1 Në₃ në́₃ rɨn'₅₄ jniog₄, jmo₅ jniá₂ a₂dsiog'₂ 'au'₂ 'nia'₂ 'a₂ lia'₂ lë́₅ jág₁ dse₃ a₂ma₂ca₂'ë́₃ jniá₂ jɨn'₄ 'nia'₂, a₂ma₂ca₂gue'₅₄ 'nia'₂, a₂tión'₂ 'nia'₂ tiá₂. 2 Të₂le₃ quian'₅₄ jág₁ dse₃ la₂ bá₄ a₂lión'₂ 'nia'₂, chi₂jua'₂ chan'₅₄ 'nia'₂ tiá₂ jág₁ a₂ma₂ca₂'ë́₃ jniá₂ 'nia'₂. Chi₂jua'₂ tsá₃ le₂jaun₂ në́₃, tsá₃ ta₁ tí₄ a₂ma₂ca₂rë₃'én'₂ 'nia'₂.

3 Jë₁le₂'uɨg₅₄ juá'₅, ca₂jáng'₃ jniá₂ jág₁ a₂ma₂ca₂ŋɨ₂ jniá₂: a₂ca₂jon₃ I₂rë₂'ɨ́n₁ quián₅ Diú₄ 'uɨg₅₄ dsáu₁ jniog₄, lia'₂ con'₂ lë́₅ juá'₂ ne₄ Si₂; 4 a₂ca₂'ó₂ dsa₂, a₂ca₂jein'₅₄ táng₃ ja₁ŋáu'₄ 'nɨ₅ jmɨg₄, lia'₂ con'₂ lë́₅ juá'₂ ne₄ Si₂ bá₄ ján₃; 5 a₂ca₂jme₃jniai₂₃ ne₄ Pe₄;* griego: Cefas. jaun₂ guë́₄ ca₂jme₃jniai₂₃ ne₄ chi'₂ dsɨ₂guia₃-tɨ́n₂. 6 Cang₂ jaun₂, ca₂jág₂ co₂nio₄ lë́₅ guë́₄ ca₂jau₅₄ mei₅ dsa₂ rɨn'₅₄ jniog₄; mei'₂ tsá₃ ca₂le₃jɨ́n₃ bá₄ dsa₂ i₂ca₂jág₂ 'éi₂ chain₂ bá₄ guë́₄ jmɨg₄ në₃, o₁jŋia'₅₄ la₂ ma₂dsan₃ i₂lɨn₅₄. 7 Cang₂ jaun₂, ca₂jme₃jniai₂₃ ne₄ Jacobo, ŋó₅ jaun₂ ca₂jme₃jniai₂₃ ne₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂chen₄ quiáin₅.

8 Jë₁ca₂tó'₂ guë́₄ në́₃ ca₂jme₃jniai₂₃ ne₃ jniá₂, o₁jŋia'₅₄ jme₁lɨ́n₄ jniá₂ në₂jag₄ bá₄ jan₂ i₂tsá₃ dse₃ ca₂rë₃chán₃. 9 Ia₁ lɨ́n₅ jniá₂ i₂'uɨn₃ guë́₄ juɨ₁lia'₂ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂chen₄ quiáin₅, ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ tsá₃ ca₂tɨ́ng₂ a₂quiong₃ dsa₂ a₂lɨ́ng₅ i₂chen₄ quiáin₅. Ia₁ qui₂ca₂co₃'éng₃ dsa₂ 'én₂ le₂jŋiá₅. 10 La₁ 'uɨg₅₄ ia₁ a₂'ua₁ dsɨ́₅ bá₄ Diú₄, lɨ́n₅ jniá₂ 'e₂ lɨ́ng₅; jaun₂ juɨ₁lia'₂ a₂ca₂dsia₃ Diú₄ dse₃ dsɨ́₅ ja₁cong₂, tsá₃ lë́₅ jua'₅₄ a₂tsá₃ ta₁ tí₄. La₁ 'ŋio₅ lɨn₃ guë́₄ ma₂jmo₃ jniá₂ ta₁ lia'₂ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂chen₄ quiáin₅; ton'₂ on₃jua'₅₄ ca₂jmo₃ jniá₂ 'ŋió₃, a₂ma₂ca₂jme₃quiong'₅₄ a₂'ua₁ dsɨ́₅ Diú₄ bá₄ ma₂guio₃. 11 La₁ tsá₃ a₂lë́₅ jaun₂ jua'₅₄ jniá₂, o₃ 'éi₂ 'e₂ ma₂jmo₃, la₁ caun₂ jág₁ la₂ bá₄ ma₂ja₂náu₅ jnia'₅₄ 'ë́₅. Jág₁ në₅ bá₄ a₂ma₂ca₂nei'₂ ca₂rë₃'én'₂ guë'₂ 'nia'₂.

