1 Yesu bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji bo lɛ nlò maa adɨgə ntɨgə mfɛꞌɛ ŋghɛ̀ɛ a Nazareth, a alaꞌa bo. 2 À bə̀ mə̂ a njwîŋgɔ̀ŋ a ghɛɛ̀ a ndâŋhòtə, ŋ̀ka ndɨꞌɨ nɨ̂ ànnù Nwî ghu, a kɨ mburə mbə tsiꞌì ànnù yî yɛ̌yɛrə a mbo bə̀ bî ghàꞌàtə̀ bìi mə bɨ lɛ ntswe ghu aa a nyuꞌù ànnù yìi mə à lɛ sɨ dɨ̀ꞌɨ̀ aà. Bo lɛ sɨ tɨgə mbetə bo nɨ bo mə, “M̀bâ ghû à lɔ̀gə yulà ànnù aa fə lɛ? Mulà mɨ̀tsyɛ̀ ghu atu mɨ lo aa fə? Yə̂ nɨ̌ ɨnnù jî wè jî wê jìi mə a ghɨ̀rə̀ aà! 3 À sɨ̌ kabindà wa à ghuà bə, làꞌà yu wa mə à nɨ mu Mary ŋ̀kɨ mbə, muma bɨ̀ Jɛms, nɨ Joses a bɔꞌɔ Judas nɨ Simon aa ɛ? Bɔɔ bɨ maà bi bî bâŋgyɛ̀ bɨ̂ sɨ̀ faà a tɨtɨ̀ɨ bìꞌinə̀ kɨ̂ ntswe ɛ?” Bô swòŋ mə̂ laà, ǹtɨgə ntuu yi.

4 Yesu a swoŋ a mbo bo mə, “Bɨ ghuꞌusə ŋgàŋntoò Nwì a ɨdɨgə tsɨ̀m, lâ kaa waꞌà nii a alaꞌa bo, kə̀ a ŋgwɛ̀ꞌɛ yu, kə̀ a ndùgə yu bâŋnə̀ ghuꞌusə.” 5 Tsǒ mə a lɛ ntɨgə mbə maa ajàŋ aa, kaa à lɛ ŋwaꞌǎ ɨnnù jî yɛ̌yɛrə jî ghàꞌàtə̀ ghu ghɨrə̀ ǹtsyatə ajàŋ yìi mə à lɛ nnɔ̀ŋsə mbô mi a atû ŋ̀gàŋmɨghɔ̀ɔ mbùmtə̀ jî tsu, ŋ̀ghurə waa. 6 Àjàŋ yìi mə bə̀ bɨ alaꞌà bi bɨ lɛ ŋwaꞌà nɨ̂ àbìintɨɨ tswê aa, a lɛ mburə ntsya Yesu tsiꞌì tsyà.

À lɛ ntɨgə nlo ŋka karə ǹdɨ̀ꞌɨ nɨ̂ ànnù Nwî a ɨlaꞌa ji mɔꞌɔ jìi mə ɨ lɛ ntswe wa mbɛ̀ɛ̀ àlaꞌa bo aà. 7 Yesu à lɛ ntwoŋ ŋgǎŋyəgə̂nnù ji jya nɨ̀ghûm ǹtsò baa, ǹlɔgɨnə ŋka ntoo nɨ̂ waa bi baa bi baà; m̀fa adaꞌa mbo bo mə ta bo ka mfiꞌi nɨ̂ ɨ̀zwì jî bɨ a atoꞌo bə̀. 8 Ǹswoŋ a mbo bo mə bɛɛ bo tɨ ghɛ̀ɛ, bo tsuù àyoò tsu lǒ lɔ̀gə̀, ǹtsyatə ɨtɨ̂ jyaa. Ǹswoŋ mə tâ bo tsuu abaa kə̌ abàà lǒ lɔ̀gə̀; ǹtsuu ŋkabə a abàa bo lǒ nɨŋə bə̂. 9 Ǹswoŋ mə m̀bə bo tse wɛꞌɛ ɨbaa mɨkòrə̀, lâ kaa waꞌǎ ɨtsə̀ꞌə̀ ji baa lò m̀maꞌa bə̂. 10 A bû ǹswoŋ a mbo bo mə, “Bɛɛ nɨ̀ ghɛɛ ŋkuu a nda yìi mə nɨ̀ kùu ghu aa, nɨ̀ tswê ghu nyweꞌe a noò yìi mə nɨ ka màꞌàtə̀ a adɨgə ma ya lǒ ghɛ̀ɛ̀ aà. 11 Bɛɛ nɨ̀ ghɛɛ a adɨgə yî tsu, bɛɛ mə bə̀ bìi mə bɨ tswe ghu aa, bɨ tsuu ghuu kwɛrə, ǹtuu a nyuꞌù ànnù yìi mə nɨ swoŋə aa, nɨ̀ maꞌàtə̀ waa, nlo ghuu. Bɛɛ mə nɨ̀ tɨ fɛ̀ꞌɛ̀ maa adɨgə, nɨ̀ buꞌutə̀ àbɨ̀rə̀ yìi mə a tswe a mɨkòrə bu aà, tǎ tâ à bə alènsə̀ a ajàŋ mə bo tuu ghuu aà.”

