10
Ledre gɨ ro ótoómo kára
(Lúrú kpá Matáyo 19:1-12, Lúka 16:18)
1 Zɨ́ Yésụ ị́nyịné gɨ ore ndéréne sɨmɨ káṇgá ꞌbɨ Yụdáya sága ngbuṛu Yeredéne. Zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e kpá ógụyé zɨ́a ore, zɨ́a tónóne ꞌdódo ledre zɨ́ye káa zɨ́ bɨ lengbe ní.
2 Zɨ́ ngíti géyị Farụsáyo e ógụyé úzu wo kɨ́dí, “Mongụ́ ꞌyị, nɨ mɨútúásáne zɨ́ ꞌyị ótoómo meꞌbené?”
3 Zɨ́a úkulúgu ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Mụ́sa eké kóo zɨ́se sɨmɨ lorụ yaá ꞌdi?”
4 Zɨ́ye úkulúgu ledre zɨ́a kɨ́dí, “Mụ́sa ekéomo kóo zɨ́ze kɨ́dí, togụ́ ꞌyị otoomo meꞌbené yá, idí íꞌbí wáraga ꞌbɨ ótoómo roꞌyị zɨ́ kára máa née.”
5 Zɨ́ Yésụ úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Mụ́sa eké kóo lorụ née zɨ́se kenée gɨ zɨ́a bɨ dosé orụofụ go ní. 6 Sɨmɨ bɨ kóo Lomo otoogụ éyị́ e ní, ‘otoogụ ꞌyịmaꞌdí e oꞌdo kɨ́ kára.’ 10:6 Dosị́ éyị́ e 1:27 7 ‘Gɨ zɨ́ kéyị née, oꞌdo nɨ ótoómo ꞌbụné kɨ́ mbágáne, zɨ́a ófụ́ kára zɨ́ye óto ꞌbe kéne. 8 Zɨ́ ꞌyị ga bɨ gbre née ídíye nda éyị́ kị́éꞌdo.’ 10:8 Dosị́ éyị́ e 2:24 Ndanɨ́ lolụ gbre wá, nɨyí goó éyị́ kị́éꞌdo. 9 Éyị́ bɨ Lomo oto go káa do éyị́ kị́éꞌdo ní, ꞌyịmaꞌdí ndaá ífi sɨmɨ a wá.”
10 Sɨmɨ bɨ olụ́nɨ́ nda go ꞌdị́cị́ ní, zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ga ndúꞌyú wo gɨ ro ledre gána née. 11 Zɨ́a úkulúgu ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Máúku zɨ́se maꞌdíi, ꞌyị bɨ otoomo mɨzefị meꞌbené, zɨ́a ndéréne ófụ́ ngíti kára ní, mengịnɨ́ née go ꞌberị ro mɨzefị meꞌbené. 12 Kpá kenée, togụ́ kára otoomo mɨzefị oꞌdo ꞌbɨ ené, zɨ́a nda ndéréne ꞌdíꞌbi ngíti oꞌdo yá, mengịnɨ́ née go kpá ꞌberị kɨ́ ngíti oꞌdo née ro mɨzefị oꞌdo ꞌbɨ ené.”
Yésụ iꞌbí úndru zɨ́ mɨnzéré owụ́ e
(Lúrú kpá Matáyo 19:13-15, Lúka 18:15-17)
13 ꞌYị e ndịsịnɨ́ kóo ógụ kɨ́ owụ́ ꞌbɨ eyé e zɨ́ Yésụ gɨ ro zɨ́a íꞌbí úndru zɨ́ye. Zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ Yésụ ụ́cụómo yée.
14 Zɨ́ ledre née kóo sínyíne ro Yésụ. Zɨ́a úku ledre zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne ga gére née kɨ́dí, “Ndásé ụ́cụómo owụ́ e kɨ́ ógụyé zɨ́ma wá, ótoómosé yée idínɨ́ ógụ zɨ́ma. Bi bɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo nɨ gɨ ro ꞌyị ga bɨ káa zɨ́ mɨnzéré owụ́ ga gére née. 15 Maꞌdíi, ꞌyị bɨ ṇguṇgu ledre ꞌbe ꞌbɨ Lomo káa zɨ́ owụ́ wá ní, utúasá ólụ́ íri wá.” 16 Zɨ́a tónóne ị́mbị́ owụ́ ga gére née kékị́éꞌdo ndị́sị kɨ́ óto sị́lị́ne doyé íꞌbí úndru zɨ́ye.
