13
Bernabé Saulojĩh Tʉ́ini Espíritu ã wahat
1 Antioquía tʉ́tchidih moón Jesúíhwãjeéh jʉmnit, biquína Dios naáwátdih naóh yapanit jʉm, biquína Jesúíh doonádih bohénitbʉt ĩt jʉmʉp wʉt jĩ. Nin caá ĩ wʉ̃tna: Bernabé, Simón Eini ĩ niijní, Lucio Cirene tʉ́tchidih bóo, Manaén Herodes Antipasjĩh biícdih behni, Saulo yʉh bʉca. 2 Pánihna, biíc yeó jáap jeémp jwʉhcanjeh, Diosdih wẽina, ĩ ʉʉ́bʉ́chah, Tʉ́ini Espíritu queétdih nin pah ãt niijíp wʉt jĩ: “Bernabédih, Saulodihbʉt jã́tih wãát ñíwip jĩ, Jesúíh tʉ́ini doonádih ĩ naóh jibat pínah niijná. Páant wã ñíonit ĩ jʉmʉchah, yeébboó queétdih ñi wahaá”, ãt niijíp wʉt jĩ.
3 Pánihna, páantjeh jeémp jwʉhcanjeh, teo jã́ha ʉʉ́bhnit, Bernabéwãdih ĩt wahap wʉt jĩ.
Bernabéwã Chipre quewana ĩ bejat
4 Tʉ́ini Espíritu queétdih ã wahachah, Seleucia tʉ́tchina dei bej, johlitjĩh bejni bʉ́dí jãáj chóodih waadnít, Chipre quewaboó ĩt chʉ́ʉh bejep wʉt jĩ. 5 Chipre quewaboó Salamina tʉ́tchidih jʉibí, judíowã ĩ míic wáacat mʉʉná waadnít, caanjĩ́h moondíh Dios naáwátdih ĩt bohénap wʉt jĩ. Juan Marcosbʉt queétdih teo wáacat tʉ́ʉt niijná, ĩjeéh ãt bejep wʉt jĩ.
6 Pánihna, Chipre quewaboó jʉmnitdih bohé pʉ́ʉd dei bejna, Pafos wʉ̃t jʉmni tʉ́tchina ĩt jʉibínap wʉt jĩ. Caán tʉ́tchidih biíc judío Barjesús wʉ̃t jʉmni, “Weém Dios naáwátdih naóh yapani caá”, niijná yʉhna, jióhni ãt jʉmʉp wʉt jĩ. 7 Caán jióhni Romano maáh Sergio Paulo wʉ̃t jʉmnijeéh ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Sergio Paulo, tʉ́i jenah joiní jʉmna, Dios naáwátdih joyát tʉ́ʉt niijná, Bernabéwãdih ãt bid bojop wʉt jĩ. 8 Obohjeéhtih, caán jióhni, griego wéheatjĩh Elimas ĩ niijní, Sergio Paulo ã tʉ́ʉt nʉʉmcát pínah niijná, Bernabéwãdih ãtih naáwát tʉ́ʉtcap wʉt yʉh jĩ. 9 Pánihna, Sauloboó, Pablo biíh ã wʉ̃t jʉmni, Tʉ́ini Espíritu ã wẽpatjĩh Elimasdih en behnit, nin pah ãt niíj jʉ̃ihñʉp wʉt jĩ:
10 —Meém, nemépdih jepahni, nihat tʉ́iniboodíh yap yohni, tʉbit yeeni caá. ¿Diosdih tʉ́i péeíhnitdih ma jãh cádahcan niít? 11 Bʉʉ meemdíh Dios ã peéh chãjachah, jéih encanni ma jʉm jwʉhbipna caá. Pánihna, yeó ã chãhatdih ma jéih en jwʉhcan niít, Pablo ãt niijíp wʉt jĩ.
Páant ã niijíchahjeh, Elimas ãt jéih encap wʉt jĩ. Pánih jéih encan, caandíh teo wáini pínahdih ãt bid bejep wʉt jĩ. 12 Páant ã yapachah ennit, ĩ naóhni doonádih joinít, Sergio Pauloboó joí wʉ́hi bejna, Jesúsdih ãt jepahap wʉt jĩ.