12 La₁ chi₂jua'₂ ma₂qui₂rë₂'ë́₂ jág₁ a₂ca₂jen'₅₄ bá₄ Cristo a₂jme₁rë₂'lɨin₅₄, ¿'a₂ bá₄ lia'₂ lë́₅ a₂juá'₂ 'nia'₂ i₂lɨn₅₄ a₂tsá₃ jen'₅₄ 'lag₄? 13 Në₃ në́₃, chi₂jua'₂ tsá₃ jen'₅₄ 'lag₄, jaun₂ ca₂lia'₂ jŋia'₅₄ Cristo tsá₃ rë₂jen'₅₄ chi₂jua'₂ le₂jaun₂; 14 jaun₂ chi₂jua'₂ tsá₃ ca₂jen'₅₄ guë'₂ Cristo, le₃jua'₅₄ tsá₃ ma₃'e₂ ta₁ tí₄ jág₁ a₂'ë́₅ jnia'₅₄, jaun₂ tsá₃ ta₁ tí₄ a₂'én'₂ 'nia'₂. 15 Chi₂jua'₂ le₂në₅, jnia'₅₄ në́₃ ma₂ja₂náu₅ jag'₅₄ 'nia'₂ a₂lág₅ dsa₂ të₂jɨ́n₁, tsá₃ tí₅ jág₁ quián₂ jnia'₅₄ a₂'ɨ́n₅ jnia'₅₄ Diú₄. Ia₁ ma₂ja₂náu₅ jnia'₅₄ 'ɨ́n₅ Diú₄, a₂ca₂jme₃jein'₅₄ Cristo i₂tsá₃ rë₂jen'₅₄ chi₂jua'₂ tsá₃ dsau₅ jág₁ në́₃ a₂jen'₅₄ 'lag₄. 16 Chi₂jua'₂ le₂jaun₂ tsá₃ jen'₅₄ 'lag₄, le₂jaun₂ guë'₂ ján₃, on₃ guë'₂ Cristo 'ŋiog₅ ca₂jein'₅₄ në́₃; 17 në₁tsá₃ guë'₂ ca₂jen'₅₄ 'éi₂, tsá₃ 'e₂ ta₁ jmo₃ a₂'én'₂ 'nia'₂ le₃quió'₅ në́₃, jaun₂ lia'₂ ma₂le₁cán'₄ jaun₂ bá₄ 'nia'₂ dsáu'₂ në́₃. 18 Ján₃ guë'₂ le₂jaun₂, juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂ma₂dsan₃ le₃quió'₅ Cristo, i₂rë₂'én₄ bá₄ 'éi₂, chi₂jua'₂ le₂jaun₂. 19 Jaun₂ jniog₄ në́₃, chi₂jua'₂ a₂jŋia'₅₄ 'ɨ́n₂ dsɨ₅ jniog₄ le₃quió'₅ Cristo juɨ₁lia'₂ jmɨg₄ të₁lia'₂ chong₂ la₂, 'e₂ guë́₄ juɨ́g₂ jniog₄ con'₂ guë́₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂.

