2
Njasa səəkə *Safə tsa Hyala ɗewɗew tsaa dzəkən mbəzli
2:1 SləniTaH 23:15-21; Nəw 16:9-11Dzəghwa sa mənta vici makwaghwa Paŋtekwətə ki na, mbaꞌa mbəzliy ɓanavə nefer shi kaa Yesəw ɓasəshi gwanashi mbə pətsa kwətiŋ tsa. Fa ghəshi tsəgha na, gaka tsahwəta səəkə mə ghwəmə ndəɓa gaka səpapəli, pə gha, gizl gizl gizl təhay ciki tsa nza ghəshi va mbə gwaꞌa. 2:3-4 Lk 3:16Nighə ghəshi ki na nihwəti shiy tsahwəshi nja ghani ghwə. Ka tihəvaa dzəkən shi gwanashi kwətiŋ kwətiŋ. 2:4 paf paf Safə tsa Hyala tahay nefer shi: 4:31; 6:3, 5; 7:55; 8:17; 10:44; 11:15, 24; 13:9; 15:8; 19:2, 6; gəzə kwəma lə ghani mbəzli ghənghən ghənghən: 4:31; 10:45-46; 19:6; 1Kwər 12:10; 14:2-12Dzəghwa tsəgha ki, paf paf Safə tsa Hyala tahay nefer shi gwanashi. Dza ghaꞌ ghəshi ghavə gəzə kwəma lə ghanihi mbəzli ghənghən ghənghən, njasa ɓanavəshi Safə tsa Hyala gəzə nzə.
Ghalaɓay, a *ka Zhəwifəə nəwti kwəma Hyala, ka hazləni və niy nza mbə Zherəwzalem, tə hiɗi ghənghən ghənghən niy səəkəshi ghəshi. Ma sa favə ghəshi gaka va tsəgha na, dza ghəshi ɓasə ghəshi ɓasəkəvashi. Dzəghwa tərəŋw mbəzliy ɓasəkəvashi va hashishi kala sənata ma kwəma ka ghəshi gəzə, sa nzana ya tsamaɓa ndə mbə mbəzliy səəkəshi va na, ka favə kwəma gəzə mbəzliy zləɓavə Yesəw va kwa kwəma ci yakə məndi li. 2:7 1:11Nja maɗaŋa tərəŋw nava kwəma mənta tiɓa və shi gwanashi ki: «ꞌYahəꞌyahəta na nana kwəma» kə ghəshi. Ma kə ghəshi na: «Ka Galile mbəzliy gəzə kwəma ni gwanashi nanzə tsəy? War njaa səəkə na sana favə ghwəmmə, njasa nza ghwəmmə kwətiŋ kwətiŋ tsa ghwəmmə, kwəma yakəmmə məndi li ghəshi gəzəa? Əhətimam, sənzənvay, ghwəmmə ghwəmmə mbəzli tikə niy, mbə ka Partə, mbə ka Medi, lə ka Elam, mbaꞌa ka Mesəwpətami, mbə mbəzli tə hiɗi ka Zhəwde, lə ka Kapadəsə, mbə ni tə Pəŋw, mbaꞌa ni tə hiɗi ka Azəy, 10 mbə ka Firigi, mbə ka Pamfili, mbə ka *Ezhipətə, lə mbəzli mbə giwahi ka Libiy ndəkwə ni vəgha Shiren, mbə niy səəkəshi tə hiɗi ka *Rəm, mbə *ka Zhəwifə yaya ni lə niy dzəmbəshiy dzəmbə kwəma ka Zhəwifə dzəmbə dzəmbə. 11 Zhini ɓa, tiɓa ka Kəretə, lə ka Arapə. Tsəgha nza ghwəmmə, vərtsa, war gwanammə ghwəmmə ka favə, ghəshi ka gəzə kwəma kwa ghani ghwəmmə, kwəmaa dzəkən sləni Hyala dikə na na?» kə ghəshi.
12  2:12 1Kwər 14:23Mbaꞌa kwəma va səti məhərli shi gwanashi, shaŋ ghəshi ta sənata kwəma ka ghəshi gəzə. Dza tapə ghəshi mbə ɗəɗəw kwəma kwa jipə shi: «Wantsa gəla nana kwəmaa?» kə ghəshi.
