Bụ́kụ̃ Rụ́tụ̃ drị̂
Bụ́kụ̃ Rụ́tụ̃ drị́ ꞌdĩ jọ ị́jọ́ Ũkú Mụ̃wábụ̃ ízó ru umvelé Rụ́tụ̃ ꞌi rĩ drị̃ gá. Mụ̃wábụ̃ kí Yãhụ́dị̃ kí ꞌbã mẹ́rọ́ꞌbá. ꞌBá ãzí Yãhụ́dị̃ rú ãlu Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ gá la mvi kí ũkú ĩꞌdidrị̂ be ãzíla anzị kí trũ rílẽ ꞌbã ị́jọ́ sĩ Mụ̃wábụ̃ gá ãzíla ĩꞌdi ꞌbã ngọ́pị ãlu rĩ dụ ũkú ru la Rụ́tụ̃ ꞌi. Ágọ́bị́ ꞌdĩ ũdrã kí ngọ́pịka kí abe rá wó aꞌbe ĩꞌdi ꞌbã ũkû Nãwụ́mị̃ kí ngọ́pịka ꞌbã ũkúka kí abe ãwụ́zị́ ru. Nãwụ́mị̃ la mụ jọlé la ĩꞌdi ãgõ Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ gá ꞌbo, ngọ́pị ꞌbã ũkú ãwụ́zị́ ru Rụ́tụ̃ ĩbĩ ru ĩdrâ rụ́ ãzíla ãꞌị̃ Ãdróŋá ꞌi Ãdróŋá ĩꞌdidrị̂ rú. Táni Nãwụ́mị̃ ꞌbã kí ãgõ agá Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ gâlé drị́-drị́ ru rá tí, Ãdróŋá ꞌde Bõwázĩ ádrízã múké ãzíla málĩ trũ rĩ ꞌbã drị̃ sĩ Rụ́tụ̃ ꞌdụjó ĩꞌdiní ũkú ru ãzíla ri dó vâ sĩ Nãwụ́mị̃ tãmbalé. Ũri ãfũlépi Bõwázĩ ꞌba rú Rụ́tụ̃ be rĩ ꞌbã ãzí ĩꞌdi úpí Dãwụ́dị̃ ꞌi.
Áꞌdígó Rụ́tụ̃ drị̃ gá ꞌdĩ icé ãmaní Ãdróŋá la ásị́ ị̃gbẹ̃ iꞌda ꞌbá sụ́rụ́ cí rĩ gá ĩꞌdi ãꞌị̃lépi ãzíla acálépi ꞌbá ĩꞌdidrị̂ kí ꞌbã ãzí ru rĩ ní rá.
1
Ị̃lị̃mẹ́lẹ̃kị̃ ꞌbaní mụjó rílẽ sĩ Mụ̃wábụ̃ gá rĩ
1 Ándrá ídu ꞌbá Ịsịrayị́lị̃ drị̂ ꞌbã kí adrujó úpí kóru rĩ sĩ,* Adrujó úpí kóru rĩ sĩ. Bĩbĩlíyã ãzí rĩ jọ kí ꞌbá ị́jọ́ lịlẹ́pi rĩ rụ kí ándrá ꞌdĩ sĩ ãngũ nĩ. rílẽ aꞌdé ãngũ Ịsịrayị́lị̃ drị̂ gá. Ị́jọ́ ꞌdĩ sĩ, ágọ́bị́ ãzí uꞌálépi Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ gá Yụ́dã gá rĩ ꞌdụ ĩꞌdi ꞌbã ũkû ꞌi, ĩꞌdi ꞌbã ngọ́pịka ị̃rị̃ rĩ kí trũ sĩ mụjó uꞌájó ãngũ Mụ̃wábụ̃ drị̂ gá ụ́ꞌdụ́ were ãni. 2 Ágọ́bị̂ ꞌbã rụ́ Ị̃lị̃mẹ́lẹ̃kị̃ ꞌi ãzíla ũkû ꞌbã rụ́ Nãwụ́mị̃ ꞌi. Anzị ĩꞌdidrị̂ kí Málọ̃nị̃ kí Kị̃lị̃yọ́nị̃ be. ꞌBá ꞌdĩ kí ꞌbá Ĩfũrátã gá sụ́rụ́ Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ Yụ́dã gá rĩ gá la kî. ꞌBá ꞌdĩ mụ kí dó Mụ̃wábụ̃ gá ãzíla ri kí dó uꞌálé ꞌdãá.
