Egipto chi nguɛ́ɛ́ in'diichí yā José. 19 Ní rey miiⁿ ní nguɛ́ɛ́ n'daacā diíⁿ sa ndúúcū ndaata yeⁿ'e yú ndúúcū chiida yú s'eeⁿ. Ní chí cu'neeⁿ sa daiyá yā na peligro chi 'cuūvī. Ní nguɛ́ɛ́ cuuvi 'yáaⁿ yā. 20 Tiempo miiⁿ ní ch'iindiyáāⁿ Moisés, ní Ndyuūs n'diichí yā saⁿ'ā 'lííⁿ chi n'daacā sa. Ch'iita sá na vaacu chiida sa 'iiⁿnuⁿ 'iiyū taaví yā saⁿ'ā. 21 Ní taachí chiida Moisés chi cu'néeⁿ yā saⁿ'a 'lííⁿ na peligro chi 'cuūvī sa, tuu'mi ní táⁿ'ā 'díí daiya rey Faraón chinguaī tá saⁿ'ā 'lííⁿ ní taavī tá saⁿ'ā tan'dúúcā 'áámá daiya tá. 22 Ní Moisés miiⁿ ní ch'eēⁿ sa yeⁿ'ē taanduvɛ́ɛ́ vaadī deenu yeⁿ'ē yáⁿ'āa Egipto. Ní diītinú taavi sa ndúúcū nduudu yeⁿ'ē sa ndúúcū ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'ē sa.

23 Taachi chii sá 'uuvi ngɛɛcu ndúuyū, nacádiinuuⁿ sa na staava yeⁿ'ē sa chi caⁿ'a sa n'diichi sa 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē sa chi saⁿ'ā Israel miiⁿ. 24 Taachí n'diichí yā 'áámá saⁿ'a yeⁿ'ē yáⁿ'āa Egipto chi nguɛɛ n'daacā idiiⁿ sa ndúúcū 'áámá 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē ndaata yeⁿ'é yā, Moisés miiⁿ ní diíⁿ yā nadanguáⁿ'ai yā 'iiⁿ'yāⁿ. Ní ch'eⁿ'e ca yā ní 'nuūcá'ai yā saⁿ'ā Egipto 'cūū ní ch'iī sa. 25 Moisés miiⁿ nacadíínuuⁿ sa chi 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē sa tuumicadiinúúⁿ yā chi Dendyuūs caⁿ'á yā ca'a yā libertad 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ cáávā ta'ā sa. 'Iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní nguɛ́ɛ́ tuumicadiinúúⁿ yā chi 'tíícā. 26 Táámá nguuvi miiⁿ ní Moisés cueⁿ'ē sa naachí nguⁿ'u 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'ē sa. Neⁿ'e sa chi ntun'dáá n'dai yā ndúúcū paz. Ní ngaⁿ'a sa ngiī sa 'iiⁿ'yāⁿ: Ndís'tiī saⁿ'ā 'diinú, nguɛ́ɛ́ 'cuuⁿ'máⁿ nī, ¿dɛ'ɛ̄ cáávā chi nguⁿ'u nī ndúúcū vi'ī? 27 'Áámá saⁿ'ā Israel chí n'geⁿ'e ví'ī miiⁿ chingúúⁿ ndaā sa Moisés ní nadivíi sa 'iiⁿ'yāⁿ 'áámá lado ní ngaⁿ'a sá ngii sa 'iiⁿ'yāⁿ: ¿Du'ú s'neeⁿ n'diī tan'dúúcā 'iiⁿntyéⁿ'ē o juez nanááⁿ nús'uū? 28 ¿'Áá neⁿ'é nī 'caāⁿ'nuⁿ nī 'úú tan'dúúcā chi ch'iīⁿ'nuⁿ nī saⁿ'ā yeⁿ'e yáⁿ'āa Egipto 'iicu? 29 Tááchí Moisés ch'iindiveéⁿ yā nduudú 'cūū, chéénu yā ní chindaa sa na yáⁿ'āa Madián. Cánéé yā tan'dúúcā 'áámá sáⁿ'ā canuuⁿ yúúní. Ní ch'iīndī na 'uūvī daiyá yā.