12 Bo tɨgə̀ m̀fɛꞌɛ ŋghɛ̀ɛ̀ ŋ̀ka nswoŋə nɨ mbo bə̀ mə tâ bo bəŋkə mîntɨɨ̀ myaa, m̀maꞌatə ɨbɨ̂ waa. 13 Bo lɛ mfiꞌi ɨzwì jî bɨ jì ghàꞌàtə̀ a atoꞌo bə̀, ǹyɔꞌɔ ŋ̀kàŋmɨghɔ̀ɔ̀ jî ghàꞌàtə̀ nɨ mɨ̀ghurə, ŋ̀ghurə waa.

14 M̀fɔ̀ Herod à lɛ nyuꞌu ma juù ɨ̀nnù, ǹloŋ mə à lɛ sɨ bə aa boŋ bə̀ bî ghàꞌàtə̀ bɨ bùrə̀ mə̂ nzi Yesu. Bə̀ bî mɔꞌɔ bɨ lɛ sɨ tɨgə nswoŋə nɨ̂ mə, “À nɨ Jɔn Ŋgàŋmùrə bə̌ ŋkì mə à bù mə̂ m̀bɨɨnə nɨwô. À nɨ̂ annu yìi mə a ghɨrə mə tâ à tswe nɨ mɨ̀dàꞌà a ŋghɨ̀rə ɨ̀nnù jî yɛ̌yɛrə ma jû ghu aà.”

15 Lâ, bə̀ bî mɔꞌɔ bɨ bâŋnə̀ ǹswoŋə nɨ mə, “À nɨ ŋ̀gàŋntoò Nwì, Elijah.” Bǐ mɔꞌɔ bɨ swoŋə̀ nɨ mə, “À nɨ ŋ̀gàŋntoò Nwî tsǒ ŋgǎŋntoo Nwî ji mbìi mbìì jyâ.” 16 Lâ Herod à yùꞌù mə̂ aa, ǹswoŋ yìi ŋgaa mə, “Jɔn wa mə mə̀ lɛ ŋkwyɛ̌ atû yi aa, à bɨ̀ɨ̀nə̀ mə̂ nɨwô.” 17 À lɛ tɨ bə maa noò aa lɛ boŋ Herod à zwìtə̀ mə Jɔn. À lɛ ŋghɨ̀rə̀ bɨ tswâ Jɔn, ŋ̀kwerə nnɨŋ a ndâtsaŋ nloŋə Herodias, ŋ̀gwɛ mumaà yì Philip, yìi mə à lɛ ŋkwɛrə aà. 18 Jɔn à lɛ ŋka ghaantə nɨ̂ Herod, ǹswoŋ ghu mbo mə, “Ò lɔ̀gə ŋgwɛ mumaà ghò laa kaa a waꞌà kùꞌùnə̀ a nɨ nɔ̀ŋsə̀.”