Ledre gɨ ro oꞌdo bɨ kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ sị́lị́ne e ní
(Lúrú kpá Matáyo 19:16-30, Lúka 18:18-30)
17 Sɨmɨ bɨ Yésụ nɨ nda go gɨ ro ndéréókpó ené gɨ ore ní, zɨ́ ngíti oꞌdo ngásáógụné útúne gbrị do ngụ́ṛụ́ sịndị́ne, úku ledre zɨ́ Yésụ kɨ́dí, “Bɨlámá ꞌyị ꞌdódo ledre, mááyí méngị káa be ꞌdi zɨ́ma ndíki trịdrị bɨ za fí ní?”
18 Yésụ ya zɨ́a ní, “Ndólo máa bɨlámá ꞌyị gɨ ro ꞌdi? Bɨlámá ꞌyị ndaá. Odụ bɨlámá ꞌyị dụụ́ Lomo. 19 Owo lorụ e bú bɨlámáne, ‘Ndá úfu ꞌyị wá, ndásé sóꞌdo rosé kɨ́ ꞌyị bɨ ófụ́sé rosé kéne wá ní wá, ndá úgu ugu wá, ndá úkuóto ledre ro ꞌyị wá, ndá lóndo ꞌyị gɨ ro éyị́ ené wá, ídí óto úndru ꞌbụyị́ e kɨ́ mbágáyị.’ ” 10:19 Ólụ́ógụ 20:12, Gbre lorụ 5:16-20
20 Oꞌdo née ya, “ꞌYị ꞌdódo ledre, tónóne kú gɨ do owụ́ma, máléꞌbé amá gɨ do lorụ wá.”
21 Gɨ zɨ́a ꞌbúa nɨ kóo do Yésụ. Zɨ́ Yésụ lúrú wo gbóó, zɨ́a úku ledre zɨ́a kɨ́dí, “Éyị́ nɨ bo kị́éꞌdo méngị aka wá. Ndéré mu úgúóyó éyị́ ga bɨ zɨ́yị ꞌbe ní mbá ꞌdáꞌba, zɨ́yị ífibáyi késị́ye zɨ́ ꞌyị lerị́ e, zɨ́yị ndáꞌbaógụyị́ lódụ́ kacɨ́ma. Lomo nɨ karanée íꞌbí tụ́ꞌdụ́ éyị́ zɨ́yị.”
22 Gɨ zɨ́ ledre bɨ Yésụ uku kenée ní, zɨ́ bi sínyíne ro oꞌdo née gbála. Zɨ́a ndéréne gɨ ore kɨ́ do komoné mɨsínyíne, gɨ zɨ́a nɨ kóo kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ e zɨ́ne.
23 Zɨ́ Yésụ lúrú bi keree, zɨ́a úku ledre zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e kɨ́dí, “Nɨ mɨórụné kɨ́ngaya gɨ ro zɨ́ ꞌyị ga bɨ kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ e zɨ́ye ní ólụ́ye ꞌbe ꞌbɨ Lomo.”
24 Zɨ́ ledre née lụ́tụ́ne komo ꞌyị lódụ́ kacɨ́ga ga gére née. Zɨ́ Yésụ kpá úku ándá ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Owụ́ ꞌbɨ amáa e, maꞌdíi, nɨ mɨórụné kɨ́ngaya gɨ ro zɨ́ ꞌyị ólụ́ne ꞌbe ꞌbɨ Lomo. 25 Nɨ owụ́ ledre cúkuꞌdée zɨ́ mongụ́ bangá bɨ gémele ní, ólụ́ógụné gɨ sɨmɨ gu lị́bịra gɨ ꞌdí keṛị́. Tɨ́ lá gɨ ro ꞌyị bɨ kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ e zɨ́ne ní, nɨ mɨórụné gɨ ro zɨ́a ólụ́ne ꞌbe ꞌbɨ Lomo.”
