Yang Isinulat Ni Pablo Tung Mga Tag̱a ROMA
Patkaw Ang Pasanag Tung Kumpurming Magbasa
Yang Romang atia dakulung siudad ig yay pinakakapital yang nasyun yang mga Romanen. Atiing panimpu yang mga apustul, durung mga nasyun ang pinandeeg yang mga Romanen ang pulus lug̱ud tung paggaraemen nira.
Maskin indi pa nag̱angay duun ti Pablo (1:10-11 may 15:23), dakele rang mga tumatalig duun. Siguru yang natengeran na, may dumang mga tumatalig ang yay primirung nagpaliked tung Matinlung Balita natetenged tung ni Jesu-Cristo. Kipurki atiing paglampud yang Espiritu Santo tung mga tumatalig duun tung Jerusalem, may mga tag̱a Roma ang namamati tung ipinagpakaw̱ut ni Pedro tung uras ang atii (Mga Binuat-buatan 2:10, 17-39). Puiding may duma tung nira ang namananged tung ipinagpakaw̱ut ni Pedro ig namagtalig ka yang mga sadili nira tung ni Ginuung Jesu-Cristo. Purisu puiding nabilang tanira tung tulung liw̱u nga tauan ang namananged. Pag̱ulik nira duun tung Roma, namagbaw̱alitaen da ka tung duma natetenged tung pagtalig nira tung ni Jesu-Cristo. Purisu nagsarakmu ra yang balitang atia tung intirung siudad yang Roma. Kumus yang kadaklan ang mga taung pamagtinir duun belag̱an mga Judio, puiding aningen ta ang yang kadaklan ang mga tumatalig duun, belag̱an kang mga Judio. Piru may dumang mga tumatalig ang mga Judio.
Kung basaen ta ra kanay yang isinulat ni Pablo tung 16:23, asan da ngaskeay ta ang atiing pagpasulat ni Pablo yang sulat ang naa, pagtinir tung balay ni Gayo. Kung ti Gayong atia ya ka man ti Gayong sinambit na tung 1 Corinto 1:14, asan da ngaintindiay ta ang atiing pagpasulat ni Pablo yang sulat ang naang ipaekel na tung mga tag̱a Roma, duun tanya tung Corinto ang yay sasang siudad tung sinakepan yang banwang Grecia.
Yang takun ang ipinagpasulat na puiding mga 55 ubin 56 ang may durua rang puluk ilem may limang takun ang nagkarataklib pagkatapus ti Jesu-Cristo minulik da tung ni Ama na duun tung langit.
Durung kalelyag ni Pablong magpakigbag̱as tung mga tumatalig duun tung Roma (1:10-11 may 15:23-26) ug̱ud mag̱irilalaan da tanira ta ustu ig magparaketel-ketelan da ka ta kinaisipan may kinaisipan. Ug̱aring ilem, kumus indi mangay agkali duun tung nira gated may ubligasyun nang mangay ra kanay duun tung Jerusalem, nagpaekel da tung nira yang sulat ang naa.
Tung sulat ang naa may pinakamasadlaw ang nag̱itulduk natetenged tung tamang papanaw ang asan da mamagkatinir yang mga tau yang kalibrian nira. Yang sasang nag̱itulduk ni Pablo taa ang yang tanan ang mga tau, luw̱us makinasalananen ang anday nalsik, may sam bilug (3:10-12 may 23) ig anday dumang pakaw̱utun yang pagpakasalak nira, kadiaduan dang anday katapus-tapusan na ang yang pagkablag nira tung anya dumayun dang asta tung sampa (6:23). Piru natetenged ilem tung pagpakugmatay ni Jesus ang asan da nga pasapulay na yang sintinsiang dumangat da rin tung nira, simanyan puidi rang mausgaran tanira yang Dios ang salu rang pisan tung pagterelengen na (3:21; 5:1). Ug̱aring yang papanaw na, belag̱an ekel tung pagturumanen nira yang mga katuw̱ulan na, kung indi, sulaminti ilem ekel tung pagpakugmatay ni Jesus ang ya ray kaministiran ang talig̱an nira tung anyang magtapnay tung nira (3:21-22 may 28; 9:30-32).