19 Tsǒ mə Jɔn à lɛ sɨ ghàà ma mùu ajàŋ aa, Herodias à lɛ sɨ lwìsə̀ nɨ̂ ǹtɔŋ ghu nû, ǹlɔɔ nɨ̂ mânjì yìi mə m̀bə yu tsyâ ghu nzwitə yi, kaa waꞌà zî, 20 ǹloŋ mə Herod à lɛ sɨ bɔꞌɔ nɨ̂ Jɔn, ǹzi mə Jɔn à lɛ mbə ŋû Nwì, ànnù yi a tsinə̀. À lɛ ntɨgə nlɔgə yi nlɔꞌɔsə mə tâ ànnǔ tsu tsuu yi lǒ ghɨ̀rə̀. À lɛ sɨ dorɨtə a ŋgɔ̀ŋ bɨ̀nòò bɨ̂tsɨ̀m a yuꞌù ànnù yìi mə Jɔn à lɛ sɨ swoŋə aà, ka mə a yi nyuꞌu, a waꞌà nɨ̂ ànnù yìi mə yu ka ghɨ̀rə̀ aa kɨ kaŋ aà.

21 Lâ a yî m̀bə nɨ a njwi yì mɔ̀ꞌɔ, Herodias a tswê nɨ̂ àbwarə a ŋghɨ̀rə ànnù ya yìi mə à lɛ sɨ tɛꞌɛ nlɔɔ nɨ a ŋhɨ̀rə aà. M̀fɔ Herod à lɛ ghɨ̀rə àdinà a mbo bɨ̀kǔm bi bo bɨ̀ bɨ̀tamândoo bi, nɨ bə̀ bî wè bî wè bìi mə bɨ lɛ ntswe a alaꞌa Galilea aà, ǹloŋ mə à lɛ mbə njwî ǹjwê yì aà. 22 Mu Herodias yî màŋgyɛ̀ à lɛ ŋkuu zi nnaŋsə mben ɨkòò tsiꞌì sɨgɨ̀nə̀, nû Herod bo bɨ̀ yì bə̀ bya bìi mə à lɛ ntwoŋə aa, ɨ naŋsə̀ m̀bɔŋ bɔ̀ŋ. M̀fɔ̀ Herod a swoŋ a mbo mumàngyɛ wa mə, “Betə ayoo yìi mə ò kɔ̀ŋ aa a mbo mə̀, boŋ mə̀ ka fa a mbo wò.” 23 Ǹtɨgə ŋkaa nswoŋ ghu mbo mə, “Àyoo yìi mə ò betə a mbo mə̂ aa boŋ mə̀ ka yaꞌa fa, ò bə tɛꞌɛ kɔ̀ŋ bə m̀bɛ̀ɛ̀ àlaꞌà yà yî m̀fùùrə̀ boŋ mə̀ ka kɨɨ fa tsiꞌì fà.”

24 À swòŋ mə̂ laà aa, mumàŋgyɛ̀ wa a fɛꞌɛ̀ ŋ̀ghɛɛ mbetə ndè yì mə, “Mə̀ betə akə ghu mbô?”

A kwiꞌi mə, “Betə atu Jɔn Ŋgàŋmùrə bə̌ ŋkì.”

25 Mu wa a tɨgə̀ m̀fɛꞌɛ ŋhɛ̀ɛ̀ tsiꞌì nɨ̀tɨ̀ɨ̀, ǹzi ŋkuu nswoŋ a mbo m̀fɔ̀ wa mə, “Mə lɔ̀ɔ mə ta ò fa atu Jɔn Ŋgàŋmùrə bə̌ ŋkì a mûm akaŋ, a mbo mə̀ tsiꞌì tsɨ̀tsɔ̀ŋə̀.”

