Pauluse eni Sulate ete Jemate Toini me Kota Epsuse
Lepate Menai
Pauluse ileki sulate meije kena ime bui lalei, ikusu bui le ilepae Sou Misete bei Alla kena Yesuse (3:1, 13; 4:1). Tamata me kota Epsuse, tamata Yahudi more esi boka lesi (2:11-12). Tinake Pauluse isukare eni sulate baisele me jemate Epsuse eleki natuele ete jemata me hena teana me kota Epsuse keholire piseo.
Kena sulate meije Pauluse ibeteke Alla Iriluke miseta bokala ete ite rebe ite supue le ite esa kai Yesuse Kristuse peneka (1:3). Ibeteke Alla Eni rencanare lekwe be: “Eni rencanare be, roma esi petu pine Iono pusue ndete surga kai mei nusare eono esa eleki Kristuse Iono elake ete pusulu.” (1:10).
Kena sulate meije Pauluse ipake umpama ilaru: Yesuse umpamaI saka ulu bua, kai Eni maka luluaru saka nanakwalaije (1:10, 22-23; 4:4, 15-16; 5:23-32). Yesuse umpamaI saka batu rebe pentine titinai kena lumare, kai Eni maka luluaru saka lumare esi manararu (2:20-21). Ro Misete umpamaI saka tanda kena ite lalemaru (1:13; 4:30). Sepo sulate sae esi tanda me hoko tanda mere etiluke be sulate mere bei sia. Ro Misete mei ite lalemaru, mere tanda kena etiluke be itere Alla Eni tamata. Yesuse Eni maka luluaru umpamaesi saka solaluaru esi pake alata kena pele nanakwalaisu kena lisa (6:10-18).
Isi
1. Hlamate (1:1-2)
2. Alla Eni rencana ete ite rebe hlaleke lokoIje (1:3-3:21)
a. Iriluke miseta bokala ete ite le ite esa kai Kristuse (1:3-23)
b. Iono ite supu hidupe beluke, kai Iono ite esa kai tamata Yahudi kai tamata Yahudi more (2:1-3:13)
c. Pauluse ikotie loko Tuhane leke ite rekwa Kristuse Eni misete elake ete itere elia (3:14-21)
3. Tamata rebe ihlaleke loko Tuhane eni atate misete (4:1-6:9)
a. Hidupe mise kai lomai kai aktilie lomai (4:1-16)
b. Suke ite hleke bei ono neune kai suke ono misete (4:17-5:21)
c. Hnauna (5:22-6:9)
4. Tamata maka hlaleke loko Yesuse Kristuse umpamaesi saka solaluaru esi pake alata kena pele nanakwalasu kena lisa (6:10-20)
5. Hlamate (6:21-24)
1
Pauluse ibeteke hlamate ete jemate toini me kota Epsuse
1:1-2
1 Kwali betaya rebe imi ono Alla Eni tamata peneka me kota Epsuse. Imi hlaleke loko Yesuse rame le imi esa kai Kristuse Yesuse peneka.
Sulate meije bei au Pauluse, Kristuse Yesuse Eni maka ulake lulu Alla Eni sukare.
2 Au kotie loko Alla, iteki Amate elake kai Tuhane Yesuse Kristuse leke riluke misete ete imi kai imi rue ndene noma.
Ite isike Alla le Iriluke misete ete ite
1:3-14
3 Ite isike Alla. Ile, iteki Tuhane Yesuse Kristuse AmaI!
Iriluke pusue miseta ndete surgare ete ite, le ite esa kai Kristuse. 4 Kena Tuhane Alla Itolae nusa meije mosare, Ibitike ite peneka kena ono Eni tamata rebe me oaIje dosa sae mo le ite kai Kristuse esa peneka. 5 Bei Ioki itere hoko bei akmena sa laleI kena Ibitike ite kena RuaI Eni nanae tumu saka tamata esi bitike kwetele sae kena eni nanae. Ele mere Iono ite kena Eni nanae tumu le bei Yesuse Kristuse Ionore. Pusue rebe Alla Ionore lulu Eni sukare kai ono laleIje ndina. 6 Ite isikeNi le Eni lale misete ela titinai. Iaseluke Eni lale misete mere ete ite le ite esa kai Eni Nanae rebe IokiNe.
