1 Ku huoŋgu-na, Yesu wuɔ tigiiŋ u *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba‑i a hã-ba himma baa fɔ̃ŋgũɔ ba da ba gbãa ta ba donya *jĩnabaa-ba‑i hiere aa ta ba sire jaamba‑i. 2 Uŋ ciɛ mafamma‑i, wuɔ puɔr-ba wuɔ ba wuɔra waŋ *Diiloŋ-bãaŋgu maama‑i aa sire jaamba‑i. 3 Aa naa waŋ baa-ba wuɔ: «Da na'a na ta, molo baa biɛ bũɔle, molo baa biɛ buɔra, molo baa biɛ niiwuoni, molo baa biɛ gbeiŋa, molo baa bi biɛ joŋgorbaa-ba hãi. 4 Da na kã terieŋgu terieŋgu, aa ba ka hã-na dũŋgu wuɔ na ta na cɔ, na tĩɛ dũŋgu faŋgu-na fuɔ na tamma. 5 Ŋga da na kã da na ka har bamaŋ nuɔ‑i aa ba yagar, na pir na nallu‑i na ta. Ku yaa ba ka suɔ wuɔ ba maacemma saa fa.» 6 U hãalãbiemba ta ta ba wuɔra nilɛiŋa-na hiere ba waŋ *Neldɔdɔlma‑i aa ta ba sire jaamba‑i ba kã.

7 Mamaŋ ciɛŋ hiere, *Erɔdi maŋ waa *Galile yuŋgu-na wuɔ nu-ma. Uŋ nuɔ-ma, u huɔŋ kaa cu. Banamba taa ba piiye wuɔ *Nsãa-Batisi yaa siire kuoŋ-nelle-na a jo. 8 Banaŋ ba'a *Eli yaa caraaya-bɛi. Banaŋ ba'a yiinataaŋ *Diilopɔpuɔrbiloŋo naŋo'i siire kuoŋ-nelle-na jo. 9 Erɔdi wuɔ cira: «Mi ciɛ ba kar Nsãa yuŋgu‑i, hai moloŋo‑i daayo fuɔ?» Aa naa tuɔ taara u da Yesu yufelle.

10 Yesu *pɔpuɔrbiembaŋ kaa bir jo, baa jo ji tũnu-yuɔ baa baŋ kaa ce mamaŋ hiere. Yesu wuɔ ce ba hel nelleŋ-huɔŋga-na kã ba deŋ, dii nelle nande caaŋgu-na ba bĩ-de Betisada. 11 Baŋ fiɛ ta, nuɔmba yagar nu-ma, aa sire nyaa u huoŋ-nu. Baŋ kaa hi, Yesu wuɔ hã-ba muntĩɛnammu aa biɛ *Diiloŋ-nellentesĩnni maama‑i waŋ baa-ba aa bi sire jaamba maŋ waa ba hɔlma-na.

12 Bãaŋguŋ juɔ doŋ ta ku hir huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, u *hãalãbieŋ cĩncieluo ba hãi baamba kã u wulaa ka cira: «Itie, iŋ yeŋ hĩɛŋgu-na dumandɛ‑i aa bãaŋgu ta ku suur, ŋ sa ce nuɔmba bɔrɔ kã nilɛiŋa maŋ kɔtɔnni-na ka taara niiwuoni wuo, baa muncɔmmu wɛi?»

13 Yesu wuɔ cira: «Namɛi saaya na hã-ba niiwuoni‑i ba wuo.»

Baa cira: «*Buruo u ndii dii baa-ye yoŋ baa titiraamba hãi. Da ŋ bi'a miɛmɛi ka sãa ji hã nelpũŋ daaku‑i hiere ŋ waŋ-ma.» 14 A ne da bɛmba maŋ waa, ba yuu nuɔmba neifieŋa hãi nuɔsiba ndii temma.

Yesu wuɔ cira: «Ciɛŋ ba tĩɛna nuɔmba komuɔŋa hã-a-hãi baa cĩncielbaa.» 15 U hãalãbiemba ce nuɔmba tĩɛna. 16 Yesu wuɔ biɛ buruo u ndii daayo‑i baa titiraamba hãi baaŋ daaba‑i a ciir u yuŋgu‑i dɔrɔ‑i-na aa jaal Diiloŋo‑i. Uŋ jaalaa Diiloŋo‑i, wuɔ bũlnu-niɛ hã u hãalãbiemba calnu-niɛ hã nuɔmba‑i. 17 Nuɔmba wuo hiere niɛ yar-ba. Hãalãbiemba gbura ni boini‑i a dii-ni segeyufieŋ cĩncieluo baa a hãi a ta baa-ni.