Kung intindien ta yang kamtangan yang isinulat ni Pablo tung kapitulu 6, 7, may 8:1-17, asan da ngaintindiay ta ang yang palaksu yang kalibrian yang sasang tau, belag̱an ilem ang tanya pinatawad da yang Dios tung mga kasalanan ta, kung indi, ipalibri na ra ka tung pagpaguyud na tung dating kalelyag̱an nang magpakasalak ekel tung puirsa yang Espiritu Santo ug̱ud mapagbuat da ta matitinlu ang nag̱auyunan yang Dios.
Kung natetenged tung palaksu yang kalibrian yang sasang tau tung uri, matinlung intindien na yang kamtangan yang isinulat ni Pablo tung 8:17-39. Kipurki asan da nga panaway na yang mabtangan na tung uri ang may baklung tinanguni nang anda ray kamatayen na ig magpakigsapen da tung Dios tung baklung kaliw̱utan ang asta tung sampa.
Tung kapitulu 9, 10, may 11, pagpasanag ti Pablo natetenged tung planu yang Dios para tung tanan ang mga nasyun ta mga tau, mag̱ing mga Judio man, mag̱ing belag man. Yang ipinasanag na natetenged tung pagpakuindi yang mga masigkanasyun nang mga Judio, ya ray natengeran na ang yang Matinlung Balita ilinakted da tung belag̱an mga Israel ug̱ud basi pa ra ilem mamananged da tanirang mamagtalig yang mga sadili nira tung ni Ginuung Jesus. Asan da nga paiw̱eg̱ay yang Dios yang mga Israel tung belag̱an mga Israel ang asta pati tanira, mangalelyag da kang mampatapnay tung ni Jesu-Cristo.
Kung natetenged tung kamtangan yang sulat ang naa, yang pinakaisi na enged ya ra yang gustu ni Pablong ipasanag na tung nira kung ya pa ag̱ari ang yang mga tau mausgaran da yang Dios ang salu rang pisan tung pagterelengen na (1:17). Duun da ipatielay na yang tanan ang gustu nang ianing tung sulat ang naa.
Tung kapitulu 12, 13, 14, 15 pagpasanag ti Pablo kung unu pay matinlung sistima ang kaministiran ang usuyun yang tanan ang mga tumatalig.
Yang Kamtangan Yang Sulat Ang Naa
1:1-17 Yang Intrada Yang Sulat Pati Pinakaisi Na
1:18-3:20 Kung Ayw̱a Dakulung Kaministiran Ang Malibri Yang Tanan Ang Mga Tau
3:21-4:25 Kung Ya Pa Ag̱ari Yang Pag̱usgad Yang Dios Tung Mga Taung Salu Rang Pisan Tung Pagterelengen Na
Kapitulu 5 Natetenged Tung Luluaan Yang Pag̱usgad Yang Dios Tung Kumpurming Magtalig Tung Ni Jesu-Cristong Magpatapnay Ig Natetenged Tung Pinakaw̱ut Yang Paglampas Ni Adan Ang Ya Ray Nag̱ikumpalar Na Tung Pinakaw̱ut Yang Pagtuman Ni Jesu-Cristo
Kapitulu 6-8 Kung Ya Pa Ag̱ari Ang Indi Ra Dapat Ang Magpaguyud Yang Sasang Tumatalig Tung Kalelyag̱an Nang Magpakasalak
Kapitulu 9-11 Natetenged Tung Planu Yang Dios Sigun Tung Mga Judiong Pamagpakuindi Tung Ni Jesu-Cristo
Kapitulu 12-13 Yang Sasang Linyang Nag̱ipausuy Ni Pablo Tung Nira Ang Para Magbaklu Yang Tanan Ang Mga Pasais Nira Tung Pangaldaw-kaldaw
14:1-15:13 Kung Ya Pa Ag̱aring Magsarasaan Ang Mag̱uruyunan Yang Mga Tumatalig Ang Aparti Ta Pinanliitan
15:14-16:27 Yang Pagtapusan Yang Sulat
1
Yang Intrada Yang Intirung Sulat (1:1-7)