Pablo Bernabéjĩh Pisidia baác Antioquía tʉ́tchina ĩ bejat
13 Pafos jẽ́litdih Pablowã johlitjĩh bejni jãáj chóodih jwʉ́ʉb waadnít, Panfilia baácdih bóo Perge tʉ́tchina ĩt chʉ́ʉh jʉibínap wʉt jĩ. Caanná jʉibínit, Juan Marcos queétdih cádahnit, Jerusalén tʉ́tchina ãt éemp jwʉ́ʉb bejep wʉt jĩ. 14 Obohjeéhtih, Pablowãboó jwʉ́ʉb bejcanjeh, Pisidia baácdih bóo Antioquía tʉ́tchina ĩt aab béjep wʉt jĩ. Caanná aáb jʉibínit, judíowã ĩ chooát yeó jáapdih, ĩ míic wáacat mʉʉ́boó ĩt waád jʉibí chʉ́ʉdʉp wʉt jĩ. 15 Páant ĩ waád jʉibí chʉ́ʉdʉchah, caán mʉʉdíh wáac jʉinít maáta Moisés ã wʉtatjidih, Dios naáwát naóh yapanit ĩ daacátjidihbʉt queét míic wáacnitdih ĩt en naáwáp wʉt jĩ. Caandíh en naóh péanit, queét maáta Pablowãdih nin pah ĩt niijíp wʉt jĩ:
—Jwĩ déewãá, nit jʉmnitdih teo wáacat pínah doonádih ʉb jʉ̃óhna, bʉʉ ñi naáwá, ĩt niijíp wʉt jĩ.
16 Páant ĩ niijíchah joinít, Pabloboó ñah ñʉhnit, ĩ míic wéhenachah yayánit, nin pah ãt niíj bohénap wʉt jĩ:
—Yeéb wã déewãá, judíowã nihcannit yʉhna Diosdih wẽinitbʉt, wã naáwáchah, ñi tʉ́i joyoó. 17 Dios jwĩ nʉowãdih ãt ñíwip wʉt jĩ. Tʉ́ttimah, Egipto baácboó ĩ jʉmʉchah, ã teo wáacatjĩh ĩt cã́ac poonap wʉt jĩ. Pánihna, dawá ĩ cã́ac pooat tʉ́ttimah, ã wẽpatjĩh caán baácmant ãt ʉb bac jʉ̃ʉ́wʉ́p wʉt jĩ.* Ex 1.7; 12.51 18 Tʉ́ttimah, cuarenta jópchi pohba mʉʉ́ wihcapboó jʉmnit, dawá láa Diosdih ĩ yap yohochah yʉhna, queétdih ãt cádahcap wʉt jĩ.* Nm 14.34; Dt 1.31 19 Canaán baácboó jʉmnitji siete poómpdih yoh péanit, jwĩ nʉowã ĩ jʉmat pínah niijná, Dios caán baácdih ãt wʉ̃hʉp wʉt jĩ.* Dt 7.1; Jos 14.1 20 Abrahamdih ã naáwát tʉ́ttimah, cuatrocientos cincuenta jópchi yapat tʉ́ttimah, jwĩ nʉowãjidih caán baácdih ãt wʉ̃hʉp wʉt jĩ. Pánihna, caánboó ĩ jʉm láa, caán baácdih jʉmnitdih ĩ yoh beedáát tʉ́ʉt niijná, teo wáac waóhnit pínah maátadih Dios queétdih ãt ñío wʉ̃hʉp wʉt jĩ.