18 Yiiŋgu naŋgu-na, Yesu kãa u deŋ ka tuɔ cãrã Diiloŋo‑i. U *hãalãbiemba waa baa-yo. Wuɔ yuu-ba wuɔ: «Nuɔmba waŋ wuɔ niɛ mɛi kũŋgu-na?»

19 Baa cira: «Banamba ciɛra wuɔ nuɔnɛi *Nsãa-Batisi‑i, banaŋ ba'a nuɔnɛi *Eli‑i, banaŋ ba'a yiinataaŋ *Diilopɔpuɔrbiloŋo naŋo'i birii jo nuɔŋo‑i.»

20 Yesu wuɔ yuu-ba wuɔ: «Namaa fuɔ, na'a hai moloŋ muɔmɛi?»

Piɛr wuɔ cira: «Diiloŋ uŋ pãa nuŋgu‑i wuɔ u ka saaŋ *Koŋkortieŋo maŋ, u yaa nuɔŋo‑i.»

21 Yesu wuɔ waŋ-ma kuola-mɛi baa-ba wuɔ ba baa yaŋ molo nu-ma. 22 Aa naa cira: «*Moloŋ-Biɛŋo saaya u gbuu mulĩɛŋ. Nelle bĩncuɔmba‑i baa *Diilojigãntaamba yuntaamba‑i a naara *ãnjĩnamma pigãataamba ka cĩina-yuɔ aa bel-o ko-yo. Ŋga da ba ko-yo, u ka ce yinni hãi yoŋ hĩɛma-na, siɛliŋ-yiiŋgu-na u ka sire hel jo.»

23 Aa naa waŋ baa-ba wuɔ: «Nuɔni maŋ da ŋ ta ŋ taara ŋ nyaanu-miɛ, ŋ saaya ŋ cĩina ŋ fɛrɛ aa ŋ jo i ta. Aa ŋ saaya ŋ ta ŋ siɛ mulĩɛma‑i baa kuliiŋgu‑i yinni maŋ joŋ. 24 Umaŋ duɔ tuɔ kaal baa u yuŋgu yoŋ, kutieŋo ka kɔsuɔŋ u fɛrɛ; ŋga umaŋ duɔ tuɔ kɔsuɔŋ u fɛrɛ mɛi maama-na, kutieŋo ka da cicɛ̃lma maŋ siɛ ji tĩ dede. 25 Da ŋ da ŋ yufieŋ-niini‑i hiere hĩɛma-na aa ka caa, yuŋ haku‑i dii-kuɔ? 26 Umaŋ duɔ tuɔ ce senserre u sa taara ba suɔ wuɔ u cuu mi huoŋ-nu, aa bi tuɔ ce senserre baa mi nelma wamma‑i, Moloŋ-Biɛŋ duɔ ka bir jo baa u fɔ̃ŋgũɔ‑i, baa u To wuoŋo‑i a naara u To u dɔrpɔpuɔrbiemba wuoŋo‑i, u ka bi ce senserre baa kutieŋo maama‑i. 27 Yaaŋ mi waŋ ninsoŋo‑i baa-na: Banamba dii na hɔlma-na bande‑i-na, ba ka da *Diiloŋ-bãaŋgu‑i baa ba yufelle aa suɔ ku.»