26 Sɨmɨ bɨ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ga uwúnɨ́ ledre née kenée ní, zɨ́a lụ́tụ́ne komoyé, zɨ́ye ódroyé dengbị́ye kɨ́dí, “Sara togụ́ nda go kenée ní, ambí nɨ nda ómo ne?”
27 Zɨ́ Yésụ lúrú yée keree, zɨ́a úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Togụ́ zɨ́ ꞌyịmaꞌdí e yá, ledre káa zɨ́ née nɨ ídí mɨórụné. Ledre e nɨyí yị́ eyé kacɨ́ komo Lomo mbá cúkuꞌdée.”
28 Zɨ́ Pétero úku ledre zɨ́a kɨ́dí, “Lúrú áka, mongụ́ ꞌyị, otoomozé éyị́ ezé e go mbá, zɨ́ze útúze do kacɨ́yị káa zɨ́ ba.”
29 Yésụ ya zɨ́a ní, “Pétero, togụ́ ꞌyị otoomo ꞌbe ꞌbɨ ené, kɨ́ owụ́ ꞌbɨ ené e, kɨ́ lúnduné e kɨ́ lémịné e nda kɨ́ mbágáne kɨ́ ꞌbụné e, kpá kɨ́ yáká ené e gɨ romá kɨ́ bɨlámá ledre yá, 30 nɨ ndíki tụ́ꞌdụ́ éyị́ e, ꞌdị́cị́ e, lúndu e, lémị e, mbágá e, owụ́ e kɨ́ yáká e rómo gɨ do yée ga bɨ cakaba ba nda kpá kɨ́ ꞌdoꞌdó e. Karanée zɨ́a kpá ndíki trịdrị bɨ za fí ní. 31 Tụ́ꞌdụ́ ꞌyị máa yée ga bɨ ledreyé nɨ mɨówóne ní, utúasánɨ́ lolụ gú karanée ídí kɨ́ ledreyé owóowó wá. Yée ga ledreyé ndaá owóowó wá ní, nɨyí nda ídí ye kɨ́ ledreyé owóowó.”
Yésụ uku andá ledre mɨúyuné
(Lúrú kpá Matáyo 20:17-19, Lúka 18:31-34)
32 Zɨ́ye ị́nyịyé ꞌdíꞌbi mɨsiꞌdi bɨ nderé ꞌdịyị roné sɨmɨ Yerụsaléma ní, Yésụ nɨ kóo za ꞌdáꞌdá zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e, zɨ́ ledre née lụ́tụ́ne komoyé, zɨ́ ngíti géyị ꞌyị ga bɨ utúnɨ́ do kacɨ́ a ní, ídíye kɨ́ ngịrị royé. Zɨ́a kpá ị́nyịné ndóloyóko ꞌyịmɨkása ené e ꞌdí sogo, zɨ́a úkuógụ ledre bɨ nɨ gú méngị née ní zɨ́ye, 33 kɨ́dí, “Úwúsé aka ledre bɨ mááyí úku a zɨ́se ba. Azé ba go ndéré sɨmɨ Yerụsaléma, kɨ́ꞌdí bɨ nɨyí íꞌbí ngbángá Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí zɨ́ manda ga bɨ ꞌbɨ ꞌyị ꞌdáná éyị́ e kɨ́ ꞌyị ꞌdódo lorụ e ní. Nɨyí ꞌdécị ngbanga a idínɨ́ úfu wo, do íꞌbí wo do sị́lị́ ꞌyị ga bɨ ngárá ndanɨ́ Yụ́da e wá ní. 34 Zɨ́ye ndị́sịyé kɨ́ fólo máa, zɨ́ye lúbu súrú komomá, zɨ́ye ócó máa, zɨ́ye ị́nyịyé úfu máa. Zɨ́ma ídíma umbumá kɨ́ sị́lị́ ota, zɨ́ma úrú amá.”
Yakóbo e kɨ́ Yiwáni ilinɨ́ ídí káa do ngére e do lafúye e
(Lúrú kpá Matáyo 20:20-28)
35 Née ní, zɨ́ Yakóbo e kɨ́ Yiwáni wotị́ Zebedị́ya ógụyé ndoo zɨ́ Yésụ, ya zɨ́a ní, “Mongụ́ ꞌyị, éyị́ nɨ bo, ilizé gáa zɨ́yị méngị a zɨ́ze.”