3 ꞌDã ꞌbã vúlé gá, Ị̃lị̃mẹ́lẹ̃kị̃ drã rá áꞌbe dó Nãwụ́mị̃ ꞌi ĩꞌdi ꞌbã anzị ị̃rị̃ ꞌdĩ kí abe. 4 Ngọ́pịka ị̃rị̃ ꞌdĩ aꞌdụ́ kí ũkú ru Mụ̃wábụ̃ ízó Ụ̃rị́pã kí Rụ́tụ̃ be. ꞌDĩ sĩ uꞌá kí dó ꞌdãá ílí mụdrị́ ꞌbo. 5 Málọ̃nị̃ ũdrã kí vâ Kị̃lị̃yọ́nị̃ be rá, Nãwụ́mị̃ ace dó ru ágó kóru ãzíla ngọ́pịka ị̃rị̃ ꞌda kí kóru.
Nãwụ́mị̃ ꞌbaní ãgõjó Rụ́tụ̃ be Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ gá rĩ
6 Ụ́ꞌdụ́ ãzí vúlé gá Nãwụ́mị̃ la mụ arelé la Mụ̃wábụ̃ gâlé Úpí wi sụ̃sụ́ ꞌbá Ịsịrayị́lị̃ drị̂ ꞌbaní ãkónã fẽŋá sĩ ꞌbo íni, itú kí ru ũkúka kí abe sĩ gõjó vúlé ĩꞌbadrị́ Ịsịrayị́lị̃ gâlé.
7 Nãwụ́mị̃ mụ dó ũkúka ị̃rị̃ ꞌdĩ abe aꞌbe kí ãngũ ĩꞌbã kí sĩ uꞌájó ꞌdã ꞌi, ko kí drị̃ mụjó vúlé ãngũ Yụ́dã drị̂ gá. 8 Wó ĩꞌbaní mụ agá gẹ̃rị̃ gá ꞌdâ Nãwụ́mị̃ jọ ũkúka ꞌbanî, “Ĩminí mụjó má be rĩ kẹ̃jị́ gá ĩgõ vúlé ĩmĩ andreka ꞌbadrị́ lị́cọ́ gâlé, ãzíla Úpí ꞌbã ũfẽ ĩmi ũyá sĩ ĩminí ásị́ ị̃gbẹ̃ idéjó ĩmĩ ágóka ũdrãlépi rá rĩ ꞌbaní ãzíla mání rĩ sĩ. 9 Lẽ Úpí ꞌbã wi ĩminí sụ̃sụ́ ĩmi tãmbajó ásị́ ị̃gbẹ̃ sĩ ágó ãzí kí rụjó.”
Nãwụ́mị̃ amvu kí jụ́jụ́ sĩ ãzíla jọ ĩꞌbaní ĩmụ dô, ị́jọ́ ꞌdĩ sĩ, iꞌdó kí dó sĩ awálé, 10 ãzíla jọ kí ĩꞌdinî, “Yụ ãlẽ mụlé mí be ꞌbá mídrị̂ ꞌba rụ̂lé ĩndĩ.”
11 Wó Nãwụ́mị̃ jọ, “Mâ ị̃zẹ́pịkâ, ĩgõ vúlé. Ĩlẽ mụlé má be ĩndĩ ãꞌdu ị́jọ́ sĩ yã? Má icó anzị ãzí kí tịlé ị̃dị́, kí dó sĩ zo ĩminí ágó ru rá yã? 12 Yụ mâ ị̃zẹ́pịkâ ĩgõ vúlé ꞌbá ĩmi tịlépi rĩ ꞌbadrị́ kogâlé, ãꞌdusĩku áde kpánĩ-kpánĩ ꞌbo sĩ ágó rụjó. Ádrĩ táni ꞌbã la áma ásị́ gá icó tátí rá, ãzíla ádrĩ tá icó uꞌálé ágó be ị́nị́ ãndrũ ꞌdĩ sĩ anzị kí tịjó rá, 13 ĩmi icó tá anzị la ꞌda kí ũtẽlé zo agá sĩ kí rụjó ágó ru rá yã? Ĩmi icó sĩ ágó ãzí ndú la kí rụlé ku yã? Yụ ĩmi idé ꞌdĩ áni ku mâ ị̃zẹ́pịkâ! Ị́jọ́ uja kí ru mání ụ̃jị́-ụ̃jị́ ndẽ ĩmidrị̂ kí rá, ãꞌdusĩku Úpí uja ru drị́ áma ụrụꞌbá gá ũnzí.”