28 Yesuŋ waaŋ mafamma‑i, yinni niisiɛi temma cor, wuɔ ce fuɔ baa Piɛr, baa Nsãa a naara Sake ba kã tãnuŋgu naŋgu-na da ba ka cãrã Diiloŋo‑i. 29 Uŋ kaa tuɔ cãrã Diiloŋo‑i u yaaŋga fũnuŋ bir ka deŋ birma aa u joŋgorbaa-ba bir baapiɛlmba ta ba gbu ba caa da muimui. 30 Wuɔ u ne da nuɔmba hãi juɔ ji ta ba piiye baa-yo: *Moisi baa *Eli. 31 Dɔrcecerma namma'i naa dii-ba huɔŋga ba ta ba piiye baa Yesu‑i uŋ ka ku kuliiŋgu maŋ *Yerusalɛmu‑i-na a perieŋ u maacemma‑i bãl-ma. 32 Ŋ siɛ suɔ wuɔ Piɛrbaa-ba naa kor duɔfũŋ bir ba nammu‑i ba honniŋ, ŋga ba yagar sire da cecer daama diyaa Yesu‑i huɔŋga baa muɔŋ daaba‑i ba hãi‑i-na u caaŋ-nu. 33 Nuɔŋ daabaŋ juɔ ta ba ta, Piɛr wuɔ waŋ baa Yesu‑i wuɔ: «Hãalãtie, i jomma faa bande‑i-na dɛ! Ŋ sa yaŋ i ce gbuganni siɛi wɛi? Ku diei naŋ kũŋgu, ku diei Moisi kũŋgu, aa ku diei kũŋgu naŋgu‑i Eli kũŋgu.» U taa u piiye dumaa u yuŋ-nu, u sa suɔ uŋ waŋ mamaŋ. 34 Uŋ taa u waŋ mafamma‑i huɔŋgu maŋ nuɔ‑i, duherru nandu jo ji cĩnnu-bɛi. Korma ta ma da-ba. 35 Ba'a ba ne, da molo piiye duherru-na wuɔ: «Mi Biɛŋo yaa daayo‑i, mi hielaa u yaa‑i. Taa na nu u nuŋgu‑i* Isayi (Ésaïe) 42.1; Like 3.22.» 36 Moloŋ daa uŋ juɔ piiye tĩ, *hãalãbiemba da Yesu yaa u diei yoŋ; ba saa da moloŋo baa-yo. Kuŋ ciɛ dumaaŋo-na, ba fĩinaŋ nel daama-na, ba saa waŋ-ma baa moloŋo huɔŋgu faŋgu-na.

37 Ku cuo kaala‑i-na, Yesu wuɔ hiire tãnuŋgu-na baa u *hãalãbiemba‑i. Nelpũŋgu naŋgu jo u wulaa. 38 Naacolŋo naŋo waa ba hɔlma-na. Wuɔ piiye da gbagaga wuɔ: «Hãalãtie, jande, ne mi biɛŋo‑i, u yaa u diei yoŋ mi wulaa. 39 *Jĩna dii u yuŋgu-na. Duɔ sire-yuɔ dumandɛ‑i, u tugol kaasĩŋ. Duɔ kaasĩŋ, jĩna mal-o u tuɔ tãrã aa sãmpugaaru ta du hel u nuŋgu-na. Duɔ sire-yuɔ, u mulĩɛŋ-yo da suu aa suɔ ji ciire-yuɔ. 40 Mi cãarã ŋ hãalãbiemba‑i miɛ ba donya-yuɔ, ba saa gbãa.»

41 Yesu wuɔ cira: «Fiɛfiɛ ku nuɔŋ namaaŋo‑i na sa hũu nɛliɛŋ maama; na saa fa. Na daa niɛ sĩ mi ka tĩɛna baa-na gbula a tiera na nonni‑i wɛi?» Aa naa gbɛ̃ naacolŋo‑i wuɔ: «Jo baa ŋ biɛŋo‑i bande.» 42 Naacombiloŋ uŋ kaa tuɔ piɛ Yesu‑i, jĩna wuɔ sire-yuɔ. Wuɔ cii pãŋ tuɔ tãrã. Yesu wuɔ nuola jĩna‑i wuɔ u cor hel naacombiloŋo-na. U bi siremma yaa dumaaŋo-na u jarma-na. Wuɔ hã u to‑i baa-yo. 43 Nuɔmba maŋ waa hiere kuɔ ce-ba gbɛrɛ. Wulawula wuɔ Diiloŋo hii, wulawula wuɔ Diiloŋo hii.

Yesu ãncemmaŋ taa ma ce nuɔmba‑i hiere gbɛrɛ dumaaŋo-na, wuɔ waŋ baa u *hãalãbiemba‑i wuɔ: 44 «Karaaŋ na tũnni‑i na nu nel daama‑i fafamma: Ba ka bel *Moloŋ-Biɛŋo‑i hã nelbiliemba‑i baa-yo ba ko-yo.» 45 U hãalãbiemba saa suɔ u nelma yaaŋga‑i; ma yuŋgu naa fuo-bɛi, ba saa gbãa da ba suɔ-ma. Ba siɛ bi siɛ da ba yuu-yo.