13 Ma nihwəti mbəzli nashi ki na, ka sawa mbəzliy zləɓavə Yesəw va, a kə ghəshi na: «Waa ghiy ghyamtəvashi ghəshi va tay nə məndi» kə ghəshi.
Gəzə kwəma Piyer mbə makwaghwa Paŋtekwətə
14 ꞌWakəvə Piyer tsəgha, gar garəy ghəshi lə nihwəti *ka kwal Yesəw va məŋ lə tan ni, dza tapə ghəci ta gəzə kwəma zlaŋzlaŋ, ma kə na: «A mbəzli *ka Zhəwifə, lə mbəzli mbə məlmə Zherəwzalem, sənatam kwəma na ndatsə di, favəm kwəma dzee na ta gəzəŋwəy wəzə. 15 A mbəzli niy, ghishi ghəshi njasa bərkə ghwəy vaw. A ghwəy nay sanay, gar tsahi məsliɗəshi na bərkə vici gwaꞌa tsəgha. 16 Ma kwəma nay, ghənzə na sa niy gəzəkə ndə Hyala Zhəwel va, niy nə na:
17  2:17-21 Zhəw 3:1-5A kə Hyalay:
“Dzaa nza geꞌi tə kwa kərni vəghwəy,
ta viyakən Safə tsee dzee dzəkən ke ngəri gwanashi.
Ndərazhiy zhər ghwəy, lə ghyehi ghwəy gwanashiy,
ka gəzə kwəmee kaa mbəzli dza ghəshiy nza.
Gwəla ghwəyəy, ta nata kwəma dza ghəshi nja kwa shiw,
ma pəhepəhir ghwəy na, war mbə shishəw ghəshi taa nza.
18 Ava tsəgha dza naa nza.
Ghala vəghwə tsa vay, ta viyakən Safə tsee dzee dzəkən ka slənee,
shiy zhər, lə shiy miꞌi gwanashi,
nza ghəshi gəzə kwəmee kaa mbəzli.
19 Ta məni shi səəkə ma məndiy nashi dzee dzəy tə ghwəmə,
lə shi maɗaŋa ni takə tə hiɗi:
Ta nza dza miymiy tiɓa, lə ghwə, mbaꞌa inəghwə nja kwəleɓi.
20 Viciy, nja kwəsli dza naa zhəghəta,
tir na, mbaꞌa zhəghəy nja miymiy.
Ma ləy hwəm shi va ki na, nza səəkə tsa Ndə sləkəpə məniva.
Vici səəkə tsa ci vay, vici dikə na lə bama ti dza naa nza.
21  2:21 22:16; Rm 10:13Ya wa ntsaa dzaa harkə slən tsa Ndə sləkəpə fəcava kiy,
ta mbəliy dza na” kə Hyala, kə Zhəwel niy ni.
22  2:22 Lk 24:19; Zhŋ 3:2; SləniKY 2:43; 4:30; 5:12-16; 6:8; 14:3; 15:12; 19:11-12; Rm 15:19; Ebr 2:4Avanay nana kiy zhər ka *Izərayeləy, ta gəzəŋwəy kwəma dzee, favə tə ghwəy wəzə. Ma Yesəw ndə ka Nazaretə tsa sənay ghwəy vay, ntsa cikəvəri Hyala dikə tsa ci niy nza na. Sa nzanay, a Hyala cikəvəri kwəma maɗaŋa na lə shi dimədimə ni, mbaꞌa shiy cipə kwəma səvəri mbə Yesəw tsa va. Mbaꞌa ghwəy sənay dəꞌwə ghən tsa ghwəy. 23  2:23 3:15; 4:28; 7:52; Lk 23:33; 1Tes 2:15Dzəghwa mbəzli kiy, mbaꞌa ghəshi kəsəti Yesəw tsa va. Dza ghwəy, mbaꞌa ghwəy daŋwavəgha vəgha tsəm njasaa niy gəzəkə Hyala va lə njasaa niy pəhəti na ghala kwataŋata. Mbəzliy sənata ma Hyalaa harvə ghwəy ta pəəsli ci. 24  2:24 3:15; Lk 24:5Ma dzəghwa Hyalay, mbaꞌa zhanakati mbə məti, ka ɓəkəvəri mbə ngəraꞌwə tsa məti. Va sa nzana kala mbə mətiy kəsəti. 25  2:25-28 Cem 16:8-11A *Davitə niy gəzəkə kwəmaa dzəkən kwəma ci ghala kwataŋata, a kə niy niy:
War kwa kwəmee niy nayee Ndə sləkəra njasa səəmə vici,
tə kwa bəzəmee, va nəghətee dzaa hazləni.
26 Va tsəgha vəshi nəfə tsee, ka ꞌwəshee, yən mbə gəzə kwəma.
Ya mətiy mətiree na,
gəzliŋə dza ghən tsee nza ta kwəma gəzəkə Hyala.
27  2:27 13:35Sa nzanay, ka dza ghaa zlara jakə lə mbəzli bəkwə bəkwə niw.
Ka dza ghaa zlay ntsa ghaa ghwaɓəyəw.
28 A gha camtəra kwal tsa dzee dza kwa ta kwəmavə piy.
Paf dza nəfə tsee təhəy va vəshi
sa kee nza kwa kwəma gha, kə niy ni.
29  2:29 1Mezh 2:10; SləniKY 13:36A ngwarməhiraa zhər, ndaram kwal jəwə, e gəzaŋwəy kwəma bazhə bazhə dzəkən ndə nja jijimmə Davitə. Ghəciy, aa mətiy, ta na tsa ci ghən. Sa mətiy na na, laꞌ məndi lamti, tiɓa kwəli ci vəgha ghwəmmə ya paꞌ ndatsə. 30  2:30 2Sam 7:12-13, 16Ma sa nzana *ndə gəzə kwəma Hyala ghəci niy nzay, mbaꞌa niy sənata kwəma zəmanakə Hyala fəla ta məni nzə. A kə niy ni ngəci na: “E zəməkəŋa fəla, yən kala dzaa ɓanavə mazə tsa gha sa ka gha mətiŋa kaa ndə kwətiŋ mbə jijihiŋa” kə niy ni ngəci. 31  2:31 Cem 16:10Ma sa nata Davitə kwəma va tsəgha ghala kwataŋata kiy, mbaꞌa gəzəy kwəma sati tsa *Kəristəw mbə məti, ghala kwa nə na vaa ni:
Ka dza Hyalaa zlay ntsa tivə na mbə mbəzli bəkwə bəkwə niw,
ka dza naa zlay ghwaɓəyəw, kə.
32  2:32 1:8Yesəw tsa gəzəŋwəy ya tsa kwəma ciy, ava dzəkən gəzəva kwəma va ki. Hyala dəꞌwə ghən tsa nzə zhakati na mbə məti. Ma ghəy gwanaŋəy na, ka ndəgha fəti nza ghəy ta kwəma va. 33  2:33 fəy tə dəvə kwa mbəzəmə Hyala: 2:34; 3:13; 5:30-34; 7:55-56; Mk 16:19; Lk 20:42; 22:69; Rm 8:34; Ef 1:20; Kwəl 3:1; Ebr 8:1; 1Pi 3:22; ɓanavə Safə tsa ɗewɗew tsa: 1:4; Zhŋ 14:16-17; 15:26Ma sa zhanakati Hyala mbə mətiy, mbaꞌa ɓəghə dzəmə ghwəmə, dza na, mbaꞌa fəy tə dəvə kwa bəzəmə nzə, ta məni mazə ghəci. Dzəghwa Hyala ki, mbaꞌa ɓanavə Safə tsa nzə va ɗewɗew tsa niy gəzəkə na. Na viyakənŋəy na sana sa nay ghwəy tsa, ka favə lə sləmə ghwəy gwaꞌa. 34  2:34-35 Cem 110:1; Lk 20:42-43; Ebr 1:13Ta na Davitə dəꞌwə ghən tsa ciy, zhakatiy na mbə məti, ka dzay dzəmə ghwəməw. Nanzəy aa gəzəkə, a kə na:
“Səəkə nzəyŋa tə dəvə kwa bəzəmee,
35 paꞌ fəca kee zhəghəti ka jaka gha ka mbəzli tə dəvə gha”
kə Ndə sləkəpə kaa Ntsaa sləkəra, kə Davitə.