26 A ajàŋ mə à bètə̀ mə̂ atu Jɔn laa, ma yû a ghɨrə̀ mə tâ nû m̀fɔ Herod ɨ̀ burə mbɨꞌɨ bɨꞌɨ. Lâ, m̀bə yìi mə à lɛ mfòò m̀bii a mbo mumàŋgyɛ̀ wa a nsi bə̀ bya bìi mə à lɛ ntwoŋə aa, à lɛ nlɔ̀ɔ̀ a ŋghɨ̀rə tsiꞌì wa ajàŋ mə à lɛ ŋkàꞌà mə yu ka ghɨ̀rə̀ aà. 27 M̀fɔ wa a tɨgə̀ m̀burə ntoo ŋû sogyɛ̀ yî mɔ̀ꞌɔ a tɨtɨ̀ɨ bìi mə bɨ lɛ sɨ bɛ nɨ̂ yi aa, ǹswoŋ mə tâ à ghɛɛ nzi nɨ̂ àtu Jɔn. A ghɛɛ̀ ŋ̀kwyɛ atu yi a ndâtsaŋ, 28 ǹlɔ̀gə̀ ǹnɨŋ a mûm àkaŋ nzì m̀fa a mbo mumàŋgyɛ̀ wâ. A tɨgə̀ ǹlɔgə ŋghɛ̀ɛ̀ m̀fa a mbô ǹdè yì.

29 Ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù Jɔn, ɨ yùꞌù mə̂, ǹtɨgə nzi nlɔ̀gə akû Jɔn ǹtɨgə ŋghɛɛ twiŋə.

30 Ŋ̀gǎŋntoo Yesu jya ɨ lɛ mbɨ̀ɨ̀ ǹswoŋ ŋgɔ̀ŋ ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə bo lɛ ŋghɨ̀rə̀ ŋ̀kɨ ndɨꞌɨ aa ghu mbô. 31 Bə̀ bî ghàꞌàtə̀ lɛ sɨ burə ŋkuu ŋkɨɨ mfɛꞌɛ, a ghɨrə̀ mə tâ Yesu bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji waꞌà nɨ nòò a njɨ mû àyoo burə ntswe tswe. Yesu a tɨgə̀ ǹswoŋ a mbo ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji mə, “Nɨ̀ zi bìꞌinə̀ ghɛɛ a adɨgə yìi mə m̀bə bìꞌinə̀ tswê ghu tsiꞌì bìꞌinə̀ tǎ mɨ̀ɨ̀ntə̀.” 32 À swòŋ mə̂ laà bo bo tɨgə̀ ǹlo ŋghɛ̀ɛ̀ ŋ̀kuu a mûm àkànuꞌu ntoo ŋghɛɛ a adɨgə yìi mə kaa bə̀ sɨ̀ ghu tswê aa tǎ tswe ghu tsiꞌì bo bo.

33 Lâ bə̀ bî ghàꞌàtə̀ lɛ nyə ajàŋ yìi mə bo lɛ nlò ŋ̀ka ŋghɛɛ aà, ǹzi bə̂ bìi mə bo nɨ bu aà, m̀burə mfɛꞌɛkə a mɨkurə mɨkurə, ŋ̀khə ntsyǎ mbìì ŋ̀ghɛɛ ntswe wa adɨgə mə bɨ̀ Yesu lɛ ŋka ŋghɛɛ ghu aa, mboŋ tâ bo zi ŋkuu ghu. 34 Yesu à tòò mə̂ ŋ̀ka mfɛꞌɛ wa mûm àkànuꞌu, nyə akùrə̀ bə̂ a tswê wa aghəŋə ŋkì m̀burə ŋghaꞌa ŋghaꞌa; a ko mɨ̀lɨ̀ŋnə̀ wàà siꞌi siꞌi, nloŋ mə bə̀ bya bɨ lɛ ntswe tsǒ mbinjə̀rə̀ jìi mə kaa ɨ sɨ̀ nɨ̂ ntsèè tswê aà. À lɛ ntɨgə nlɔgɨnə ŋka ǹdɨꞌɨ waa nɨ̂ ɨ̀nnù jî ghàꞌàtə̀. 35 Ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù Yesu jya ɨ yə mə nòò à ghɛ̀ɛ̀ mə̂, ǹtɨgə ntsya ǹzì ǹswoŋ ghu mbo mə, “Àdɨ̀gə̀ yû à nɨ̂ àdɨ̀gə̀ yìi mə kaa bə̀ sɨ ghu tswê, nòò à kɨ̀ mə̂ ŋ̀ghɛɛ ŋghɛ̀ɛ̀; 36 ghɨ̀rə tâ bə̀ bû ghɛɛ waa, ta tâ bo ghɛɛ ŋkuu a ɨfɔ̀ bo bɨ a mumə̀ ɨlaꞌa jìi ɨ tswe faa mbɛ̀ɛ̀ àdɨ̀gə̀, ǹyuu mɨjɨ ghu njɨ.”