36 Zɨ́a ndúꞌyú yée kɨ́dí, “Ílisé gáa zɨ́ma méngị zɨ́se ꞌdi?”
37 Zɨ́ye úku a zɨ́a kɨ́dí, “Sɨmɨ bɨ áyí gú karanée ndị́sị do kị́tị ngére eyị́ ní, ilizé zɨ́ze ídíze gbrengárá káa do mɨngburoko ꞌyị eyị́ e gbóo kɨ́yị, ngíti ꞌyị do sị́lị́yị ꞌbɨ anú, ngíti ꞌyị ꞌbɨ ené do ngelị.”
38 Zɨ́a úkulúgu ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Ɨ́ꞌɨ, ówosé esé éyị́ bɨ ásé ndúnduꞌyú gɨ roa ní wá. Útúásásé go gɨ ro éwé tara kóꞌdo nduwú bɨ mááyí gú ógụ éwé a ní maꞌdíi? Útúásásé go gɨ ro ꞌdíꞌbi babatị́za ꞌbɨ nduwú bɨ mááyí gú ógụ ꞌdíꞌbi a ní?”
39 Zɨ́ye úkulúgu ledre zɨ́a kɨ́dí, “Ɨɨ, azé útúásá.” Yésụ ya zɨ́ye ní, “Ɨɨɨ, tɨ́ maꞌdíi, ásé tɨ́ gú éwé tara kóꞌdo ndúwú bɨ mááyí ógụ éwé a ní kpá kɨ́ babatị́za ꞌbɨ nduwú bɨ mááyí gú ógụ ꞌdíꞌbi a ní. 40 Tɨ́ lá gɨ ro ndị́sị bɨ do anú kɨ́ do ngelị ní, ndaá ꞌbɨ ené ledre amá wá. Bi ga gére née nɨyí yị́ eyé gɨ ro ꞌyị ga bɨ yemeotonɨ́ go gɨ royé ní.”
41 Sɨmɨ bɨ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ga ga bɨ sokó uwúnɨ́ ledre née ní, zɨ́ sɨmɨyé ésị́ne ro Yakóbo e kɨ́ Yiwáni. 42 Zɨ́ Yésụ ndóloyóko yée do úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Ídísé ówo a kɨ́dí ꞌyị ga bɨ lurúnɨ́ yée káa do ngére e nda kpá kɨ́ ngíti géyị mɨngburoko ꞌyị ga bɨ ngárá ndanɨ́ Yụ́da e wá ní nɨyí ye ꞌyị ga bɨ kɨ́ rokoꞌbụyé do ꞌyị e mbá ní. Zɨ́ye ndị́sịyé óto ꞌyị e méngị moko zɨ́ye káa zɨ́ éyị́ bɨ ꞌyị e nɨyí owụ́kụlụ́ eyé e ní. 43 Éyị́ ndaá kenée dongaráse wá. Togụ́ ꞌyị gɨ dongaráse ili ídíne mongụ́ ꞌyị, idí óto roné káa do ꞌyị kasa ꞌbɨ lafúne e mbá. 44 Togụ́ ngíti ꞌyị gɨ dongaráse ili zɨ́ne ídíne manda ꞌdáꞌdá zɨ́ lafúne e mbá yá, idí ídí káa do ꞌyị ꞌbɨ moko ꞌbɨ lafúne e mbá. 45 Abú gba Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí ógụ ené gɨ ro zɨ́ ꞌyị e méngị moko zɨ́a wá, ogụ yị́ ené gɨ ro méngị moko zɨ́ ꞌyị e, kpá gɨ ro íꞌbí roné úyuné gɨ ro yómo tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e.”
