1 Neno naan, Naiꞌ Yesus anpoi nnao naꞌko umi naan he nnao ntoko nbi nefo Galilea in ninin. 2 Onaim too mfaun ein neman ma naub naan Ee. Rarit In nsae ntoko nbi kofaꞌ es, reꞌ nhake nbi naan, he nanoniꞌ too mfaun. Abitan auf meot ee nnenan ma natniin Ee.✡ Naiꞌ Lukas 5:1-3 3 Onaim In nanoniꞌ rasi mfaun neu sin, npaek retaꞌ. In naretaꞌ am nak, “Anmuiꞌ naan atoin tani es annao nꞌain in rene he nkaniꞌ fini. 4 Oras in nkaniꞌ fini on naan ate, fini bian anmoufun nbin ranan. Onaim koorn ein neman ma nteon-nsiun nain finin naan okeꞌ.

5 Mes fini bian anmoufun nbin auf mafatuꞌ. Finin naan natoron rabah, natuin afu naan mainihas. 6 Mes oras maans ee nsae on naan ate, fiin atoors ein naan namnenen ma nmeto nmaten. Fin sin aꞌbaaꞌk ein ka ntaman fa ntean auf goe ꞌpinan.

7 Fini bian anmoufun nbin huu maꞌaikaꞌ. Onaim huu maꞌaikaꞌ naan nakhapiꞌ naan sin tar antea finin naan anmaten.

8 Mes fini bian anmoufun nbin auf afaꞌ. Finin naan natoron, rarit anmonin, nasufan ma napunin. Bian nafuan no boꞌ teun, bian no boꞌ nee, ma bian no nautn es.

9 Sekau marukiꞌ, maut he nneen narek-rekoꞌ!”

10 Rarit Naiꞌ Yesus In atoup noinꞌ ein neman ma nataan Ee mnak, “Nansaaꞌ am es Ho munoniꞌ too mfaun ein ate, ampaek retaꞌ?”

11 Onaim Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Natuin hi mroim he mihiin batuur-batuur Uisneno In aprenat, es naan ate Au utoon ki retaꞌ naan in aꞌmoufun. Mes karu bian ate, Au unoniꞌ sin aꞌpaek retaꞌ. 12 Fin atoniꞌ reꞌ he naim batuur-batuur neu Uisneno In romin, Uisneno of anmoeꞌ je nahini ntein. Mes atoniꞌ reꞌ ka ntoe natuin fa Uisneno In romin, Uisneno of anmoeꞌ je nmono nkoon.✡ Naiꞌ Mateos 25:29, Naiꞌ Markus 4:25, Naiꞌ Lukas 8:18, 19:26 13 Au unoniꞌ sin aꞌpaek retaꞌ, natuin:

14 Sin reꞌ naan on reꞌ mafefa kninuꞌ Uisneno naiꞌ Yesaya antui nain je mnak,

16 Mes hi reꞌ ia, ro mipein paꞌe, joo! Fin hi miit kiim meik hi matam, ma mneen kiim meik hi rukim. 17 Ampirsai Kau! Afi unuꞌ mafefa kninuꞌ Uisneno, ma atoin neek amneoꞌn ein, anromin mat-maten he sin bisa niit saaꞌ-saaꞌ reꞌ hi miit sin, mes ka bisa fa. Sin anromin mat-maten amsaꞌ he nneen saaꞌ-saaꞌ reꞌ hi mneen sin, mes ka bisa fa.”✡ Naiꞌ Lukas 10:23-24

18 Naꞌuab anrair on naan ate, Naiꞌ Yesus nak sin im nak, “Oras ia hi mneen retaꞌ naan in oten. 19 Fini reꞌ anmoufun nbin ranan naan, nahuum on reꞌ tuaf reꞌ anneen Kabin ma Prenat anmatoom nok Uisneno In aprenat, mes in ka nahiin fa batuur-batuur. Rarit nitu ꞌnaakf ee neem ma nbakat naan Kabin ma Prenat naꞌko tuaf naan in nekan.