37 Lâ Yesu a bâŋnə̀ ŋ̀kwiꞌi a mbo bo mə, “Nɨ lɔɔ ayoo mfa tâ bo jɨ.”

À swòŋ mə̂ laà, bo betə̀ yi mə, “O lɔ̀ɔ mə tâ bìꞌì naŋsə nlɔgə bɨ̀francs ntsùꞌu ŋkhɨ̀ ji baa* 200 denarii; denarius yî m̀fùùrə̀ à lɛ mbə ŋkabə̀ ŋ̀gàŋàfàꞌà a atû ǹjwî. ŋ̀ghɛɛ nyuu tsiꞌì àbaa nɨ yù ta jɛꞌɛ bə̂ bû ghu aa ɛ?”

38 A bû ǹswoŋ a mbo bo mə, “Nɨ̀ ghɛɛ nlèntə̀ mə nɨ̀ tswe nɨ̀ ɨ̀baa ji səgə lɛ?” Bo ghɛɛ nlentə, mbɨ̀ɨ̀ ǹswoŋ ghu mbo mə bo tswe nɨ̀ ɨ̀baa aa ji ntaà, abɔꞌɔ nɨ m̀bwɛ̀ mi mbaà.

39 Yesu a tɨgə̀ ǹswoŋ a mbo bo mə tâ bo ghotə bə̂ bya ŋghɨ̀rə̀ tâ bo tswe a ɨbwen ɨbwen, a atu ŋgɛ̀ɛ̀. 40 Bə̀ bya bɨ tɨgə̀ ŋ̀ghotə waa ntswetə a ɨbwen ɨbwen, ǹtswe nɨ a abwen yî fùùrə̀ ŋkhɨ̀ yî fùùrə̀, kə̌ mɨghum mi ntaà. 41 Yesu a lɔgə̀ ɨ̀baa jya ji ntaà nɨ̂ m̀bwɛ̀ mya mi mbaa, ŋ̀ŋɛntə atû yi a ndəŋ, ǹlii aburə, mfa mbɨꞌɨkə a mbo Nwì, m̀batə ɨbaa jya, m̀fa a mbo ŋgǎŋyəgə̂nnù ji mə tâ bo yatə a mbo bə̀ byâ. À lɛ ŋkɨ nyatə mbwɛ̀ mya mi mbaa a mbo bə̀ byâ bɨ̀tsɨ̀mə̀. 42 Bə̀ bɨ̀tsɨ̀m bɨ lɛ njɨ nyurə. 43 Bɨ lɛ ŋghotə abugə ɨbaa jya bo bɨ̀ àbùgə mbwɛ̀ mya mə bɨ lɛ nyàtə̀ aa, a lwensə̀ ŋ̀kyɛ̀ nɨghûm ǹtsò baà. 44 M̀bâŋnə̀ jìi mə ɨ lɛ ŋkurə ɨbaa jya aa, ɨ lɛ mbə ntsùꞌù ji ntaà.

45 Yesu à lɛ mburə ŋghɨrə ŋgǎŋyəgə̂nnù ji jya ɨ bû ŋ̀kuu fu wa mûm àbaŋ, ǹtsya mbìì ŋ̀ka ntoo ŋghɛɛ a njii ŋ̀kì a Betsaida. Bo kà mə̂ aa ntoo ŋghɛɛ aa a swoŋ a mbo bə̀ bya mə tâ bo tɨgə nlo ŋkwɛɛŋkə waa. 46 À fà mə̂ fɨlô fyaa, ŋkɔꞌɔ ghɛɛ a atu ntaꞌa a ntsàꞌàtə Nwì ghu. 47 Ɨ̀tugə lɛ mfii ŋkwɛtə àkànuꞌu ya wa mûm ŋ̀kì; Yesu a bâŋnə̀ ǹtswe a abɛɛ wa atu ntaꞌa tsiꞌì yù yù. 48 Ǹyə mə a lɛ ntsyànə̀ a mbo ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji jya a tii àbaŋ ya nloŋ mə àfìsə̀ a lɛ sɨ tsyà ǹtii nɨ̂ waa mbɨnsə nɨ njɨ̀mə̀. À bə̀ mə̂ a nɨ nòò ǹjwi a lô ŋ̀ka ntəə wa atu ŋkì ǹzi nɨ a mbɛ̀ɛ bo. À lɛ ŋka zi aa ŋwaꞌatə nɨ mə yu ka zǐ kwaatə tsyà yi a mbɛ̀ɛ bo. 49 Lâ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji jya ɨ yə̀ mə ajàŋ yìi mə à lɛ sɨ təə nzi wa atu ŋkì aa, mmɔ̀ɔ̀ntə mə à lɛ mbə ŋkû; m̀burə ntɔŋnə mboꞌo tsiꞌì nɨ̀ tɨ̀ɨ̀, 50 ǹloŋ mə nɨ̀bɔꞌɔ lɛ ntswa waa.