Yang nagpasulat tung sulat ang atia yuung ti Pablong sasang turuw̱ulun ni Jesu-Cristo ig sasaw kang taralig̱an na, bilang apustul na. Nagkamaninganaw ra ta maning tia natetenged ilem ang pinilikaw yang Dios ang pagkatapus tinuldukaw ka anyang magparakaw̱utun yang Matinlung Balita ang ultimu ilem tanya yang pinangapunglan na. Yang nag̱adapatan na ya ra kang lag̱i ay pinangakuan na atiing tukaw pa. Duun ipapanaway na tung mga manigpalatay yang bitala na ang ya ray namagsulat natetenged tung ipinagpaula na tung nira ang simanyan ya ra kay nag̱abasa ta tung kasulatan ang ya ka man ay sagradung bitala na. Anday dumang nag̱adapatan yang balitang naa, kung indi, ya ra yang pag̱aningen yang Dios ang “Ana Na”. Kung natetenged tung pagkatau na, tanya sasang kanubli ni Adi David. Kung natetenged tung pagkadios na, ipinagpailala ra yang Dios ang tanya ka man yang pag̱aningen nang “Ana na” ekel tung sasang pruibang maktel ang tanya binui na si kang uman. Anday dumang nag̱ianingu, kung indi, ti Jesu-Cristo ang ya ra kay Ginuu tang may kalalangan tung yaten. Ekel tung pagpaita na yang kaildaw na tung yeen atiing primiru, pinakdulanaw ra yang Dios yang pagkaapustulung naa ang nunut da ka ta pagpaktel na tung yeen ug̱ud kayananu. Yang katuyuan nang nagpakdul ay ug̱ud tung maskin unu pang nasyunay ang belag̱an mga Judio, durung mga taung magtalig da yang mga sadili nira tung ni Jesu-Cristong mampatapnay ang asan da ka ngaeyangay ta ipagtuman nira yang kumpurming nag̱ipanuw̱ul na tung nira ang para ikadengeg na tanira. Pati yamu mismu gapilamu ra ka tung nirang binteng yang Dios ang para ti Jesu-Cristo ya ray may anya tung numyung tanan. Purisu, napagpasulataw ra tung numyung tanan asan tung Roma ang nag̱amaal da ka yang Dios ta duru. Bintengamu ra ka nganing anyang mag̱ing mga tauan nang sadili.
Yang nag̱ipag̱ampuu para tung numyung tanan asan ang mas pang maispirinsiaan mi yang kaneeman yang Ama tang Dios ang pagpadag̱en-dag̱en tung numyu durua ni Ginuu tang Jesu-Cristo ig mas pang ikasadya mi yang kaampiran mi tung nirang naang baklu.
Natetenged Tung Pagmaal Na Tung Nira (1:8-15)
Tukaw tung tanan, durug dakul yang pagpasalamatu tung Dios ang pagpaturuw̱ulunanu natetenged tung numyung tanan asan, ang asan da ag̱ipapanawayu tung ni Jesu-Cristong pangerengan tung yaten duun tung katalungaan yang Dios. Yang nag̱apasalamatanu enged tung anya ang yang pagtaralig̱en ming durug baked tung ni Jesu-Cristo yay nag̱apagkeresen-kesenan yang mga tau tung intirung sinakepan yang kagaeman yang mga tag̱a Roma. 9-10 Ayw̱a indi maaningu tia ay maski nganing yang Dios puiding pakdengenu ang talagang matuud ang pirmiamu ilem ang sambitenu ang kada mag̱ampuaw tung anya. Tanya ka man yang pagpaturuw̱ulunanu ang bilug yang isipu tung pagparakaw̱utunu yang Matinlung Balita tung mga tau natetenged ka man tung pag̱aningen nang Ana Na. Yang sasang nag̱aingaluku enged tung anya, ang basi pa ra ilem ang simanyan pakdulanaw ra anya ta lugarung mag̱angay ra asan tung numyu kung yay uyun tung kalelyag̱an na. 11 Kipurki paglalangkag̱enaw ra ta duru ang tung makali mag̱irita-ita ra ug̱ud mataw̱anganamu ra ka yeen ta kumpurming unu pay ipaeyang yang Espiritu Santo tung isipu ug̱ud ya ray mas pang pagbakeran yang pagtaralig̱en mi. 12 Yang gustuung ianing tia magkasiraanita rang magparaketel-ketelan ta kinaisipan may kinaisipan ekel tung pagbaralitaan ta kung ya pa ag̱ari yang papanaw yang pagtaralig̱en ta tung ni Jesu-Cristo sasa may sasa.
