1 Haanin, hiyay pinakapoon a padi, tinepet na yay Esteban, “Peteg laweh yatin anhabiyen la tungkol kammo?”

2 Nakibat yay Esteban, “Hikawon kakatongno ko boy tutoa ko, leng-en yoy habiyen ko. Hatew, hiyay toa tawon Abraham, bayo ya nakew ha banwan Haran, napakit ya kana ha Mesopotamia ye makapalyadiyan a Dioh, 3 a wana, ‘Lakwanan moy lugal mo boy hilay papaltido mo. Ket makew ka ha lugal a ipakit ko kammo.’* Genesis 12:1. ”

4 “Kaya-bay inumalih yay Abraham ha lugal lan Caldeo, ket nakew yan kinumonin ha banwan Haran. Ha natey yaynay bapa na, intubol na yan Apo Dioh ihti ha lugal a angkunaan tawo haanin. 5 Kananyatew a panaon, hiyay Abraham, agna ya po binyanan Apo Dioh nin agya makandin pahen bengat nin luta. Noba impangako nan Apo Dioh kana a yatin lugal ye ibyay na kana boy kanlan lalahi na, agya homain ya po anak kananyatew. 6 Hinabi nan Apo Dioh kana, ‘Hilay lalahi mo, ket kumonin hila lano ha kanayon a lugal. Ket maipoh hila lano ihtew boy mapatiyatiyaan ha loob nin apat a gatoh a taon. 7 Noba hilay tataon mangipoh kanla, ket paduhaan ko hila. Pangayadi, alihan la yatew a lugal boy mag-udong hilayna ihtin lugal. Ket ihtibay la kon galangen.’ 8 Ket bilang pagkakitan nin kahundoan nan Apo Dioh kanla, imbilin na a katapulan tulien ye kaganaan a laki. Kaya-bay ha nianak yay Isaac, tinuli na yan Abraham ha ikawalon mangaamot. Wanabay met ateed ye dinyag nan Isaac kanan Jacob a anak na. Boy wanabay met ye dinyag nan Jacob kanlan labinluwan aanak na a nangibatan nin lahi tawon Jujudio.”

9-10 “Haanin, hiyay Jose a magha kanlan labinluwan lalakin aanak nan Jacob, ket kinaibegan la yan kakatongno na. Inlako laya kanlan tataon māgpanapulan. Ket inlakew laya ha Egipto. Ket ihtew yan naipoh. Noba hiyay Jose, anlamoan na yan Apo Dioh boy hinaglapan naya ha kaganaan a pamaidap a angkadihaan na. Binyanan naya po Apo Dioh nin kadunongan. Kaya-bay kinaaliketan na yan Paraon a Poon ha nahyon Egipto. Ket dinyag na yan mamaala ha Egipto boy ha kaganaan a kabandiyan na.”

11 “Haanin, nagkamain nin bitil boy angkaidapan hilaynan tubat ye tatao ha Egipto boy ha Canaan. Ket hilay pamilya nan Jacob a nangaunan tutoa tawo, homain hilaynan mapangwaan nin pamangan. 12 Ha nabalitaan nan Jacob a malabong ye pamangan ha Egipto, intubol na hilay aanak na a nangaunan tutoa tawo a manaliw nin pamangan ihtew. Yati ye unan pamakew la ha Egipto. Noba ahe laya nabalayan ye Jose a katongno la. 13 Ket ha ikalwan pamakew la ihtew, napabalay yaynay Jose kanlan kakatongno na. Ket hiyay Poon Faraon, natandaan na ye tungkol ha pamilya nan Jose. 14 Pangayadi, hiyay Jose, impadakit na yay Jacob a bapa na, dayon papamilya na. Pitompo boy lima hilan mitapamilya. 15 Kaya-bay hiyay Jacob boy pamilya na a nangaunan tutoa tawo, nakew hilan kinumonin ha Egipto angga ha matey hila. 16 Ket hiyay babangkay la, in-uli la ihti ha lugal tawo. Ket in-ilbeng laya ha Shekem ha pangilbengan a hinaliw nan toa tawon Abraham hatew kanlan aanak nan Hamor.”

17 Hinabi na po nin Esteban, “Ket ha madanon na yaynan tupaden Apo Dioh ye pangako na kanan Abraham, anlumabong hilan anlumabong ye nangaunan tutoa tawo ha Egipto. 18 Haanin, nahagiliyan ye poon ha Egipto. Ket yatin bayon poon, homain yan kamatandaan nin tungkol kanan Jose. 19 Ket yatin poon, tinalingo boy pinatiyatiyaan na hilay nangaunan tutoa tawo. Boy pinilit na hilan itapon ye oongi la ta-omen hila matey.”