20 Fini reꞌ anmoufun nbin auf mafatuꞌ naan, nahuum on reꞌ tuaf reꞌ anneen Uisneno In Kabin ma Prenat, onaim in ntoup Goe nok neek marine. 21 Mes Uisneno In Kabin ma Prenat ka naꞌbaaꞌ fa. Es naan ate, ka mahikiꞌ-matunuꞌ ꞌroo fa nbi in nekan. Biak ein nasusab sin natuin sin ntoup Uisneno In Kabin ma Prenat on naan ate, in nafetin nain sin.

22 Ma fini reꞌ anmoufun nbin huu maꞌaikaꞌ naan, nahuum on reꞌ tuaf reꞌ anneen Uisneno In Kabin ma Prenat. Mes in ntaisiub humaꞌ-humaꞌ nok in urusan he bisa nmoin nok ao-minaꞌ ma mamut. Onaim uruusn ein naan nsiuꞌ napoitan Uisneno In Kabin ma Prenat naꞌko in nekan, tar antea ka maꞌupan fa ntein.

23 Mes fini reꞌ anmoufun nbin auf afaꞌ, nahuum on reꞌ tuaf reꞌ ntakan in rukin he nneen ma natniin Uisneno In Kabin ma Prenat, ma natuin Uisneno In romin. Rarit in nmoeꞌ rais reko, nahuum on reꞌ fini reꞌ nasuuf ma nafua naan. Bian nafuan no boꞌ teun, bian no boꞌ nee, ma bian no nautn es.”

24 Naiꞌ Yesus natoon antein retaꞌ es am nak, “Uisneno In aprenat nahuum on reꞌ atoin es ankaniꞌ fini nbi in rene. 25 Oras fai meisꞌokan on naan ate, pah ii ntupan nber-beran. Onaim amaufinut antaam, ma nkaniꞌ huu sufaꞌ anbi rene naan. 26 Oras maak ee he napuin on naan ate, ameupt ein niit huun anmoin buꞌ-buaꞌ nok maak-gandum anbi naan. 27 Rarit sin nnao natonan neu reen tuaf naan am nak, ‘Usiꞌ! Neon goes ii hit tkaniꞌ fiin reko tbi ho rene. Nansaaꞌ am es oras ia nmuiꞌ huun et reen je nanan?’

28 Usif naan nataah am nak, ‘Amaufiunt ee, in aꞌmoꞌen es reꞌ naan.’

Onaim in ameupt ein anfeen penit am nak, ‘Usiꞌ, hai mnao mtoof main huun ee, oo?’

29 Mes in nataah am nak, ‘Kaisaꞌ! Natuin oras hi mtoof huun naan ate, hit maak ein of amfaik meik sin imsaꞌ. 30 Anbain he sin nmonin nabu-buan tar antea oras he toun. Oras naan, naꞌ au utoon ꞌeu ameupt ein am ꞌak, “Hi mbubun mihunun huun naan. Rarit amfuut sin futu mes-meseꞌ, he mout sin. Namuni te, naꞌ ambubun maak-gandum arekot naꞌko rene naan, ma mait meik sin ma mitaam sin meu poꞌof.” ’ ”

31 Rarit Naiꞌ Yesus naꞌuab antein am nak, “Au uꞌuab aꞌteniꞌ retaꞌ es, he hi bisa mihiin, on mee mꞌes Uisneno njair Usif neu too mfaun. Iin na, nahunu te on reꞌ fua muis aan es, reꞌ atoniꞌ nseen ee nbi in poꞌon. 32 Maski fua musiꞌ naan aanꞌ-anaꞌ, mes karu nmoni te, in njair hau kouꞌ reuꞌf es anbi poꞌon naan in nanan. Tar antea areꞌ koro neman ma nakuun ein anbin in taek ein.”

33 Naiꞌ Yesus naretaꞌ nteniꞌ mnak, “Uisneno Iin na, nahuum on reꞌ raur haef, reꞌ bifee jes nait je ma nseor goe nok uut sauk goes.* Tuis uab Yunani nak, “tariku σάτα (sata) teun”. Sata es, es reꞌ liter boꞌes am nua. Sata teun, es reꞌ liter boꞌ tenu mnee, aiꞌ sauk goes. Onaim uut maseroꞌ naan ansae, natuin raur haef aanꞌ-anaꞌ naan.”