13 Mga kaputulan, duru rang gustuu ang maintindian mi ang muya-muyaaw ra rin ang pasukat-sukat ang mag̱angay asan tung numyu. Piru pirming may pagsangkelanu ang asta ra ilem simanyan. Ay yang pag̱asikarung mangay asan ang basi pa ra ilem ang yang balitang naang nag̱ipagpakaw̱utu mag̱umintu* 1:13 Yang ilyag nang ianing ang basi pa ra ilem may asan ka tung nirang magpabteng yang mga isip nirang magtalig yang mga sadili nira tung ni Jesu-Cristong mampatapnay ig may asan ka tung nirang mas pang mag̱elet yang pagtaralig̱en nira tung anya. ra ka tung kinaisipan yang mga tau ang katulad ka tung pinakaw̱ut na tung duma ang belag̱an kang mga Judio. 14 Ay ta yeen, pinakdulanaw ra yang Dios ta ubligasyunung magparakaw̱utun tung tanan ang nasyun ang belag̱an kang mga masigkanasyunung mga Judio, mag̱ing mga sibilisadu man ang matakung magbitala ta Giniriego kag belag, mag̱ing may mga pinag̱aralan man kag anda man. 15 Purisu ta yeen, duunaw ra ka ngaeyangay ta kalelyag̱anung duru ang kung unu pay nag̱alagpakan yang Matinlung Balitang naa, ya ra kay ipagpasanag̱u tung numyu asan tung Roma ang katulad ka tung pag̱abuatu tung duma-rumang lugar.
Yang Pinakaisi Yang Matinlung Balita (1:16-17)
16 Kung natetenged tung Matinlung Balitang naang nag̱ipagpakaw̱utu natetenged tung pinagtalus ni Jesu-Cristo, indi enged ikaeyaku, kipurki durug puirsa yang batikal na gated nag̱askeanu ang kung ipagpakaw̱utu ra nganing tung mga tau, nag̱apanuntan da ka yang Dios yang puirsa nang magtapnay tung kumpurming tinu pay magtalig yang sadili na tung ni Jesu-Cristo. Atii kanay tung primirung pisan ang palaksu yang balitang naa, yang pinanapnay na ya pa ilem yang mga Judio. Piru simanyan pati yang mga taung tag̱a duma-rumang nasyun ang belag̱an mga Judio nag̱apanapnay na ra ka. 17 Dakulu man yang pagtalig̱u ay asan tung Matinlung Balitang naa ngaubligaray yang Dios kung ya pa ag̱ari yang pag̱usgad na tung mga tau ang salu rang pisan tung pagterelengen na. Anday dumang papanaw ang intindien nang mag̱usgad tung nira ta maning tia, kung indi, teed ilem asan tung pagtalig nira tung ni Jesu-Cristong pagpatapnay. Talagang matuud tia, ay kipurki may sasang bitalang ipinagpasulat yang Dios ang tukaw ang mag̱aning,
“Kumpurming tinu pay inusgaran da yang Dios ang salu rang pisan tung pagterelengen na ekel tung pagtalig na yang sadili na tung anya, ya ray mapagpasapen tung anyang asta tung sampa 1:17 Ingkelan ni Pablo tung Habacuc 2:4 ig nag̱aulit na ka tung 3:21-22.,” ag̱aaning.
Natetenged Tung Nag̱asilag̱an Yang Dios Tung Belag̱an Mga Judio Ang Ya Ra Kay Nag̱ipagkaministiran Nira Ta Kalibrian (1:18-32) 1:18 Yang sam bulus ang naang mag̱impisa tung birsikulu 18 ang asta matapus tung birsikulu 32, teed da ilem tung belag̱an mga Judio. Yay taktika ni Pablong nagpasulat. Ay nag̱askean na ra kang lag̱i ang yang mga masigkanasyun nang mga Judio makali rang mampauyun ang yang belag̱an mga Judio ya ray nag̱asilag̱an yang Dios. Ang pagkatapus kung eyangan da nganing ta ipaglaum nira ang tanira talagang luas da tung kasisilag̱en yang Dios, baklu ra ngainambitay na kung ya pa ag̱ari ang pati tanira mismu damay ra ka enged asan.
