5
Kahāpan Sab'nnal-b'nnal
(Lukas 6:20-23)
1 Manjari pag'nda' pa'in si Isa ma manusiya' sikatimukan inān, patukad iya ni bīd bo' aningkō' mahē'. Pina'an ni iya saga mulidna, 2 ati anagna' iya amandu' ma sigām, yuk-i,
3 “Aheya kahāpan ma sasuku kata'uwanna
halam aniya' pasangdolanna saddī min Tuhan,
sabab tantu aniya' okomanna ma pagparintahan Tuhan.
4 Aheya kahāpan sasuku magkarukka'an,
sabab pinahantap pangatayanna e' Tuhan.
5 Aheya kahāpan sasuku areyo' pangatayanna,
sabab makataima' iya pusaka' min Tuhan.
6 Aheya kahāpan sasuku magmatayan itikad abontol,
sabab karūlan iya e' Tuhan.
7 Aheya kahāpan sasuku ma'ase' ma kasehe'anna,
sabab ya du iya kina'ase'an e' Tuhan.
8 Aheya kahāpan sasuku apote' atayna tudju ni Tuhan,
sabab makapag'nda' du iya maka Tuhan.
9 Aheya isab kahāpan sasuku amapagsulut ma saga pagkahina,
sabab kaōnan iya anak Tuhan.
10 Aheya isab kahāpan sasuku nila'at ma sabab pameya'na ma kabaya'an Tuhan,
sabab aniya' okomanna ma pagparintahan Tuhan.
11 “Aheya isab kahāpanbi bang kam ganta' niudju' maka pininjala', maka bang kam nilimut ngga'i ka b'nnal ma sabab pameya'bi ma aku. 12 Subay kam akōd to'ongan bang buwattē', sabab tantu du aheya tungbasbi ma deyom sulga'. Buwattē' isab bay paminjala' ma saga nabi ya bay ma dunya itu ma masa awal e'.”
Asin maka Sawa
(Markus 9:50; Lukas 14:34-35)
13 Amandu' lagi' si Isa, yuk-i, “Ka'am bebeya'anku dalil asin ma bangsa manusiya'. Sagō' bang asin itu magtinu' na, halam aniya' pamabalik nanamna. Halam aniya' kagunahanna, hal tinimanan bo' pinaggi'ikan e' a'a.
14 “Ka'am ilu dalil sawa pamasawa bangsa manusiya'. Bang aniya' kaluma'an pat'nna' ma diyata' būd, ta'nda'an di-na du. 15 Halam aniya' anū'an palita'an bo' turunganna maka undam, sagō' pinat'nna' ma diyata' pat'nna'anna bo' amuwan sawa ma sasuku ma deyom luma'. 16 Buwattē' du isab kam, subay kam amuwan sawa ma pagkahibi manusiya'. Hatina subay ta'nda' kahinanganbi ahāp e' a'a kasehe', bo' sigām tabowa ananglitan Mma'bi ma sulga'.”
Sara' si Musa maka Kamaksuranna
17 “Da'a kam maghimangkan saga aku pi'itu amapasan sara' ya bay pang'bba e' si Musa, maka pandu' bay min kanabi-nabihan. Ya gawiku pi'itu subay pahatiku pasal sara' he' bang ai kamaksuranna to'ongan. 18 Haka'anta kam to'ongan: sat'ggol masi langit maka dunya itu, halam du aniya' kinulangan min sara' itu minsan la'a hal dambatang sulatna maka balisna. Subay asampulna' kamemon bo' yampa pahalam kapūsanna. 19 Angkan sai-sai angalanggal sara' itu minsan la'a hal ma kariki'an, maka bang bidjakanna sehe'na ameya' ma iya angalanggal, a'a inān areyo' to'ongan ma deyom pagparintahan Tuhan. Sagō' sai-sai ya ameya' ma sara' sampay amandu'an sehe'na subay ameya', alanga du iya ma deyom pagparintahan Tuhan. 20 Sagō' haka'anta kam, mbal kam makasōd ni deyom pagparintahan Tuhan bang mbal palabi ka'adilanbi min ka'adilan saga Parisi maka saga guru sara' agama.”