“Queét dée péeni maáh Samuel wʉ̃t jʉmni, Dios naáwátdih jwíih naóh yapani ãt jʉmʉp wʉt jĩ.* Jue 2.16; 1S 3.20 21 Pánihna, Samuel jʉm láa, jwĩ nʉowãboó queétdih wʉtni pínah maáhdih Diosdih ĩt yójah ʉʉ́bʉ́p wʉt jĩ. Páant ĩ ʉʉ́bátdih joinít, queétdih ĩ jwíih maáh pínah Cis wʉ̃ʉ́h Saúljidih Dios ãt ñío wʉ̃hʉp wʉt jĩ. Saúl Benjamín jʉimená poómpdih bóo ãt jʉmʉp wʉt jĩ. Pánihna, caán Saúl cuarenta jópchi maáh ãt jʉm jwʉhʉp wʉt jĩ.* 1S 8.5; 10.21 22 Caán ã maáh jʉmatdih dʉ́ʉc wáinit, Davidboodíh Dios ãt jwʉ́ʉb tʉ́ʉt nʉʉ́m maáh waadánap wʉt jĩ. “Isaí wʉ̃ʉ́h Daviddih bid jʉinít, wã wẽina caá. Caánboó wã weñat pínahdihjeh chãjna, weemdíh ã yap yohcan niít”, Dios ãt míic niijíp wʉt jĩ.* 1S 13.14; 16.12; Sal 89.20 23 Caán David jʉima Jesús caá. Pánihna, judíowãdih ĩ yéejat peéh chãjat déedih yohni pínah caán Jesúsdih Dios ãt ñíojip taga. 24 Jesús ã bohéát pínah jã́tih, Juanboó nihat judíowãdih nin pah ãt niíj naóh bohénap wʉt jĩ: ‘Ñi yéej chãjatdih cádahnit, tʉ́ʉt nʉʉmát jʉ́ʉtna, ñi daabáát tʉ́ʉtʉ́’, ãpĩ́ niijíp wʉt jĩ.* Mr 1.4; Lc 3.3 25 Juan bohé péa jʉ̃óhna, nin pah cã́acwãdih ãt niíj naáwáp wʉt jĩ: ‘¿Yeéb weemdíh ded pah ñi niíj jenah joí? ¿“Caán Dios ã wahni Cristo caá”, ñi niíj jenah joí niít? Caán ã wahni nihcan caá. Weém oboh jʉmni caá. Obohjeéhtih, wã tʉ́ttimah jʉ̃óhni chah wẽpni ã jʉmbipna caá’, Juan ãt niijíp wʉt jĩ.* Jn 1.20; Mt 3.11; Mr 1.7; Lc 3.16; Jn 1.27
26 “Wã déewã Abraham jʉimená, yeéb judíowã nihcannit yʉhna Diosdih wẽinitbʉt, jwiít nihatdih yéejat peéh chãjat déedih yohni pínah doonádih jwĩ joyóp be. Caán doonádih yeebdíh naáwát tʉ́ʉt caá wã chãjap. 27 Jerusalén tʉ́tchidih moón, ĩ maáta biícdih, chooát yeó jáap jʉmat pah, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátjidih ĩ en naáwáchah joiná yʉhna, queét ĩ beh joicáp jĩ. Pánih beh joicán, Jesucristo Dios ã wahni ã jʉmatdihbʉt ĩ jéihcap jĩ. Pánih jéihcan, Jesucristodih mawat tʉ́ʉtnit, Dios naáwátdih naóh yapanit ĩ daacátji biíc yoobó ĩ chãjap jĩ. 28 Jesús ã yéej chãjcah yʉhna, Pilatodih ĩ mao yohat tʉ́ʉtʉp jĩ.* Mt 27.22-23; Mr 15.13-14; Lc 23.21-23; Jn 19.15 29 Jon jã́tih ĩ daacátji biíc yoobó ĩ chãj péanachah, cruzboó ĩ péoh dodhnijidih ʉb deyanit, jeé íitboó ã́ih bácahjidih bita ĩt yohop wʉt yʉh jĩ.* Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42 30 Obohjeéhtih, Dios caandíh ãt jwʉ́ʉb booanap wʉt jĩ. 31 Páant ã booaat tʉ́ttimah, ã́ihwã Galileamant Jerusalén tʉ́tchina ãjeéh péenitjidih dawá yeó jáapna ãt jígohop wʉt jĩ. Pánihna, caandíh ennitji jʉmna, ded pah Jesús ã chãjatjidih bʉʉ bita jwĩ déewãdih naóhna caá ĩ chãjap.* Hch 1.3
