14
1 زن دانا خانهٔ خود را آباد میکند، امّا زن نادان با دست خود خانهٔ خود را خراب میسازد.
2 کسانیکه با صداقت رفتار مینمایند، از خداوند میترسند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر میکنند.
3 پُر حرفی شخص نادان را به زحمت میاندازد، امّا سخنان شخص دانا او را محافظت میکند.
4 اگر گاو نباشد، انبار از غلّه خالی میماند، با نیرو و قوّت گاو محصول فراوان به دست میآید.
5 شاهد امین دروغ نمیگوید، امّا از دهان شاهد نادرست دروغ میبارد.
6 کسیکه همهچیز را مسخره میکند، هرگز نمیتواند حکمت را بیابد، ولی شخص عاقل به آسانی آن را به دست میآورد.
7 از مردم نادان دوری کن، زیرا چیزی ندارند که به تو یاد بدهند.
8 حکمتِ شخص عاقل راهنمای اوست، امّا حماقتِ افراد نادان باعث گمراهی آنها میشود.
9 آدمهای نادان از گناه کردن دست نمیکشند، امّا درستکاران رضامندی خدا را میخواهند.
10 تنها دل انسان است که تلخی او را احساس میکند و در خوشی او نیز کسی جز خودش نمیتواند شریک باشد.
11 خانهٔ مردم بدکار خراب میشود، امّا خانهٔ راستان وسعت مییابد.
12 راهی که فکر میکنی راست است، ممکن است به مرگ منتهی شود.
13 خنده میتواند اندوه را پنهان کند، امّا هنگامیکه خنده تمام شود، درد و اندوه بر جای خود باقی میماند.
14 آدم خدا نشناس نتیجهٔ کار خود را میبیند و شخص نیکو از ثمرهٔ کارهای خود بهره میگیرد.
15 آدم نادان هر حرفی را باور میکند، امّا شخص عاقل سنجیده رفتار مینماید.
16 شخص دانا محتاط است و از خطر دوری میکند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر میاندازد.
17 شخص تندخو کارهای احمقانه میکند و آدم حیلهگر مورد نفرت قرار میگیرد.
18 حماقت نصیب نادانان میشود و حکمت نصیب عاقلان.
19 مردم بدکار عاقبت در برابر اشخاص نیک سر تعظیم فرود میآورند و محتاج آنها میشوند.
20 ثروتمندان دوستان زیاد دارند، امّا شخص فقیر را حتّی همسایههایش نیز تحقیر میکنند.
21 تحقیر کردن اشخاص فقیر گناه است، خوشا به حال کسیکه بر آنها ترحّم کند.
22 کسانیکه نقشههای پلید در سر میپرورانند، گمراه میشوند؛ امّا آنهایی که نیّت خوب دارند، مورد محبّت و اعتماد قرار میگیرند.
23 کسیکه زحمت میکشد، منفعت عایدش میشود؛ امّا شخصی که فقط حرف میزند، فقیر میگردد.
24 ثروت نصیب مردم دانا میشود، امّا پاداش اشخاص نادان حماقت آنهاست.
25 شاهد امین جان مردم را نجات میدهد، امّا شاهد دروغگو به مردم خیانت میکند.
26 کسیکه از خدا میترسد، تکیهگاه مستحکمی دارد و فرزندانش در امان میباشند.
27 خداترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگاه میدارد.
28 عظمت یک پادشاه به تعداد مردمی است که بر آنها حکومت میکند. پادشاه بدون رعیت نابود میشود.
29 کسیکه صبر و حوصله دارد، شخص بسیار دانایی است، امّا از آدم تندخو حماقت سرمیزند.
30 آرامش فکری به بدن سلامتی میبخشد، ولی حسادت استخوان را میپوساند.
31 کسیکه به فقرا ظلم میکند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به مردم مسکین ترحّم مینماید، خدا را احترام نموده است.
32 مردم خداشناس وقتی بمیرند، پناهگاهی خواهند داشت، امّا گناهکاران به وسیلهٔ گناهانشان تباه میشوند.
33 اشخاص فهمیده حکمت را در دل خود حفظ میکنند، ولی آدمهای نادان از حکمت بهرهای ندارند.
34 صداقت مایهٔ سرفرازی یک قوم است و گناه باعث رسوایی آن.
35 پادشاه از خدمتگزاران دانا خشنود میشود، امّا کسانیکه شرارت میکنند، مورد غضب او قرار میگیرند.