30 Cho'ōo 'úúvi ngɛɛcu ndúuyū, ni 'áámá ángel che'enaáⁿ yā yeⁿ'ē Moisés ní 'cai yā 'iiⁿ'yāⁿ naachi ngiichi yaⁿ'a 'lííⁿ na yiīcū 'lííⁿ chi nguuvi Sinaí. 31 Moisés miiⁿ n'diichí yā ní cueⁿ'ē yíínu yā yeⁿ'ē chi n'diichi yā miiⁿ. Ndaa niiⁿnúⁿ yā chi cuuvi n'diichi yā. Saⁿ'ā miiⁿ ch'iindiveéⁿ yā nduudu yeⁿ'ē Dendyuūs miiⁿ chi ngaⁿ'ā: 32 'Úú Ndyuūs yeⁿ'ē chiidá nī s'eeⁿ, Ndyuūs yeⁿ'ē Abraham, Ndyuūs yeⁿ'e Isaac, ní Ndyuūs yeⁿ'e Jacob. Moisés miiⁿ ní nééné dii'yá yā chiī ndíí 'āā ntɛ́ɛ́ nēⁿ'e yā n'diichi yā. 33 Ní caⁿ'a Señor Ndyuūs chii yā 'iiⁿ'yāⁿ: Tun'dáá ca'a di ndaacuú yeⁿ'ē di caati naachi canéé dí chíí chééndiī di nanááⁿ Dendyuūs. 34 Cuaacu nííⁿnyuⁿ chí n'diīchí chi ch'eēnu taavi chiī 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'é chi snée yā yáⁿ'āa Egipto. N'giindiveéⁿ chi n'gai ya'áí yā. Ní caⁿ'á chi nadinguaⁿ'áí 'iiⁿ'yāⁿ. Maaⁿ ní cuchíi di. 'Úú dicho'ó dii na yáⁿ'āa Egipto.