20 La₁ a₂të₃dsón'₂ bá₄ dsau₅ a₂ca₂jen'₅₄ Cristo a₂jme₁rë₂'lɨin₅₄; lɨ́in₅ co₂'nió'₄ mɨ́g₂ le₂'uɨg₅₄ a₂'ag₅ a₂ro'₂ dsa₂, ia₁ lɨ́in₅ i₂le₂'uɨg₅₄ i₂ca₂jen'₅₄ jɨn₄ dsa₂ i₂ma₂dsan₃. 21 Le₂jaun₂ bá₄, juɨ₁lia'₂ 'uɨg₅₄ quió'₅ jan₂ dsa₂ ca₂'í₃ 'mú₃ mɨ₂güɨ́g₃, ján₃ bá₄ 'uɨg₅₄ quió'₅ jan₂ dsa₂ ca₂rë₃lióg₃ a₂jen'₅₄ 'lag₄. 22 Ia₁ juɨ₁lia'₂ lë́₅ a₂dsan₂ ca₂le₃jɨ́n₃ ia₁ a₂lɨ́in₅ tsɨ₁jon₂ Adán, ján₃ bá₄ le₂në₅ le₃chan₂ ca₂le₃jɨ́n₃ ia₁ a₂lɨ́in₅ i₂quián₅ Cristo, 23 la₁ia₁ le₂jan₂ le₂jan₂ bá₄ 'a₂ lia'₂ lë́₅ niog₅ tɨin₃: Cristo le₂'uɨg₅₄, co₂'nió'₄ jon₂ le₂ne₁ a₂ráu₃; jaun₂ guë́₄ 'éi₂, dsa₂ quián₅ Cristo, jë₁ma₂të́₂ rë₁guain'₂, ja₃te₅₄ 'éi₂ të₂le₃ ja₁coin₂. 24 Jaun₂ guë́₄ në́₃, jiá₃ jmɨg₄ jë₁dsian₅ ca₂le₃jë́₃, jë₁ma₂të́₂ rë₁jáng'₃ ta₁ a₂lɨ́in₅ a₂goin₂, ne₄ Diú₄ Jmei₂, cang₂ jë₁ma₂ca₂'éin₂ ca₂le₃jë́₃ 'éi'₃, ca₂le₃jɨ́n₃ dsɨ₂tan₅₄, ca₂le₃jë́₃ juɨ₅bí₂. 25 Ia₁ tion₅₄ bá₄ ca₂tɨ́n₂ 'éi₂ goin₂, ca₂lia'₂ ca₂të́₂ jmɨg₄ i₁guian'₃ Diú₄ o₄tag₁₂ ca₂le₃jɨ́n₃ i₂'iog₅₄. 26 Ia₁ i₂jë₁ca₂tó'₂ i₂'iog₅₄ i₂dsɨ₃'én₂, 'mú₃ bá₄ jaun₂. 27 Ia₁ Diú₄ bá₄ “ma₂ca₂guiog'₃ o₄tag₄ 'éi₂ ca₂le₃jë́₃ juɨ₅bí₂.”† Salmo 8:6. Në₃ në́₃, juɨ₁lia'₂ jme₁juá'₂ Si₂ a₂ca₂guiog'₃ ca₂le₃jë́₃, jaun₂ ŋág'₂ rë₂jiá₃, tsá₃ quen'₅₄ Diú₄ ŋiog₅ jɨn₄ dsa₂ i₂le₁gan'₅₄ o₄tag₄ Cristo, ia₁ 'ŋiog₅ bá₄ Diú₄ ca₂guiog'₃. 28 Jë₁ma₂ca₂dsióg₃ jmɨg₄ jaun₂ a₂niog₅ ca₂le₃jë́₃ o₄gú₃ Ja₁ŋi'₅₄, jaun₂ guë́₄ në́₃ 'ŋiog₅ Ja₁ŋi'₅₄ jɨ́in'₂ táng₃ o₄gú₃ i₁ca₂guiog'₃ 'éi₂, ia₁jaun₂ lén₂ Diú₄ juɨg₅₄ ca₂le₃jë́₃, ne₄ ca₂le₃jë́₃.