20 “Ket kananyatew a panaon, in-anak yay Moises a kinaaliketan nan Apo Dioh. Tatloy bowan la yan hinayhay nin tutoa na ha baey la. 21 Noba ha napilit hilaynan manlakwan kana, kingwa na yan babayin anak nan Poon boy hinayhay na yan ba-mon hadili nan anak. 22 Napag-adalan nan Moises ye kaganaan a kadunongan lan Egipsio. Ket nag-ilyadi yan magaling ha paghabi boy ha panyag.”

23 Hinabi na po nin Esteban, “Ha magtaon yaynan apatapo ye Moises, naihipan na hilan kewahan ye kapadiho nan Israelita. 24 Ha anti yayna ihtew, nakit na yay maghan kapadiho nan Israelita a an-apiyen nin maghan Egipsio. Nilakew na yan tinageman ye Israelita. Ket pinatey na yay Egipsio bilang pangibae na kana. 25 Nabaan nan Moises a mabalayan la yan kapadiho nan Israelita a hiyabay ye gawien nan Apo Dioh a mamalihway kanla. Noba ahe la met natalohan. 26 Kabekahan, nalatngan na hilan ampay-away ye luwan Israelita. Labay na hilan paykahundoen. Kaya-bay hinabi na kanla, ‘Padiho kawon Israelita, taket ta ampay-away kawo?’ 27 Noba hiyay taon ampangapi ha kapadiho nan Israelita, intudon na yay Moises boy hinabi na, ‘Ayay namyay kammo nin katulidan a manakop boy manuhga kammi? 28 Labay moko met nayi a pateyen a omen ha dinyag mo kanan Egipsio naapon?’ 29 Pamakange nan Moises yatew, tinumakah ya. Ket nakew ya ha lugal a anhabtan Midian. Kinumonin ya ihtew bilang dayohan. Ket ihtew yaynan nangahawa boy nagkaanak nin luway laki.”

30 Hinabi na po nin Esteban, “Pangalabah nin apatapo a taon, legan anti yay Moises ha wangwang ha haley nin Mapantay nin Sinai, napakit ya kana ye maghay anghil ha mahipok a poon-kayon andumlag. 31 Pamakakit nan Moises, nagtaka ya. Kaya-bay hinaleyan na ta-omen na yan pakabilewen. Ha mahaley yayna, nange nay bihnga nan Apo a ampaghabin wanae, 32 ‘Hikoy Dioh lan nangaunan tutoa mon Abraham, Isaac, boy Jacob.’ Pamakange nan Moises, namigpig ya uli ha tubat a limo na boy agna yaynan binilew. 33 Hinabi nan Apo Dioh kana, ‘Alihen moy ihtiping mo, ta lugal ko ye antukdoan mo. 34 Angkakit ko ye pamaidap kanlan tatao ko ha Egipto boy angkange ko met ye aleng-eng la. Kaya-bay inumaypa ako ta-omen ko hila iligtah. Haanin, maghadya ka, ta itubol katan mag-udong ha Egipto.’ ”

35 Hinabi na po nin Esteban, “Hiyay Moises, ket hiya ye ingkahwil lan kapadiho nan Israelita ha hinabi la, ‘Ayay namyay kammo nin katulidan a manakop boy manuhga kammi?’ Noba agya wanabay man, makauli ha haglap nin anghil nin Dioh a nakit na ha mahipok a poon-kayon andumlag, ket hiyay Moises met ateed ye intubol nan Apo Dioh a manakop boy mangiligtah kanlan Israelita. 36 Hiyay Moises ye nangilwah kanlan Israelita ha Egipto. Malabong ye kapagtakaan boy pagkakitan a dinyag na ha Egipto, ha Dagat a Matibya boy ha wangwang a dinanan la ha loob nin apatapo a taon. 37 Hiyabay met ateed ye naghabi kanlan kapadiho nan Israelita, ‘Hiyay Apo Dioh, mamili ya ha lahi yo nin maghan podopita a omen kangko.’ 38 Ha paytitipon lan nangaunan tutoa tawo ha wangwang, hiyay Moises met ateed ye namietan kanlan tatao kanan anghil a nakitongtong kana ihtew ha Mapantay nin Sinai. Hiyabay met ye nananggap nin Habi nin Dioh a ampakaibyay bi-ay ta-omen na met ibyay kantawo.”