32-33 “Pánihna, caán tʉ́ini doonádih jwiítbʉt yeebdíh naáwádih jwĩ jʉ̃ʉ́wʉ́p be. Jesucristodih booanit, Dios jwĩ nʉowãdih ã naáwátji jwiít ĩ jʉimenádih biíc yoobó bʉʉ ã yapap be. Páant tigaá Davidji ã jwíih daacátji nʉmpboó Salmo nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: ‘ “Meém wã wʉ̃ʉ́h caá. Bʉʉ nihat cã́acwã ĩ enechah, meemdíh maáh wã waadána caá”, Dios ã niijná caá’, David ãt niíj daacáp tajĩ.* Sal 2.7 34 Caán ã wʉnʉchah yʉhna, ã́ih bácah ã moópcat pínah niijná, Dios caandíh ãt booanap tajĩ. Ã naáwátdih naóh yapani Isaías nin pah ãt niíj daacáp tajĩ: ‘ “Daviddih wã niijátji pah meemdíh biíc yoobó wã tʉ́i chãjbipna caá”, Cristodih Dios ã niijná beé’, ãt niíj daacáp tajĩ.* Is 55.3 35 Biíh Salmoboó Davidji nin pah ãt jwʉ́ʉb niíj daacáp tajĩ: ‘ “Wĩ́ih tʉ́ini, wã oiniíh bácahdih wã moopát tʉ́ʉtcan niít”, Cristodih Dios ã niijná beé’, ãt niíj daacáp tajĩ.* Sal 16.10 36 Pánihna, nindih ñi náhninaá: Davidjiboó Dios ã wʉtatdih tʉ́i jepahnit, ã́ih cã́acwãdih ã tʉ́i chãjat tʉ́ttimah, ãt wʉnʉp wʉt jĩ. Ã wʉnʉchah, ã nʉowãdih ĩ yohopjiboó caandíhbʉt ĩt yohop wʉt jĩ. Páant ĩ yohat tʉ́ttimah, ã́ih bácah ãt moópjip taga. 37 Obohjeéhtih, Dios ã booaniboó ã́ih bácah ãt moópcap tajĩ. 38 Páant ã moópcatdih jéihnit, nindih ñi tʉ́i jéihyeé: Caán Dios ã booani Jesús ã wʉn wʉ̃hatjĩhjeh ñi yéejatdih Dios ã yohna caá. 39 Yeéb Moisés ã wʉtatjidih jepahíhnit, ñi yéejat yohatdih ñipĩ́ bidna yʉh caá. Obohjeéhtih, Jesucristodihjeh jepahnit, ñi yéejat yohatdih ñi jéih bid jʉibípna caá. 40 Pánihna, Dios naáwátdih naóh yapanit nin ĩ niijátji pah yapcat tʉ́ʉt niijná, ñi tʉ́i chãja chaáh.
41 ‘ “Eneé, wã wẽpatdih wã jʉ́ʉtʉchah, yeéb deoh naóhnitboó ñi en wʉ́hi bejbipna caá. Wã wẽp chãjat pínahdih ĩ naáwáchah yʉhna, tʉ́i jenah joicánnit, ñi wʉnbipna caá”, Dios ã niijná caá’, ĩt niíj daacáp tajĩ”, (Hab 1.5)
Pablo cã́acwãdih ãt niijíp wʉt jĩ.
42 Páant niíj naóh péanit, Pablowã ĩt bac bejep wʉt jĩ. Ĩ bac bejechah, cã́acwã queétdih nin pah ĩt niijíp wʉt jĩ: “Tʉ́ttimah bóo chooát yeó jáapdih jwiítdih ma jwʉ́ʉb bohénaá”, ĩt niijíp wʉt jĩ. 43 Tʉ́ttimah, maátaboó wáac jʉinítdih ĩ bacanachah, dawá judíowã, dawá judíowã nihcannit yʉhna Diosdih wẽinitbʉt Pablowãdih ĩt ñʉʉn bác bejep wʉt jĩ. Pánih ñʉʉn bác bejnitdih Pablowã nin pah ĩt niijíp wʉt jĩ: “Dios yeebdíh tʉ́i oinit, Jesucristodih ã wahatji doonádih bʉʉ tʉ́i jepahnit, caandíh ñi cádahca bojoó”, ĩt niijíp wʉt jĩ.