29 Në₃ në́₃, në₁jua'₂ tsá₃ jen'₅₄ 'lag₄, ¿'e₂ guë'₂ jmo₃ juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂jŋó₂ jmɨg₂ o₄quió'₄ 'éi₂? Chi₂jua'₂ dsón'₂ rë'₂ dsau₅ a₂tsá₃ jen'₅₄ 'lag₄, ¿'e₂ guë'₂ lë₃ jŋó₂ dsa₂ jmɨg₂ o₄quió'₄? 30 Juɨ₁lia'₂ jnia'₅₄ në́₃, ¿'e₂ bá₄ ta₁ jmo₃ i₁nio₄ jnia'₅₄ 'ei₅ gau₂ co₂tan₅₄? 31 Le₂o₃ jmɨg₄ bá₄ gue₅ jniá₂ 'mú₃. Dsón'₂ bá₄ jaun₂, rɨn'₅₄ jniog₄, juɨ₁lia'₂ dsón'₂ bá₄ jmo₅ jniá₂ táng'₅ o₄quián'₂ 'nia'₂ i₂'én₂ le₃quió'₅ Cristo Jesús, Te₁gui'₅₄ quián₂ jniog₂. 32 Chi₂jua'₂ ca₂quɨ́n'₂ jniá₂ quian'₅₄ dsa₂ tsau₂ dsɨ́₅ i₂chan₂ juɨg₂ Efeso, con'₂ dsɨ₂jiog₅ dsɨ́₅ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, ¿'e₂ a₂dsɨ́₂ quió₃? Chi₂jua'₂ dsau₅ jaun₂ a₂tsá₃ jen'₅₄ 'lag₄,

33 Jaun₂ juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, tsá₃ lë₁jme₁gan₅ 'nia'₂ 'au'₂. Tsá₃ i₂jmo₂ 'nia'₂ juɨ₁lia'₂ juá'₂ caun₂ jág₁ a₂cha₂: “Juɨ₁lia'₂ dsa₂ i₂jme₂quian'₅₄ dsa₂ i₂con'₂ lë₁lɨ́n₄, dsɨ₃'én₂ tag₄ a₂dse₃ a₂'io₂₃.” 34 Jaun₂ juá'₅ jniá₂, jme₁jnio₂ 'nia'₂ ne'₅₄, jen'₅₄ táng₃ 'nia'₂ juɨ₅ co₂dsau₅, tsá₃ ma₃'nau₂ 'nia'₂ dso₄. Ia₁ i₂chan₂ bá₄ i₂lɨn₅₄ 'nia'₂ i₂tsá₃ cuɨn₅ Diú₄. Juá'₅ jniá₂ le₂në₅ ia₁jaun₂ cán'₁ 'nia'₂ ca₂la₂ o₂guí'₃.

35 Chan₂ bá₄ i₂le₃ŋag₃: “¿'A₂ bá₄ lia'₂ lë́₅ jaun₂ a₂jen'₅₄ 'lag₄? ¿'A₂ lia'₂ lɨ́in₅, 'a₂ lia'₂ lë́₅ nɨ₁ŋɨ₁₂ jë₁ma₂ja₂lein₃?” 36 ¡Caun₂ jág₁ co₄ bá₄ në₅! Ia₁ juɨ₁lia'₂ jme₁jne₅ dsa₂ 'e₂ jon₂ jne₂₃, tsá₃ 'ia₂ jua'₅₄ tsá₃ dsɨ₃'én₂ jon₂ a₂dsɨ₂jnia₄. 37 Ia₁ juɨ₁lia'₂ jme₁jan'₂ 'e₂ jan'₂, on₃jua'₅₄ a₂jan'₂ tag₄ a₂lé₂ cang₂. Le₂jaun₂ lë́₅ juɨ₁lia'₂ cuɨg₂,§ lit. “trigo.” juɨ₁'e₂ guë́₃ jon₂ siá'₂ ján₃. 38 Le₂jaun₂ bá₄ jmo₅ Diú₄: cuë₂₃ cho'₅₄ lia'₂ con'₂ lë́₅ 'ŋio₂ dsɨ́₅; lia'₂ ca₂ne₅₄ mɨ́g₂ 'io₂₃ cho'₅₄ con'₂ a₂ca₂tɨ́in₂. 39 Le₂jaun₂ bá₄ lë́₅ quian'₅₄ juɨ₁lia'₂ nɨ₁ŋɨ́₅: tsá₃ le₃jë́₃ lë́₅ co₂rë₂. Jma₃quén₅ bá₄ lë́₅ nɨ₁ŋɨ₁ dsa₂ mɨ₂güɨ́g₃, quian'₅₄ nɨ₁ŋɨ₁ já'₂ náu₂, juɨ₁lia'₂ quió'₅ i₁tan₅; juɨ₁lia'₂ guë'₂ quió'₅ i₁ju₁ ján₃. 40 Le₂në₅ bá₄ lë́₅ juɨ₁lia'₂ a₂cha₂ guei'₅₄ mɨ₂güɨ́g₃, quian'₅₄ a₂cha₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃. Tsá₃ co₂rë₂ jlá'₁ tág₅ a₂cha₂ guei'₅₄ quian'₅₄ a₂jlá'₁ a₂cha₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃. 41 Le₂në₅ bá₄ siá'₂ tág₅ quió'₅ 'iog₂, quian'₅₄ tsɨ'₂, quian'₅₄ guë'₂ nei₅ táng₃. Ján'₃ bá₄ siá'₂ tág₅ nei₅ jë₄ rɨn'₅₄.* Co₂'nió'₄ le₃jua'₅₄, cosa a₂tsá₃ 'i₄ jme₂dsí₂, a₂ca₂jmo₃ Diú₄. 'Nio'₂ ja₁ton₅ Salmo 8:3, Romanos 1:25.