Pasal Pamapatay Pagkahi Manusiya'
21 “Bay na takalebi panoho'an ma saga a'a ma masa awal e', ya yuk-i, ‘Wajib kam da'a amapatay pagkahibi manusiya'. Sai-sai amapatay pagkahina pinat'nna'an hukuman.’ 22 Sagō' buwattitu na pamandu'ku ma ka'am: sai-sai angastol ma pagkahina subay nihukum. Maka sai-sai angōn ‘dupang’ ma sehe'na subay binowa ni Tumpukan Maghuhukum.* 5:22 Tumpukan Maghuhukum: tumpukan saga a'a pitumpū' ka dda hekana ya amal'ngngan sara' Yahudi. Ya kaheka'anna saga Parisi, bo' Sadduki maka guru' sara' agama. Sai-sai isab amah'llingan pagkahina, yukna, ‘Ē! Babbal ka! Halam aniya' pūsnu!’ Piligdu a'a inān pinalabay min api nalka'. 23 Angkanna, bang ka ganta' ma deyom langgal song anukbal ai-ai ni Tuhan, bo' taentomnu aniya' pagkahinu ap'ddi' atayna ma ka'a, 24 mailuhun lagi' panukbalnu ati pasa'ut ka ni pagkahinu inān maghāp maka iya dahū bo' yampa ka pabīng angungsuran panukbalnu ni Tuhan.
25 “Abila ka tinuntutan e' a'a bo' tin'kkahan ni sara', bowahun iya magsulut ma halam gi' makatampal ni sara'. Sabab bang kam mbal magsulut dahū, tin'kkahan ka ni huwis, ati ni'nde'an ka e' huwis ni saga pulis bo' ni'isi ni deyom kalabusu. 26 Jari ka'ddasan ka maina'an. Subay puwasannu bay kataksilannu kamemon bo' yampa ka makaluwas minnē'.”
Pasal Pangaliyu-lakad
27 “Bay na takalebi panoho'an ītu, ya yuk-i, ‘Wajib kam da'a angaliyu-lakad ni ngga'i ka paghola'bi.’ 28 Sagō' buwattitu na pamandu'ku ma ka'am: sai-sai ang'nda' ni d'nda maka e'na anganapsuhan iya, a'a inān katōngan dusa sabab makalandu' na iya angandusa ni d'nda he' ma deyom pikilanna. 29 Bang matanu kowan ganta' amowa ka'a magdusa, subay paggatun. Gom lagi' lugitnu matanu ilu bo' tinimanan. Ahāp lagi' abuta matanu dambila', bang pa'in da'a nilarukan katibu'ukannu ni deyom nalka' ma ajukup matanu karuwambila'. 30 Damikiyanna isab bang tangannu kowan ganta' amowa ka'a magdusa, paggatun. Gom lagi' pinukulan dambila' tangannu bo' tinimanan. Ahāp lagi' apukul dambila' tangannu, bang pa'in da'a nilarukan katibu'ukannu ni deyom nalka' ma ajukup tangannu karuwambila'.”
Pasal Pagtiman A'a Maglakibini
(Matiyu 19:9; Markus 10:11-12; Lukas 16:18)
31 “Aniya' isab bay panoho'an sara', ya yuk-i, ‘Sai-sai animanan h'ndana subay iya amuwan pagpasahan.’ 32 Sagō' buwattitu na pamandu'ku ma ka'am: sai-sai animanan h'ndana ma halam aniya' sababanna, ma halam du bay angaliyu-lakad min iya, taga-dusa l'lla inān ma h'ndana he'. Sabab bang d'nda he' aminda h'lla, taga-dusa iya angaliyu-lakad min h'llana tagna'. Maka dusahan isab l'lla angah'nda d'nda inān.”