44 Tʉ́ttimah bóo chooát yeó jáapdih caán tʉ́tchidih moón nihat beéd jʉ̃óhnit pah Dios naáwátdih joííhna, ĩt míic wáac jʉibínap wʉt jĩ. 45 Obohjeéhtih, judíowã ĩ maáta dawá wáac jʉibínitdih ennit, bʉ́dí ĩt íijip wʉt jĩ. Pánihna, Pablo ã bohénachah, queétboó caandíh jʉ̃ihna, yehna ĩt niijíp wʉt jĩ. 46 Obohjeéhtih, Pablo Bernabéjĩh ʉ́ʉmcanjeh, nin pah ĩt niíj wẽp naáwáp wʉt jĩ:
—Jwiít judíowãdihjeh Dios naáwátdih ã jwíih naáwát tʉ́ʉtʉp be. Obohjeéhtih, caandíh náahcan, Diosjeéh páantjeh ñi jʉmíhcat jíib, jwiítboó judíowã nihcannitdih naáwádih jwĩ bejbipna caá. 47 Dios naáwátdih naóh yapani Isaías ã daacátji pah jwiítdihbʉt páant niíj wʉtna ãt chãjjip taga:
‘ “Judíowã nihcannitdih wã tʉ́i ʉbat pínahdih ĩ beh joyát pínah niijná, meemdíh ĩ pebhna wã wahbipna caá. Pánihna, nihat baácdih moondíh ĩ yéejat peéh chãjat déedih wã yohat pínahdih ñi naáwá”, Dios ã niijná caá’, ãt niíj daacáp tajĩ, (Is 42.6; 49.6)
Pablowã ĩt niíj naáwáp wʉt jĩ.
48 Páant ĩ niijíchah joinít, judíowã nihcannit bʉ́dí ĩt weñep wʉt jĩ. “Dios naáwát tʉ́ina caá”, ĩt niijíp wʉt jĩ. Pánihna, nihat Diosjeéh páantjeh jʉmnit pínah, Jesucristodih ĩt jepahap wʉt jĩ. 49 Dios naáwátdih jáap jepahnitbʉt caán baácboó ĩt naóh peét bejep wʉt jĩ. 50 Obohjeéhtih, judíowã ĩ maáta bitadih Pablowãdih ĩt íijanap wʉt jĩ. Páant ĩ íijanachah, Diosdih jepahíhnitji maáta yaádh, neoná biícdih íijnit, Pablowãboodíh yeejép chãjnit, ĩ́ih baácmant ĩt ñʉʉn yóh bacanap wʉt jĩ. 51 Pánihna, caán tʉ́tchidih moondíh Dios ã yohat pínahdih jʉ́ʉtna, Pablowãboó ĩ́ih zapatos becchídih ĩt péoh mao yoh jéenanap wʉt jĩ. Péoh mao yoh jéena péanit, Antioquía tʉ́tchimant Iconio tʉ́tchina ĩt bejep wʉt jĩ.* Mt 10.14; Mr 6.11; Lc 9.5; 10.11 52 Pánihna, Antioquía tʉ́tchidih moón Jesúsdih jáap jéihnitdih Tʉ́ini Espíritu ã tʉ́i teo wáacachah, bʉ́dí ĩt weñep wʉt jĩ.
*13:17 Ex 1.7; 12.51
*13:18 Nm 14.34; Dt 1.31
*13:19 Dt 7.1; Jos 14.1
*13:20 Jue 2.16; 1S 3.20
*13:21 1S 8.5; 10.21
*13:22 1S 13.14; 16.12; Sal 89.20
*13:24 Mr 1.4; Lc 3.3
*13:25 Jn 1.20; Mt 3.11; Mr 1.7; Lc 3.16; Jn 1.27
*13:28 Mt 27.22-23; Mr 15.13-14; Lc 23.21-23; Jn 19.15
*13:29 Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42
*13:31 Hch 1.3
*13:32-33 Sal 2.7
*13:34 Is 55.3
*13:35 Sal 16.10
*13:51 Mt 10.14; Mr 6.11; Lc 9.5; 10.11