42 Le₂në₅ bá₄ guë'₂ niog₅ lé₂ quian'₅₄ dsa₂, jë₁ma₂ca₂jein'₅₄. Dsɨ₃'o₃ caun₂ nɨ₁ŋɨ́₅ a₂niog₅ siá'₃; jaun₂ jen'₅₄ táng₃ caun₂ a₂tsá₃ ton₅ jmɨg₄ siá'₃. 43 Dsɨ₃'o₃ caun₂ nɨ₁ŋɨ́₅ co₂'nió'₄ a₂lë́₅ o₂guí'₃; jaun₂ náu₃ caun₂ nɨ₁ŋɨ́₅ jlá'₁. Dsɨ₃'o₃ caun₂ nɨ₁ŋɨ́₅ 'uan₅₄; la₁ jen'₅₄ táng₃ caun₂ a₂bén₂. 44 Dsɨ₃'o₃ caun₂ nɨ₁ŋɨ́₅ a₂lë́₅ a₂ca₂tɨ́n₂ gua'₅₄ 'uë₃ la₂; jaun₂ guë́₄ jen'₅₄ táng₃ caun₂ nɨ₁ŋɨ́₅ a₂gu₂dsí₂.

45 Jaun₂ bá₄ lë₃ chi₁ton₅ ne₄ Si₂: “Ca₂lɨn₃ Adán le₂'uɨg₅₄ jan₂ dsa₂ i₂'i₄ jme₂dsí₂.”† Génesis 2:7. La₁ i₂lɨ́n₅ Adán i₂co₂'nió'₄ jë₁ca₂tó'₂ guë'₂ në́₃, ca₂lɨin₃ jan₂ jme₂dsí₂ i₂to'₂ jme₂dsí₂ jniog₄. 46 La₁ on₃jua'₅₄ jme₂dsí₂ ca₂gua₃ de'₂ le₂'uɨg₅₄. A₂ca₂tɨ́n₂ gua'₅₄ 'uë₃ bá₄ ca₂lë₃ le₂'uɨg₅₄; cang₂ jaun₂ ca₂gua₃ a₂gu₂dsí₂. 47 Dsa₂ i₂le₂ne₁ 'éi₂ jme₁lɨ́n₄ quian'₅₄ ti₁gua'₅₄ quió'₅ 'uë₃ la₂; i₂jë₁ca₂të́₂ on₃ dsa₂ në́₃, i₂ca₂já₃ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃ bá₄ 'éi₂. 48 Ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂chan₂ ne₄ gua'₅₄ 'uë₃, lɨ́in₅ juɨ₁lia'₂ jme₁lɨ́n₄ dsa₂ i₂ca₂lɨn₃ quian'₅₄ ti₁gua'₅₄ 'éi₂; ján₃ bá₄ le₂jaun₂ lɨ́n₅ dsa₂ i₂tɨn₅ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃, juɨ₁lia'₂ lɨ́n₅ i₂ca₂já₃ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃. 49 Juɨ₁lia'₂ quióng₂ jniog₄ quió'₅ dsa₂ i₂ca₂lɨn₃ quian'₅₄ ti₁gua'₅₄ 'éi₂, ján₃ bá₄ le₂në₅ quiong₅₄‡ A₂lɨn₅₄ chog₅₄ si₂ gui'₅₄ juá'₂: “juɨ₁quiong₅₄ jniog₄.” jniog₄ lia'₂ jniá₂ i₂ca₂sión₃ guei'₅₄ i₂juɨ́g₃.