Yésụ likpí komo owụ́ ꞌbɨ Timáyo
(Lúrú kpá Matáyo 20:29-34, Lúka 18:35-43)
46 Zɨ́ Yésụ kɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne ndéréógụyé sɨmɨ gara bɨ Zérịko ní. Sɨmɨ bɨ nɨyí go mɨndéréókpóye kɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e nda kɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e gɨ sɨmɨ gara gɨ ore ní, zɨ́ye ndíki oꞌdo bɨ komoa ndaá ní. Nɨ wotị́ Timáyo bɨ ndịsịnɨ́ kpá ndólo a Batimáyo ní, nɨ mɨndị́sịné dogboṛụ mɨsiꞌdi ndị́sị ómbo éyị́ gɨ zɨ́ ꞌyị e. 47 Sɨmɨ bɨ úwú ledre kɨ́dí, née Yésụ ꞌyị ꞌbɨ Nazeréta ogụ ne ní, zɨ́a gbúrógbóne ꞌdága kɨ́dí, “Yésụ Owụ́ ꞌbɨ Dawídi, lúrú aka lerị́ma.”* 10:47 ꞌYị e owonɨ́ kóo bú kɨ́dí Kɨ́résịto bɨ yée ndịsịnɨ́ sóngó wo gɨ ro zɨ́a ógụné ní, nɨ ídí ngúru bulúndu Dawídi bɨ kóo ngére ꞌbɨ Isɨréle e ꞌdesị́ ní. Gɨ zɨ́ kéyị née ní, do kóo ndị́sị ndólo Kɨ́résịto maꞌdáa kɨ́dí, “Bulúndu ngére Dawídi.” Ṇguṇgunɨ́ kóo kpá kɨ́dí Kɨ́résịto maꞌdáa togụ́ ogụ go yá, nɨ ndị́sị yómo ꞌyị e gɨ sɨmɨ ndíyá eyé e.
48 Zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị ga bɨ ndịsịnɨ́ ndéré kɨ́ Yésụ e née, ndị́sịyé kɨ́ngaya ụ́cụómo wo kɨ́dí, idí mụ́kụ́. Abú kenée ndotó, zɨ́ oꞌdo née nda gbúrógbó tátá roné ꞌdáꞌdá kɨ́dí, “Yésụ Owụ́ ꞌbɨ Dawídi, lúrú aka lerị́ma.”
49 Zɨ́ Yésụ úwú ledre née, zɨ́a tóroné, zɨ́a úku ledre zɨ́ ꞌyị ga gére née kɨ́dí, “Ndólosé aka oꞌdo bɨ ndịsị gbúrógbó née gɨrí yáa.” Zɨ́ye ị́nyịyé úku ledre zɨ́a kɨ́dí, “Royị́ inyi nda mu, ị́nyịógụ mu ꞌdága nɨ go ndólo yị́ị.” 50 Geré zɨ́a ụ́cụóyó mongụ́ bongó bɨ onzó roné ní ꞌdáꞌba, zɨ́a ị́nyịógụné ꞌdága do sịndị́ne ógụné zɨ́ Yésụ.
51 Zɨ́ Yésụ ndúꞌyú wo kɨ́dí, “Máídí méngị zɨ́yị ꞌdi?”
Zɨ́a úku ledre kɨ́dí, “ꞌYị ꞌdódo ledre, máíli lá dụụ́ lúrú bi.”
52 Yésụ ya zɨ́a ní, “Bɨlámáne, ndéré mu, komoyị́ eme go, gɨ zɨ́a bɨ ṇgúṇgu ledremá go ní.” Geré née ní, zɨ́ komoa líkpíphụ́trụ roné. Sɨmɨ bɨ Yésụ nɨyí nda go ndéréókpó ní, zɨ́ oꞌdo ba útúne kpɨ́ṛáká do kacɨ́ye, yóó, zɨ́ye ndéréye kéye.
10:6 10:6 Dosị́ éyị́ e 1:27
10:8 10:8 Dosị́ éyị́ e 2:24
10:19 10:19 Ólụ́ógụ 20:12, Gbre lorụ 5:16-20
*10:47 10:47 ꞌYị e owonɨ́ kóo bú kɨ́dí Kɨ́résịto bɨ yée ndịsịnɨ́ sóngó wo gɨ ro zɨ́a ógụné ní, nɨ ídí ngúru bulúndu Dawídi bɨ kóo ngére ꞌbɨ Isɨréle e ꞌdesị́ ní. Gɨ zɨ́ kéyị née ní, do kóo ndị́sị ndólo Kɨ́résịto maꞌdáa kɨ́dí, “Bulúndu ngére Dawídi.” Ṇguṇgunɨ́ kóo kpá kɨ́dí Kɨ́résịto maꞌdáa togụ́ ogụ go yá, nɨ ndị́sị yómo ꞌyị e gɨ sɨmɨ ndíyá eyé e.