46 Ku huoŋgu-na, Yesu *hãalãbiemba ji ta ba fanu ba-naa da ba suɔ umaŋ nelbuɔ‑i ba hɔlma-na. 47 Yesu wuɔ suɔ baa-ba, wuɔ biɛ bisãmbiloŋo naŋo jĩna u caaŋgu-na aa naa waŋ baa-ba wuɔ: 48 «Umaŋ duɔ ne muɔŋo‑i aa bel bisãmbiloŋ daayo‑i fafamma, kuu dii ŋaa kutieŋo bilaa mɛi fɛrɛ yaa‑i; aa umaŋ duɔ bel muɔŋo‑i fafamma, kuu dii ŋaa u bilaa umaŋ puɔraa-mi. Na saa da, umaŋ duɔ ce u fɛrɛ cɛkũɔ na hɔlma-na hiere, u yaa‑i nelbuɔ‑i.»

49 Nsãa wuɔ waŋ baa-yo wuɔ: «Hãalãtie, i daa naacolŋo naŋo taa u bĩ ŋ yerre‑i aa tuɔ donya *jĩnabaa-ba‑i. Miɛ ne da u sa nyaanu-niɛ baa miɛŋo‑i, i ce u yaŋ.»

50 Yesu wuɔ cira: «Baa na cie-yo, umaŋ duɔ saa bigãaŋ-na, kutieŋo dii baa-na.»

51 Diiloŋ uŋ ŋa naa saaya u hũu Yesu‑i yinni maŋ nuɔ‑i, niŋ juɔ ta ni piɛ, wuɔ sire wuɔ fuɔ fuɔ kã *Yerusalɛmu‑i-na. 52 Aa naa puɔr nuɔmba ta u yaaŋ-na. Kutaambaŋ kaa hi *Samari nelle nande‑i, baa yiɛra wuɔ ba tigiiŋ cie-yo. 53 Ŋga baŋ waa da ba cor kã Yerusalɛmu‑i-na, nelle fande taamba saa hũu-ma u duɔ har ba nelle-na. 54 Baŋ juɔ hi da-ma dumaaŋo-na, Sake‑i baa Nsãa‑i baa cira: «Itie, ŋ sa yaŋ i ce Diiloŋo naar ko-ba wɛi?» 55 Yesu wuɔ bir nuola-bɛi.† Banamba naaraaya wuɔ: «Na saa suɔ wuɔ na balaaŋ cor wɛi? *Moloŋ-Biɛŋo saa jo duɔ ji ko nuɔmba, ŋga u juɔ duɔ ji kor-ba.» Saa-ku baa Like 19.10. 56 Aa ba cor ta ba kã nelle nande.

57 Baŋ kãŋ hũmelle-na, naacolŋo naŋo gbɛ̃ Yesu‑i wuɔ: «Itie, mi ka ta mi nyaanu-niɛ niŋ kãŋ terni maŋ nuɔ‑i hiere.»

58 Yesu gbɛ̃-yo wuɔ: «Muncɔmmu dii baa bũɔrãamba‑i, aa kamma dii baa huriimba‑i; ŋga terieŋgu si dii baa *Moloŋ-Biɛŋo‑i u duɔ tuɔ cĩnnu u yuŋgu‑i.» 59 Aa naa miɛl waŋ baa unaŋo‑i wuɔ: «Jo i ta».

Naacolŋo gbɛ̃-yo wuɔ: «Yaŋ mi to duɔ ku mi fuure-yuɔ tĩ, mi ka suɔ jo i ji tiɛ wuɔra.»

60 Yesu wuɔ gbɛ̃-yo wuɔ: «Yaŋ kuomba fuure ba nakuomba‑i, aa nuɔŋo‑i ŋ kã ŋ ka ta ŋ wuɔra ŋ waŋ *Diiloŋ-bãaŋgu maama‑i baa nuɔmba‑i.»

61 Unaŋ wuɔ tuɔ piiye baa Yesu‑i wuɔ: «Itie, mɛi ka ta mi nyaanu-niɛ, ŋga yaŋ mi ka cãrã hũmelle‑i cĩiŋgu-na igɛ̃na.»

62 Yesu wuɔ cira: «Ŋ saa da, umaŋ duɔ tuɔ kũ baa niimba‑i aa tuɔ miɛl u ne u huoŋgu-na, kutieŋo siɛ gbãa guona Diiloŋ-suoŋgu-na.»