50 Juɨ́g₂ jniá₂ 'nia'₂, rɨn'₅₄ jniog₄, tsá₃ ca₂tɨ́n₂ dsa₂ i₂quian₅ mu₅-ŋɨ́₅ ja₁gon₂ Diú₄; on₃ guë'₂ ca₂tɨ́n₂ juɨ₁lia'₂ a₂siá'₃, caun₂ ja₁tsá₃ ton₅ jmɨg₄ siá'₃. 51 Nei₂ 'nia'₂. La₂ 'ë́₄ jniá₂ caun₂ jág₁ a₂jme₁rë₂'ma₄ le₂jŋiá₅: tsá₃ dsióg₃ ca₂le₃jág₃. La₁ ca₂le₃jág₃ bá₄ jniog₄ le₃tság₃, 52 con'₂ tiá₂, në₂jag₄ bá₄ a₂'méi'₂ dsa₂ co₂ráun₂ jme₁ne₁₂, jë₁ma₂i₁'ein₅₄ ŋí₂ trompeta jë₁ca₂tó'₂. Ia₁ dsɨ₃'ein₅₄ ŋí₁ trompeta, jaun₂ guë́₄ jen'₅₄ ca₂le₃jɨ́n₃ dsa₂ i₂ma₂dsan₃, jaun₂ guë́₄ o₁lɨ́g'₂ jmɨg₄ tsá₃ ma₃dsiáin₃. Jaun₂ jniog₄ ca₂le₃jág₃ në́₃, qui₂le₃tság₃. 53 Ia₁ ca₂tɨ́n₂ quɨ́'₃ a₂siá'₃ quian'₅₄ caun₂ a₂tsá₃ siá'₃; a₂quɨ́'₃ a₂jón₂ quian'₅₄ caun₂ a₂tsá₃ lɨ́g'₂ jmɨg₄ jón₂. 54 Jë₁ma₂qui'₂ nɨ₁ŋɨ́₅ a₂siá'₃ la₂ quian'₅₄ a₂tsá₃ siá'₃, jë₁ma₂qui'₂ nɨ₁ŋɨ́₅ a₂jón₂ la₂ quian'₅₄ a₂tsá₃ lɨ́g'₂ jón₂, jaun₂ guë́₄ le₃ti₃ jág₁ la₂ a₂tio'₅₄ ne₄ Si₂:

58 Jaun₂ lë₃, 'nia'₂ rɨn'₅₄ jniog₄, i₂'nióg₃ guë́₄ lɨn₃, nau₂ bá₄ 'nia'₂ tiá₂, tsá₃ cuɨ́n₅ 'nia'₂ jmɨg₄ jua'₅₄ 'ein₂ guë́₃ jŋióg'₂ 'nia'₂ cau₅; juɨ₁dsi₂tsón'₃ bá₄ 'nia'₂ quian'₅₄ ta₁ quió'₅ Te₁gui'₅₄. Ia₁ ma₂ŋi'₅₄ bá₄ 'nia'₂ tsá₃ lë́₅ jua'₅₄ a₂lë₁jmo'₂ can'₂ 'nia'₂ ta₁ le₃quió'₅ Te₁gui'₅₄.