18 Sinambitu nganing kung ya pa ag̱ari yang pag̱usgad yang Dios tung mga tau ang salu rang pisan tung pagterelengen na ay natetenged tanira talagang belag da kang lag̱ing salu. Nag̱ipagpabistu ra nganing yang Dios ang pagtinir tung langit ang nag̱asilag nganing tung mga tau ang ya rag balesay na ta parusa. Yang nag̱asilag̱an na tung nira ya ra yang tanan ang panlipat nira tung anya may yang tanan ang pagburuaten nirang mga malalain tung mga masigkatau nira ang asan da ka nga tampekay nira yang nag̱askean nirang matuud natetenged tung anya. 19 Talagang magkatamang pisan yang nag̱ianingung atia ang tanya nag̱asilag tung nira ay yang sarang ang maintindian nira natetenged tung anya, bistu rang pisan tung nira, ay ipinagpabunayag na ra nganing tung nira. 20 Ay kipurki disti pa atiing pag̱imu na yang kaliw̱utan, yang pagkabetang nang indig dakaten ta mata asan da kang lag̱i nga maladmaray nira tung mga bag̱ay ang inimu na. Bilang asan nga maladmaray nira ang tanya makagag̱aem tung tanan disti pa tung katebtew̱an ang asta tung sampa ig yang pagkadios na inding pisan mapasiring-siringan ta maskin unu pa tung inimu na. Purisu andang pisan ay mapadatelan nira ang para mapanginluas da rin ang maning anday nag̱aintindian nira natetenged tung Dios. 21 Kipurki maskin may nag̱aintindian da ka man nira natetenged tung anya, piru belag yag dayaway nira ang yay Dios, belag kang yag pasalamatay nira tung anya yang mga kaayenan ang nag̱ipamakdul-pakdul nang pirmi tung nira, kung indi, yang nag̱aisip nira natetenged tung anya, naski ra tung anda enged ay kakuinta-kuinta na. Nakiklepan da yang mga kinaisipan nira ang asta nangaplekan da ta ipag̱intindi nirang ustu tung anya. 22 Mag̱aning tanira ang tanira unu yay pangaske, piru tung pagkamatuud, sigun tung pag̱irintindien nira tung Dios, namaglua rang midyu ra ilem tung mga kabus-kabus. 23 Imbis tuuan nirang padengeg̱an tanya ang yay banal, pinaklian da ilem nira ta mga bultung ipinakbung da nira tung sasang tau ka ilem ang suitu ta kamatayen, pati tung mga lamlam, asta tung mga ayep ang pamagpanaw-panaw asta yang pamagkanwang ang para yang mga maning ka ilem tia ya ray tutuuan nira§ 1:23 Atii kanay tung mga panimpu nira, yang nag̱atutuuan nira sari-saring mga ginuu-ginuu ang ya ray pinasuaran nira ta sari-saring mga bultu. Mas maayen ang basaen ta yang sistima nirang pamagtuu ang sinambit tung Mga Binuat-buatan 14:11-15; 17:16, 22-23..
24 Kapurisu kumus tinalyuran da ka man nira yang Dios, pinaw̱ayaan na ra ilem tanirang mamagtuman yang kumpurming unu pay makursunadaan nirang malalaway ang asta asan da ilem nga durug̱asay nira yang dengeg ang ipinakdul yang Dios tung nira sasa may sasa ekel tung buat-buat nirang tinanguni may tinanguni. 25 Pinaw̱ayaan na man nganing ay natetenged imbis padayunan nira yang nag̱aintindian nirang magkatama natetenged tung anya, unaw̱is ya rag pakliay nira ta kabuklian. Ay maning da ka man tia ang yang nag̱apanirbian nirang nag̱atuuan, ya ra yang sasang inimu ka ilem yang Dios, belag da tanya mismung nag̱imu ag̱ad ultimu ilem tanya ay bag̱ay ang pisan ang dayawen tang mga taung inimu na ang asta tung sampa. Talagang yay magkatamang pisan ang buaten ta. 26 Kapurisu natetenged tung pag̱abuat nirang atia, pinaw̱ayaan na ra ilem tanira ang asta naeyangan da ta mga kursunada nirang makakaeyak. Sasa ra duun tung mga baw̱ay nira ang yang natural nirang mangay tung sasang lalii pinaklian da ilem nira ta kabaliskad na ang simanyan baw̱ay may baw̱ay pagkinasawa-kasawaay ra. 27 Maski nganing yang mga lalii nira, ya ka. Yang natural nirang mangay tung sasang baw̱ay binutwanan da ka ilem nira ay naeyangan da ta ipagkursunada nirang makinit tung masigkapariu nirang mga lalii. Teed mi tia, lalii may lalii pagbinuatay ta durug kalalaway ang andang pisan ay eyak-eyak nira! Purisu yang parusang sukat tung nira ya rang pisan tiang nag̱ibales yang Dios tung nira natetenged ka man tung pag̱irintindien nirang atia tung anya ang durung pisan agkakamali* 1:27 Yang pag̱irintindien nirang durung pisan agkakamali sinambit ni Pablo tung birsikulu 21, 22, 23, may 25.. 