36  2:36 3:15Va tsəgha gəzee kaa ngəŋwəy, ghwəy ka Izərayel gwanaŋwəy. Sənay tə ghəy wəzə wəzə: Ma Yesəw tsa daŋwavəgha ghwəy tsa vəgha tsəməy, ghəci na sa mənti Hyala ka Ndə sləkəpə, lə ka Kəristəw Ntsa tivə Hyala» kə Piyer.
37  2:37 16:30; Lk 3:10, 12, 14Ma sa favə ghəshi tsəgha na, tərəŋw nəfə tsa shi slay. Ma kə ghəshi kaa Piyer lə nihwəti ka kwal Yesəw va na: «A ngwarməhiŋəy, njaa ka ghəy məni nana kia?» kə ghəshi.
38  2:38 3:19; Lk 3:3Ma kə Piyer ngəshi na: «Tsam titihwə kaa Hyala, ka zhəghə nzəy tsa ghwəy tə hiɗi. Zləɓavəm a məndi məniŋwəy *batem, kwətiŋ kwətiŋ tsa ghwəy mbə slən tsa Yesəw Kəristəw, ta mbə Hyalaa pəlayŋwəy jikir tsa ghwəy mbə nəfə tsa nzə. Ma nza ghwəy kwəmavə vəli Hyala, Safə tsa nzə ɗewɗew tsa. 39  2:39 Ezay 57:18-19; Ef 2:17Sa nzana, ma kwəmaa gəzəkə Hyalaa sləkəmmə mbə miy nzəy, kaa ngəŋwəy lə kaa ndərazhi ghwəy mbaꞌa kaa nihwəti mbəzli kərakə ni dza na ta har taa nza na kwəma va» kə.
40 Lə gəzə kwemer ɗaŋaŋ tsəgha canatishi Piyer kwəma Hyala, mbaꞌa mətsahanavəshi bərci, ma kə na: «Səvəriŋwəyəm mbə jipə mbəzli mbə vəghwə tsa ndatsə tsa zashi, ta mbəlanti ghən tsa ghwəy!» kə.
41  2:41 2:47; 4:4; 5:14; 6:1, 7; 8:4; 11:21, 24; 12:24; 13:49; 16:5; 19:20; 21:20; 2Tes 3:1Dzəghwa ki, ɗaŋ mbəzli zləɓavə kwəma Piyer mbə shi, mbaꞌa məndi mananatishi batem. Ma fəcava na, ndə ngəri gar bələkwə bələkwə mahkan mətsəkə mətsahakənvay na kən mbəzliy nəw Yesəw. 42 Dza ghəshi ka ɓasəva vici va vici va ta nəw lə ɓəni shi ɓənipə ka kwal Yesəw, ka jakəva gwanashi lə nihwəti ngwarməmə, ka təhə shi zəmə shi, ka cəꞌwə gwaꞌa.
Njasa niy nzəyshi mbəzliy yivə kwəma Hyala
43 Ghalaɓa kiy, tərəŋw ndə ya tsamaɓa ci mbə shi niy hazləni va Hyala. Mbə məni kwəma maɗaŋa na, lə shiy cipə kwəma *ka kwal Yesəw niy nza. 44  2:44-45 4:32-35Dzəghwa mbəzliy ɓanavə nefer shi kaa Yesəw, mbaꞌa ghəshi jakəshi ka mbəzli kwətiŋ, ka fə shi və shi gwaꞌa jakəjakə. 45 Ka ghəshiy dza na, ka ɗəl veher shi, lə ya nimaɓa shi və shi gwaꞌa. Ma gəna ka ghəshiy kwəmavə tə shi va na, ka təhə kwa jipə shi. Ya wa ndə na, war geꞌi lə ghəzli kən ghəciy kwəmavə gəna. 46  2:46 Lk 24:53Njasa səəmə vici gwaꞌa na, wan mbə ɓasəva ghəshi mbə *ciki Hyala, ka zəmə shi zəmə shi jakəjakə mbə ceker, sayi lə vəshi mbə nefer shi tərəŋw, 47  2:47 2:41ka fal Hyala mbəzli gwanashi na, ka maw kwəma shi. Dzəghwa ki, vici va vici va Ndə sləkəpə ka mətsahanshi mbəzliy mbəlishi.