34 Naiꞌ Yesus nanoniꞌ too mfaun ein anpaek retaꞌ huma mfa-faun on naan. In uab ein ok-okeꞌ naan, suma npake haa retaꞌ. 35 In nanoniꞌ on naan he natuin saaꞌ reꞌ mafefa kninuꞌ Uisneno antui nain sin im nak,

36 Rarit Naiꞌ Yesus annao nasaitan too mfaun ein, ma ntebi nfain neu umi. Onaim In atoup noinꞌ ein neman he ntotin turun-babat neu Ne mnak, “Usiꞌ! Mutoon kai oten naꞌko retaꞌ anmatoom nok huun anbi reen je nanan feꞌ?”

37 Onaim Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Atoniꞌ reꞌ nkaniꞌ fiin rekon naan, es reꞌ Au, Mansian Batuur-Batuur reꞌ ia. 38 Ma etu aiꞌ rene naan es reꞌ pah-pinan reꞌ ia. Fiin reok gui, es reꞌ tuaf-tuaf reꞌ antaman njarin Uisneno In nonot-asar sin. Ma huun naan, es reꞌ nitu ꞌnakaf nok iin na. 39 Rarit amaufinut reꞌ neem ma nkaniꞌ huu sufaꞌ naan, es reꞌ nitu ꞌnakaf naan in neikn on. Oras amnonut naan, es reꞌ neon amsoput. Ameput reꞌ nonun naan, es reꞌ Uisneno In ameupt ein naꞌkon sonaf neno tunan. 40 Oras neon amsoput, sin naꞌbuaꞌ naan huun ein naan ma nout niis sin. 41 On nai te Au, Mansian Batuur-Batuur reꞌ ia, Au of aꞌsonuꞌ ameput naꞌko sonaf neno tunan. Sin of annaon ma nbubun naan tuaf-tuaf reꞌ ka natuin fa Uisneno In aprenat. Ma sin nbubun naan reꞌ tuaf-tuaf reꞌ anfuriꞌ biak ein amsaꞌ, he sin kais natuin Uisneno In aprenat. 42 Sin of nait inporin amaufiunt ein ok-okeꞌ nꞌanin ai abar-barat, nahuum on reꞌ huun reꞌ npuut naan. Anbi bare naan, naꞌ sin nnaben niit susat ma nanaꞌrenat, ma kurut-kaet ka natfeek niit fa. 43 Mes tuaf-tuaf reꞌ anmoin nok amnonot ma amneot natuin Uisneno In romin, sin of natuan nok sin Aam Usif anbin sonaf neno tunan. Anbi bare naan, sin maask ein anpinan on reꞌ manas. Onaim tuaf-tuaf reꞌ he nahiin Kau, amtakan hi ruikm ein, ma mneen mirek-rekoꞌ!”

44 Naiꞌ Yesus anfee ntein retaꞌ es am nak, “Tuaf reꞌ nroim he nahiin Uisneno In aprenat naan, nahuum on reꞌ atoniꞌ reꞌ nroim he napein kuun baer maꞌosaꞌ ꞌmaten, reꞌ atoniꞌ naꞌkoroꞌ nbi konaꞌ. Atoniꞌ naan neem ma nhain, onaim in napein bareꞌ naan, es naan ate, in nmariin anmaet. Rarit in nkuub nafaniꞌ bareꞌ naan. Onaim in ntebi nfain rabah, ma nnao naꞌsosaꞌ in aꞌmuiꞌn ein ok-okeꞌ. Rarit in nsoos afu pisaꞌ naan, he in npaar nain baer maꞌosaꞌ naan.”

45 Naiꞌ Yesus naretaꞌ ntein am nak, “Tuaf reꞌ he nahiin Uisneno In aprenat naan, nahuum on reꞌ atoin arakan es, reꞌ anroim he nmuiꞌ mutiara reꞌ maꞌosaꞌ ꞌmaten. Rarit in naim mutiara naan he nsoos. 46 Oras in niit mutiara reꞌ reok reꞌuf on naan ate, in ntebi nfain rabah he naꞌsosaꞌ in aꞌmuiꞌk ein ok-okeꞌ. Rarit in nnao nsoos mutiara naan, maut he in npaar nain kuun mutiara naan.”