14 Iꞌdó kí vâ awálé ị̃dị́, ꞌdã ꞌbã ũngúkú gá Ụ̃rị́pã amvu dó ĩdrâ ꞌi, azị dó sĩ ĩꞌdiní ãzíla gõ dó rá. Wó Rụ́tụ̃ ĩbĩ ru ãsítáŋá sĩ uꞌálé Nãwụ́mị̃ be. 15 Nãwụ́mị̃ jọ ĩꞌdiní, “Índre, mî ãjágô gõ vúlé ꞌbá ĩꞌdidrị̂ ꞌba rụ́ ãzíla ãdroŋa ĩꞌdidrị̂ ꞌba rụ̂lé ꞌbo. Lẽ ígõ vâ vúlé ꞌbá mídrị̂ ꞌba rụ́ ĩꞌdi be.”
16 Rụ́tụ̃ umvi ĩꞌdiní, “Lẽ ị́jọ mání má aꞌbe mi sĩ gõjó vúlé la ku, ãma mụ mí be, ãngũ míní sĩ mụjó rĩ gá ãzíla ãngũ míní sĩ uꞌájó rĩ gá. ꞌBá mídrị̂ kí adru ꞌbá mádrị̂ kî, ãzíla Ãdróŋá mídrị̂ la vâ adru Ãdróŋá mádrị̂ ꞌi. 17 Ãngũ míní drãjó rĩ gá ma vâ drã ꞌdãá, ãzíla ãngũ ími ị̃sị̃jó rĩ gá ála vâ áma ị̃sị̃ ꞌdãá. Lẽ Úpí ꞌbã fẽ mání drị̃rịma ũnzí la ádrĩ ị́jọ́ ãzí idé ími aꞌbejó rá rĩ gá, wó drã la rá la ãma awa mí be nĩ.” 18 Nãwụ́mị̃ la mụ ndrelé la Rụ́tụ̃ umbé dó ru ásị́ mụjó ĩꞌdi be rĩ gá rá, aꞌbe jọjó la ĩꞌdiní ꞌbã gõ vúlé rĩ rá.
19 Ị́jọ́ ꞌdĩ sĩ ũkú ị̃rị̃ ꞌdĩ amụ́ kí dó kpere ĩꞌbaní acá agá Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ gá. Kí mụ acálé ꞌbo, ũkú táwụ̃nị̃ agá ꞌdãá rĩ amụ́ kí ĩꞌdi aꞌị́lé ãyĩkõ sĩ ãzíla zị kí dó sĩ, “ꞌDĩ ãndá-ãndá ru Nãwụ́mị̃ ꞌi yã?”
20 Nãwụ́mị̃ umvi ĩꞌba ní, “Ĩmi umve ma Nãwụ́mị̃ ꞌi ku rá la MárㆠMárã ꞌbã ífí “ũcõgõ rú ꞌi.” ꞌi ãꞌdusĩku Ãdróŋá Ũkpó ꞌDị́pị fẽ mání ũcõgõ. 21 Mání ándrá mụjó rĩ sĩ, ámụ ándrá ꞌbá trũ ũꞌbí ru, wó Úpí ají ma lị́cọ́ gá ꞌdõlé drị́drị́ ru ꞌbá kóru. Ĩmi dó áma umve Nãwụ́mị̃‡ Nãwụ́mị̃ ꞌbã ífí “ãyĩkõ rụ́ ꞌi.” la ãꞌdu ị́jọ́ sĩ, ịsụ́ Úpí Ũkpó ꞌDị́pị lị áma ị́jọ́ ãzíla ají mání ũcõgõ?”
22 ꞌDĩ dó bãsĩ ũví Nãwụ́mị̃ ꞌbã ándrá ãgõjó Mụ̃wábụ̃ gâlé ũkû Rụ́tụ̃ Mụ̃wábụ̃ ízó ru rĩ be rĩ ꞌi. Ịsụ́ sáwã ꞌdĩ dó bãsĩ ãná umvelé bálẽ§ Ãná ngánũ rú ꞌdĩ ála umve la mũndú tị sĩ “bálẽ.” rĩ lãjó rĩ ꞌbã iꞌdójó Bẹ̃tẹ̃lẹ̃hẹ́mụ̃ gá rĩ.