39 Hinabi na po nin Esteban, “Noba ha nagbuyot yay Moises ha mapantay, ahe la yayna anhumbongen nin nangaunan tutoa tawo, no aliwan ingkahwil la yayna boy labay la po ye mag-udong ha Egipto. 40 Kaya-bay legan anti yay Moises ha Mapantay nin Sinai, hinabi la kanan Aaron, ‘Idiyagan mo kayin dioh a manguna kammi, ta ahe mi tanda no hinyaynay nalyadi kananyatew a Moises a nangilwah kammi ha Egipto.’ 41 Kaya-bay nanyag hilan diohdiohan a kadih oybon baka. Pangayadi, nanapo hilan aayop. Ket hinagpaan laya boy pinagpihtaan la yay dinyag nin hadili lan gagamet. 42 Ulin yatew, tinalingkukolan na hilaynan Apo Dioh boy pinaolayan na hilaynan manggalang ha mangaamot, bowan, boy bibitoen. Ket nalyadi ye inhulat lan popodopita a wanae,

44 Hinabi na po nin Esteban, “Hilay nangaunan tutoa tawo, ha anti hila po ha wangwang, pikakaget lay Toldan Panggalangan a pagkakitan a anti yay Apo Dioh kanla. Dinyag la yay Toldan Panggalangan a omen ha imbilin nan Apo Dioh kanan Moises boy omen ha palano a impakit na kana. 45 Ha natey yaynay Moises, hiyay Josue ye kahagili na a manguna kanlan nangaunan tutoa tawo. Yatew a Toldan Panggalangan, ket pikakaget la ha hakopen laynay lugal a impangako nan Apo Dioh pangayadi na hilan intaboy Apo Dioh ye tataon angkumonin ihti hatew. Ket nikakaanti ya ihti ye Toldan Panggalangan angga ha panaon nin pamoon nan David. 46 Naaliket yay Apo Dioh kanan David. Kaya-bay inawok nan David kana a palubohan na dayin mangipaideng nin Timplo nan Apo Dioh ta-omen ihtew hilayna manggalang kana ye kaganaan a lalahi nan Jacob. 47 Noba agya naaliket yay Apo Dioh kanan David, ahe na yan pinalubohan, no aliwan hiyay Solomon a anak na ye nangipaideng nin Timplo.”

48 “Agya wanabay man, hiyay Katatagayan a Dioh, ahe ya angkumonin ha baey a dinyag nin tao. Ta wanae ye hinabi nan Apo Dioh makauli ha podopita na,

51 Hinabi na po nin Esteban kanlan tatao ha Panuhgaan lan Jujudio, “Peteg a mabyang ye ō yo! Ba-mo kawon aliwan Judio a ahe ampamteg kanan Apo Dioh boy ahe yo labay leng-en ye habi na. Padiho kawon bengat kanlan nangaunan tutoa yo, ta lanang yon angkuntadaen ye Ihpiditon Dioh. 52 Ha kapanaonan lan nangaunan tutoa yo, homain podopita a ahe la impaloke. Ket hilay nangipatanda nin tungkol ha panlumateng nan ‘Matoynong a Māghilbi,’ pinatey la hila met. Ket ha nilumateng yay Apo Jesus, hikawo ye nangiopit boy namatey kana. 53 Hikawo ye tataon nakatanggap nin Bibilin a in-ibyay nan Apo Dioh makauli ha anghil na. Noba ahe yo met hinumbong.”

54 Pamakange lan tutoan Jujudio a mānungkolan ha Panuhgaan lan Jujudio ye hinabi nan Esteban, ket napoot hilan tubat kana boy ampanginaet hilayna. 55 Noba hiyay Esteban a naheb nin Ihpiditon Dioh, tinumangal ya ha langit. Ket nakit nay kahnagan nan Apo Dioh boy nakit na yay Apo Jesus a ampideng ha dapit wanan nan Apo Dioh. 56 Ket hinabi na kanla, “Bilewen yo. Angkakit kon nalukatan ye langit boy angkakit ko yay Apo Jesus a in-Anak nin Tao a ampideng ha dapit wanan nan Apo Dioh.”

57 Haanin, hilay tutoan Jujudio a mānungkolan ha Panuhgaan lan Jujudio, nangha hila boy pinedengan lay talinga la, ta ahe la labay leng-en ye anhabiyen nan Esteban. Ket nayngingidlan hilan nandawohong kana. 58 Ket ingguloy la yan in-ilwah ha banwa haka laya tinatapon nin dadapah. Ket hilay nanihtigoh nin katagowan, imbantak lay kepkep la ha aphayan nin bayontao a nagngalan Saulo.

59 Legan antaponen la yan dapah ye Esteban, ampakigwang ya, a wana, “Apo Jesus, tanggapen moy kalelwa ko.” 60 Pangayadi, nanalimukod ya boy nangha ya, a wana, “Apo, patawaden mo hila ha kahalanan a andyagen la kangko.” Ket pangahabi na yatew, natey yayna.