Pasal Pagsapa
33 “Bay na takalebi isab panoho'an ma saga a'a masa awal e', ya yuk-i, ‘Wajib kam da'a magputing bang bay makasapa. Wajib isab sinuhul bang aniya' najalbi ni Tuhan.’ 34 Sagō' buwattitu na pamandu'ku ma ka'am: da'a kam magsapa. Da'a sibahatunbi sulga' pagsapahanbi sabab paningkō'an Tuhan ko' inān. 35 Da'a sibahatunbi dunya sabab pat'kkaran tape'na. Sampay da'ira Awrusalam, da'a sibahatunbi isab sabab suku' Tuhan, ya Sultan Mahatinggi. 36 Minsan kōkbi, subay mbal sibahatbi pagsapahanbi sabab ngga'i ka ka'am ya bay amapanjari. Minsan dalamba bu'unbi mbal kapindahanbi walna'na ni ettom atawa ni pote'. 37 Bang kam angaho', subay aho' sadja, bang kam magin'mbal, subay mbal sadja. Ai-ai pamasugpatbi saddī minnē', min saitan patila'atun ko' itu.”
Pasal Pamalos
(Lukas 6:29-30)
38 “Bay na takalebi panara', ya yuk-i, ‘Bang aniya' amaka'at dambila' mata sehe'na subay binalosan pinaka'at dambila' matana. Damikiyanna bang aniya' angalutu empon sehe'na subay binalosan nilutu emponna.’ 39 Sagō' ya na itu pamandu'ku ma ka'am: da'a kam amalos bang aniya' makarusa ma ka'am. Abila aniya' a'a anampak baihu'nu dambila', patampalun isab dambila' panampakanna. 40 Abila aniya' ganta' anuntutan ka'a bo' niamu' multa kamisitanu, pamuwanun ma iya sampay badju'nu. 41 Abila aniya' a'a magmandahan ka'a pasehe' ma iya dabatu lawakna, sehe'in gi' iya duwa batu. 42 Sai-sai angamu' ni ka'a, buwanin. Maka sai-sai bilahi angindam, paindamin.”
Pasal Lasa ma saga Banta
(Lukas 6:27-28, 32-36)
43 “Bay na takalebi isab pamandu' dakayu' itu, ya yuk-i, ‘Kalasahinbi bagaybi, sagō' kab'nsihinbi bantabi.’ 44 Sagō' ya na itu pamandu'ku ma ka'am: kalasahinbi bantabi. Amu'-amu'inbi kahāpan min Tuhan sasuku angala'at ka'am 45 bo' supaya kam an'ppu addat Tuhan, ya Mma'bi ma sulga'. Sabab Tuhan ya amasilak llaw ma a'a kamemon ahāp ka atawa ala'at. Amap'ttak iya ulan ma saga a'a maghinang kabontolan sampay isab ma a'a maghinang kala'atan. 46 Bang hal a'a alasahan ka'am ya kalasahanbi, da'a kam aholat tinungbasan pahala' e' Tuhan. Minsan saga a'a magā' sukay parinta, alasa du ma sasuku alasahan sigām. 47 Bang hal bagaybi ya saginabi pahāp, sali' du kam maka saga a'a mbal magta'at ma Tuhan, sabab ya du sigām magsagina dakabagayan. Mbal pabidda' kahāp addatbi min sigām. 48 Ka'am ilu subay ajukup ma kaul maka pi'il tudju ni a'a kamemon, buwat Mma'bi ma sulga'.”
*5:22 5:22 Tumpukan Maghuhukum: tumpukan saga a'a pitumpū' ka dda hekana ya amal'ngngan sara' Yahudi. Ya kaheka'anna saga Parisi, bo' Sadduki maka guru' sara' agama.