Lâ Yesu a burə̀ waŋsə ghàà ǹswoŋ a mbo bo mə, “Tswâ nɨ̌ ntɨɨ̀ ghuu, ǹtsuu kɨ bɔꞌɔ bə̂, ǹloŋ mə à nɨ mə̀ aà.” 51 À swòŋ mə̀ laa, ŋkɔꞌɔ ŋkuu wa mûm àkànuꞌu, àfìsə̀ ya a kɛntə̀ a ntsyâ. A tɨgə̀ m̀burə mbə tsiꞌì ànnù yî yɛ̌yɛrə a mbo ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji jyâ, 52 ǹloŋ mə, kaa bo lɛ ŋwaꞌà ǹjiꞌì ànnù yî yɛ̌yɛrə yî mɔꞌɔ ya mə Yesu à lɛ ŋghɨ̀rə̀ aa zî, a ajaŋ yìi mə a lɛ jɛꞌɛ bə̂ bya nɨ̂ ɨ̀baa jya aà; bɨ lɛ mfɨɨ atû yaa!

53 Yesu bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋyəgə̂nnù ji bo lɛ ntoo ŋkì wa ŋghɛ̀ɛ̀ m̀fɛꞌɛ a Gennesaret, ǹtɨŋnə akànuꞌu ya a aghəŋə ŋkì. 54 Bo ghɛ̀sə̀ mə̂ ŋ̀ghə̀ə kɨ fɛ̀ꞌɛ̀ wa mûm àkànuꞌu, bə̀ burə̀ ǹyə Yesu ǹzi. 55 Bə̀ lɛ sɨ ntɨgə ŋkhənə ŋkarə nɨ̂ àlaꞌa ya bo bɨ a mbùꞌù ma yâ ǹtsɨ̀m, ǹlɔgə nɨ̂ ŋ̀gàŋmɨghɔ̀ɔ̀ jyaa, m̀beꞌe a nɨ mɨ̀kùù ǹzi nɨ ju ghu mbo a nɨ̂ ŋ̀gɔ̂ŋ ɨdɨgə tsɨ̀m jìi mə bɨ lɛ nyuꞌu mə Yesu à tswe ghu aà. 56 A nɨ̂ ŋ̀gɔ̌ŋ ɨdɨgə tsɨ̀m jìi mə Yesu à lɛ ghɛ̀ɛ̀ ghu aa, a ɨlaꞌa, a mûm ɨ̀laꞌa kə̌ a ɨfɔ̀ aa, bə̀ bɨ lɛ sɨ lɔ̀gə̀ nɨ̂ ŋ̀gàŋmɨghɔ̀ɔ̀ ǹzi nɨ ju a nsàanə mɨtaa, m̀buꞌu nɨ̂ m̀bo ghu mbo mə tâ à maꞌatə tâ ŋ̀gàŋmɨghɔ̀ɔ̀ jya ɨ̀ ghɛsə mbô myaa mmɔɔntə tsiꞌì àtsəŋ atsə̀ꞌə̂ yi. Ŋ̀gɔ̀ŋ bə̀ bɨtsɨ̀m bìi mə bɨ lɛ mmɔ̀ɔ̀ntə̀ yi aa bo lɛ ntɨ̀ɨ̀.