28 Kumus ipinabtang da ilem nira yang Dios tung anda ray kuinta ang para intindien pa rin nira, purisu pinaw̱ayaan na ra ka ilem tanira ang asta tinubwan da ta kinaisipan nirang anda kay kuinta. Yang dinangat na, namampakled da tung mga pag̱urubraen ang indi ka enged magkabag̱ay tung pagterelengen yang Dios. 29 Telengan mi ra ilem. Durung kalelyag nirang magbuat ta sari-saring mga malalain ang indi ka enged magkatamang buw̱uaten nira tung mga masigkatau nira ang katulad da asan tung magdarasun ang sambitenu. Asan da ta panalensen ang anday teregkaan yang kagustuan nira. Asan da ka ta pirming tima tung isip nirang magpakdul ta kunsimisiun tung aruman nira. Asan da ka ta durug kainiw̱eg̱en tung mga kaarumanan nira. Asan da ka ta nagamen da yang isip nira tung pagpangimatay tung mga masigkatau nira. Asan da ka ta durung kalelyag nirang magpundar ta suruayen. Asan da ka ta mandaraya. Asan da ka ta madinemeten ang magbuat ta malain. Asan da ka ta madaraldal. 30 Yang duma kunliw̱aknen. Yang duma, maski yang Dios ya ray nag̱asilag̱an nira. Yang duma, masyadug kalinamkuen tung mga masigkatau nira ang nunut da ka ta pandeeg-deeg nira. Yang duma durug kabuw̱ug̱al. Yang duma pirmi ilem ang pagtima ta baklung palaksu kung ya pa ag̱aring mapagbuat ta mga malalain. Yang duma mabinatukun tung mga ginikanan nira. 31 Asan da ka ta mga taung nangaplekan da ta ipag̱intindi nirang ustu kung ay pay magkatama kag belag ang asta anda ray pag̱urubraen nirang ustu tung pagterelengen yang Dios. Asan da ka ta anday nabitalaan nang tau. Asan da ka ta mga taung maskin pa tung may mga kaampiran tung nira, indi nganing ag̱askeng maggegma. Asan da ka ta andang pisan ay kakaildawen na tung mga masigkatau na. 32 Tanirang tanan, nag̱askean da ka nira yang kalalangan yang Dios ang kumpurming tinu pay pagbuat yang mga maning tia, bag̱ay ra tung nirang mapatay. Piru, maskin nag̱aintindian da ka man nira, belag̱an ilem ang ya pag padayunay nira yang pagburuaten nira yang mga maning tia, kung indi, pagpauyun pa nganing tung duma ang pagbuat ka ta mga maning ka tia.

*1:13 1:13 Yang ilyag nang ianing ang basi pa ra ilem may asan ka tung nirang magpabteng yang mga isip nirang magtalig yang mga sadili nira tung ni Jesu-Cristong mampatapnay ig may asan ka tung nirang mas pang mag̱elet yang pagtaralig̱en nira tung anya.

1:17 1:17 Ingkelan ni Pablo tung Habacuc 2:4 ig nag̱aulit na ka tung 3:21-22.

1:17 1:18 Yang sam bulus ang naang mag̱impisa tung birsikulu 18 ang asta matapus tung birsikulu 32, teed da ilem tung belag̱an mga Judio. Yay taktika ni Pablong nagpasulat. Ay nag̱askean na ra kang lag̱i ang yang mga masigkanasyun nang mga Judio makali rang mampauyun ang yang belag̱an mga Judio ya ray nag̱asilag̱an yang Dios. Ang pagkatapus kung eyangan da nganing ta ipaglaum nira ang tanira talagang luas da tung kasisilag̱en yang Dios, baklu ra ngainambitay na kung ya pa ag̱ari ang pati tanira mismu damay ra ka enged asan.

§1:23 1:23 Atii kanay tung mga panimpu nira, yang nag̱atutuuan nira sari-saring mga ginuu-ginuu ang ya ray pinasuaran nira ta sari-saring mga bultu. Mas maayen ang basaen ta yang sistima nirang pamagtuu ang sinambit tung Mga Binuat-buatan 14:11-15; 17:16, 22-23.

*1:27 1:27 Yang pag̱irintindien nirang durung pisan agkakamali sinambit ni Pablo tung birsikulu 21, 22, 23, may 25.