35 Moisés miiⁿ ní 'iiⁿ'yāⁿ chi saⁿ'a diiⁿ sa chi cheenú yā chuva'āī yáⁿ'āa miiⁿ taachi caⁿ'a sa: ¿Dú'ū s'neeⁿ n'diī tan'dúúcā 'iiⁿntyéⁿ'e o juez? Maaⁿ ní Moisés miiⁿ Ndyuūs dichó'o yā chi cuuví yā saⁿ'a ntyéⁿ'ē, ní nadinguáⁿ'ai yā 'iiⁿ'yāⁿ. Dendyuūs diiⁿ yā chi canéé Moisés ndúúcū nduudu yeⁿ'é yā cucáávā ángel chí che'enaáⁿ yā yeⁿ'e Moisés na yáⁿ'á 'lííⁿ. 36 Moisés cuayiivi taachi diíⁿ yā vaadī n'gíínú ndúúcū señales na yáⁿ'āa Egipto, na nuūⁿnīⁿ'yáⁿ'ā chi nguuvi Cuá'ā, ní na yáⁿ'āa cuuⁿmáⁿ chɛɛti 'uuvi ngɛɛcu ndúuyū, ní tun'dáa yā 'iiⁿ'yāⁿ. 37 Moisés miiⁿ chiiⁿ chi ngāⁿ'a yā ngíi yā 'iiⁿ'yāⁿ Israel: Señor Dendyuūs yeⁿ'ē yú caⁿ'á yā s'neéⁿ yā profeta chi caaⁿ'maⁿ nduudu yeⁿ'é yā nguaaⁿ vi'ī yú. 'Iiⁿ'yāⁿ miiⁿ tan'dúúcā 'úú. Ní 'caandiveéⁿ nī yeⁿ'ē 'iiⁿ'yāⁿ profeta miiⁿ. 38 Sáⁿ'a 'cūū Moisés 'cūū chí canee sa naati nduuvidaamá yā na yáⁿ'āa cuūⁿmáⁿ ndúúcū ángel chi yaa'vi yā saⁿ'ā na yiīcū chi nguuvi Sinaí, ní canee sa ndúúcū chiida yú. Ní Dendyuūs ca'á yā nduudu yeⁿ'ē vida chi tee sa s'uuúⁿ. 39 Chiida yú ní nguɛ́ɛ́ ch'iindiveéⁿ yā yeⁿ'ē Moisés miiⁿ ní chi'neéⁿ yā saⁿ'ā 'áámá lado, ní divíi yā vaanicadíínuuⁿ yeⁿ'e yā, ní neⁿ'é yā nanguɛɛcúndíi yā yáⁿ'āa Egipto. 40 Ní caⁿ'á yā chii yā Aarón 'iiⁿ'yāⁿ chi chiida yú: Din'dái nī nús'uu dendyuūs s'eeⁿ chi cuuvi caⁿ'a yā vmnááⁿ yeⁿ'e yú caati Moisés 'cūū chi tun'dáa sa nús'uu yeⁿ'ē yáⁿ'āa Egipto, nguɛ́ɛ́ deenu yú dɛ'ɛ̄ chíī ndúúcū sa. 41 Tuu'mi ní din'dái yā 'áámá ídolo 'itiindu 'lííⁿ yeⁿ'e 'dííⁿnguāaⁿ chi n'duúⁿ yā 'iiti nátai ní 'caaⁿ'núⁿ yā 'iiti cuūchī 'lííⁿ ní ca'a yā ídolo miiⁿ tan'dúúcā sacrificio. Ní yeenú taaví yā caavā ntiiⁿnyuⁿ yeⁿ'ē ta'ā saⁿ'ā s'eeⁿ. 42 Níícú Ndyuūs chivíi yā yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ. Ní chi'néeⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi i'teenú yā tanducuéⁿ'ē cosa chi vɛ́ɛ́ nanguuvi tan'dúúcā 'yáⁿ'ā ndúúcū 'iīyū, ndúúcū 'ííⁿnyúⁿ. 'Tíícā canee ngúūⁿ na libro yeⁿ'e Ndyuūs naachi ngúūⁿ profetas:

44 Chiida yú s'eeⁿ ní canéé yeⁿ'é yā na yáacū tiinūuⁿ yeⁿ'é Ndyuūs chi caⁿ'ā nduucú yā na yáⁿ'āa cuuⁿmáⁿ. Ní caⁿ'a Ndyuūs chīi yā Moisés miiⁿ chí din'dái sa yáácū tiinūuⁿ tan'dúúcā chi n'diichi sa. 45 Chííⁿ yáácū tiinūuⁿ miiⁿ ní sta'a chiida yú s'eeⁿ ní candɛ́ɛ yā ndúúcū Josué tiempo miiⁿ taachi sta'á yā yáⁿ'āa yeⁿ'e 'iiⁿ'yāⁿ chi nguɛ́ɛ́ 'iiⁿ'yāⁿ yeⁿ'e ndaata Israel. Ndyuūs nadacaanú yā 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ chi nguɛ́ɛ́ 'iiⁿ'yāⁿ yéⁿ'ē ndaata Israel nanááⁿ chiida yú s'eeⁿ. Ní yaācu tíínūuⁿ snee ndúúcu yā ndii nguuvi yeⁿ'ē David miiⁿ. 46 David miiⁿ nandaāca sa favor nanááⁿ Dendyuūs ní chiica sa chi din'dái sa yaācū ch'ɛɛtɛ yeⁿ'é Ndyuūs chi i'téénú Jacob miiⁿ. 47 Salomón nídin'dái sa yaācū ch'ɛɛtɛ yeⁿ'e Dendyuūs. 48 Naati Ndyuūs chi canée yā na va'ai chɛɛti nguuvi, nguɛ́ɛ́ canée yā na yaācu chi din'dái 'iiⁿ'yāⁿ ndúúcū ta'á yā, ti tan'dúúcā chi ngaⁿ'ā profeta nduudu Dendyuūs tiempo chi chó'ōo:

51 Chɛ́ɛ́chí tiíⁿ nī ní chɛɛchí staava yeⁿ'é nī ní nduudí veéⁿ nī. Ndís'tiī ní nguɛ́ɛ́ diīⁿ díveéⁿ nī yeⁿ'e Espíritu N'dai yeⁿ'e Ndyuūs cueⁿ'e daāⁿmaⁿ. Tan'dúúcā chiidá nī 'tiicá ntúūⁿ ndís'tiī. 52 ¿Du'u profeta chi caⁿ'a nduudu yeⁿ'e Dendyuūs chi chiidá nī nguɛ́ɛ́ can'dáa yā chi ya'áí yā 'iiⁿ'yāⁿ? Ní ch'iiⁿ'nuⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ chi caⁿ'a yā vmnááⁿ vmnaaⁿ chi cuchiī 'iiⁿ'yāⁿ chi n'dai taavi. Ní 'iiⁿ'yāⁿ miiⁿ chi n'dai taavi ndís'tiī ní sta'á nī 'iiⁿ'yāⁿ ni ch'iiⁿ'núⁿ yā 'iiⁿ'yāⁿ. 53 Ndís'tiī ní sta'á nī ley chí tee ángeles ní nguɛ́ɛ́ diíⁿ nī cumplir.

54 Taachi ch'iindiveeⁿ saⁿ'ā s'uuⁿ chuū chi caⁿ'a Esteban nduuvi taaⁿ n'dáí sa na staava yeⁿ'e sa ní ndiitunuúⁿ ngé'é 'diiⁿ'yuⁿ sa contra yeⁿ'e Esteban. 55 Naati Esteban miiⁿ ndiitu Espíritu N'dai yeⁿ'e Ndyuūs che'enaáⁿ yā nanguuvi ní n'diīchi yā Dendyuūs chi neené ngii 'yáⁿ'ā ní n'diīchi yā Jesús miiⁿ chi canée yā lado yeⁿ'ē honor yeⁿ'e Dendyuūs. 56 Tuu'mi ní Esteban caⁿ'a yā: Cuin'dííchí nī, inaáⁿ nanguuvi canda'āī 'íícú Daiyá Dendyuūs canéé lado yeⁿ'e honor yeⁿ'e Dendyuūs. 57 Tuu'mi ní 'iiⁿ'yāⁿ s'eeⁿ ní 'caī yiicú yā ní n'gaadí yā veéⁿ yā ní tanducuéⁿ'e yā ndaá yā nanááⁿ Esteban. 58 Ní tun'dáa yā saⁿ'ā yáāⁿ miiⁿ ní chíítuú yā saⁿ'ā. Ní 'iiⁿ'yāⁿ testigos s'nééⁿ yā cotón ná ca'a 'áámá saⁿ'ā 'dííⁿ chi nguuvi Saulo. 59 Tuu'mi ní nga'a yā tuūu Esteban. 'Iicu Esteban miiⁿ ní 'cai sá Ndyuūs ní ngaⁿ'ā sa: Señor Jesús, nánguáí nī espíritu yeⁿ'é.

60 Chiintii'ya sá ní 'caī yiicu sá: Señor, nguɛ́ɛ́ diiⁿ cuenta nī núúⁿndí 'cūū yeⁿ'ē 'iis'tíī. Ní taachi caⁿ'ā sa chuū, ní ch'iī sa.