7 Iono misete mere, Iono Eni Nanae Yesuse Kristuse ponike Eni lalakwe kai Imata leke ite hlamate. Hoko mere Iampune iteki dosaru peneka. 8 Iono misete ete ite kai ibuka ite lalemaru leke ite rekwa mise titinai kena rekwa yelu bokala kai rekwa Eni rencanare. 9 Kai saisa rebe namake Ionoe baue Yesuse Kristuse, ruaI suka betekele ete ite. Akmenare tamata esi rekwa Eni rencana mere mosa. 10 Eni rencanare be, roma esi petu pine Iono pusue ndete surga kai mei nusare eono esa eleki Kristuse Iono elake ete pusulu.
11 Alla Iono pusue meru lulu ruaI Eni suka. Ibitike ite peneka bei akmena sa lulu Eni sukare leke ite ono Eni tamata le ite kai Yesuse Kristuse esa. 12 Leke ami rebe meije hlaleke Yesuse Kristuse akmenare, namake ite isike kai holmate Alla le misete rebe Ionore.
13 Imi lekwe Alla Eni tamata peneka, le imi lene Eni hnaune nkenale peneka. Hnaune mere Sou Misete rebe eono imi hlamate. Imi hlaleke loko Yesuse Kristuse hoko Alla Iriluke Eni tandare ete imi. Tanda mere Ro Misete rebe Alla Italuke pende. 14 Ro mere rebe Iono ite ktili kai ite rekwa be namake ite supu saisa rebe Alla Italuke ete itere be ite ono Eni tamatare. Namake roma esi petu, ite supu saisa rebe Italukele ete ite pende be Alla Itie iteki dosaru pusulu eti pela. Ite isike Alla le Eni kbasare saka hitate elake.
Pauluse Ikotie loko Alla
1:15-23
15 Kwali betaya, bei mere hoko kena au lene be imi hlaleke loko Tuhane Yesuse, kai imi oki pusue Alla Eni tamataru, 16 hoko au kotie trima kasi bei Alla le imi rame. Kena au kotie bei Allare, au sulapi imi nane rame. 17 Au kotie leke Alla, iteki Tuhane Yesuse Kristuse AmaI, rebe Iela titinai, Iono Eni Rore Ikbasae imi. Namake Ro mere Iono imi rekwa mise titinai leke Ibeteke Alla ete imire, imi rekwaI titinai. 18 Au kotie leke Alla Ibuka lalemi leke imi rekwa hlamate rebe imi namakele, rebe Alla Ibitike imi peneka kena imi supue le Ikoti imi peneka kena ono Eni tamata. Kai au kotie leke imi rekwa Eni misete elake rebe Iaknekae ete Eni tamataru. 19 Kai au kotie leke imi rekwa Alla Eni kbasare ela titinai rebe Ipakele kena Itapa ite rebe hlaleke lokoIje. Alla Eni kbasa rebe ekbasae itere, 20 Alla Ipakele kena Iono Kristuse Ikwana suike bei matale kai Iono Kristuse Ibiti lolete surga kena rue sapleuke Eni makwanale kena Ipleta sakesa kaiNe.
21 Hoko Kristuse Eni kbasare ela titinai, lesi bei pusue rebe esi pletare, pusue rebe esi kbasare, pusue rebe esi ono elake, pusue rebe esi pake tamata makerike kai sae neka rebe isupu bitike kena ikbasa, rebe esi rue kena nusa rebai meije kai kena nusa beluke. 22 Alla Inabu pusue leke Yesuse Kristuse Ikbasae pusue. Kai IonoI ono elake ete pusue tamata rebe hlaleke lokoIje. Yesuse Kristuse Iono saka iteki ulumaru. 23 Tamata rebe esi hlaleke lokoIje saka Yesuse Kristuse nanakwalaIje neka. Ile pine Iriluke pusue yelu ete tamata rebe hlaleke lokoI etia-etia neka. Le Ile pine Iriluke hidupe kai misete ete pusue yelu.