Soru: İsa ölümüyle dirilişi arasında cehenneme gitti mi?

Yanıt: Bu soru konusunda epey karışıklık vardır. Bu kavram öncelikle, “İsa Cehenneme indi” diyen Elçilerin İnanç Bildirisi’nden gelir. Ayrıca, nasıl tercüme edildiklerine bağlı olarak, İsa’nın “cehennem”e gittiğini tanımlayan birkaç Kutsal Kitap ayeti de vardır. Bu konuyu incelerken, ilk önce Kutsal Kitap’ın ölüler diyarı hakkında öğrettiklerini anlamak önemlidir.

İbranice Kutsal Yazılar’da, ölüler diyarını tanımlamak için kullanılan sözcük sheol’dur. Bu sözcük sadece, “ölülerin bulunduğu yer” ya da “dünyadan ayrılmış canların/ruhların gittiği yer” anlamına gelir. Yeni Antlaşma olan İncil’de cehennem için kullanılan Grekçe sözcük de “ölülerin bulunduğu yer”den söz eden “hades”tir. Yeni Antlaşma’daki diğer ayetler sheol/hades’in ruhların son diriliş ve yargıyı beklerken tutuldukları geçici bir yer olduğunu belirtir. Vahiy 20:11-15 ikisi arasında açık bir ayrım bildirir. Cehennem (ateş gölü) kalıcıdır ve kayıp insanların yargılandığı nihai yerdir. Hades geçici bir yerdir. Bu yüzden, hayır, İsa cehenneme gitmemiştir çünkü cehennem gelecekte var olacak bir yerdir, ancak Büyük Beyaz Taht Yargısı’ndan sonra yürürlüğe girecektir (Vahiy 20:11-15).

Sheol/hades, kurtulmuş olanların ve kayıp olanların yaşadıkları yerler olmak üzere iki bölümü olan bir alemdir (Matta 11:23, 16:18; Luka 10:15, 16:23; Elçilerin İşleri 2:27-31). Kurtulmuş olanların bulunduğu yere “cennet” ve “İbrahim’in yanı” isimleri verilir. Kurtulmuş olanların bulunduğu yerle kayıp olanların bulundukları yer “büyük bir uçurum”la birbirinden ayrılmıştır (Luka 16:26). İsa cennete gittiğinde, İbrahim’in yanında bulunanları (inanlıları) kendisiyle birlikte götürmüştür (Efesliler 4:8-10). Sheol/hades’in kayıplar bölümü değişmez bir şekilde kalmıştır. Bütün iman etmeyen ölüler oraya gidip gelecekteki nihai yargıyı bekler. İsa sheol/hades’e mi gitmişti? Efesliler 4:8-10 ve 1 Petrus 3:18-20’ye göre evet.

Bu konudaki kafa karışıklığının bir kısmı, Mezmur 16:10-11 gibi bazı ayetlerin Kutsal Kitap’ın resmi İngilizce çevirisi olan Kral James Çevirisi’nde çevrilmiş halinden kaynaklanmaktadır: “Çünkü sen beni cehenneme terk etmezsin, sadık kulunun çürümesine izin vermezsin. Yaşam yolunu bana bildirirsin.” Bu ayetteki sözcüğün “cehennem” olarak tercüme edilmesi doğru değildir. Doğrusu, “mezar” ya da “ölüler diyarı” olmalıdır. İsa yanındaki çarmıhta asılı olan hırsıza, “Sen bugün benimle birlikte cennette olacaksın” demiştir (Luka 23:43). İsa’nın bedeni mezardaydı; canı/ruhu ölüler diyarının “İbrahim’in yanı” olan kısmına gitmişti. Bundan sonra bütün doğru ölüleri oradan alıp Kendisiyle birlikte cennete götürmüştü. Ne yazık ki, Kutsal Kitap’ın birçok çevirisinde, çevirmenler İbranice ve Grekçe “sheol,” “hades,” ve “cehennem” sözcüklerini tercüme etme konusunda tutarlı davranmamışlar ya da bunları doğru çevirmemişlerdir.

Bazıları, İsa’nın bizim günahlarımız için daha çok cezalandırılmak üzere “cehennem”e ya da sheol/hades’in acı çekilen tarafına gittiği görüşünü taşır. Bu düşünce Kutsal Kitap’a tamamen aykırıdır. Bizim kurtuluşumuz için gerekeni yeterli bir şekilde sağlayan, İsa’nın çarmıhtaki ölümü ve bizim yerimize acı çekmesiydi. Bizim günahtan temizlenmemizi O’nun akıttığı kan sağlamıştır (1 Yuhanna 1:7-9). İsa çarmıhta asılıyken bütün insanlığın günah yükünü Kendi üzerine almıştır. Bizim için günah haline gelmiştir. “Tanrı, günahı bilmeyen Mesih'i bizim için günah sunusu yaptı. Öyle ki, Mesih sayesinde Tanrı'nın doğruluğu olalım” (2 Korintliler 5:21). Bizim günah yükümüzün O’na yüklenmesi, Mesih’in Getsemani Bahçesi’nde çarmıhta üzerine dökülecek kâse konusunda çektiği sıkıntıyı ve verdiği mücadeleyi anlamamıza yardım eder.

İsa’nın çarmıhta, “Baba, beni neden terk ettin?” diye bağırdığı an (Matta 27:46), üzerine dökülen günahlardan ötürü O’nun Baba’dan ayrıldığı andı. Ruhu’nu teslim ederken, “Baba, ruhumu ellerine bırakıyorum” demişti (Luka 23:46). Bizim yerimize çektiği acı tamamlanmıştı. Canı/ruhu ölüler diyarının İbrahim’in yanı denilen tarafına gitmişti. İsa cehenneme gitmemişti. İsa’nın çektiği acılar, O öldüğü an son bulmuştu. Günahın bedeli ödenmişti. İsa bundan sonra bedeninin diriltilmesini ve yeryüzünden yüceliğe alınmasındaki görkemini beklemişti. İsa cehenneme gitmiş midir? Hayır. İsa, sheol/hades’e gitmiş midir? Evet.