47 Naiꞌ Yesus naretaꞌ ntein am nak, “Uisneno In aprenat, nahuum on reꞌ pukat es, reꞌ akiif kai ikaꞌ sin nasaunt ee neu nefo. Rarit pukat naan, naan ikaꞌ humaꞌ-humaꞌ. 48 Oras pukat naan naheun nok ikaꞌ te, akiif kai ikaꞌ sin neman ma nheer napoitn ee, ma neik je neu niniꞌ. Rarit sin ntokon ma nsiun iikꞌ ein nbin pukat naan. Ikaꞌ mee reko te, sin nataam ee neu ꞌkoraꞌ. Mes ikaꞌ mee reꞌ ka reko fa te, sin nait inporin.

49 On naan amsaꞌ neon amsoput. Uisneno In ameupt ein of neman naꞌkon sonaf neno tunan, he nbetis amaufinut naꞌko atoin neek amneꞌo ma amnonot. 50 Sin of nait inporin amaufiunt ein ok-okeꞌ neun ai abar-barat. Anbi bare naan, naꞌ sin nnaben niit susat ma nanaꞌrenat maꞌtaniꞌ, ma kurut-kaet abar-barat.”

51 Naꞌuab anrair on naan ate, Naiꞌ Yesus nataan sin im nak, “Hi mihiin areꞌ saaꞌ-saaꞌ reꞌ feꞌe na Au uꞌuab sin, aiꞌ kaah?”

Sin natahan am nak, “Hai mihiin sin, tua!”

52 Rarit Naiꞌ Yesus nataah sin im nak, “Reko! Fin ansuun tuaf naꞌko tunggur agaam ein reꞌ batuur-batuur antoup noinꞌ ein naꞌkon Uisneno In Kabin ma Prenat reꞌ matuꞌi nain naꞌko afi unuꞌ, rarit in annaaꞌ naher-heran Au noniꞌ-taruꞌ sin amsaꞌ oras ia te, in nahuum on reꞌ uim tuaf es, reꞌ nasoit in poꞌof he nakriraꞌ in aꞌmuꞌin amnaaꞌ, nabu-bua nok in aꞌmuꞌin feꞌu.”

53 Oras Naiꞌ Yesus nanoniꞌ nrair too mfaun ein anpaek retaꞌ on naan ate, In nnao nasaitan bare naan, 54 he nfain on In kuan Nasaret. Anbi naan, In ntaam anbi uim onen he nanoniꞌ too mfaun. Abitan uim onen sin ok-okeꞌ reꞌ anneen Ee, ansanmakan nmaten. Sin naꞌuab ein am nak, “Aih! Atoniꞌ ia In mahiin ii! In naskoor anbi mee? Anmoeꞌ on mee mꞌes in nmoeꞌ rais sanmaakt ein? 55 Te kaah, In reꞌ ia atukan hau goe in anah. Hit tahiin tarek-rekoꞌ In ainaf bi Maria ma In oirf ein, esan reꞌ, nai Yakobus, naiꞌ Yusuf, naiꞌ Judas, ma naiꞌ Simon. 56 Hit tahiin In feotf ein imsaꞌ, te hit arkit tatua kuan meseꞌ. Onaim In napein In mahiin ii naꞌko mee ntein? Ma In napein In kuasa maꞌtaniꞌ naan naꞌko sekau ntein?” 57 Es naan ate, sin nsaken ma ka nromi nteinꞌ ein fa he nneen ma natniin Ee.

Mes Naiꞌ Yesus naꞌuab neu sin im nak, “Batuur! Anbi bare bian ate, biak ein anromin he nhormaat mafefa kninuꞌ Uisneno. Mes anbi in kuan aa kuun, ma in nonot-asar sin, atoniꞌ ka nromin fa he nhormaat ee.”✡ Naiꞌ Yohanis 4:44 58 In ka nmoeꞌ fa rais sanmakat amfaun anbi bare naan, natuin sin neek ein on reꞌ fatu tar antea sin ka nromin fa he npirsain neun Naiꞌ Yesus.