2:1 2:1 SləniTaH 23:15-21; Nəw 16:9-11

2:3 2:3-4 Lk 3:16

2:4 2:4 paf paf Safə tsa Hyala tahay nefer shi: 4:31; 6:3, 5; 7:55; 8:17; 10:44; 11:15, 24; 13:9; 15:8; 19:2, 6; gəzə kwəma lə ghani mbəzli ghənghən ghənghən: 4:31; 10:45-46; 19:6; 1Kwər 12:10; 14:2-12

2:7 2:7 1:11

2:12 2:12 1Kwər 14:23

2:17 2:17-21 Zhəw 3:1-5

2:21 2:21 22:16; Rm 10:13

2:22 2:22 Lk 24:19; Zhŋ 3:2; SləniKY 2:43; 4:30; 5:12-16; 6:8; 14:3; 15:12; 19:11-12; Rm 15:19; Ebr 2:4

2:23 2:23 3:15; 4:28; 7:52; Lk 23:33; 1Tes 2:15

2:24 2:24 3:15; Lk 24:5

2:25 2:25-28 Cem 16:8-11

2:27 2:27 13:35

2:29 2:29 1Mezh 2:10; SləniKY 13:36

2:30 2:30 2Sam 7:12-13, 16

2:31 2:31 Cem 16:10

2:32 2:32 1:8

2:33 2:33 fəy tə dəvə kwa mbəzəmə Hyala: 2:34; 3:13; 5:30-34; 7:55-56; Mk 16:19; Lk 20:42; 22:69; Rm 8:34; Ef 1:20; Kwəl 3:1; Ebr 8:1; 1Pi 3:22; ɓanavə Safə tsa ɗewɗew tsa: 1:4; Zhŋ 14:16-17; 15:26

2:34 2:34-35 Cem 110:1; Lk 20:42-43; Ebr 1:13

2:36 2:36 3:15

2:37 2:37 16:30; Lk 3:10, 12, 14

2:38 2:38 3:19; Lk 3:3

2:39 2:39 Ezay 57:18-19; Ef 2:17

2:41 2:41 2:47; 4:4; 5:14; 6:1, 7; 8:4; 11:21, 24; 12:24; 13:49; 16:5; 19:20; 21:20; 2Tes 3:1

2:44 2:44-45 4:32-35

2:46 2:46 Lk 24:53

2:47 2:47 2:41